Ang mga Kristohanon Nagasimba sa Espiritu ug Kamatuoran
“Ang Diyos maoy Espiritu, ug silang magasimba kaniya kinahanglan nga magasimba uban sa espiritu ug sa kamatuoran.”—JUAN 4:24.
1. Unsang matanga sa pagsimba ang makapahimuot sa Diyos?
ANG bugtong anak ni Jehova nga si Jesu-Kristo klarong nagpaila sa pagsimba nga makapahimuot sa iyang langitnong Amahan. Samtang naghatag ug makapadasig nga pamatuod ngadto sa usa ka babayeng Samarianhon diha sa atabay duol sa siyudad sa Sicar, si Jesus miingon: “Kamo nagasimba sa wala ninyo mailhi; kami nagasimba sa among nailhan, tungod kay ang kaluwasan gikan man sa mga Hudiyo. Bisan pa niana, ang takna nagsingabot, ug mao na karon, sa dihang ang matuod nga mga magsisimba magasimba sa Amahan uban sa espiritu ug sa kamatuoran, kay, sa pagkatinuod, ang Amahan nagapangita sa mga ingon kanila aron magasimba kaniya. Ang Diyos maoy Espiritu, ug silang magasimba kaniya kinahanglan nga magasimba uban sa espiritu ug sa kamatuoran.” (Juan 4:22-24) Unsaon nato pagsabot ang maong mga pulong?
2. Sa unsa gipasukad sa mga Samarianhon ang ilang pagsimba?
2 Ang mga Samarianhon dunay bakak nga relihiyosong mga panglantaw. Ang ilang gidawat ingong inspirado mao lamang ang unang lima ka basahon sa Balaang Kasulatan—ug kini sumala lamang sa ilang kaugalingong hubad, nga gitawag ug Samarianhong Pentateuko. Bisan tuod ang mga Samarianhon wala gayod makaila sa Diyos, ang mga Hudiyo gipiyalan sa kahibalo sa Kasulatan. (Roma 3:1, 2) Posible nga ang matinumanong mga Hudiyo ug ang uban pa makatagamtam sa pag-uyon ni Jehova. Apan unsay gikinahanglan niini kanila?
3. Unsay gikinahanglan aron makasimba sa Diyos “uban sa espiritu ug sa kamatuoran”?
3 Aron mapahimut-an si Jehova, unsay kinahanglang buhaton sa mga Hudiyo, mga Samarianhon, ug sa uban pang mga tawo nga nabuhi kanhi? Sila kinahanglang mosimba kaniya “uban sa espiritu ug sa kamatuoran.” Mao man usab kita. Bisan tuod ang pag-alagad sa Diyos kinahanglang madasigon, o masiboton, ug gipalihok sa kasingkasing nga puno sa gugma ug pagtuo, ang pagsimba sa Diyos uban sa espiritu ilabinang magkinahanglan nga ang iyang balaang espiritu magauban kanato ug tugotan ang atong kaugalingon nga giyahan niana. Pinaagi sa pagtuon ug pagpadapat sa Pulong sa Diyos, ang atong espiritu mahiuyon sa espiritu sa Diyos. (1 Corinto 2:8-12) Aron ang atong pagsimba mahimong dalawaton kang Jehova, kinahanglan usab kining ihatag kaniya uban ang kamatuoran. Kini kinahanglang mahiuyon sa kon unsay gipadayag sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya, bahin kaniya ug sa iyang mga katuyoan.
Ang Kamatuoran Makaplagan
4. Unsay panglantaw sa uban sa kamatuoran?
4 Ang pipila ka estudyante sa pilosopiya nakaugmad sa panglantaw nga ang absolutong kamatuoran dili makab-ot sa tawo. Ngani, ang Swekong awtor nga si Alf Ahlberg misulat: “Daghang pilosopikanhong mga pangutana ang imposibleng mahatagag tinong tubag.” Bisan tuod ang uban nag-ingon nga duna lamay relatibong kamatuoran, tinuod ba kana? Dili sumala kang Jesu-Kristo.
5. Nganong mianhi si Jesus sa kalibotan?
5 Handurawon nato ang atong kaugalingon ingong mga maniniid sa mosunod nga esena: Sayo kadto sa tuig 33 K.P., ug si Jesus nagtindog atubangan sa Romanong Gobernador Poncio Pilato. Giingnan ni Jesus si Pilato: “Tungod niini ako mianhi sa kalibotan, aron ako magpamatuod sa kamatuoran.” Si Pilato nangutana: “Unsa bay kamatuoran?” Apan wala niya hulata si Jesus nga motubag.—Juan 18:36-38.
6. (a) Sa unsang paagi gihubit ang “kamatuoran”? (b) Unsang sugo ang gihatag ni Jesus sa iyang mga sumusunod?
6 Ang “kamatuoran” gihubit ingong “hugpong sa tinuod nga mga butang, hitabo, ug impormasyon.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Apan, nagpamatuod ba si Jesus sa kamatuoran sa katibuk-an? Wala. Siya adunay espesipikong kamatuoran sa iyang hunahuna. Iyang gisugo ang iyang mga sumusunod sa pagmantala sa maong kamatuoran, kay giingnan niya sila: “Paghimog mga tinun-an sa katawhan sa tanang kanasoran, nga magabawtismo kanila sa ngalan sa Amahan ug sa Anak ug sa balaang espiritu, nga magatudlo kanila sa pagtuman sa tanang butang nga akong gisugo kaninyo.” (Mateo 28:19, 20) Sa dili pa moabot ang “kataposan sa sistema sa mga butang,” imantala sa matuod nga mga sumusunod ni Jesus ang “kamatuoran sa maayong balita” sa tibuok yuta. (Mateo 24:3; Galacia 2:14) Himoon kini ingong katumanan sa giingon ni Jesus: “Kining maayong balita sa gingharian igawali sa tibuok gipuy-ang yuta ingon nga pagpamatuod ngadto sa tanang kanasoran; ug unya moabot ang kataposan.” (Mateo 24:14) Busa hinungdanon nga atong mailhan kadtong nagatudlo sa tanang kanasoran sa kamatuoran pinaagi sa pagwali sa maayong balita sa Gingharian.
Kon sa Unsang Paagi Makat-onan Nato ang Kamatuoran
7. Unsaon nimo pagpamatuod nga si Jehova mao ang Tuboran sa kamatuoran?
7 Si Jehova mao ang Tuboran sa espirituwal nga kamatuoran. Ngani, ang salmistang si David nagtawag kang Jehova nga “Diyos sa kamatuoran.” (Salmo 31:5; 43:3) Giila ni Jesus nga ang pulong sa iyang Amahan maoy kamatuoran, ug siya usab miingon: “Kini nahisulat diha sa mga Manalagna, ‘Ug silang tanan mahimong mga tinudloan ni Jehova.’ Ang matag usa nga nakadungog gikan sa Amahan ug nakakat-on moari kanako.” (Juan 6:45; 17:17; Isaias 54:13) Nan, klaro nga kadtong mangita sa kamatuoran kinahanglang matudloan ni Jehova, ang Dakong Instruktor. (Isaias 30:20, 21) Ang mga tawong mangita sa kamatuoran kinahanglang makabaton sa “mismong kahibalo sa Diyos.” (Proverbio 2:5) Ug si Jehova mahigugmaong nagtudlo o nagpasa sa kamatuoran sa lainlaing mga paagi.
8. Sa unsang mga paagi nga ang Diyos nagtudlo o nagpasa sa kamatuoran?
8 Pananglitan, gihatag sa Diyos ang Balaod ngadto sa mga Israelinhon pinaagi sa mga manulonda. (Galacia 3:19) Pinaagi sa mga damgo, siya nagsaad ug mga panalangin ngadto sa mga patriarka nga si Abraham ug Jacob. (Genesis 15:12-16; 28:10-19) Misulti pa gani ang Diyos gikan sa langit, sama sa dihang nabawtismohan si Jesus ug kining makapahinam nga mga pulong nadungog dinhi sa yuta: “Kini mao ang akong Anak, ang hinigugma, nga akong giuyonan.” (Mateo 3:17) Makapasalamat usab kita nga gipasa sa Diyos ang kamatuoran pinaagi sa pag-inspirar sa mga magsusulat sa Bibliya. (2 Timoteo 3:16, 17) Nan, pinaagi sa pagtuon sa Pulong sa Diyos, kita makabaton ug “pagtuo sa kamatuoran.”—2 Tesalonica 2:13.
Ang Kamatuoran ug ang Anak sa Diyos
9. Sa unsang paagi gigamit sa Diyos ang iyang Anak sa pagpadayag sa kamatuoran?
9 Ilabinang gigamit sa Diyos ang iyang Anak, si Jesu-Kristo, aron ipadayag ang kamatuoran sa katawhan. (Hebreohanon 1:1-3) Ngani, gisulti ni Jesus ang kamatuoran sa paagi nga wala pa mahimo ni bisan kinsang tawo sukad. (Juan 7:46) Bisan human sa iyang pagsaka sa langit, iyang gipadayag ang kamatuoran gikan sa iyang Amahan. Pananglitan, si apostol Juan nakadawat ug “usa ka pinadayag ni Jesu-Kristo, nga gihatag sa Diyos kaniya, aron ipakita sa iyang mga ulipon ang mga butang nga kinahanglang mahitabo sa dili-madugay.”—Pinadayag 1:1-3.
10, 11. (a) Nalangkit sa unsa ang kamatuoran nga giwali ni Jesus? (b) Sa unsang paagi gihimo ni Jesus nga katinuoran ang kamatuoran?
10 Giingnan ni Jesus si Poncio Pilato nga Siya mianhi sa yuta aron sa pagpamatuod sa kamatuoran. Panahon sa iyang ministeryo, gipadayag ni Jesus nga ang maong kamatuoran nalangkit sa pagbindikar sa pagkasoberano ni Jehova pinaagi sa Gingharian sa Diyos uban kang Kristo ingong Hari. Apan ang pagpamatuod sa kamatuoran nagkinahanglan ug labaw pa kay sa pagwali ug pagpanudlo ni Jesus. Gihimo ni Jesus ang maong kamatuoran nga katinuoran pinaagi sa pagtuman niana. Uyon niana, si apostol Pablo misulat: “Ayaw tugoti nga adunay maghukom kaninyo bahin sa pagkaon ug sa pag-inom o bahin sa usa ka pangilin o sa pagsaulog sa bag-ong bulan o sa usa ka igpapahulay; kay kanang mga butanga maoy landong sa mga butang nga moabot, apan ang katinuoran iya ni Kristo.”—Colosas 2:16, 17.
11 Ang usa ka paagi diin ang kamatuoran nahimong katinuoran mao ang gitagna nga pagkatawo ni Jesus sa Betlehem. (Miqueas 5:2; Lucas 2:4-11) Ang kamatuoran nahimo usab nga katinuoran sa pagkatuman sa matagnaong mga pulong ni Daniel bahin sa pagtungha sa Mesiyas sa kataposan sa 69 ka ‘semana sa mga tuig.’ Nahitabo kana sa dihang gitanyag ni Jesus ang iyang kaugalingon sa Diyos panahon sa bawtismo ug gidihogan siya sa balaang espiritu, nga sumala gayod sa panahon nga gitakda, sa 29 K.P. (Daniel 9:25; Lucas 3:1, 21, 22) Ang kamatuoran nahimo pang katinuoran pinaagi sa naghatag-ug-kalamdagan nga ministeryo ni Jesus ingong tigmantala sa Gingharian. (Isaias 9:1, 2, 6, 7; 61:1, 2; Mateo 4:13-17; Lucas 4:18-21) Nahimo usab kining katinuoran pinaagi sa iyang kamatayon ug pagkabanhaw.—Salmo 16:8-11; Isaias 53:5, 8, 11, 12; Mateo 20:28; Juan 1:29; Buhat 2:25-31.
12. Nganong nakaingon si Jesus, ‘Ako ang kamatuoran’?
12 Tungod kay ang kamatuoran nasentro diha kang Jesu-Kristo, siya nakaingon: “Ako ang dalan ug ang kamatuoran ug ang kinabuhi. Walay makaadto sa Amahan kon dili pinaagi kanako.” (Juan 14:6) Ang mga tawo mapagawas sa espirituwal nga paagi sa dihang sila mobarog “dapig sa kamatuoran” pinaagi sa pagdawat sa papel ni Jesus diha sa katuyoan sa Diyos. (Juan 8:32-36; 18:37) Tungod kay ang mga karnerohon midawat sa kamatuoran ug misunod kang Kristo diha sa pagtuo, sila makadawat ug kinabuhing walay kataposan.—Juan 10:24-28.
13. Susihon nato ang Kasulatanhong kamatuoran sa unsang tulo ka bahin?
13 Ang hugpong sa kamatuoran nga gipahibalo ni Jesus ug sa iyang inspiradong mga tinun-an maoy naglangkob sa matuod nga Kristohanong pagtuo. Kadtong “nagpasakop sa pagtuo” sa ingon “nagpadayon sa paglakaw diha sa kamatuoran.” (Buhat 6:7; 3 Juan 3, 4) Nan, kinsay nagalakaw diha sa kamatuoran karon? Kinsa ba gayod ang nagatudlo sa kamatuoran ngadto sa tanang kanasoran? Sa pagtubag nianang mga pangutanaha, atong isentro ang atong pagtagad sa unang mga Kristohanon ug susihon ang Kasulatanhong kamatuoran nga nalangkit sa (1) mga pagtulon-an, (2) paagi sa pagsimba, ug (3) personal nga panggawi.
Ang Kamatuoran ug ang mga Pagtulon-an
14, 15. Unsay imong ikasulti bahin sa tinamdan sa unang mga Kristohanon ug sa mga Saksi ni Jehova ngadto sa Kasulatan?
14 Ang sinulat nga Pulong ni Jehova gitamod pag-ayo sa unang mga Kristohanon. (Juan 17:17) Mao kana ang ilang sukdanan maylabot sa mga pagtulon-an ug mga binuhatan. Si Clement sa Alejandria sa ikaduha ug ikatulo nga mga siglo miingon: “Sila nga naningkamot nga makabaton ug talagsaong hiyas dili mohunong sa ilang pagpangita sa kamatuoran, hangtod nga ilang mabatonan ang pamatuod nianang ilang gituohan gikan sa Kasulatan mismo.”
15 Sama sa unang mga Kristohanon, ang mga Saksi ni Jehova taas ug pagtamod sa Bibliya. Sila nagtuo nga “ang tibuok Kasulatan inspirado sa Diyos ug mapuslanon sa pagpanudlo.” (2 Timoteo 3:16) Busa susihon nato ang pipila ka pagtulon-an sa unang mga Kristohanon nga tagdon ang nakat-onan sa presenteng mga alagad ni Jehova tungod kay ilang gigamit ang Bibliya ingong ilang pangunang teksbok.
Ang Kamatuoran Bahin sa Kalag
16. Unsa ang kamatuoran bahin sa kalag?
16 Tungod kay nagtuo sila sa giingon sa Kasulatan, ang unang mga Kristohanon nagtudlo sa kamatuoran bahin sa kalag. Sila nahibalo nga “ang tawo nahimong buhing kalag” sa dihang gilalang siya sa Diyos. (Genesis 2:7) Dugang pa, ilang giila nga ang tawhanong kalag mamatay. (Ezequiel 18:4; Santiago 5:20) Nahibalo usab sila nga ‘ang patay walay nahibaloan nga bisan unsa.’—Ecclesiastes 9:5, 10.
17. Unsaon nimo pagpatin-aw ang paglaom sa mga patay?
17 Bisan pa niana, ang unang mga tinun-an ni Jesus adunay segurado nga paglaom nga ang mga patay nga anaa sa panumdoman sa Diyos pagabanhawon, o mabuhi pag-usab. Kanang maong pagtuo tin-awng gipahayag ni Pablo, kinsa miingon: “Ako adunay paglaom diha sa Diyos . . . nga aduna unyay pagkabanhaw sa mga matarong ug sa mga dili-matarong.” (Buhat 24:15) Bisan sa ulahing panahon, ang nag-angkong Kristohanon nga si Minucius Felix misulat: “Kinsa ba ang hungog o buangbuang nga mangahas sa pagpatuo nga ang tawo, nga sa sinugdan giumol sa Diyos, dili niya mahimong himoon pag-usab?” Sama sa unang mga Kristohanon, ang mga Saksi ni Jehova nagtuo sa Kasulatanhong kamatuoran bahin sa tawhanong kalag, kamatayon, ug sa pagkabanhaw. Susihon nato karon ang pagkamao sa Diyos ug ni Kristo.
Ang Kamatuoran ug ang Trinidad
18, 19. Nganong ikaingon nga ang Trinidad dili Kasulatanhong pagtulon-an?
18 Ang unang mga Kristohanon wala mag-isip sa Diyos, kang Kristo, ug sa balaang espiritu ingong usa ka Trinidad. Nag-ingon ang The Encyclopædia Britannica: “Ang pulong Trinidad ni ang klaro nga doktrina niini dili makita diha sa Bag-ong Tugon, ni maoy tumong ni Jesus ug sa iyang mga sumusunod nga supakon ang Shema [usa ka Hebreohanong pag-ampo] diha sa Daang Tugon: ‘Pamati, Oh Israel: Ang Ginoo nga atong Diyos maoy usa lamang ka Ginoo’ (Deut. 6:4).” Ang mga Kristohanon wala magsimba sa Romanhong tulo ka diyos o sa bisan unsang ubang mga diyos. Ilang gidawat ang giingon ni Jesus nga si Jehova lamang mao ang pagasimbahon. (Mateo 4:10) Dugang pa, sila nagtuo sa mga pulong ni Kristo: “Ang Amahan labaw pa kay kanako.” (Juan 14:28) Ang mga Saksi ni Jehova nagtuo usab niana karon.
19 Ang unang mga sumusunod ni Jesus klarong naghatag ug kalainan tali sa Diyos, kang Kristo, ug sa balaang espiritu. Ngani, ilang gibawtismohan ang mga tinun-an (1) sa ngalan sa Amahan, (2) sa ngalan sa Anak, ug (3) sa ngalan sa balaang espiritu, dili sa ngalan sa usa ka Trinidad. Ang mga Saksi ni Jehova sa susama nagtudlo ug Kasulatanhong kamatuoran ug busa naghatag ug kalainan tali sa Diyos, sa iyang Anak, ug sa balaang espiritu.—Mateo 28:19.
Ang Kamatuoran ug ang Bawtismo
20. Unsang kahibalo ang gikinahanglan sa mga kandidato sa bawtismo?
20 Gisugo ni Jesus ang iyang mga sumusunod sa paghimog mga tinun-an pinaagi sa pagtudlo sa mga tawo sa kamatuoran. Aron mahimong kuwalipikado sa bawtismo, sila nagkinahanglan ug sukaranang kahibalo sa Kasulatan. Pananglitan, kinahanglang ilhon nila ang awtoridad nga nahuptan sa Amahan ug sa iyang Anak, si Jesu-Kristo. (Juan 3:16) Ang mga kandidato sa bawtismo kinahanglan usab nga makasabot nga ang balaang espiritu dili usa ka persona kondili maoy aktibong gahom sa Diyos.—Genesis 1:2, potnot sa New World Translation of the Holy Scriptures—With References.
21, 22. Nganong makaingon ka man nga ang bawtismo maoy alang sa mga magtutuo?
21 Ang unang mga Kristohanon nagbawtismo lamang sa mga tawo nga dunay kahibalo ug mahinulsolon kinsa walay-ukon-ukon nga nagpahinungod sa ilang kaugalingon ngadto sa Diyos sa pagtuman sa iyang kabubut-on. Ang mga Hudiyo ug mga kinabig nga nagtigom sa Jerusalem sa Pentekostes 33 K.P. may kahibalo na sa Hebreohanong Kasulatan. Sa pagkadungog kang apostol Pedro nga nagsulti bahin kang Jesus nga Mesiyas, mga 3,000 ang “kinasingkasing nga misagop sa iyang pulong” ug “nabawtismohan.”—Buhat 2:41; 3:19–4:4; 10:34-38.
22 Ang Kristohanong bawtismo maoy alang sa mga magtutuo. Ang mga tawo sa Samaria midawat sa kamatuoran, ug “sa dihang sila mituo kang Felipe, kinsa nagpahayag sa maayong balita sa gingharian sa Diyos ug sa ngalan ni Jesu-Kristo, sila nagpabawtismo, mga lalaki ug mga babaye.” (Buhat 8:12) Ingong debotado nga kinabig nga may kahibalo kang Jehova, ang Etiopianhong eunuko midawat una sa giingon ni Felipe bahin sa katumanan sa Mesiyanikong tagna, ug dayon siya nabawtismohan. (Buhat 8:34-36) Sa ulahi, giingnan ni Pedro si Cornelio ug ang ubang mga Hentil nga “ang tawo nga mahadlok [sa Diyos] ug magabuhat sa pagkamatarong dalawaton kaniya” ug ang tanan nga motuo kang Jesu-Kristo pasayloon sa iyang mga sala. (Buhat 10:35, 43; 11:18) Kining tanan kaharmonya sa sugo ni Jesus sa ‘paghimog mga tinun-an, nga magatudlo kanila sa pagtuman sa tanang butang nga iyang gisugo.’ (Mateo 28:19, 20; Buhat 1:8) Ang mga Saksi ni Jehova nagsunod sa mao gihapong sukdanan, nga ang gidawat lamang alang sa bawtismo mao kadtong dunay sukaranang kahibalo sa Kasulatan ug kinsa nakapahinungod na sa Diyos.
23, 24. Unsa ang hustong paagi sa Kristohanong bawtismo?
23 Ang bug-os nga pagtuslob sa tubig mao ang hustong paagi sa pagbawtismo alang sa mga magtutuo. Human mabawtismohi si Jesus sa Suba sa Jordan, siya ‘mihaw-as gikan sa tubig.’ (Marcos 1:10) Ang Etiopianhong eunuko nabawtismohan diha sa “dapit nga may tubig.” Siya ug si Felipe “nanganaog ngadto sa tubig” ug dayon ‘mihaw-as gikan’ niana. (Buhat 8:36-40) Ang paglangkit sa Kasulatan sa bawtismo uban sa simbolikong paglubong nagpaila usab ug bug-os nga pagtuslob sa tubig.—Roma 6:4-6; Colosas 2:12.
24 Ang The Oxford Companion to the Bible nag-ingon: “Ang mga kahubitan sa espesipikong mga bawtismo diha sa Bag-ong Tugon nagpaila nga ang tawo nga gibawtismohan gituslob sa tubig.” Sumala sa Pranses nga sinulat nga Larousse du XXe Siècle (Paris, 1928), “ang unang mga Kristohanon gibawtismohan pinaagi sa pagtuslob bisan asa nga dunay tubig.” Ug ang librong After Jesus—The Triumph of Christianity misulat: “Sa labing paninugdang matang niini, [ang bawtismo] nagkinahanglag pagpahayag sa kandidato sa iyang pagtuo, nga sundan sa bug-os nga pagtuslob sa tubig sa ngalan ni Jesus.”
25. Unsay hisgotan sa sunod nga artikulo?
25 Ang gihisgotang mga punto mahitungod sa pinasukad-sa-Bibliya nga mga pagtulon-an ug mga binuhatan sa unang mga Kristohanon maoy mga pananglitan lamang. Posible nga hisgotan ang ubang mga kasamahan tali sa ilang mga pagtulon-an ug nianang sa mga Saksi ni Jehova. Sa sunod nga artikulo, among hisgotan ang dugang mga paagi sa pag-ila niadtong nagatudlo sa mga tawo sa kamatuoran.
Unsaon Nimo Pagtubag?
• Unsang matanga sa pagsimba ang gikinahanglan sa Diyos?
• Sa unsang paagi ang kamatuoran nahimong katinuoran pinaagi kang Jesu-Kristo?
• Unsa ang kamatuoran bahin sa kalag ug sa kamatayon?
• Sa unsang paagi ginahimo ang Kristohanong bawtismo, ug unsay gikinahanglan sa mga kandidato sa bawtismo?
[Hulagway sa panid 16]
Giingnan ni Jesus si Pilato: ‘Ako mianhi aron sa pagpamatuod sa kamatuoran’
[Hulagway sa panid 17]
Ikapatin-aw ba nimo kon nganong miingon si Jesus: ‘Ako ang kamatuoran’?
[Hulagway sa panid 18]
Unsa ang kamatuoran bahin sa Kristohanong bawtismo?