Si Jehova Mopasaylo sa Madagayaon Gayod
“Pabiyai sa tawong daotan ang iyang dalan, ug sa tawong dili-matarong ang iyang mga hunahuna; ug pabalika siya kang Jehova, . . . kay siya mopasaylo sa madagayaon gayod.”—ISAIAS 55:7.
1. Gipanalanginan karon ug unsa ang mga tagdawat sa pasaylo ni Jehova?
SI Jehova mopasaylo sa mahinulsolong mga mamumuhat ug daotan ug karon nagapaarang kanila sa pagtagamtam sa kalinaw sa hunahuna diha sa espirituwal nga paraiso. Tungod kini kay naabot nila kining mga kinahanglanona: “Pangitaa ninyo si Jehova, samtang siya hikaplagan pa. Sangpita ninyo siya samtang anaa pa siya sa duol. Pabiyai sa tawong daotan ang iyang dalan, ug sa tawong dili-matarong ang iyang mga hunahuna; ug pabalika siya kang Jehova, ug siya maluoy kaniya, ug sa atong Diyos, kay siya mopasaylo sa madagayaon gayod.”—Isaias 55:6, 7.
2. (a) Unsay kahulogan sa “pangitaa ninyo si Jehova” ug ‘pabalika siya kaniya,’ sumala sa gihisgotan sa Isaias 55:6, 7? (b) Nganong ang Hudiyohanong mga destiyero sa Babilonya nagkinahanglan nga mobalik kang Jehova, ug unsay nahitabo sa uban kanila?
2 Aron ‘makapangita kang Jehova’ ug makasangpit kaniya nga may pag-uyon, kinahanglang biyaan sa tawong daotan ang iyang hiwi nga dalan ug ang bisan unsang hunahuna sa pagdaot sa uban. Ang panginahanglan sa ‘pagbalik kang Jehova’ nagpaila nga ang mamumuhat ug daotan mibiya sa Diyos, nga kaniadto siya dunay suod nga relasyon. Mao kana ang kahimtang sa mga molupyo sa Juda, kansang pagkadili-matinumanon sa Diyos sa ulahi miagak sa pagkadestiyero sa Babilonya. Ang nadestiyero nga mga Hudiyo kinahanglang mobalik kang Jehova pinaagi sa paghinulsol sa sayop nga mga buhat nga misangpot sa ilang pagkabihag ug sa gitagnang 70-ka-tuig nga pagkalumpag sa ilang yutang-natawhan. Sa 537 W.K.P., ang maong yuta gipuy-an pag-usab sa mahinadlokon-sa-Diyos nga nahibiling mga Hudiyo nga gipagawas gikan sa Babilonya pinaagi sa usa ka sugo sa kagamhanan. (Esdras 1:1-8; Daniel 9:1-4) Pagkadako sa mga epekto sa maong pagkanapasig-uli nga sa ingon ang nasod sa Juda gitandi sa Paraiso sa Eden.—Ezekiel 36:33-36.
3. Sa unsang paagi ang nahibilin sa espirituwal nga Israel nakaagom ug samang kasinatian sa mahinadlokon-sa-Diyos nga mga bihag nga mibalik sa Juda?
3 Ang espirituwal nga mga Israelinhon nakaagom ug sama sa naagoman sa mahinadlokon-sa-Diyos nga mga Hudiyo kinsa mibalik sa Juda human sa pagkadestiyero sa Babilonya. (Galacia 6:16) Ang nahibilin sa espirituwal nga Israel naghimog kausaban sa ilang dalan ug sa ilang mga hunahuna human gilayon sa Gubat sa Kalibotan I. Ang tuig 1919 nagtimaan sa kataposan sa ilang pagkabihag gikan sa bug-os nga pag-uyon sa Diyos diha sa dominyo sa Babilonyang Bantogan, ang kalibotanong imperyo sa bakak nga relihiyon. Tungod kay ilang gihinulsolan ang ilang mga sala nga nalangkit sa kahadlok sa tawo ug sa pagkawalay-kalihokan diha sa pag-alagad kang Jehova, iyang gipagawas sila gikan sa Babilonyang Bantogan, gibalik sila sa ilang tukmang espirituwal nga kahimtang, ug gigamit sila ug balik sa pagsangyaw sa mensahe sa Gingharian. Usa ka espirituwal nga paraiso ang milambo taliwala sa katawhan sa Diyos sukad niadto, sa kahimayaan sa iyang balaang ngalan. (Isaias 55:8-13) Nan, diha sa karaang landong ug sa modernong katumanan, kita dunay klaro nga ebidensiya nga nagasunod ang mga panalangin sa balaang pagpasaylo ug nga si Jehova sa pagkatinuod mopasaylo sa mga mahinulsolon sa madagayaon gayod.
4. Unsay gikahadlokan sa ubang mga alagad ni Jehova?
4 Busa ang mga alagad ni Jehova karong-adlawa makasalig nga siya mopasaylo. Bisan pa, ang uban kanila nagmasulob-on sa ilang nahimong mga kalapasan, ug halos nahupngan sila sa mga pagbating sad-an. Ilang giisip ang ilang kaugalingon nga dili-takos nga mopuyo diha sa espirituwal nga paraiso. Gani, ang uban nahadlok nga nakahimo sila ug dili-mapasaylong sala ug dili gayod makadawat sa pasaylo ni Jehova. May kalagmitan ba kana?
Ang Pipila ka Sala nga Dili-Mapasaylo
5. Nganong ikaingon nga ang ubang mga sala dili-mapasaylo?
5 Ang ubang mga sala dili-mapasaylo. Si Jesu-Kristo miingon: “Ang tanang matang sa sala ug pasipala mapasaylo, apan ang pasipala batok sa espiritu dili gayod mapasaylo.” (Mateo 12:31) Busa, ang pasipala batok sa balaang espiritu sa Diyos, o aktibong gahom, dili-mapasaylo. Kini ang gipunting ni apostol Pablo sa dihang siya misulat: “Imposible alang niadtong mga tawo nga sa makausa pa nalamdagan na unta, . . . ug unya mibulag, sa pagpabalik kanila sa paghinulsol, sanglit gilansang man nila pag-usab ang Anak sa Diyos ug nagpakaulaw kaniya sa dayag.”—Hebreohanon 6:4-6.
6. Unsay motino kon kaha ang usa ka sala dili-mapasaylo?
6 Ang Diyos lamang ang nahibalo kon nakahimo ang usa ka tawo ug dili-mapasaylo nga sala. Apan, gihatagan ni Pablo ug kadan-agan kining bahina sa dihang siya misulat: “Kon kita magpadayon sa tinuyo nga pagpakasala tapos nato madawat ang tukmang kahibalo sa kamatuoran, wala nay nahibilin pa nga halad alang sa mga kasal-anan, kondili ang usa lamang ka makalilisang nga pagpaabot sa paghukom.” (Hebreohanon 10:26, 27) Ang tawong dili-magpabuut tinuyo nga molihok, o “gahig-ulo ug kasagaran dili gayod magpabuut sa kaugalingon.” (Webster’s New Collegiate Dictionary) Ang si bisan kinsa nga motuyo ug sa kagahig-ulo nagapadayon sa pagpakasala human nga nahibalo sa kamatuoran dili-mapasaylo. Busa labi pang hinungdanon ang kahimtang sa kasingkasing kay sa sala, ang sukod sa pagkatinuyo nga nalangkit, ang magaapektar kon ang sala mapasaylo ba o dili. Sa laing bahin, unsa kahay kahimtang kon ang usa ka nakasalang Kristohanon natugaw kaayo sa iyang daotang-buhat? Ang iyang dakong kabalaka tingali nagpaila nga siya wala, sa pagkatinuod, nakahimog usa ka sala nga dili-mapasaylo.
Ang Ilang mga Sala Dili-Mapasaylo
7. Nganong makaingon kita nga ang ubang relihiyosong mga magsusupak ni Jesus nakahimog dili-mapasaylo nga sala?
7 Ang ubang Hudiyohanong mga pangulo sa relihiyon nga misupak kang Jesus nakahimog tinuyo, ug busa dili-mapasaylo, nga sala. Bisag nakakita sila sa balaang espiritu sa Diyos nga naglihok diha kang Jesus sa dihang naghimo siyag maayo ug naghimog mga milagro, ang maong mga klerigo miingon nga ang iyang gahom iya ni Beelzebub, o Satanas nga Yawa. Sila nakasala nga bukas ang ilang mga mata sa dili-ikalimod nga paglihok sa espiritu sa Diyos. Sa ingon, sila nakahimog dili-mapasaylo nga sala, kay si Jesus miingon: “Ang bisan kinsa nga magasultig batok sa balaang espiritu dili gayod siya pasayloon, dili, bisan niining sistema sa mga butang karon o nianang sa umaabot.”—Mateo 12:22-32.
8. Nganong ang sala ni Judas Iscariote dili-mapasaylo?
8 Ang sala ni Judas Iscariote dili usab mapasaylo. Ang iyang pagbudhi kang Jesus maoy kinabubut-on, tinuyo nga kasangkoan sa usa ka dalan sa pagminaot ug pagkalimbongan. Pananglitan, sa dihang nakita ni Judas si Maria nga naghaplas kang Jesus ug mahalon nga pahumot, siya nangutana: “Ngano nga kining pahumot wala man hinoon ibaligyag tulo ka gatos ka denario ug ang halin ihatag sa mga kabos?” Si apostol Juan midugang: “Kini gisulti [ni Judas], dili tungod kay siya may kahangawa sa mga kabos, kondili tungod kay siya kawatan ug mao may nagkupot sa panudlanan sa kuwarta ug ang isulod niini iyang kapnan.” Human niadto, gibudhian ni Judas si Jesus sa 30 ka buok nga salapi. (Juan 12:1-6; Mateo 26:6-16) Tinuod, nagbasol si Judas ug naghikog. (Mateo 27:1-5) Apan siya wala pasayloa, sanglit ang iyang tinuyo, pagpadayon sa iyang hakog nga dalan ug ang iyang mabudhiong buhat nagpabanaag sa iyang sala batok sa balaang espiritu. Pagkatukma nga gitawag ni Jesus si Judas nga “ang anak sa kalaglagan”!—Juan 17:12; Marcos 3:29; 14:21.
Ang Ilang mga Sala Gipasaylo
9. Nganong gipasaylo sa Diyos ang sala ni David labot kang Batseba?
9 Ang tinuyo nga mga sala lahi kaayo sa mga kalapasan nga pasayloon sa Diyos. Tagda si Haring David sa Israel ingong pananglitan. Siya nakapanapaw kang Batseba, ang asawa ni Uria, ug sa ulahi gisugo niya si Joab sa pagmaniobra sa kamatayon ni Uria diha sa gubat. (2 Samuel 11:1-27) Nganong nagpakita ang Diyos ug kaluoy kang David? Panguna tungod sa pakigtugon sa Gingharian ug tungod usab sa kaugalingong pagkamaluloy-on ug sa tinuod nga paghinulsol ni David.—1 Samuel 24:4-7; 2 Samuel 7:12; 12:13.
10. Bisag dako ang sala ni Pedro, nganong gipasaylo siya sa Diyos?
10 Palandonga usab, si apostol Pedro. Dako kaayo ang iyang sala tungod sa masubsob nga paglimod kang Jesus. Nganong gipasaylo sa Diyos si Pedro? Dili sama kang Judas Iscariote, si Pedro matinud-anon sa pag-alagad sa Diyos ug ni Kristo. Ang sala niining mao nga apostol maoy tungod sa kahuyangan sa unod, ug siya tinuod nga naghinulsol ug “mihilak sa hilabihan.”—Mateo 26:69-75.
11. Unsay imong paghubit sa “paghinulsol,” ug unsay kinahanglang buhaton sa usa ka tawo kon siya tinuod nga naghinulsol?
11 Ang nag-unang mga pananglitan nagpakita nga bisan ang tawo nga grabe ug sala pasayloon ni Jehova nga Diyos. Apan unsa ang gikinahanglang tinamdan aron mapasaylo? Ang tinuod nga paghinulsol hinungdanon aron ang nakasala nga Kristohanon pasayloon sa Diyos. Ang paghinulsol nagkahulogang “pagtalikod gikan sa sala pinaagi sa paghinulsol sa daotang mga buhat nga nahimo sa miagi o “paghinulsol o pagbasol sa nahimo o wala-himoa sa usa ka tawo.” (Webster’s Third New International Dictionary) Ang tawo nga tinuod nga naghinulsol magpakitag pagbasol sa bisan unsang kaulawan, kaguol, o sa mga suliran nga nahatag sa iyang sala diha sa ngalan ug sa organisasyon ni Jehova. Ang naghinulsol nga mamumuhat ug daotan mopatungha usab ug katugbang nga bunga, nagahimog mga buhat nga nahiangay sa paghinulsol. (Mateo 3:8; Buhat 26:20) Pananglitan, kon siya may gitikasan, siya mohimog igong mga lakang sa pagbayad sa kapildihan. (Lucas 19:8) Ang ingon nga mahinulsolong Kristohanon dunay lig-ong mga katarongan sa Kasulatan sa pagsalig nga mopasaylo si Jehova sa madagayaon gayod. Unsa kini?
Mga Katarongan sa Pagsalig nga Mopasaylo ang Diyos
12. Pinasukad sa unsa nga gipaila sa Salmo 25:11 nga ang usa ka tawong mahinulsolon makaampo ug kapasayloan?
12 Ang usa ka mahinulsolong mamumuhat ug daotan masaligong makaampo nga pasayloon pinaagi sa ngalan ni Jehova. Si David mihangyo: “Tungod sa imong ngalan, Oh Jehova, pasayloa ako sa akong sala, kay kini hilabihan ka dako.” (Salmo 25:11) Ang ingon niini nga pag-ampo, inubanan sa paghinulsol sa bisan unsang pasipala nga nahatag sa mamumuhat ug daotan diha sa ngalan sa Diyos, nagsilbi usab nga usa ka panumpo sa dakong sala sa umaabot.
13. Unsay bahin sa pag-ampo diha sa balaan nga kapasayloan?
13 Tubagon ni Jehova nga Diyos ang kinasingkasing nga mga pag-ampo sa iyang nakasala apan mahinulsolong mga alagad. Pananglitan, si Jehova namati kang David, nga kinasingkasing nga miampo human nakaamgo sa kadako sa iyang mga sala labot kang Batseba. Gani, gipadayag diha sa mga pulong ni David sa Salmo 51 ang daghang mga pagbati sa nangaliyupo. Siya mihangyo: “Maluoy ka kanako, Oh Diyos, sumala sa imong mahigugmaong-kalulot. Sumala sa kadagaya sa imong mga kaluoy palaa ang akong mga kalapasan. Hugasan mo ako pag-ayo gikan sa akong kasal-anan, ug hinloan mo ako gikan sa akong sala. Ang mga halad sa Diyos mao ang maluya nga espiritu; usa ka nasubo nga kasingkasing ug napusgay, Oh Diyos, dili mo pagatamayon.”—Salmo 51:1, 2, 17.
14. Sa unsang paagi gitagana sa Kasulatan ang pasalig nga ang Diyos mopasaylo niadtong may pagtuo sa halad lukat ni Jesus?
14 Ang Diyos mopasaylo niadtong may pagtuo sa halad lukat ni Jesus. Si Pablo misulat: “Diha kaniya kita may katubsanan pinaagi sa iyang dugo, oo, kapasayloan sa atong mga kalapasan.” (Efeso 1:7) May samang kahulogan, si apostol Juan misulat: “Minahal kong mga anak, nagasulat ako kaninyo niining mga butanga aron kamo dili makasala. Apan kon may makasala man gayod, kita may usa ka magtatabang nga mangatubang sa Amahan, si Jesu-Kristo, ang usa nga matarong. Ug siya mao ang halad pasighiuli sa atong mga sala, dili lamang sa atong mga sala kondili sa mga sala usab sa tibuok kalibotan.”—1 Juan 2:1, 2.
15. Aron padayong makatagamtam sa kaluoy sa Diyos, unsay kinahanglang himoon sa naghinulsol nga makasasala?
15 Ang kaluoy ni Jehova mohatag sa mahinulsolong mamumuhat ug daotan ug basehanan sa pagsalig nga siya pasayloon. Si Nehemias miingon: “Ikaw usa ka Diyos nga andam sa pagpasaylo, mapuanguron ug maluloy-on, mahinay sa kasuko ug dagaya sa mahigugmaong-kalulot.” (Nehemias 9:17; itandi ang Exodo 34:6, 7.) Siyempre, aron padayong matagamtam ang balaang kaluoy, ang makasasala kinahanglang maningkamot sa pagsunod sa kasugoan sa Diyos. Sama sa giingon sa salmista, “ipadangat kanako ang imong kaluoy, aron mabuhi ako; kay ang imong kasugoan maoy akong kalipay. Daghan ang imong kaluoy, Oh Jehova. Sumala sa imong hudisyal nga mga hukom, Oh buhia ako.”—Salmo 119:77, 156.
16. Unsang paglipay ang anaa sa kamatuoran nga gipakitaan ug konsiderasyon ni Jehova ang atong makasasalang kahimtang?
16 Ang kamatuoran nga gipakitaan kita ug konsiderasyon ni Jehova tungod sa atong makasasalang kahimtang naghatag usab sa mahinulsolong mamumuhat ug daotan ug paglipay ug katarongan sa pag-ampo nga masaligon nga pasayloon siya sa Diyos. (Salmo 51:5; Roma 5:12) Ang salmistang David naghatag ug makapalipay nga pasalig sa dihang siya miingon: “Wala niya [Jehova nga Diyos] buhata kanato ang angay sa atong mga sala; ni baslan kita niya sa angay sa atong mga kalapasan. Kay ingon nga ang mga langit hataas ibabaw sa yuta, ingon man kadako ang iyang mahigugmaong-kalulot ngadto kanila nga may kahadlok kaniya. Ingon sa kalayo sa silangan gikan sa kasadpan, sa mao nga gilay-on iyang gipahilayo kanato ang atong mga kalapasan. Sama sa usa ka amahan nga nagapakitag kaluoy sa iyang mga anak, sa ingon si Jehova nagpakitag kaluoy niadtong may kahadlok kaniya. Kay siya nahibalo sa pagkaumol kanato, nahinumdom nga kita mga abog.” (Salmo 103:10-14) Oo, ang atong langitnong Amahan labi pang maluloy-on ug mahangawaon kay sa usa ka tawhanong ginikanan.
17. Unsay kalabotan sa nangaging rekord sa tawo sa matinumanong pag-alagad sa Diyos diha sa kapasayloan?
17 Ang usa ka mahinulsolong makasasala makaampo sa kapasayloan nga may pagsalig nga dili kalimtan ni Jehova ang iyang nangaging rekord sa matinumanong pag-alagad. Si Nehemias wala mangaliyupo nga pasayloon sa iyang sala, apan siya miingon: “Hinumdomi ako, Oh Diyos ko, alang sa kaayohan.” (Nehemias 13:31) Ang usa ka mahinulsolong Kristohanon makakaplag paglipay niining mga pulonga: “Ang Diyos dili-daotan nga iya lamang kalimtan ang inyong buhat ug ang gugma nga inyong gipakita alang sa iyang ngalan.”—Hebreohanon 6:10.
Tabang Gikan sa mga Tigulang
18. Unsay angay himoon kon ang sala sa usa ka Kristohanon naghimo kaniya nga masakiton sa espirituwal?
18 Komosta kon bation sa usa ka Kristohanon nga dili-takos nga magpabilin diha sa espirituwal nga paraiso o dili makaampo tungod sa iyang sala nga nagpahimo kaniyang masakiton sa espirituwal? “Magpatawag siya ug mga tigulang sa kongregasyon, ug paampoa siya alang kaniya, haplasan siya ug lana sa ngalan ni Jehova,” misulat ang disipulong si Santiago. “Ug ang pag-ampo nga inubanag pagtuo magaayo sa nagmasakiton, ug pagabangonon siya ni Jehova. Usab, kon siya nakahimog mga sala, siya pagapasayloon.” Oo, ang mga ansiano sa kongregasyon epektibong makaampo uban ug alang sa mahinulsolong isigkamagtutuo sa paglaom nga mapasig-uli siya sa mahimsog espirituwal nga panglawas.—Santiago 5:14-16.
19. Kon ang usa ka tawo napalagpot, unsay iyang kinahanglang himoon aron mapasaylo ug mapasig-uli?
19 Bisan pa kon ipalagpot sa usa ka hudisyal nga komite ang usa ka dili-mahinulsolon nga makasasala, kini wala magkahulogan nga siya nakahimo ug dili-mapasaylo nga sala. Aron mapasaylo ug mapasig-uli, hinunoa, kinahanglang mapaubsanong sundon niya ang mga kasugoan sa Diyos, magpatunghag mga bunga nga nahiangay sa paghinulsol, ug mohangyo sa mga ansiano aron mapasig-uli. Human nga gipalagpot ang usa ka makihilawason gikan sa kongregasyon sa karaang Corinto, si Pablo misulat: “Alang sa maong tawo, igo na ang silot nga gikapahamtang kaniya sa kadaghanan kaninyo, busa karon kinahanglan nga sa maluluton inyo siyang pasayloon ug pagalipayon, kay tingali dag-on siya sa hilabihang kaguol. Busa mangamuyo ako kaninyo nga pamatud-i ang inyong gugma alang kaniya.”—2 Corinto 2:6-8; 1 Corinto 5:1-13.
Ang Diyos Mohatag ug Kalig-on
20, 21. Unsay makatabang sa usa ka tawo nga nabalaka bahin sa nahimong sala nga tingali dili-mapasaylo?
20 Kon ang mga butang sama sa dili-maayong panglawas ug kalisod nagapahinabog kaguol tungod kay nakahimog sala nga dili-mapasaylo, ang igong pahulay ug katulog hayan makatabang. Ilabina, hinunoa, nga hinumdoman mo ang mga pulong ni Pedro: “Itugyan ang tanang kabalaka diha sa [Diyos], tungod kay siya nagatagad man kaninyo.” Ug ayaw gayod itugot nga mapaluya ka ni Satanas, kay si Pedro midugang: “Magmalinawon kamo sa hunahuna, managtukaw kamo. Ang inyong kaaway, ang Yawa, nagalibotlibot sama sa liyon nga nagangulob nga nangitag tukbonon. Apan barog kamo nga malig-on batok kaniya, malig-on diha sa pagtuo, kay nasayod kamo nga ang inyong kaigsoonan sa tibuok kalibotan nagaagom sa samang pag-antos. Apan, human kamo makaantos sa mubo nga panahon, ang Diyos sa tanang dili-takos nga kalulot . . . mismo maoy motapos sa pagbansay kaninyo, siya molig-on kaninyo, siya mopabaskog kaninyo.”—1 Pedro 5:6-10.
21 Busa kon ikaw mahinulsolon apan nahadlok nga sad-an ka sa dili-mapasaylo nga sala, hinumdomi nga ang mga dalan ni Jehova maalamon, matarong, ug mahigugmaon. Busa, pag-ampo kaniya diha sa pagtuo. Padayon sa pagkuhag espirituwal nga pagkaon nga iyang gitagana pinaagi sa “matinumanon ug maalamong ulipon.” (Mateo 24:45-47) Pakig-uban sa isigka-magtutuo ug pakigbahin sa Kristohanong ministeryo sa regular. Kini molig-on sa imong pagtuo ug mopahigawas kanimo gikan sa bisan unsang kahadlok nga tingali ang Dios wala mopasaylo sa imong sala.
22. Unsay atong sunod nga hisgotan?
22 Ang mga molupyo sa espirituwal nga paraiso makabaton ug paglipay sa kahibalo nga si Jehova nagapasaylo sa madagayaon gayod. Bisan pa, ang ilang kinabuhi dili kay walay mga pagsulay karong adlawa. Tingali sila nagmagul-anon tungod sa usa ka minahal nga namatay o sa usa ka suod nga higala nga grabe ug sakit. Sumala sa makita unya nato, niini ug sa ubang mga kahimtang, si Jehova motabang ug motultol sa iyang katawhan pinaagi sa iyang balaang espiritu.
Unsay Imong mga Tubag?
◻ Unsa ang pamatuod nga si Jehova “mopasaylo sa madagayaon gayod”?
◻ Unsang matanga sa sala ang dili-mapasaylo?
◻ Ilalom sa unsang mga kahimtang nga mapasaylo ang sala sa usa ka tawo?
◻ Nganong ang mahinulsolong mga mamumuhat ug daotan makasalig nga pasayloon sa Diyos?
◻ Unsang tabang ang mabatonan sa naghinulsol nga mga mamumuhat ug daotan?
[Hulagway sa panid 10]
Nahibalo ka ba kon nganong si David ug Pedro gipasaylo apan si Judas Iscariote wala?
[Hulagway sa panid 12]
Ang bulig sa mga ansiano sa kongregasyon dakog mahimo sa pagtabang sa usa ka Kristohanon sa espirituwal nga paagi