Basahon sa Bibliya Numero 38—Zacarias
Magsusulat: Zacarias
Dapit Gisulatan: Jerusalem
Sinulat Nahuman: 518 W.K.P.
Gikobrehang Panahon: 520–518 W.K.P.
1. Unsa ang kahimtang sa templo sa Jerusalem sa dihang gisugdan ni Zacarias ang pagtagna?
NAHUNONG! Kana ang kahimtang sa bulohaton sa pagtukod sa templo ni Jehova sa Jerusalem sa dihang si Zacarias misugod sa pagtagna. Samtang gitukod ni Solomon ang orihinal nga templo sa 7 1⁄2 ka tuig (1 Hari 6:37, 38), ang gihaling mga Hudiyo nakabalik na sa Jerusalem sulod sa 17 ka tuig ug ang pagtukod wala pa mahuman. Ang bulohaton bug-os gipahunong human sa pagbando ni Artaherhes (si Bardiya o Gaumata). Apan karon, waysapayan niining opisyal nga pagbando, ang bulohaton sa makausa pa gipadayon. Gigamit ni Jehova sila Hageo ug Zacarias sa pagpukaw sa katawhan sa pagpadayon sa pagtukod ug pagpabilin niini hangtod kini mahuman.—Esd. 4:23, 24; 5:1, 2.
2. Ngano ang katungdanan daw bukid, apan sa unsa gidapit ni Zacarias ang ilang pagtagad?
2 Ang katungdanan atubangan nila daw bukid. (Zac. 4:6, 7) Pipila ra sila, ang mga opositor daghan, ug bisan pa sila dunay prinsipe sa linya ni David, si Sorobabel, walay ilang hari ug ubos sa langyaw nga pagdominar. Kasayon ra ang pagkahulog sa luya, sentro-kaugalingon nga tinamdan, sa dihang ang panahon sa matuod nanginahanglan sa lig-ong pagtuo ug kusganong aksiyon! Si Zacarias gigamit sa pagdapit sa ilang pagtagad sa presente nga katuyoan ug mas dako umaabot nga katuyoan sa Diyos, sa ingon milig-on kanila alang sa bulohaton nga himoon. (8:9, 13) Dili kini panahon sa pagpanig-ingon sa ilang dimapabilhong ginikanan.—1:5, 6.
3. (a) Giunsa pagpaila si Zacarias, ug ngano ang iyang ngalan haom? (b) Kanus-a ang tagna ni Zacarias gilitok ug girekord?
3 Kinsa si Zacarias? Dunay mga 30 ka lainlaing persona nga gihisgotan sa Bibliya uban sa ngalan Zacarias. Bisan pa, ang magsusulat sa basahon nga midala niining ngalan gipaila ingon “Zacarias nga anak ni Barakias nga anak ni Iddo nga manalagna.” (Zac. 1:1; Esd. 5:1; Neh. 12:12, 16) Ang iyang ngalan (Hebreohanon, Zekhar·yahʹ) nagkahulogan “Si Jehova Nahinumdom.” Gitin-aw sa basahon sa Zacarias “si Jehova sa kasundalohan” nahinumdom sa Iyang katawhan, sa pagtratar kanilang maayo alang sa Iyang kaugalingong ngalan. (Zac. 1:3) Ang mga petsang gihisgotan sa basahon mihatag sa pagkobre niini dimomenos duha ka tuig. Diha sa “ikawalong bulan sa ikaduhang tuig ni Dario” (Oktubre/Nobiyembre 520 W.K.P.) nga ang pagtukod sa templo gisugdan usab ug si Zacarias misugod pagtagna. (1:1) Gihisgotan usab sa basahon “ang ikaupat ka adlaw sa ikasiyam ka bulan, nga mao, Chislev,” sa “ikaupat nga tuig ni Dario” (mga Disyembre 1, 518 W.K.P.). (7:1) Busa, waydudang ang tagna ni Zacarias gipamolong ug usab girekord sulod sa mga tuig 520-518 W.K.P.—Esd. 4:24.
4, 5. (a) Nganong gitagna ni Zacarias ang pagkahulog sa Tiro dugay na human sa paglikos nianang siyudad ni Nabukodonosor? (b) Ang katumanan sa unsang partikular nga mga tagna makakumbensir nga pamatuod sa kadinasig sa basahon?
4 Ang mga estudyante sa basahon sa Zacarias makakaplag ug ubay-ubay nga pruweba sa pagkakasaligan niini. Pananglitan ang kaso sa Tiro. Human sa 13-tuig nga gidugayon sa paglikos gilaglag kini sa Babilonyanhon haring Nabukodonosor. Kini, bisan pa, wala magkahulogan sa bug-os kataposan sa Tiro. Si Zacarias, daghang tuig sa ulahi, mitagna sa bug-os kalaglagan sa Tiro. Kini ang pulo siyudad sa Tiro nga gibalit-ad ni Alejandro nga Bantogan sa panahon sa iyang nabantog nga pagtukod sa habog nga dalan; siya sa waykaluoy iyang gisunog, sa ingon gituman ang tagna ni Zacarias mga duha ka siglo sa una.a—Zac. 9:2-4.
5 Ang labing madanihong pruweba sa langitnong kadinasig sa basahon, bisan pa, makaplagan sa katumanan sa mga tagna niini labot sa Mesiyas, si Kristo Jesus, ingon makita sa pagtandi sa Zacarias 9:9 uban sa Mateo 21:4, 5 ug Juan 12:14-16; Zacarias 12:10 uban sa Juan 19:34-37; ug Zacarias 13:7 uban sa Mateo 26:31 ug Marcos 14:27. Usab, dunay kasamahan nga mamatikdan taliwala sa Zacarias 8:16 ug Efeso 4:25; Zacarias 3:2 ug Judas 9; ug Zacarias 14:5 ug Judas 14. Ang harmonya nga makaplagan sa Pulong sa Diyos matuod makapahibulong!
6. (a) Unsa ang hinongdan sa kausaban sa estilo gikan sa kapitulo 9 sa Zacarias padayon? (b) Unsa malagmit ang rason nganong gipunting ni Mateo ang Zacarias ingon “Jeremias”?
6 Dunay mga kritiko sa Bibliya moingon ang kausaban sa estilo sa pagsulat gikan sa kapitulo 9 padayon mipasabot kanang seksiyon wala sulata ni Zacarias. Ang kausaban sa estilo, bisan pa, dayag dili dako kay sa pakamatarongon sa kausaban sa ulohan. Samtang ang unang walo ka kapitulo labot sa mga butang may kapin presente nga importansiya sa katawhan sa adlaw ni Zacarias, sa kapitulo 9 hangtod 14 ang manalagna milantaw sa mas halayong umaabot. Ang uban nangutana ngano gikutlo ni Mateo si Zacarias apan miingon kini mga pulong iya ni Jeremias. (Mat. 27:9; Zac. 11:12) Gipadayag kini nga ang Jeremias usahay giisip ingon nauna sa Ulahing mga Manalagna (inay kay sa Isaias, ingon sa ato karong Bibliya); busa, si Mateo, sa pagpunting kang Zacarias ingon “Jeremias,” mahimong misunod sa Hudiyong batasan sa paglakip sa tibuok seksiyon sa Kasulatan ubos sa ngalan sa unang basahon sa seksiyon. Gigamit ni Jesus mismo ang ngalan “Mga Salmo” sa paglakip sa tanang basahon hiilhan Mga Sinulat.—Luc. 24:44.b
7. Sa unsang paagi gihikay ang basahon sa Zacarias?
7 Hangtod sa kapitulo 6, bersikulo 8, ang basahon gilangkoban sa serye sa walo ka panan-awon, susama sa tipo niadtong sa Daniel ug Ezequiel, kasagaran labot sa pagtukod usab sa templo. Kini gisundan sa mga pahayag ug mga tagna labot sa sinserong pagsimba, pagpasig-uli, ug adlaw sa gubat ni Jehova.
KAUNDAN SA ZACARIAS
8. Unsa ang gipakita sa panan-awon sa upat ka magkakabayo labot sa Jerusalem ug sa kanasoran?
8 Unang panan-awon: Ang upat ka magkakabayo (1:1-17). “Balik kanako, . . . ug ako mobalik kaninyo,” ingon ni Jehova, ug unya siya nangutana, “Ang akong mga pulong ug ang akong kalagdaan nga akong gisugo sa akong mga alagad, ang mga manalagna, wala ba sila makaabot sa inyong mga amahan?” (1:3, 6) Giadmiter sa katawhan nga sila nakadawat sa angay kanila. Karon nakita ang unang panan-awon ni Zacarias. Sa gabii upat ka magkakabayo mibarog taliwala sa mga kahoy duol sa Jerusalem, nga mibalik gikan sa pagsusi sa tibuok yuta, nga nakaplagan nilang malinawon ug nagapahulay. Apan ang manolonda ni Jehova, nga miinterbiyo kanila, nasamok sa kahimtang sa Jerusalem. Gipahayag mismo ni Jehova ang iyang dakong kasuko batok sa kanasoran nga mitabang sa kalamidad sa Sion, ug miingon siya nga siya “tinong mobalik sa Jerusalem uban sa kaluoy.” Ang iyang kaugalingong balay tukuron kaniya, ug ang iyang mga siyudad “moawas sa kaayo.”—1:16, 17.
9. Sa unsang paagi gitin-aw ni Jehova ang panan-awon sa mga sungay ug mga artesano?
9 Ikaduhang panan-awon: Ang mga sungay ug mga artesano (1:18-21). Nakita ni Zacarias ang upat ka sungay nga mitibulaag sa Juda, Israel, ug Jerusalem. Unya gipakita kaniya ni Jehova ang upat ka artesano, mitin-aw nga kini sila mosalibay sa mga sungay sa kanasoran nga misupak sa Juda.
10. Sa unsang paagi si Jehova gilangkit sa prosperidad sa Jerusalem?
10 Ikatulong panan-awon: Prosperidad sa Jerusalem (2:1-13). Nakita ang usa ka tawo nga misukod sa Jerusalem. Ang siyudad panalanginan uban sa pagpahalapad, ug si Jehova mahimong pader sa kalayo libot kaniya ug himaya sa taliwala kaniya. Misinggit siya, “Ho diha, Sion! Kalagiw na,” ug midugang sa pasidaan, “Siya nga mohilabot kanimo mohilabot sa akong kalimutaw.” (2:7, 8) Uban kang Jehova nga mopuyo kaniya, ang Sion momaya, ug daghang kanasoran moduyog sa ilang kaugalingon kang Jehova. Ang tanang unod gisugo nga mohilom sa atubangan ni Jehova, “kay siya nahigmata gikan sa iyang balaang puloy-anan.”—2:13.
11. Sa unsang paagi ang Hataas Saserdote Josue gibindikar, ug unsang kurso ang giawhag kaniya?
11 Ikaupat nga panan-awon: Pagluwas ni Josue (3:1-10). Ang Hataas Saserdote Josue gipakita nga gihusay, uban kang Satanas batok kaniya ug sa manolonda ni Jehova nga gibadlong si Satanas. Dili ba si Josue “agipo nga kinuha sa kalayo”? (3:2) Si Josue gideklarar nga hinlo, ug ang iyang hugaw nga bisti gipulihan sa hinlo “hamili nga bisti.” Siya giawhag sa paglakaw sa mga dalan ni Jehova, nga ‘midala sa iyang alagad ang Sanga’ ug gibutang sa atubangan ni Josue ang bato nga may pito ka mata.—3:4, 8.
12. Unsang pagdasig ug pasalig ang gihatag labot sa pagtukod sa templo?
12 Ikalimang panan-awon: Ang kandelero ug mga kahoy nga olibo (4:1-14). Gipukaw sa manolonda si Zacarias aron makita ang bulawang kandelero uban sa pito ka lampara, uban sa duha ka kahoy nga olibo sa masigkakilid. Iyang nadunggan kining pulong ni Jehova kang Sorobabel: ‘Dili pinaagi sa puwersa militar, ni sa gahom, apan pinaagi sa espiritu sa Diyos.’ Usa ka “dakong bukid” patagon sa atubangan ni Sorobabel, ug ang ulong-bato sa templo dad-on uban sa singgit: “Kanindot! Kanindot!” Gipahaluna ni Sorobabel ang patukoranan sa templo, ug humanon ni Sorobabel ang trabaho. Ang pito ka lampara mao ang mga mata ni Jehova nga “misuhotsuhot sa tibuok yuta.” (4:6, 7, 10) Ang duha ka kahoy nga olibo mao ang duha ka dinihogan ni Jehova.
13-15. Unsa ang nakita sa panan-awon sa naglupad nga linukot, sa sukod nga epha, ug sa upat ka karo?
13 Ikaunom nga panan-awon: Ang naglupad nga linukot (5:1-4). Nakita ni Zacarias ang naglupad nga linukot, mga 9 metros ang gitas-on ug 4.5 metros ang gilapdon. Gitin-aw sa manolonda kini ang tunglo nga mipanaw tungod sa tanang pagpangawat ug bakak nga pagpanumpa sa ngalan ni Jehova.
14 Ikapitong panan-awon: Ang sukod nga epha (5:5-11). Gialsa ang tabon gikan sa usa ka sukod nga epha (mga 20 ka mala nga kuarto, T.B. [22 L]), ug hikit-an ang usa ka babaye nga ginganlan “Pagkadaotan.” Gisulod siya balik sa epha, gialsa sa langit sa duha ka pak-ang babaye, aron dad-on sa Sinar (Babilonya) ug “gipahaluna didto sa iyang hustong dapit.”—5:8, 11.
15 Ikawalong panan-awon: Ang upat ka karo (6:1-8). Tan-awa! Gikan sa taliwala sa duha ka bukid nga tumbaga, upat ka karo ang mipadayag, uban sa mga kabayo sa lainlaing kolor. Sila ang upat ka espiritu sa langit. Sa sugo sa manolonda, milakaw sila latas sa yuta.
16. Unsa ang gitagna labot sa “Sanga”?
16 Ang Sanga; disinserong pagpuasa (6:9–7:14). Karon gisugo ni Jehova si Zacarias sa pagpahaluna sa dakong korona sa ulo sa Hataas Saserdote Josue. Siya namolong matagnaon labot sa “Sanga,” kinsa motukod sa templo ni Jehova ug momando ingon saserdote sa iyang trono.—6:12.
17. Labot sa pagsimba, unsa ang tinguha ni Jehova, ug unsa ang moresulta niadtong mosukol sa iyang pulong?
17 Duha ka tuig human gisugdan ni Zacarias ang iyang pagtagna, usa ka delegasyon miabot gikan sa Betel sa pagpangutana sa mga saserdote sa templo kon ang pipila ka hugna sa panahon sa pagbangotan ug pagpuasa kinahanglan padayon ba nga bantayan. Pinaagi kang Zacarias, gisukot ni Jehova ang katawhan ug ang mga saserdote kon sila ba matuod sinsero sa ilang pagpuasa. Ang gitinguha ni Jehova mao ang ‘pagsugot, matuod nga hustisya, mahigugmaong-kalolot, ug kaluoy.’ (7:7, 9) Tungod kay ilang gisuklan ang iyang matagnaong mga pulong uban sa gahi nga mga abaga ug mga kasingkasing nga esmeril-bato, iyang ilabog sila ingon unos latas sa tanang kanasoran.
18. Unsang mahimayaong mga saad sa pagpasig-uli ang gihimo ni Jehova?
18 Pagpasig-uli; “napulo ka tawo” (8:1-23). Gipahayag ni Jehova nga siya mobalik sa Sion ug mopuyo sa Jerusalem, nga tawgon “ang siyudad sa kamatuoran.” Ang tigulang katawhan molingkod sa iyang mga plasa publiko, ug ang kabataan modula didto. Dili kini labihan ka lisod alang kang Jehova, ang matuod ug matarong Diyos! Gisaad ni Jehova ang binhi sa kalinaw sa nahibilin sa iyang katawhan, miingon: “Ayaw kahadlok. Hinaot unta ang inyong mga kamot molig-on.” (8:3, 13) Kining mga butang kinahanglan ilang buhaton: Mosulti nga matinud-anon uban sa usa ug usa ug mohukom uban sa kamatuoran, mohupot sa mga kasingkasing nga libre sa mga laraw nga makadaot ug bakak nga mga panumpa. Aw, ang panahon ngani moabot kanus-a ang katawhan sa daghang kasiyudaran tinong modapit sa usa ug usa sa pagtungas nga mahinangpon sa pagpangita kang Jehova, ug “napulo ka tawo” gikan sa tanang pinulongan “mokupot sa sidsid sa usa ka tawo kinsa usa ka Hudiyo” ug mouban sa katawhan sa Diyos.—8:23.
19. Unsang pig-ot nga mga pahayag ang misunod, ug unsa ang giingon labot sa hari sa Jerusalem?
19 Mga pahayag batok sa kanasoran, bakak nga mga magbalantay (9:1–11:17). Sa ikaduhang seksiyon sa basahon, kapitulo 9 hangtod 14, miliso si Zacarias gikan sa masambingayong mga panan-awon ngadto sa mas kasagaran matagnaong estilo. Gisugdan niya kini uban sa mapig-ot nga pahayag batok sa lainlaing siyudad, lakip ang batoon-pulo-siyudad sa Tiro. Gisultihan ang Jerusalem sa pagsinggit sa masadyaong kadaogan, kay, “Tan-awa! Ang imo mismong hari mianha kanimo. Matarong siya, oo, giluwas; mapaubsanon, ug nagkabayo sa usa ka asno.” (9:9) Giputol ang mga karo sa gubat ug mga pana, kining usa mosulti sa kalinaw sa kanasoran ug momando hangtod sa kinatumyan sa yuta. Si Jehova makig-away alang sa iyang katawhan batok sa Gresya, ug siya moluwas kanila. “Kay O kadako sa iyang kaayo, ug kadako sa iyang katahom!” (9:17) Si Jehova, ang Maghahatag-Ulan, mikondenar sa mga mananagna ug bakak nga mga magbalantay. Iyang himoon ang balay sa Juda nga superyor ug niadtong sa Epraim ingon sa gamhanang lalaki. Labot sa mga gitubos, “ang ilang kasingkasing magmasadyaon kang Jehova . . . ug sa iyang ngalan sila molakaw.”—10:7, 12.
20. Unsang mga simbolo ang gidula sa mga sungkod “Grasya” ug “Paghiusa”?
20 Si Zacarias karon gitudlo sa pagbantay sa panon, nga gibaligya aron ihawon sa waykaluoy nga mga magbalantay nga miingon: “Hinaot unta si Jehova mapanalanginan, samtang ako maadunahan.” (11:5) Gikuha sa manalagna ang duha ka sungkod ug ginganlan sila “Grasya” ug “Paghiusa.” (11:7) Gibali ang “Grasya,” iyang gisimbolohan ang tugon nga gibali. Unya siya nangayo sa iyang mga suhol, ug ilang gitimbangan siya ug 30 ka buok salapi. Gisugo ni Jehova si Zacarias sa paglabay niini sa panudlanan ug, uban sa labihang kantalita, miingon, “ang harianong kantidad nga ilang gibili kanako.” (11:13) Karon ang sungkod “Paghiusa” giputol, gibali ang panagsoon sa Juda ug Israel. Ang espada moabot sa bakak nga mga magbalantay nga wamanumbaling sa karnero ni Jehova.
21. (a) Unsa ang hukom ni Jehova niadtong nakig-away batok sa Jerusalem? (b) Unsang pagkatag ug pag-ulay ang gitagna?
21 Mga gubat ni Jehova, nahimong hari (12:1–14:21). Gisugdan ang laing pahayag. Himoon ni Jehova ang Jerusalem nga panaksan nga mopahinabo sa katawhan nga mahubog ug mabug-at nga bato nga mosamad niadtong mosakwat niini. Iyang hanawon ang tanang kanasoran nga moanha batok sa Jerusalem. Ibabaw sa balay ni David, ibubo ni Jehova ang espiritu sa pabor ug sa pangaliya, ug ang katawhan motutok sa usa nga ilang gidunggab, mibangotan kaniya “ingon sa pagbangotan sa bugtong anak.” (12:10) Gipahayag ni Jehova ang pagputol sa tanang idolo ug bakak nga mga manalagna; ang mismong mga ginikanan mosamad kaniya sa pagkaagi nga sa kaulaw iyang hukason ang iyang bisti sa manalagna. Ang kaubanang magbalantay ni Jehova samaran ug ang panon matibulaag, apan ulayon ni Jehova ang “ikatulong bahin” sa pagtawag sa iyang ngalan. Si Jehova moingon: “Kini akong katawhan,” ug kini motubag: “Si Jehova ang akong Diyos.”—13:9.
22. Unsa ang mahitabo sa kanasoran ug sa Jerusalem sa ‘adlaw nga iya ni Jehova’?
22 “Tan-awa! Ang adlaw moabot, nga iya ni Jehova.” Ang tanang kanasoran mosulong sa Jerusalem, ug katunga sa siyudad moadto sa pagkadistiyero, nga mibilin ug nahibilin. Unya si Jehova moasdang ug makig-away batok niadtong mga nasod, “ingon sa adlaw sa iyang away, sa adlaw sa gubat.” (14:1, 3) Ang kabukiran sa mga kahoy nga olibo, silangan sa Jerusalem, mopikas gikan sa silangan pa kasadpan, mahimong walog dalangpanan. Nianang adlaw ang buhing tubig modagayday silangan ug kasadpan gikan sa Jerusalem sa ting-init ug tingtugnaw, ug “si Jehova kinahanglan mahimong hari ibabaw sa tibuok yuta.” (14:9) Samtang ang Jerusalem mopahimulos sa kasigurohan, si Jehova mohampak niadtong nakig-away batok kaniya. Samtang sila mitindog, ang ilang unod, mga mata, ug mga dila maut-ut. Ang kaguliyang mohapak kanila. Ang kamot sa matag usa mobakyaw batok sa iyang silingan. Kadtong mabiling buhi sa tanang kanasoran “motungas tuig ngadto sa laing tuig sa pagyukbo sa Hari, si Jehova sa kasundalohan.”—14:16.
NGANONG MAPUSLANON
23. Sa unsang paagi ang rekord sa Zacarias makalig-on pagtuo?
23 Ang tanang motuon ug mopalandong sa tagna ni Zacarias makapahimulos sa pagbaton sa kahibalo nga molig-on pagtuo. Kapin sa 50 ka beses gidapit ni Zacarias ang pagtagad kang “Jehova sa kasundalohan” ingon Usa nga nakig-away ug nanalipod sa Iyang katawhan, mipuno kanila sa gahom sumala sa ilang panginahanglan. Sa dihang ang samag-bukid nga oposisyon mihulga sa paghuman sa pagtukod sa templo, gipahayag ni Zacarias: “Mao kini ang pulong ni Jehova kang Sorobabel, miingon, ‘“Dili pinaagi sa puwersa militar, ni pinaagi sa gahom, apan pinaagi sa akong espiritu,” si Jehova sa kasundalohan miingon. Kinsa ka, O dakong bukid? Atubangan ni Sorobabel mahimo kang patag nga yuta.’” Ang templo nahuman uban sa tabang sa espiritu ni Jehova. Mao man karon, ang mga babag matunaw kon atubangon uban sa pagtuo kang Jehova. Ingon kini sa giingon ni Jesus sa iyang mga disipolo: “Kon kamo dunay pagtuo sa gidak-on sa liso sa mustasa, moingon ka niining bukid, ‘Balhin gikan dinhi ngadto didto,’ ug kini mobalhin, ug waybutang mahimong imposible alang kaninyo.”—Zac. 4:6, 7; Mat. 17:20.
24. Unsang ilustrasyon sa kamaunongon ang gihatag sa Zacarias kapitulo 13?
24 Sa kapitulo 13, bersikulo 2 hangtod 6, giilustrar ni Zacarias ang kamaunongon nga hangtod niining adlawa mitimaan sa organisasyon ni Jehova. Kini mopaibabaw sa tagsa ka tawhanong relasyon, ingon nianang sa suod unod-ug-dugo nga paryente. Kon ang usa ka suod nga paryente motagna sa kabakakan sa ngalan ni Jehova, nga mao, mosulti nga sukwahi sa mensahe sa Gingharian ug sayop nga mosulay sa pag-impluwensiya sa uban sa kongregasyon sa katawhan sa Diyos, ang mga membro sa pamilya nianang usa kinahanglan maunongong mosuporta sa bisan unsang aksiyon hudisyal nga kuhaon sa kongregasyon. Ang samang baroganan kinahanglan huptan labot sa bisan kinsa suod nga kauban nga managna ug bakak, aron siya maulaw ug masamdan sa kasingkasing tungod sa iyang sayop nga aksiyon.
25. Sa unsang paagi ang tagna sa Zacarias nalangkit uban sa kasulatan nga mipaila sa Mesiyas, sa “Sanga,” ug sa iyang katungdanan ingon Hataas Saserdote ug Hari ubos ni Jehova?
25 Ingon sa gipakita sa atong parapo sa introduksiyon, ang pagsulod ni Jesus sa Jerusalem ingon hari, “mapaubsanon, ug nagkabayo sa asno,” ang pagluib kaniya sa “katloan ka buok salapi,” ang pagkatag sa iyang mga disipolo nianang panahon, ang pagdunggab kaniya sa estaka sa bangkaw sa sundalo tanan gitagna ni Zacarias sa eksaktong detalye. (Zac. 9:9; 11:12; 13:7; 12:10) Ginganlan sa tagna usab ang “Sanga” ingon magtutukod sa templo ni Jehova. Gipakita sa pagtandi sa Isaias 11:1-10; Jeremias 23:5; ug Lucas 1:32, 33 nga kining usa mao si Jesu-Kristo, kinsa “momando ingon hari ibabaw sa balay ni Jacob hangtod sa hangtod.” Gihubit ni Zacarias ang “Sanga” ingon “saserdote ibabaw sa iyang trono,” nga nalangkit sa mga pulong ni apostol Pablo: “Si Jesus . . . nahimong hataas saserdote sumala sa paagi ni Melkisidek hangtod sa kahangtoran,” usab, “Siya milingkod sa tuo nga kamot sa trono sa Halangdon sa mga langit.” (Zac. 6:12, 13; Heb. 6:20; 8:1) Busa gipunting sa tagna ang “Sanga” ingon Hataas Saserdote ug Hari sa tuo nga kamot sa Diyos sa mga langit, samtang sa samang panahon gipahayag niini si Jehova ingon Soberanong Magmamando ibabaw sa tanan: “Ug si Jehova kinahanglan mahimong hari ibabaw sa tibuok yuta. Nianang adlawa si Jehova mapamatud-an nga usa, ug ang iyang ngalan usa.”—Zac. 14:9.
26. Unsang mahimayaong “adlaw” subsob gipunting sa Zacarias?
26 Mipunting nianang panahon, gisubli sa manalagna ang prase “nianang adlawa” mga 20 ka beses, ug kini mitiklop ngani sa iyang tagna. Gipakita sa pagsusi sa daghang hitabo niini nga kini adlaw kanus-a putlon ni Jehova ang mga ngalan sa mga idolo ug hanawon ang bakak nga mga manalagna. (13:2, 4) Kini adlaw kanus-a si Jehova makig-away batok sa manunulong mga nasod ug mopakatap sa kaguliyang sa ilang mga ranggo samtang siya mopuo kanila ug motagana sa ‘walog sa iyang kabukiran’ ingon dalangpanan sa iyang kaugalingong katawhan. (14:1-5, 13; 12:8, 9) Oo, “si Jehova nga ilang Diyos tinong moluwas kanila nianang adlawa ingon sa panon sa iyang katawhan,” ug sila motawag usa ngadto sa usa gikan sa silong sa paras ug kahoy nga igos. (Zac. 9:16; 3:10; Miq. 4:4) Kini ang mahimayaong adlaw kanus-a si Jehova sa kasundalohan “mopuyo taliwala” sa iyang katawhan ug kanus-a ang “buhing mga tubig modagayday gikan sa Jerusalem.” Kining mga pulong ni Zacarias mipaila sa mga hitabo “nianang adlawa” ingon timaan sa “usa ka bag-ong langit ug usa ka bag-ong yuta” sa saad sa Gingharian.—Zac. 2:11; 14:8; Pin. 21:1-3; 22:1.
27. Sa unsang paagi ang tagna ni Zacarias misentro sa pagtagad sa pagbalaan sa ngalan ni Jehova?
27 “Kinsa ang nakatamay sa adlaw sa gagmay nga mga butang?” nangutana si Jehova. Tan-awa! Kining prosperidad mogakos sa tibuok yuta: ‘Daghang katawhan ug gamhanang kanasoran aktuwal nga moanha sa pagpangita kang Jehova sa kasundalohan sa Jerusalem, ug napulo ka tawo gikan sa tanang sinultihan sa kanasoran mokupot sa sidsid sa tawo kinsa usa ka Hudiyo, nga miingon: “Kami mouban kaninyong katawhan, kay kami nakadungog nga ang Diyos uban kaninyong katawhan.”’ “Nianang adlawa” bisan ang mga kampanilya sa kabayo modala sa mga pulong “Iya ni Jehova ang pagkabalaan!” Kining makapadasig-kasingkasing mga tagna labing mapuslanon sa pagkonsiderar, kay gipakita nila nga ang ngalan ni Jehova sa matuod balaanon pinaagi sa iyang Binhi sa Gingharian!—Zac. 4:10; 8:22, 23; 14:20.
[Mga footnote]
a Insight on the Scriptures, Tomo 2, panid 531, 1136.
b Encyclopaedia Judaica, 1973, Tomo 4, kol. 828; Insight on the Scriptures, Tomo 1, panid 1080-1.