“Nakaplagan Namo ang Mesiyas”
“NAKAPLAGAN namo ang Mesiyas.” “Nakaplagan namo ang usa nga bahin kaniya si Moises, diha sa Balaod, ug ang mga Manalagna misulat.” Duha ka debotadong mga Hudiyo sa unang siglo ang nagsulti nianang makapahinganghang mga pahibalo. Sa kataposan, miabot na ang dugay nang gilaoman nga Mesiyas. Kombinsido sila!—Juan 1:35-45.
Kon imong hunahunaon ang sekular ug relihiyosong panghitabo niadtong panahona, ang ilang pagtuo mas talagsaon pa. Daghang manluluwas konohay ang nanungha nga may magarbohong mga pasundayag ug mga pasalig, apan nahanaw sa ulahi ang maong mga paglaom sa dihang sila napakyas sa pagpagawas sa mga Hudiyo gikan sa yugo sa mga Romano.—Buhat 5:34-37.
Apan, kadtong duha ka Hudiyo—si Andres ug Felipe—wala gayod magduhaduha nga ilang nakaplagan ang tinuod nga Mesiyas. Hinunoa, sa misunod nga mga tuig, mas milig-on pa ang ilang pagsalig kay ila mismong nakita ang gamhanang mga buhat nga gihimo niining tawhana agig katumanan sa mga tagna bahin sa Mesiyas.
Nganong silang duha ug ang daghan pang uban mituo kaniya, nga kombinsido nga siya dili gayod mini nga Mesiyas? Unsay mga pamatuod nga siya mao gayod ang tinuod nga Mesiyas?
Sumala sa asoy sa kasaysayan, si Andres ug Felipe nag-ila kang Jesus nga Nasaretnon, ang panday kaniadto, ingong ang sinaad ug dugay nang gipaabot nga Mesiyas. (Juan 1:45) Ang usa ka mausisahon nga historyano nianang panahona nga si Lucas nag-ingon nga ang pag-abot sa Mesiyas nahitabo “sa ikanapulog-lima ka tuig sa pagmando ni Tiberio Cesar.” (Lucas 3:1-3) Ang ika-15 ka tuig nga pagmando ni Tiberio nagsugod sa Septiyembre 28 K.P. ug natapos sa Septiyembre 29 K.P. Si Lucas nag-ingon pa nga ang mga Hudiyo niadtong tungora “nagpaabot” sa Mesiyas. (Lucas 3:15) Nganong gidahom man siyang moabot niadtong panahona? Atong tan-awon.
Mga Kredensiyal nga Magpamatuod sa Pagka-Mesiyas
Kay hinungdanon man ang papel sa Mesiyas, ikaw makadahom nga ang Maglalalang, nga si Jehova, maghatag gayod ug mga timailhan aron matabangan ang mga mabinantayon ug matinumanon sa pag-ila sa gisaad nga Mesiyas. Ngano? Kay pinaagi niana, ang mabinantayong mga tawo dili malimbongan sa mga impostor, sama sa nahitabo sa daghan.
Sa dihang ipaila sa usa ka embahador ang iyang kaugalingon ngadto sa laing gobyerno, siya gidahom sa pagpamatuod sa iyang pagkatinudlo pinaagig kinahanglanong mga kredensiyal. Sa susama, si Jehova nagrekord dugay na kanhi sa mga kinahanglanon nga tumanon sa Mesiyas. Busa, sa dihang mitungha “ang Pangulong Ahente,” siya miabot nga may mga kredensiyal nga nagpamatuod sa iyang pagkatawo.—Hebreohanon 12:2.
Ang mga kredensiyal nga kinahanglang tumanon sa tinuod nga Mesiyas gilatid diha sa daghang tagna sa Bibliya nga nasulat daghang siglo na kanhi. Kini nagtagna bisan sa kinagamyang detalye bahin sa pag-abot sa Mesiyas, kinaiyahan sa iyang ministeryo, sa iyang pag-antos sa mga kamot sa uban, ug sa matang sa kamatayon nga iyang maagoman. Tingali maikag ka sa pagkahibalo nga ang maong kasaligang mga tagna naghisgot usab bahin sa iyang pagkabanhaw, sa pagbayaw kaniya ngadto sa tuong kamot sa Diyos, ug sa kataposan ang mga panalangin nga ihatag sa iyang umaabot nga pagmando sa Gingharian. Pinaagi niini, ang mga tagna sa Bibliya naghatag ug talagsaong sumbanan nga ipakasama sa badlis sa tudlo, nga magpaila lamang sa usa ka tawo.
Aw, sa pag-abot ni Jesus niadtong 29 K.P., dili tanang tagna bahin sa Mesiyas ang natuman sa maong panahon. Pananglitan, siya wala pa patya ug banhawa. Bisan pa niana, si Andres, Felipe, ug daghan pang uban mituo kang Jesus tungod sa iyang gitudlo ug gibuhat. Ilang nakita ang daghang pamatuod nga siya mao gayod ang Mesiyas. Kon ikaw nagkinabuhi pa niadtong tungora ug nakatuon nga may bukas nga panghunahuna sa ebidensiya nga imong nakita mismo, walay duhaduha makombinsir ka usab nga si Jesus mao ang Mesiyas.
Daghag-Bahin nga Ebidensiya
Unsay makatabang kanimo sa paghimo niana nga konklusyon? Sulod sa kasiglohan, ang mga manalagna sa Bibliya naghatag ug espesipikong mga ilhanan nga angayng makita diha sa Mesiyas, nga magpaila gayod kaniya. Samtang ang mga manalagna naghatag niining mga detalyeha sa paglabay sa mga siglo, anam-anam nga mitungha ang usa ka hulagway sa Mesiyas. Si Henry H. Halley nag-ingon: “Pananglit pipila ka tawo nga gikan sa Lainlaing Nasod nga wala pa gayod magkakita ug magkaestorya sa usag usa, mosulod sa usa ka lawak, ug ang matag usa kanila magbutang ug usa ka pikas nga Kinulit nga Marmol, nga kon Tapoon ang Tanan, kini nga mga pikas mahimong usa ka Kompletong estatwa—sa unsang paagi ikapatin-aw kini sa usa ka tawo nga wala makasabot nga dunay Usa ka Persona nga naghatag ug mga Instruksiyon, ug nagpadala niini ngadto sa tagsa ka tawo sa iyang igbubutang nga pikas?” Dayon siya nangutana: “Sa unsang paagi kining katingalahang mga bahin sa kinabuhi ug buluhaton ni Jesus, nga gitapo sa Lainlaing Magsusulat sa Lainlaing mga Siglo, Daghang Katuigan sa Wala pa Moanhi si Jesus, ikapatin-aw kondili sa kamatuoran nga dunay USA KA LABAW SA TAWO NGA KAISIPAN nga nagdumala sa Pagsulat?” Si Halley mihinapos nga kadto maoy “Usa ka Talagsaong Milagro!”
Kini nga “milagro” nagsugod sa unang basahon sa Bibliya. Gawas pa sa unang tagna sa Bibliya nga nagpaila sa papel sa Mesiyas, ang magsusulat sa Genesis nagrekord nga ang Mesiyas moabot pinaagi sa mga kaliwat ni Abraham. (Genesis 3:15; 22:15-18) Gipakita sa usa pa ka ilhanan nga ang Mesiyas maggikan sa tribo ni Juda. (Genesis 49:10) Giingnan sa Diyos ang mga Israelinhon pinaagi ni Moises nga ang Mesiyas mahimong mamumulong ug manluluwas nga mas bantogan kay kang Moises.—Deuteronomio 18:18.
Sa panahon ni Haring David, giasoy sa tagna nga ang Mesiyas mahimong manununod sa trono ni David ug ang Iyang gingharian “matukod nga malig-on hangtod sa panahong walay tino.” (2 Samuel 7:13-16) Giasoy sa basahon ni Miqueas nga ang Mesiyas matawo sa lungsod ni David, sa Betlehem. (Miqueas 5:2) Gitagna ni Isaias nga Siya matawo gikan sa usa ka ulay. (Isaias 7:14) Gitagna ni manalagnang Malaquias nga ang Iyang pag-anhi imantala sa usa ka tawo nga sama kang Elias.—Malaquias 4:5, 6.
Ang usa pa ka espesipikong detalye bahin sa Mesiyas makita diha sa basahon ni Daniel. Nagpunting sa tuig mismo nga moabot ang Mesiyas, ang tagna nagkanayon: “Angay kang mahibalo ug magbaton sa hait nga salabotan nga sukad sa paggula sa sugo sa pagpasig-uli ug sa pagtukod pag-usab sa Jerusalem hangtod sa Mesiyas nga Pangulo, adunay pito ka semana, ingon man kan-umag-duha ka semana. Siya mahibalik ug matukod gayod pag-usab, nga may plasa ug nagalibot nga trinseras, apan sa malisod nga mga panahon.”—Daniel 9:25.
Ang Persianong Haring Artajerjes naghatag “sa sugo” sa pagpasig-uli ug pagtukod pag-usab sa Jerusalem sa ika-20ng tuig sa iyang pagmando. Ang iyang pagmando nagsugod sa 474 W.K.P., busa ang iyang ika-20ng tuig maoy 455 W.K.P. (Nehemias 2:1-8) Busa, molabay ang yugto nga 69 (7 pun-ag 62) ka matagnaong mga semana sukad sa paggula sa sugo sa pagpasig-uli ug pagtukod pag-usab sa Jerusalem hangtod sa pagtungha sa Mesiyas. Aw, ang literal nga 69 ka semana maoy katumbas lamang sa 483 ka adlaw, o kubos sa duha ka tuig. Apan kon ipadapat ang lagda nga “usa ka adlaw alang sa usa ka tuig,” kini magbutyag nga ang Mesiyas motungha 483 ka tuig sa ulahi, sa 29 K.P.—Ezequiel 4:6.a
Bisan tuod daghang nangangkon nga Mesiyas ang nanungha sa ubang mga tuig, si Jesus nga Nasaretnon mitungha sa kalibotan niadtong 29 K.P. (Lucas 3:1, 2) Nianang tuiga mismo, si Jesus miadto kang Juan Bawtista ug nagpabawtismo sa tubig. Niadtong tungora si Jesus gidihogan ug balaang espiritu ingong ang Mesiyas. Sa ulahi, si Juan, ang gitagnang mag-uuna nga sama kang Elias, nagpailaila kang Jesus ngadto kang Andres ug sa lain pang tinun-an, nga nagtawag Kaniya nga “ang Kordero sa Diyos nga magakuha sa sala sa kalibotan.”—Juan 1:29; Lucas 1:13-17; 3:21-23.
Talaan sa Kagikan ug ang Pag-ila sa Mesiyas
Ang inspiradong mga tagna naglangkit sa Mesiyas ngadto sa partikular nga Hudiyohanong mga pamilya. Busa makataronganon lamang nga ipahinabo sa Maglalalang nga maalamon sa ngatanan ang pag-abot sa Mesiyas sa panahon nga mabatonan ang mga rekord sa mga kaliwatan aron pamatud-an ang iyang kagikan.
Ang Cyclopedia ni McClintock ug Strong nag-ingon: “Dili kaduhaduhaan nga ang mga rekord sa kaliwatan sa Hudiyohanong mga tribo ug pamilya nahanaw sa dihang napukan ang Jerusalem [sa 70 K.P.], ug dili kay una pa niana.” Adunay lig-ong ebidensiya nga gisulat ni Mateo ug Lucas ang ilang mga Ebanghelyo sa wala pa ang 70 K.P. Busa, seguradong ilang gisusi kining maong mga rekord sa gihimo nila ang kasaysayan sa katigulangan ni Jesus. (Mateo 1:1-16; Lucas 3:23-38) Ug dayag nga niining hinungdanon kaayo nga ulohan, daghan sa ilang mga katalirongan nagtinguha gayod sa pagtino mismo sa katigulangan ni Jesus.
Naatol Lang ba nga Natuman Diha Kang Jesus?
Apan, posible kaha nga ang mga tagna bahin sa Mesiyas naatol lang nga natuman diha kang Jesus? Sa usa ka interbiyo, usa ka eskolar mitubag: “Dili gayod. Gamay kaayo kana nga posibilidad mao nga gikalimtan na nila kana. Dunay usa nga mikalkulo niini ug miingon nga ang tsansa nga matuman bisan ang walo lang ka tagna maoy usa sa usa ka gatos ka milyon ka bilyon.” Sa pag-ilustrar sa pagkaimposible niini, siya miingon: “Kon imong ibanig ang ingon niini ka daghang sensilyo, matabonan niini ang estado sa Texas [nga 690,000 kilometro kuwadrado nga kalaparon] sa gibag-ong dos piye. Kon imong markahan ang usa ka sensilyong dolyar ug dayon ipapangita nimo kana diha sa tibuok estado sa usa ka tawo nga tinaptapan ang mata ug ipapunit kaniya ang usa ka sensilyo, unsa ka dako ang posibilidad nga iyang mapunitan ang gimarkahang sensilyo?” Niana siya miingon nga “ingon usab niana ka imposible nga ang usa ka tawo sa kasaysayan makatuman bisan sa walo lang ka tagna [bahin sa Mesiyas].”
Bisan pa niana, sa iyang tulo ka tuig ug tunga nga ministeryo, dili lamang walo kondili daghang tagna sa Bibliya ang gituman ni Jesus. Tungod sa kadaghan sa mga ebidensiya, ang maong eskolar mihinapos: “Si Jesus—ug si Jesus lamang sa tibuok kasaysayan—ang nakatuman niana.”
Ang “Pag-abot” sa Mesiyas
Tin-aw nga ang Mesiyas miabot niadtong 29 K.P. sa persona ni Jesus nga Nasaretnon. Siya miabot ingong usa ka mapainubsanon ug mainantoson nga Manunubos. Siya wala moabot ingong nagapangdaog nga Hari aron sa pagbali sa malupigong yugo sa mga Romano, nga maoy gipaabot sa kadaghanang mga Hudiyo ug bisan gani sa iyang mga sumusunod. (Isaias, kapitulo 53; Zacarias 9:9; Buhat 1:6-8) Apan, ang iyang pag-abot sa umaabot gitagna nga may gahom ug dakong awtoridad.—Daniel 2:44; 7:13, 14.
Ang matukiong pagtuon sa mga tagna sa Bibliya nakapakombinsir sa naghunahunang mga tawo sa tibuok kalibotan nga ang Mesiyas miabot sa unang siglo ug siya mobalik. Gipamatud-an sa mga ebidensiya nga ang iyang gitagnang pagbalik, ang sinugdanan sa iyang “presensiya,” nahitabo niadtong 1914.b (Mateo 24:3-14) Nianang tuiga, si Jesus dili-makitang gipalingkod sa trono sa langit ingong Hari sa Gingharian sa Diyos. Sa dili madugay, siya molihok aron wagtangon ang mga epekto sa pagrebelde didto sa Eden. Ang mosunod niyang Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando magpanalangin sa tanang nagatuo kaniya ingong ang sinaad nga Binhi, ang Mesiyas, nga “magakuha sa sala sa kalibotan.”—Juan 1:29; Pinadayag 21:3, 4.
Ang mga Saksi ni Jehova malipay sa pagpakighisgot kanimo bahin sa maong ebidensiya ug sa pagpakita gikan sa Bibliya kon unsay kahulogan sa pagmando sa Mesiyas alang kanimo ug sa imong mga minahal.
[Mga footnote]
a Alang sa dugang detalye bahin sa Daniel 9:25, tan-awa ang Insight on the Scriptures, Tomo 2, mga panid 899-904, nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova.
b Alang sa dugang detalye, tan-awa ang mga kapitulo 10 ug 11 sa librong Kahibalo nga Motultol sa Kinabuhing Walay Kataposan, nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova.
[Diagram/Mga hulagway sa panid 6, 7]
455 W.K.P., 29 K.P., 1914, Sa dili madugay
“sugo sa ang Mesiyas ang Mesiyas taposon sa Mesiyas
pagpasig-uli . . miabot gientrono ang pagkadaotan
.sa Jerusalem” sa langit ug himoon ang yuta
nga usa ka paraiso