Magpadayon sa Paghimog Maayo
“Magpadayon . . . sa paghimog maayo.”—LUC. 6:35.
1, 2. Nganong mahimong lisod ang paghimog maayo sa uban?
ANG paghimog maayo ngadto sa uban mahimong lisod. Ang atong gipakitang kaayo mahimong dili balosan ug kaayo. Bisan pag atong buhaton ang atong maarangan sa pagtabang sa mga tawo pinaagi sa pagpaambit kanila sa “mahimayaong maayong balita sa malipayong Diyos” ug sa iyang Anak, sila dili tingali manumbaling o magpasalamat. (1 Tim. 1:11) Ang uban mahimo pang madumtanong “mga kaaway sa estaka sa pagsakit ni Kristo.” (Filip. 3:18) Ingong mga Kristohanon, unsaon nato sila pagtagad?
2 Gisugo ni Jesu-Kristo ang iyang mga tinun-an: “Magpadayon sa paghigugma sa inyong mga kaaway ug sa paghimog maayo.” (Luc. 6:35) Atong tukion karon kining tambaga. Makapahimulos usab kita sa ubang mga punto nga gihisgotan ni Jesus bahin sa paghimog maayo ngadto sa uban.
‘Higugmaa ang Inyong mga Kaaway’
3. (a) Sa kaugalingon mong mga pulong, isumaryo ang gipahayag ni Jesus nga natala sa Mateo 5:43-45. (b) Unsang tinamdan bahin sa mga Hudiyo ug sa mga dili-Hudiyo ang naugmad taliwala sa Hudiyong mga pangulo sa relihiyon sa unang siglo?
3 Sa iyang iladong Wali sa Bukid, giawhag ni Jesus ang mga naminaw kaniya sa paghigugma sa ilang mga kaaway ug sa pag-ampo alang sa mga nagalutos kanila. (Basaha ang Mateo 5:43-45.) Ang presente niadtong higayona maoy mga Hudiyo nga nahibalo sa sugo sa Diyos: “Dili ka manimalos ni maghambin ug kasuko batok sa mga anak sa imong katawhan; ug higugmaon mo ang imong isigkatawo sama sa imong kaugalingon.” (Lev. 19:18) Nagtuo ang Hudiyong mga pangulo sa relihiyon sa unang siglo nga ang “mga anak sa imong katawhan” ug ang “imong isigkatawo” nagtumong lang sa mga Hudiyo. Sumala sa Moisesnong Balaod, ang mga Israelinhon kinahanglang magpabiling bulag sa ubang mga nasod, apan naugmad ang tinamdan nga ang tanang dili-Hudiyo maoy mga kaaway nga pagadumtan.
4. Unsay angayng buhaton sa mga tinun-an ni Jesus maylabot sa ilang mga kaaway?
4 Sa kasukwahi, si Jesus miingon: “Magpadayon sa paghigugma sa inyong mga kaaway ug sa pag-ampo alang sa mga nagalutos kaninyo.” (Mat. 5:44) Ang iyang mga tinun-an angayng magpakitag gugma sa tanang nagdumot kanila. Sumala sa Ebanghelyo ni Lucas, si Jesus miingon: “Ako magaingon kaninyo nga nagapamati, Magpadayon sa paghigugma sa inyong mga kaaway, sa pagbuhat ug maayo niadtong nagadumot kaninyo, sa pagpanalangin niadtong nagatunglo kaninyo, sa pag-ampo alang sa mga nagainsulto kaninyo.” (Luc. 6:27, 28) Sama sa mga tawo sa unang siglo nga nagpadapat sa gitudlo ni Jesus, kita ‘mobuhat ug maayo niadtong nagadumot’ kanato kon balosan nato silag kaayo. Kita ‘magapanalangin niadtong nagatunglo’ kanato pinaagi sa malulotong pagpakigsulti kanila. Ug atong ‘iampo kadtong mga nagalutos’ kanato sa pisikal nga paagi o sa uban pang matang sa ‘pagpanginsulto.’ Ang maong mga pangamuyo maoy mahigugmaong mga hangyo nga mausab unta ang kasingkasing sa mga maglulutos ug mobuhat sila kon unsay makapahimuot kang Jehova.
5, 6. Nganong angay natong higugmaon ang atong mga kaaway?
5 Nganong magpakita kitag gugma sa atong mga kaaway? “Aron inyong mapamatud-an ang inyong kaugalingon nga mga anak sa inyong Amahan nga anaa sa mga langit,” matod ni Jesus. (Mat. 5:45) Kon atong tumanon kanang tambaga, mahimo kitang “mga anak” sa Diyos sa pagkaagi nga kita nagsundog kang Jehova, kinsa “magapasubang sa iyang adlaw diha sa mga tawong daotan ug sa mga maayo ug magapaulan diha sa mga tawong matarong ug sa mga dili-matarong.” Sumala sa pagkaasoy ni Lucas, ang Diyos “maluloton ngadto sa mga dili-mapasalamaton ug sa daotan.”—Luc. 6:35.
6 Sa pagpasiugda kon unsa ka hinungdanon nga ang iyang mga tinun-an “magpadayon sa paghigugma sa [ilang] mga kaaway,” si Jesus miingon: “Kon inyong higugmaon sila nga nahigugma kaninyo, unsa may inyong ganti? Dili ba ang mga maniningil ug buhis nagabuhat man usab sa samang butang? Ug kon inyong komostahon ang inyong mga igsoon lamang, unsang talagsaong butang ang inyong ginabuhat? Dili ba ang katawhan sa kanasoran nagabuhat man usab sa samang butang?” (Mat. 5:46, 47) Kon ang atong higugmaon mao ra kadtong makabalos kanato, kini dili takos sa bisan unsang “ganti” o pabor gikan sa Diyos. Bisan ang mga maniningil ug buhis, nga sagad gitamay, nagpakitag gugma niadtong nahigugma kanila.—Luc. 5:30; 7:34.
7. Nganong dili talagsaon kon ang atong “mga igsoon” lang ang atong komostahon?
7 Ang kasagarang pangomosta sa mga Hudiyo naglakip sa pulong “kalinaw.” (Maghu. 19:20; Juan 20:19) Kadto maoy panghinaot sa maayong panglawas, kaayohan, ug kauswagan sa tawo nga gipangomosta. Dili gayod usa ka “talagsaong butang” kon ang atong komostahon mao lang ang giisip natong “mga igsoon.” Sumala sa gipaila ni Jesus, gibuhat usab kana sa “katawhan sa kanasoran.”
8. Unsay gidasig ni Jesus nga buhaton sa mga naminaw kaniya sa dihang miingon siya: “Kamo kinahanglang magmahingpit”?
8 Tungod sa napanunod nga sala, ang mga tinun-an ni Kristo dili gayod mahimong walay-ikasaway o hingpit. (Roma 5:12) Apan mao kini ang panghinapos ni Jesus sa maong bahin sa iyang pakigpulong: “Busa kamo kinahanglang magmahingpit, ingon nga ang inyong langitnong Amahan hingpit.” (Mat. 5:48) Sa ingon iyang gidasig ang mga naminaw kaniya sa pagsundog sa ilang “langitnong Amahan” nga si Jehova, sa paghingpit sa ilang gugma, sa pagbug-os niana pinaagi sa paghigugma sa ilang mga kaaway. Kana usab ang gidahom kanato.
Nganong Magmapasayloon?
9. Unsay ipasabot sa mga pulong: “Pasayloa kami sa among mga utang”?
9 Magpadayon kita sa pagbuhat ug maayo kon maluoy ug magpasaylo kita sa usa nga nakasala kanato. Gani, ang modelong pag-ampo ni Jesus naglakip niining mga pulonga: “Pasayloa kami sa among mga utang, ingon nga kami nagapasaylo usab sa mga nakautang kanamo.” (Mat. 6:12) Wala hinuon kini magpasabot nga pasayloon ang mga nakautang ug kuwarta. Gipadayag sa Ebanghelyo ni Lucas nga ang “mga utang” nga gihunahuna ni Jesus maoy mga sala, kay kini nag-ingon: “Pasayloa kami sa among mga sala, kay kami usab magapasaylo sa matag usa nga utangan kanamo.”—Luc. 11:4.
10. Kon bahin sa pagpasaylo, sa unsang paagi makasundog kita sa Diyos?
10 Kinahanglan natong sundogon ang Diyos, kinsa bug-os nga nagapasaylo sa mahinulsolong mga makasasala. Si apostol Pablo misulat: “Magmaluloton sa usag usa, magmalumo uban ang pagkamabination, kinabubut-on nga magpasaylo sa usag usa ingon nga ang Diyos usab pinaagi kang Kristo kinabubut-on nga nagpasaylo kaninyo.” (Efe. 4:32) Ang salmistang si David miawit: “Si Jehova maluluy-on ug mapuangoron, mahinay sa kasuko ug dagaya sa mahigugmaong-kalulot. . . . Wala niya buhata kanato ang angay sa atong kasal-anan; ni nagpahamtang siya kon unsay angay kanato pinasukad sa atong kasaypanan. . . . Ingon sa pagkalayo sa sidlakan gikan sa kasadpan, sa mao nga gilay-on iyang gipahilayo gikan kanato ang atong mga kalapasan. Ingon sa usa ka amahan nga magapakitag kaluoy sa iyang mga anak, si Jehova nagpakitag kaluoy kanila nga nahadlok kaniya. Kay siya nahibalo pag-ayo sa atong pagkaumol, nga nahinumdom nga kita abog.”—Sal. 103:8-14.
11. Kinsay pasayloon sa Diyos?
11 Ang mga tawo mapasaylo lamang sa Diyos kon sila nakapasaylo na sa mga nakasala kanila. (Mar. 11:25) Sa pagpasiugda niining puntoha, si Jesus midugang: “Kon kamo magapasaylo sa mga tawo sa ilang kalapasan, pasayloon usab kamo sa inyong langitnong Amahan; apan kon kamo dili magapasaylo sa mga tawo sa ilang kalapasan, dili usab pasayloon sa inyong Amahan ang inyong kalapasan.” (Mat. 6:14, 15) Sa pagkatinuod, ang Diyos magpasaylo niadtong kinabubut-ong magpasaylo sa uban. Ug ang usa ka paagi nga magpadayon kita sa pagbuhat ug maayo mao ang pagsunod sa tambag ni Pablo: “Ingon nga si Jehova kinabubut-on nga nagpasaylo kaninyo, buhata usab ninyo ang ingon.”—Col. 3:13.
“Hunong Na sa Pagpanghukom”
12. Unsay gitambag ni Jesus bahin sa pagpanghukom sa uban?
12 Ang laing paagi sa paghimog maayo gihisgotan diha sa Wali sa Bukid sa dihang gitambagan ni Jesus ang mga naminaw kaniya nga mohunong sa pagpanghukom sa uban ug unya migamit siyag puwersadong ilustrasyon sa pagpasiugda niini. (Basaha ang Mateo 7:1-5.) Atong hisgotan kon unsay gipasabot ni Jesus sa miingon siya: “Hunong na sa pagpanghukom.”
13. Sa unsang paagi ang mga naminaw kang Jesus ‘makapadayon sa pagpagawas’?
13 Ang Ebanghelyo ni Mateo nagkutlo sa giingon ni Jesus: “Hunong na sa pagpanghukom aron dili kamo pagahukman.” (Mat. 7:1) Sumala kang Lucas, si Jesus miingon: “Hunong na sa pagpanghukom, ug kamo dili gayod pagahukman; ug ayaw pagpakasad-a ang uban, ug dili gayod kamo pagapakasad-on. Magpadayon sa pagpagawas, ug kamo igapagawas.” (Luc. 6:37) Mapanamastamasong gihukman sa mga Pariseo sa unang siglo ang uban pinasukad sa dili-Kasulatanhong mga tradisyon. Si bisan kinsa sa mga naminaw kang Jesus nga naghimo niana angayng “mohunong na sa pagpanghukom.” Kinahanglan silang “magpadayon sa pagpagawas,” nga mao, magpasaylo sa mga kahuyangan sa uban. Si apostol Pablo mihatag ug susamang tambag bahin sa pagpasaylo, sumala sa gihisgotan sa ibabaw.
14. Pinaagi sa pagpasaylo, ang mga tinun-an ni Jesus makadasig sa mga tawo sa pagbuhat ug unsa?
14 Pinaagi sa pagpasaylo, ang mga tinun-an ni Jesus makadasig sa mga tawo sa pagpasaylo. Si Jesus miingon: “Sa hukom nga inyong ginahukom, kamo pagahukman; ug sa sukod nga inyong ginasukod, sila magasukod nganha kaninyo.” (Mat. 7:2) Kon bahin sa atong tinagdan sa uban, atong anihon kon unsay atong gipugas.—Gal. 6:7.
15. Giunsa pagpaila ni Jesus nga sayop gayod ang sobrang pagpanaway?
15 Hinumdomi nga si Jesus nangutana aron ipaila nga sayop gayod ang sobrang pagpanaway: “Nan, nganong tan-awon nimo ang uhot nga anaa sa mata sa imong igsoon, apan wala magtagad sa salagunting nga anaa sa imong kaugalingong mata? O unsaon nimo pag-ingon sa imong igsoon, ‘Tugoti ako sa pagkuha sa uhot gikan sa imong mata’; sa dihang, tan-awa! usa ka salagunting ang anaa sa imong kaugalingong mata?” (Mat. 7:3, 4) Ang tawo nga lagmit mosaway sa lain magmatikod bisan sa gamay kaayong diperensiya sa “mata” sa iyang igsoon. Gipasabot sa nanaway nga ang iyang igsoon depektosog panabot ug dili maayog panghukom. Bisag gamay kaayo ang diperensiya—sama sa tipik sa uhot—ang hinawayon mopresentar sa pagkuha niana. Siya magpakaaron-ingnong motabang aron ang igsoon mas tin-awng makakita.
16. Nganong ikaingon nga ang mga Pariseo may “salagunting” sa ilang mata?
16 Ang Hudiyong mga pangulo sa relihiyon hinawayon kaayo sa uban. Pananglitan: Sa dihang ang usa ka buta nga giayo ni Kristo mipahayag nga si Jesus gikan gayod sa Diyos, ang mga Pariseo masuk-anong mitubag: “Sa bug-os ikaw natawo sa kasal-anan, ug unya tudloan mo kami?” (Juan 9:30-34) Kon bahin sa tin-awng espirituwal nga panan-aw ug katakos sa hustong pagpanghukom, ang mga Pariseo may “salagunting” sa ilang mata ug dili gayod makakita. Busa si Jesus mipatugbaw: “Salingkapaw! Kuhaa una ang salagunting gikan sa imong kaugalingong mata, ug unya makakita ka nga tin-aw kon unsaon sa pagkuha sa uhot gikan sa mata sa imong igsoon.” (Mat. 7:5; Luc. 6:42) Kon determinado kita sa paghimog maayo ug sa pagtagad sa uban sa hustong paagi, kita dili mahimong hinawayon kaayo ug kanunayng mangitag simbolikong uhot sa mata sa atong igsoon. Hinunoa, ilhon nato nga kitang tanan dili hingpit ug busa angay natong likayan nga magmahukmanon ug mahimong hinawayon sa atong mga isigkamagtutuo.
Kon Unsaon Nato Pagtagad ang Uban
17. Sumala sa Mateo 7:12, unsaon nato pagtagad ang uban?
17 Sa Wali sa Bukid, gipunting ni Jesus nga ang Diyos nahisama sa usa ka amahan alang sa Iyang mga alagad pinaagi sa pagtubag sa ilang mga pag-ampo. (Basaha ang Mateo 7:7-12.) Mamatikdan nga si Jesus nagpahayag niining lagdaa sa panggawi: “Busa, ang tanang butang nga buot ninyo nga pagabuhaton sa mga tawo nganha kaninyo, kinahanglang pagabuhaton usab ninyo sa ingon ngadto kanila.” (Mat. 7:12) Kon ingon niini ang atong pagtagad sa atong isigkatawo, atong mapamatud-an nga kita matuod nga mga sumusunod ni Jesu-Kristo.
18. Giunsa pagpakita sa “Balaod” nga angay natong tagdon ang uban ingon sa buot nato nga tagdon nila kita?
18 Human sa pag-awhag nga angay natong tagdon ang uban ingon sa buot nato nga tagdon nila kita, si Jesus dugang miingon: “Sa pagkatinuod, mao kini ang kahulogan sa Balaod ug sa mga Manalagna.” Kon atong tagdon ang uban sumala sa paagi nga giingon ni Jesus, kita nagagawi nga nahiuyon sa katuyoan sa “Balaod”—ang mga sinulat diha sa basahong Genesis hangtod sa Deuteronomio sa Bibliya. Gawas pa sa pagbutyag sa katuyoan ni Jehova nga magpatunghag binhi nga magwagtang sa pagkadaotan, kining mga basahona nagpadayag sa Balaod sa Diyos nga iyang gihatag sa nasod sa Israel pinaagi ni Moises niadtong 1513 W.K.P. (Gen. 3:15) Lakip sa ubang mga butang, ang Balaod nagpatin-aw nga ang mga Israelinhon angayng mahimong makataronganon, dili-mapihigon, ug mohimog maayo sa mga sinakit ug sa langyawng mga molupyo sa nasod.—Lev. 19:9, 10, 15, 34.
19. Giunsa pagpakita sa “mga Manalagna” nga angay kitang magbuhat ug maayo?
19 Sa naghisgot si Jesus sa “mga Manalagna,” siya naghunahuna sa matagnaong mga basahon sa Hebreohanong Kasulatan. Kini naundag mga tagna bahin sa Mesiyas nga natuman kang Kristo mismo. Ang maong mga sinulat nagpakita usab nga ang Diyos magapanalangin sa iyang katawhan kon ilang buhaton kon unsay matarong sa iyang mga mata ug tagdon ang uban sa hustong paagi. Pananglitan, kini ang tambag sa tagna ni Isaias ngadto sa mga Israelinhon: “Mao kini ang giingon ni Jehova: ‘Sunda ninyo ang hustisya ug buhata ang matarong. . . . Malipayon ang may-kamatayong tawo nga nagbuhat niini, ug ang anak sa katawhan nga nangupot niini, nga . . . nagbantay sa iyang kamot aron dili makahimog bisan unsang matang sa pagkadaotan.’” (Isa. 56:1, 2) Gidahom gayod sa Diyos nga ang iyang katawhan magpadayon sa pagbuhat ug maayo.
Buhata Kanunay ang Maayo Ngadto sa Uban
20, 21. Unsay reaksiyon sa mga panon sa katawhan ngadto sa Wali sa Bukid ni Jesus, ug nganong angay nimong pamalandongon kini?
20 Atong nahisgotan ang pipila ra ka hinungdanon kaayong mga punto nga gipahayag ni Jesus diha sa iyang dili-hitupngan nga Wali sa Bukid. Bisan pa niana, masabtan dayon nato ang reaksiyon sa mga nakadungog sa iyang gipahayag niadtong higayona. Nag-ingon ang Bibliya: “Karon sa dihang nahuman na si Jesus pagsulti niining mga pulonga, ang epekto mao nga ang mga panon sa katawhan nahingangha sa iyang paagi sa pagpanudlo; kay nagtudlo siya kanila ingon nga usa ka tawo nga may awtoridad, ug dili ingon sa ilang mga eskriba.”—Mat. 7:28, 29.
21 Si Jesu-Kristo mao gayod ang gitagnang “Kahibulongang Magtatambag.” (Isa. 9:6) Ang Wali sa Bukid nag-ilustrar nga nahibalo gayod si Jesus kon unsay panghunahuna sa iyang langitnong Amahan bahin sa mga butang. Dugang pa sa mga puntong ato nang nahisgotan, ang maong pakigpulong daghag ikasulti bahin sa tinuod nga kalipay, kon unsaon paglikay sa imoralidad, pagkinabuhing matarong, kon unsaon pagtagamtam sa may-kasegurohan ug malipayong kaugmaon, ug uban pa. Uban sa pag-ampo, sublia ug ayoha pagbasa ang Mateo kapitulo 5 hangtod 7. Pamalandonga ang talagsaong tambag ni Jesus nga natala niana. Ipadapat sa imong kinabuhi ang gipamulong ni Kristo diha sa iyang Wali sa Bukid. Unya ikaw mas makapahimuot kang Jehova, makatagad sa uban sa hustong paagi, ug makapadayon sa pagbuhat ug maayo.
Unsay Imong Tubag?
• Unsaon nato pagtagad ang atong mga kaaway?
• Nganong angay kitang magmapasayloon?
• Unsay giingon ni Jesus bahin sa pagpanghukom sa mga tawo?
• Sumala sa Mateo 7:12, unsaon nato pagtagad ang uban?
[Blurb sa panid 10]
Nahibalo ka ba kon nganong si Jesus miingon: “Hunong na sa pagpanghukom”?
[Hulagway sa panid 8]
Nganong angay natong iampo kadtong nagalutos kanato?
[Hulagway sa panid 10]
Kanunay mo bang gitagad ang uban ingon sa buot nimo nga tagdon ka nila?