Ikaw ba Adunay Imortal nga Espiritu?
“ANG tibuok Kasulatan inspirado sa Diyos ug mapuslanon sa pagpanudlo, sa pagpamadlong, sa pagpanul-id sa mga butang, sa pagdisiplina diha sa pagkamatarong,” misulat si apostol Pablo. (2 Timoteo 3:16) Oo, ang Bibliya maoy usa ka basahon sa kamatuoran nga naggikan sa matuod nga Diyos, si Jehova.—Salmo 83:18.
Sanglit si Jehova mao ang Maglalalang sa tanang butang, lakip na sa mga tawo, siya nasayod pag-ayo kon unsay mahitabo kanato sa dihang kita mamatay. (Hebreohanon 3:4; Pinadayag 4:11) Ug diha sa iyang inspirado nga Pulong, ang Bibliya, siya naghatag ug matinud-anon ug makapatagbaw nga mga tubag sa mga pangutana bahin sa kon unsay mahitabo human sa kamatayon.
Unsa ang Espiritu?
Diha sa Bibliya, ang mga pulong nga gihubad “espiritu” sa panguna nagkahulogan ug “gininhawa.” Apan kini nagpasabot ug labaw pa kay sa pagginhawa lamang. Pananglitan, ang magsusulat sa Bibliya nga si Santiago nag-ingon: “Patay ang lawas nga walay espiritu.” (Santiago 2:26) Busa, ang espiritu maoy naghatag ug kinabuhi sa lawas.
Kining puwersaha nga makapabuhi dili lamang mao ang gininhawa, o hangin, nga mosulod sa mga baga. Nganong dili? Tungod kay human sa paghunong sa pagginhawa, ang kinabuhi magpabilin diha sa mga selula sa lawas sulod sa hamubong panahon—“sulod sa mga minuto,” matod sa The World Book Encyclopedia. Tungod niini, ang mga paningkamot sa pagpaginhawa aron mabuhi pag-usab mahimong molampos. Apan sa dihang ang pabilo sa kinabuhi mapupos na sa mga selula sa lawas, kawang ang bisan unsang mga paningkamot sa pagpasig-uli sa kinabuhi. Ang tanang gininhawa, o hangin, diha sa kalibotan dili makapabuhi bisan sa usa ka selula. Busa, ang espiritu mao ang dili-makitang puwersa sa kinabuhi—ang pabilo sa kinabuhi nga nakapahimo sa mga selula ug sa tawo nga mabuhi. Kini nga puwersa sa kinabuhi nagpadayon pinaagi sa pagginhawa.—Job 34:14, 15.
Ang maong espiritu nagalihok ba lamang diha sa mga tawo? Ang Bibliya nagtabang kanato sa pagbaton ug hustong konklusyon bahin niining butanga. Ang maalamong Haring si Solomon miila nga ang mga tawo ug mga hayop “tanan adunay usa lamang ka espiritu,” ug siya nangutana: “Kinsa bay nasayod sa espiritu sa mga anak sa tawo, kon kini ba mosaka sa itaas; ug ang espiritu sa mananap, kon kini ba manaog sa yuta?” (Ecclesiastes 3:19-21) Busa ang mga hayop maingon man ang mga tawo gihisgotan ingong adunay espiritu. Sa unsang paagi mahimong ingon?
Ang espiritu, o puwersa sa kinabuhi, mahimong ikatandi sa koryente nga molatay sa usa ka makina o dekoryenteng kasangkapan. Ang dili-makitang koryente lagmit makahimog lainlaing mga kalihokan, depende sa matang sa kagamitan nga paandaron niini. Pananglitan, ang dekoryenteng kosinilya makapatunghag kainit, ang kompiyuter sa pagproseso ug impormasyon, ug ang telebisyon sa pagpatunghag mga larawan ug tingog. Bisan pa niana, wala diha sa koryente ang mga kinaiyahan sa kasangkapan nga gipaandar niini. Kini nagpabiling usa ka yanong puwersa. Sa susama, wala diha sa puwersa sa kinabuhi ang bisan unsang kinaiyahan sa mga linalang nga gihatagag kinabuhi niini. Kini walay personalidad ug walay katakos sa panghunahuna. Ang mga tawo ug mga hayop “adunay usa lamang ka espiritu.” (Ecclesiastes 3:19) Busa, sa dihang ang tawo mamatay, ang iyang espiritu dili magpadayon sa paglungtad sa laing dapit ingong espiritung linalang.
Nan, unsa man diay ang kahimtang sa mga patay? Ug unsay mahitabo sa espiritu sa dihang ang tawo mamatay?
“Sa Abog Ikaw Mopauli”
Sa dihang ang unang tawo, si Adan, tinuyong misupak sa sugo sa Diyos, Siya miingon kaniya: “Sa singot sa imong nawong ikaw magakaon sa tinapay hangtod nga ikaw mobalik sa yuta, kay gikan niini ikaw gikuha. Kay abog ikaw ug sa abog ikaw mopauli.” (Genesis 3:19) Diin man si Adan sa wala pa siya lalanga ni Jehova gikan sa abog? Aw, wala siya! Siya wala gayod maglungtad. Busa sa dihang si Jehova nga Diyos miingon nga si Adan “mobalik sa yuta,” siya nagpasabot nga si Adan mamatay ug mobalik sa mga elemento sa yuta. Si Adan wala mopanaw ngadto sa kalibotan sa espiritu. Diha sa kamatayon si Adan mibalik pag-usab sa pagkawala-maglungtad. Ang silot kaniya maoy kamatayon—pagkawala sa kinabuhi—dili ang pagpanaw ngadto sa laing kalibotan.—Roma 6:23.
Komosta ang uban nga namatay? Ang kahimtang sa mga patay gitin-aw sa Ecclesiastes 9:5, 10, diin atong mabasa: “Ang mga patay walay nahibaloan nga bisan unsa . . . Walay pangagpas, walay plano, walay kahibalo o pangutok, sulod sa lubnganan.” (Moffatt) Busa, ang kamatayon maoy kahimtang sa pagkawala-maglungtad. Ang salmista misulat nga sa dihang mamatay ang usa ka tawo, “mogula ang iyang espiritu, mobalik siya sa iyang yuta; nianang adlawa mahanaw ang iyang mga hunahuna.”—Salmo 146:4.
Dayag, ang mga patay walay kinabuhi. Sila dili mahibalo sa bisan unsa. Sila dili makakita, makadungog, o makasulti kanimo. Sila dili makatabang ni makadaot kanimo. Dili ka gayod angay mahadlok sa mga patay. Apan sa unsang paagi nga ang espiritu “mogula” gikan sa tawo inigkamatay?
Ang Espiritu “Mobalik sa Matuod nga Diyos”
Ang Bibliya nag-ingon nga sa dihang ang tawo mamatay, “ang espiritu mobalik sa matuod nga Diyos nga maoy naghatag niini.” (Ecclesiastes 12:7) Nagpasabot ba kini nga ang espiritu mismo sa literal mopanaw latas sa kawanangan ngadto sa presensiya sa Diyos? Dili gayod! Ang pagkagamit sa Bibliya sa pulong “mobalik” wala sa estrikto magpasabot ug aktuwal nga pagbalhin gikan sa usa ka dapit ngadto sa lain. Pananglitan, ang dili-matinumanong mga Israelinhon giingnan: “‘Balik kanako, ug ako mobalik kaninyo,’ miingon si Jehova sa mga panon.” (Malaquias 3:7) Ang ‘pagbalik’ sa Israel ngadto kang Jehova nagpasabot sa pagliso gikan sa daotang dalan ug sa pagpahiuyon pag-usab sa matarong nga dalan sa Diyos. Ug ang ‘pagbalik’ ni Jehova sa Israel nagpasabot sa iyang paghatag pag-usab ug inuyonang pagtagad sa iyang katawhan. Niining duha ka kahimtang ang ‘pagbalik’ naglangkit sa usa ka tinamdan, dili literal nga pagbalhin gikan sa usa ka partikular nga dapit ngadto sa lain.
Sa susama, diha sa kamatayon walay aktuwal nga pagbalhin gikan sa yuta ngadto sa langitnong kalibotan sa dihang ang espiritu “mobalik” sa Diyos. Sa dihang ang puwersa sa kinabuhi mahanaw na gikan sa usa ka tawo, ang Diyos lamang ang may katakos sa pagpasig-uli niini ngadto kaniya. Busa ang espiritu “mobalik sa matuod nga Diyos” sa diwa nga ang paglaom sa umaabot nga kinabuhi alang nianang tawhana sa pagkakaron bug-os nasandig sa Diyos.
Tagda, pananglitan, kon unsa ang giingon sa Kasulatan bahin sa pagkamatay ni Jesu-Kristo. Ang magsusulat sa Ebanghelyo nga si Lucas nag-asoy: “Si Jesus misinggit sa usa ka makusog nga tingog ug miingon: ‘Amahan, sa imong mga kamot itugyan ko ang akong espiritu.’ Sa dihang nakasulti na siya niini, nabugtoan siya sa gininhawa.” (Lucas 23:46) Sa dihang ang espiritu ni Jesus migula gikan kaniya, wala siya sa literal mopanaw paingon sa langit. Si Jesus wala banhawa gikan sa mga patay hangtod sa ikatulo ka adlaw, ug siya misaka ngadto sa langit 40 ka adlaw sa ulahi. (Buhat 1:3, 9) Hinunoa, sa dihang siya namatay, si Jesus nagtugyan sa iyang espiritu ngadto sa kamot sa iyang Amahan, nga bug-os nagsalig sa katakos ni Jehova sa pagbanhaw kaniya.
Oo, ang Diyos makabanhaw sa usa ka tawo. (Salmo 104:30) Pagkadakong paglaom nga gitagana niini!
Usa ka Seguradong Paglaom
Ang Bibliya nag-ingon: “Ang takna nagsingabot nga ang tanan nga anaa sa handomanang mga lubnganan makadungog sa tingog [ni Jesus] ug manggula.” (Juan 5:28, 29) Oo, si Jesu-Kristo nagsaad nga ang tanan nga anaa sa handomanan ni Jehova pagabanhawon, o buhion pag-usab. Lakip kanila mao gayod kadtong nagkinabuhi nga matarong ingong mga alagad ni Jehova. Apan minilyon sa ubang katawhan ang nangamatay nga wala makapakita kon sila ba motuman sa matarong nga mga sukdanan sa Diyos. Mahimong sila wala mahibalo sa mga kinahanglanon ni Jehova o kulang sila sa igong panahon sa paghimog gikinahanglang mga kausaban. Kini nga matang sa mga indibiduwal anaa usab sa panumdoman sa Diyos ug pagabanhawon, kay ang Bibliya nag-ingon: “Aduna unyay pagkabanhaw sa mga matarong ug sa mga dili-matarong.”—Buhat 24:15.
Karong adlawa, ang kalibotan napuno sa pagdumot ug pagbangiay, kapintasan ug pag-ula ug dugo, polusyon ug sakit. Kon ang mga patay pagabanhawon dinhi niining matanga sa yuta, tinong ang bisan unsang mabatonang kalipay mahimong lumalabay. Apan ang Maglalalang nagsaad nga sa dili madugay taposon na niya ang presenteng katilingban sa kalibotan nga gikontrolar ni Satanas nga Yawa. (Proverbio 2:21, 22; Daniel 2:44; 1 Juan 5:19) Ang usa ka matarong nga tawhanong katilingban—“usa ka bag-ong yuta”—mahimo na unyang usa ka kahibulongang katinuoran.—2 Pedro 3:13.
Nianang panahona “walay pumoluyo nga moingon: ‘Ako masakiton.’” (Isaias 33:24) Bisan ang kaguol tungod sa kamatayon mahanaw na, kay ang Diyos ‘magapahid sa tanang luha gikan sa ilang mga mata, ug ang kamatayon mawala na, ni may pagbangotan ni pagtiyabaw ni may kasakit pa. Ang unang mga butang nangagi na.’ (Pinadayag 21:4) Pagkadakong paglaom niini alang niadtong anaa “sa handomanang lubnganan”!
Sa dihang hanawon ni Jehova ang pagkadaotan gikan sa yuta, dili niya laglagon ang mga matarong uban sa mga daotan. (Salmo 37:10, 11; 145:20) Ngani, “usa ka dakong panon” sa katawhan “gikan sa tanang kanasoran ug mga tribo ug mga katawhan ug mga pinulongan” ang makalabang-buhi “sa dakong kasakitan,” nga molaglag unya sa presenteng daotang kalibotan. (Pinadayag 7:9-14) Busa, anaa unya ang daghang katawhan nga moabiabi sa mga patay.
Nangandoy ka ba nga makita pag-usab ang imong mga minahal? Buot ba nimo nga mabuhing walay kataposan sa Paraiso sa yuta? Nan kinahanglang mokuha ka ug tukmang kahibalo bahin sa kabubut-on sa Diyos ug sa iyang mga katuyoan. (Juan 17:3) Katuyoan ni Jehova nga ang “tanang matang sa mga tawo mangaluwas unta ug makadangat sa tukmang kahibalo sa kamatuoran.”—1 Timoteo 2:3, 4.
[Hulagway sa panid 4]
“Abog ikaw ug sa abog ikaw mopauli”
[Hulagway sa panid 5]
Ang espiritu mahimong ikatandi sa koryente
[Hulagway sa panid 7]
Ang pagkabanhaw mohatag ug dumalayong kalipay