Pagtabang sa Bata nga Magtubo sa Diyosnong Kaalam
ANG may panghunahunang tawo sa daghang mga nasod ug gigikanan midawat nga si Jesus maoy katingalahang magtutudlo ug maayog moral. Apan ang pipila ba ka butang maylabot sa pagbansay kaniya sa batan-on pa maoy nakatabang niini? Unsay mga pagtulon-an ang makat-onan sa mga ginikanan karon gikan sa iyang kinabuhi sa panimalay ug sa pagmatuto kaniya?
Diyutay ra kaayoy gisugilon kanato ang Bibliya mahitungod sa pagkabata ni Jesus. Ngani, ang iyang unang 12 ka tuig giasoy sa duha ra ka bersikulo: “Ug sa nahimo na [ni Jose ug Maria] ang tanan sumala sa kasugoan ni Jehova, sila mipauli sa Galilea sa ilang kaugalingong siyudad sa Nazaret. Ug ang bata midako ug nahimong kusgan, puno sa kaalam, ug ang kahimuot sa Diyos nagpadayon diha kaniya.” (Lucas 2:39, 40) Apan dunay mga pagtulon-an dinhi alang sa mga ginikanan nga makat-onan.
Ang batan-on “midako ug nahimong kusgan.” Busa, giatiman siya sa iyang mga ginikanan sa pisikal nga paagi. Dugang pa, siya nagpadayon nga “puno sa kaalam.”a Kang kinsang responsibilidad nahapatong ang pagtudlo kaniya sa kahibalo ug pagsabot nga nahimong sukaranan sa maong kaalam?
Ilalom sa Moisesnong Kasugoan, ang iyang mga ginikanan ang may kaakohan niana. Ang Kasugoan miingon ngadto sa mga ginikanang Israelinhon: “Kining mga pulonga nga gisugo ko kaninyo niining adlawa magapaibabaw sa inyong mga kasingkasing; ug igatudlo mo kini sa imong mga anak ug magasulti ka mahitungod niini sa magalingkod ka sa imong balay ug sa magalakaw ikaw sa dalan ug sa imong paghigda ug sa imong pagbangon.” (Deuteronomio 6:6, 7) Ang kamatuoran nga si Jesus nagpadayon nga “puno sa kaalam,” ug nga ang “kahimuot sa Diyos nagpadayon diha kaniya,” nagpakita nga gisunod ni Jose ug Maria kining sugoa.
Hunahunaon sa uban nga sanglit hingpit man nga pagkabata si Jesus, ang paagi sa pagbansay kaniya dili makahatag realistikong sumbanan alang sa pagmatuto sa ubang mga anak. Apan, si Jose ug Maria dili hingpit. Bisan pa nagpadayon sila sa pagtagana sa iyang pisikal ug espirituwal nga mga panginahanglan, ug ilang gihimo kini bisan pa sa mga kapit-osan sa nagkadakong pamilya. (Mateo 13:55, 56) Lain pa, si Jesus, bisag hingpit, kinahanglang magdako gikan sa pagkamasuso hangtod sa pagkabata ug sa pagkabayongbayong ngadto sa pagkahamtong. Dihay daghang maumolong buluhaton ang gihimo sa iyang mga ginikanan, ug matin-aw nga maayo nila kining pagkatuman.
Si Jesus sa Panuigong 12
“Ang iyang mga ginikanan tig-adto sa Jerusalem tuig-tuig sa piyesta sa paskua.” (Lucas 2:41) Sumala sa Kasugoan sa Diyos, kinahanglang magpakita ang tanang lalaki sa Jerusalem alang sa mga piyesta. (Deuteronomio 16:16) Apan ang rekord nag-ingon nga ang “iyang mga ginikanan tig-adto” sa Jerusalem. Gidala ni Jose si Maria, ug hayan ang tanang pamilya, sa paglakbay ug kapin sa 60 ka milya (100 km) ngadto sa Jerusalem alang sa masadyaong okasyon. (Deuteronomio 16:6, 11) Ilang batasan kadto—usa ka regular nga bahin sa ilang mga kinabuhi. Lain pa, dili lang kay salingkapaw nga pagpakita kadto; sila nagpabilin sa tanang adlaw sa piyesta.—Lucas 2:42, 43.
Kini nakahatag mapuslanong pagtulon-an sa mga ginikanan karon. Kining tinuig nga mga piyesta sa Jerusalem maoy mga panahon sa solemneng asembliya ug panagsadya. (Levitico 23:4, 36) Sila nakahatag makalig-on sa espirituwal nga eksperyensiya alang kang Jose, Maria, ug sa batan-ong si Jesus. Karon, maayo nga ang mga ginikanan mangitag samang mga okasyon alang sa ilang mga anak aron adunay makalipayng kausaban ug sa pagtagamtam sa espirituwal nga pagpalig-on. Ginahimo kini sa mga ginikanan nga mga Saksi ni Jehova pinaagi sa pagdala sa ilang mga anak sa mga asembliya ug sa dagkong mga kombensiyon nga ginahimo sa regular nga panahon sa tuig. Busa, ang mga bata makabaton ug makalipayng mga eksperyensiya sa pagbiyahe ug sa pagpakig-uban sa ginatos kun libolibo sa kaubang mga magtutuo sa pipila ka adlaw. Ang usa ka amahan nga malamposong nakamatuto ug napulo ka anak nagpasidungog sa iyang dakong kalamposan diha sa kamatuoran nga sukad nga gibawtismohan siya ingong Kristohanon sa 45 na ka tuig nga milabay, wala gayod siya makasipyat ug usa ka sesyon sa bisan unsang asembliya. Ug iyang gidasig ang iyang pamilya sa dili pagsipyat sa pagtambong ug asembliya.
Nakalimtan
Dihang bata-bata pa si Jesus, siya sa walay duhaduha nagsunodsunod sa iyang mga ginikanan niining tinuig nga mga pagpanaw ngadto sa dakong siyudad sa Jerusalem. Apan, dihang dako-dako na siya tingali gihatagan siya ug dugang kagawasan. Dihang nag-12 anyos na siya, duol na siya sa panuigon nga giisip sa mga Hudiyo nga importanteng milyahan sa dalan paingon sa pagkaulitawo. Tingali tungod niining normal ug natural nga kausaban, nahitabo ang pagkalimot dihang miabot ang panahon sa paggikan sa pamilya ni Jose sa Jerusalem ug sa pagpamauli. Ang asoy mabasa: “Sa pagpamauli nila, ang bata nga si Jesus mipabilin sa Jerusalem, ug ang iyang mga ginikanan wala makamatikod niini. Sanglit nagdahom sila nga siya kuyog ra sa panon nga nagbiyahe, sa nakabaktas na silag usa ka adlaw ilang gipangita siya sa ilang kaparyentihan ug mga kaila.”—Lucas 2:43, 44.
Adunay mga bahin niining hitaboa nga mamatikdan sa mga ginikanan ug mga anak. Apan, adunay usa ka kalainan: Si Jesus hingpit. Sanglit masinundanong nagpailalom kang Jose ug Maria, dili nato mahanduraw nga wala siya mosunod sa pila ka kahikayan nga ilang gihimo diha kaniya. (Lucas 2:52) Wala lamang sila magkasinabot. Ang iyang mga ginikanan nagdahom nga nahauban si Jesus sa panon sa mga paryente ug mga kaila. (Lucas 2:44) Mahanduraw dayon nga, sa ilang pagdinalidali sa pagbiya sa Jerusalem, ilang atimanon pag-una ang ilang gagmayng mga anak ug nagdahom nga ang ilang kamagulangang anak, si Jesus, nahauban kanila.
Apan, nagtuo si Jesus nga nasayod ang iyang mga ginikanan kon hain siya. Kini ang gisugyot sa iyang ulahi nga tubag: “Nganong gipangita pa man ninyo ako? Wala ba diay kamo mahibalo nga kinahanglan anhi gayod ako sa balay sa akong Amahan?” Wala siya magpakitag pagkawalay pagtahod. Ang iyang pulong nagpakita lamang sa iyang katingala sa kamatuoran nga ang iyang mga ginikanan wala masayod kon asa siya pangitaon. Usa kadto ka tipikal nga kaso sa pagsipyat sa pagsabot nga masabtan sa daghang mga ginikanan sa nagatubong mga anak.—Lucas 2:49.
Handurawa ang kabalaka ni Jose ug Maria sa kataposan nianang unang adlaw, dihang ilang nakita nga nawala si Jesus. Ug hunahunaa ang ilang nagkadakong kabalaka sa duha ka adlaw sa ilang pagpangita kaniya sa Jerusalem. Apan, nakitang nabaslan ang ilang pagbansay kang Jesus niining hitaboa. Wala mahauban si Jesus sa daotang panag-uban. Wala siya nakahatag kaulawan sa iyang mga ginikanan. Dihang ilang nakita si Jesus, siya “didto sa templo, naglingkod sa taliwala sa mga magtutudlo ug namati kanila ug nangutana kanila. Ug ang tanang namati kaniya natingala sa iyang pagpanabot ug sa iyang pagpanubag.”—Lucas 2:46, 47.
Ang kamatuoran nga iyang gigugol ang iyang panahon niining paagiha, ug sa iyang maayong pagsabot sa mga prinsipyo sa Kasulatan, nagpadayag ug maayo sa pagbansay ni Jose ug Maria kaniya niadtong puntoha. Apan, ang reaksiyon ni Maria maoy larawan sa nabalakang inahan: una, kahupayan sa pagkakita nga luwas ang iyang anak; dayon gipahayag ang iyang mga pagbati sa kabalaka ug kaguol: “Anak, nganong gibuhatan mo man kami sa ingon? Ania ang imong amahan ug ako sa among kabalaka nangita kanimo.” (Lucas 2:48) Madahom nga mosulti si Maria atubangan kang Jose sa pagpahayag sa mga kabalaka sa duha ka ginikanan. Ang mga tin-edyer nga mobasa sa asoy hayan moingon: “Ingon gayod niana ang akong inahan!”
Mga Pagtulon-ang Nakat-onan
Unsay mga pagtulon-an ang atong nakat-onan ning hitaboa? Ang mga tin-edyer nagtuo nga nasayod ang ilang mga ginikanan kon unsay ilang hunahuna. Sagad madunggan silang moingon: “Abi nako ug nasayod kamo.” Mga ginikanan, kon nakapamulong niini ang inyong tid-edyer kon dunay dili-pagsinabtanay, dili ikaw ang una nga aduna niining sulirana.
Samtang magkaulitawo ug magkadalaga ang mga bata, sila dili na kaayo maagaron sa ilang mga ginikanan. Natural nga kausaban kini, ug ang mga ginikanan kinahanglang mohimog mga pagpasibo sa pagtugot niini. Apan bisan pa sa labing maayong pagbansay, ang dili pagsinabtanay motungha ug ang mga ginikanan may bahin sa ilang mga kabalaka. Apan, kon ilang sundon ang maayong mga panig-ingan ni Jose ug Maria, kon may krisis nga motungha, ang pagbansay nga gihatag sa ilang mga anak makatabang kanila ug dako.
Dayag nga nagpadayon ang mga ginikanan ni Jesus sa pagbansay kaniya sa katuigan sa iyang pagkatin-edyer. Tapos nga natagad kadtong hitaboa, siya masinundanong “miuban kanila” ngadto sa iyang lungsod-natawhan ug “nagpadayon sa pagsakop kanila.” Unsa ang resulta? “Si Jesus mitubo sa kaalam ug sa gidak-on ug sa kahimuot kaniya sa Diyos ug sa tawo.” Busa may malipayong resulta kining hitaboa. (Lucas 2:51, 52) Ang mga ginikanang nagasunod sa panig-ingan ni Jose ug Maria, nga nagatabang sa ilang mga anak nga magtubo diha sa kaalam sa Diyos, nga nagahatag kanila ug maayong atmospera sa panimalay, ug nagaladlad kanila sa maayong mga impluwensiya sa diyosnong pag-ubanay, nakapadako sa posibilidad nga samang butang ang mahitabo sa ilang anak. Kining mga bataa hayan makatagamtam ug malipayong kinabuhi samtang modako sila nga kasaligan, Kristohanong pagkahamtong.
[Mga footnote]
a Ang orihinal nga Grego dinhi may diwa nga padayon, anam-anam nga paagi ang pagkahimo ni Jesus nga “puno sa kaalam.”