KAPITULO 23
Ang Agalon Nagtudlo Kaniya sa Pagpasaylo
1. Unsa tingali ang labing makapasubong yugto sa kinabuhi ni Pedro?
SI Pedro dili gayod malimot niadtong makapaguol nga higayon dihang nagsugat ang ilang panan-aw. Nakita ba niya sa mga mata ni Jesus ang kahigawad o kasuko? Wala kita mahibalo; ang giingon lang sa inspiradong rekord mao nga “ang Ginoo milingi ug mitan-aw kang Pedro.” (Luc. 22:61) Apan nianang usa lang ka pagtan-aw, nakita ni Pedro ang kaseryoso sa iyang sayop. Siya nakaamgo nga iyang nabuhat ang mismong gitagna ni Jesus, ang butang nga gipangandakan ni Pedro nga dili gyod niya mabuhat—ang paglimod niya sa iyang minahal nga Agalon. Naguol kaayo si Pedro, ug tingali kadto ang labing makapasubong yugto sa iyang kinabuhi.
2. Unsang leksiyon ang kinahanglang makat-onan ni Pedro, ug sa unsang paagi kita makabenepisyo sa iyang kasinatian?
2 Apan wala kana magpasabot nga wala nay paglaom si Pedro. Kay siya may dakong pagtuo, siya may kahigayonan sa pagtul-id sa iyang kasaypanan ug pagkakat-on sa usa sa kinadak-ang leksiyon nga gitudlo ni Jesus—ang pagpasaylo. Ang matag usa kanato kinahanglang makakat-on niana. Busa atong susihon kon sa unsang paagi siya nakakat-on gikan sa iyang mapait nga kasinatian.
Daghan pa Siyag Angayng Makat-onan
3, 4. (a) Unsay gisukna ni Pedro kang Jesus, ug unsa tingaliy gihunahuna ni Pedro? (b) Giunsa pagpakita ni Jesus nga naimpluwensiyahan si Pedro sa tinamdan nga kaylap niadtong panahona?
3 Mga unom ka bulan una pa niadto sa iyang lungsod sa Capernaum, si Pedro miduol kang Jesus ug nangutana: “Ginoo, pila ka higayon nga ang akong igsoon makasala batok kanako ug ako magpasaylo kaniya? Hangtod ba sa makapito?” Naghunahuna tingali si Pedro nga daghan na kana, kay ang relihiyosong mga lider sa iyang panahon nagtudlo nga kutob lang sa tulo ka beses ang pagpasaylo. Si Jesus mitubag: “Dili, Hangtod sa makapito, kondili, Hangtod sa kapitoag-pito.”—Mat. 18:21, 22.
4 Buot bang ipasabot ni Jesus nga ilista ni Pedro ang mga sala nga nahimo sa uban batok kaniya? Dili; hinunoa, pinaagi sa paghimo sa 7 nga 77, gipasabot ni Jesus nga ang gugma dili magtakdag kinutoban sa pagpasaylo. (1 Cor. 13:4, 5) Gipakita ni Jesus nga si Pedro naimpluwensiyahan sa tig-a ug dili-mapinasayloong tinamdan nga kaylap niadtong panahona, nga daw naghimog listahan sa matag sayop nga nahimo sa uban. Kadtong gustong mosundog sa Diyos kinahanglang magpasaylo sa uban sa makadaghan.—Basaha ang 1 Juan 1:7-9.
5. Kanus-a kita mas makakat-on bahin sa pagpasaylo?
5 Si Pedro wala makiglalis kang Jesus. Apan nasilsil ba sa iyang kasingkasing ang maong leksiyon? Usahay mas makakat-on kita bahin sa pagpasaylo kon kita mismo ang nanginahanglan niana. Busa atong balikan ang mga hitabo sa hapit nang mamatay si Jesus. Sa maong malisod nga yugto, daghang higayon nga si Pedro nagkinahanglag pagpasaylo sa iyang Agalon.
Daghang Higayon nga Gipasaylo
6. Unsay reaksiyon ni Pedro dihang gitudloan ni Jesus ang iyang mga apostoles bahin sa pagkamapainubsanon, apan giunsa siya pagtratar ni Jesus?
6 Kadto maoy usa ka halandomong gabii—ang kataposang gabii ni Jesus dinhi sa yuta. Daghan pa siyag angayng itudlo sa iyang mga apostoles, sama sa pagkamapainubsanon. Si Jesus naghatag ug panig-ingnan pinaagi sa paghugas sa ilang mga tiil, usa ka buluhaton nga sagad himoon sa kinaubsang sulugoon. Sa sinugdan, daw gikuwestiyon ni Pedro ang gibuhat ni Jesus. Dayon iyang gidumilian kana. Human niana, siya miinsistir nga dili lang ang iyang tiil ang hugasan, kondili hasta sab ang iyang kamot ug ulo! Wala mawad-ig pailob si Jesus apan kalmadong mipatin-aw sa kahinungdanon ug sa kahulogan sa iyang gibuhat.—Juan 13:1-17.
7, 8. (a) Unsa pang mga sayop ang nahimo ni Pedro kang Jesus? (b) Sa unsang paagi si Jesus padayong nagmaluloton ug nagmapinasayloon?
7 Apan wala madugay, ang mga apostoles naglalis kon kinsa kanila ang kinalabwan. Seguradong lakip si Pedro sa maong makauulawng pagpasundayag sa garbo. Bisan pa niana, si Jesus malulotong nagtul-id kanila ug nagdayeg pa gani sa ilang maayong nabuhat; sila miunong sa ilang Agalon. Apan, siya nagtagna nga silang tanan mobiya kaniya. Si Pedro mitubag nga siya mounong kang Jesus bisan pa hangtod sa kamatayon. Sa kasukwahi, si Jesus nagtagna nga ilimod ni Pedro ang iyang Agalon sa tulo ka beses nianang gabhiona sa dili pa motuktugaok ug kaduha ang sunoy. Si Pedro misupak sa giingon ni Jesus ug nanghambog pa gani nga mas magmatinumanon siya kay sa ubang apostoles!—Mat. 26:31-35; Mar. 14:27-31; Luc. 22:24-28; Juan 13:36-38.
8 Hapit na ba mawad-ig pailob si Jesus kang Pedro? Sa pagkatinuod, niining malisod nga kahimtang, si Jesus padayong nagtan-aw sa maayong mga hiyas sa iyang dili-hingpit nga mga apostoles. Siya nahibalo nga si Pedro magpakyas kaniya, bisan pa niana Siya miingon: “Nangamuyo ako alang kanimo nga unta ang imong pagtuo dili moangka; ug ikaw, sa mahibalik ka na, palig-ona ang imong mga igsoon.” (Luc. 22:32) Busa masaligon si Jesus nga si Pedro magtul-id sa iyang kasaypanan ug magpadayon sa pag-alagad sa Diyos. Pagkamaluloton ug pagkamapinasayloon gayod ni Jesus!
9, 10. (a) Sa tanaman sa Getsemane, unsang pagtul-id ang gikinahanglan ni Pedro? (b) Unsay gipahinumdom kanato sa mga kasaypanan ni Pedro?
9 Sa ulahi, didto sa tanaman sa Getsemane, si Pedro kinahanglang tul-iron dili lang makausa. Si Jesus naghangyo kaniya, maingon man kang Santiago ug Juan, nga padayong magbantay samtang Siya mag-ampo. Si Jesus naguol kaayo ug nagkinahanglag pagpaluyo, apan si Pedro ug ang uban pa pipila ka beses nga nakatulog. Sa kamabination ug kamapinasayloon, si Jesus miingon: “Hinuon, maikagon ang espiritu, apan maluya ang unod.”—Mar. 14:32-41.
10 Wala madugay, miabot ang panon sa mga tawo nga nagdalag mga sulo, espada, ug mga puspos. Sa maong panahon, gikinahanglan ang maalamon ug mainampingong paglihok. Apan gitigbas dayon ni Pedro si Malco, nga ulipon sa hataas nga saserdote, ug naputol ang dalunggan niini. Kalmadong gitul-id ni Jesus si Pedro, giayo ang samad ni Malco, ug gipatin-aw ang prinsipyo bahin sa paglikay sa kapintasan nga nahimong giya sa iyang mga sumusunod hangtod karon. (Mat. 26:47-55; Luc. 22:47-51; Juan 18:10, 11) Si Pedro kadaghan nang nakasala nga nagkinahanglag pagpasaylo sa iyang Agalon. Ang iyang kahimtang nagpahinumdom kanato nga “kitang tanan mangapandol sa makadaghan.” (Basaha ang Santiago 3:2.) Kinsa kanato ang wala magkinahanglan sa kapasayloan sa Diyos sa matag adlaw? Apan alang kang Pedro, daghan pa ang mahitabo nianang gabhiona. Siya makahimog mas grabe pa nga kasaypanan.
Ang Kinadak-ang Sayop ni Pedro
11, 12. (a) Sa unsang paagi si Pedro nagpakitag kaisog sa dihang gidakop si Jesus? (b) Sa unsang paagi si Pedro napakyas pagtuman sa iyang gipangandakan?
11 Si Jesus miingon sa panon nga kon siya ang ilang gipangita, pasagdan nilang mobiya ang iyang mga apostoles. Si Pedro walay nahimo samtang gigapos sa mga tawo si Jesus. Dayon si Pedro mikalagiw sama sa ubang apostoles.
12 Lagmit si Pedro ug Juan miadto duol sa balay sa kanhing hataas nga saserdote nga si Anas, diin si Jesus unang gidala aron sukitsukiton. Sa dihang si Jesus gidala sa laing dapit, si Pedro ug Juan misunod apan nagpadistansiya lang. (Mat. 26:58; Juan 18:12, 13) Si Pedro dili talawan. Ang iyang pagsunod nagpakita nga siya may kaisog. Ang panon armado, ug nasamdan na ni Pedro ang usa kanila. Bisan pa niana, wala mapakita ni Pedro ang maunongong gugma nga iyang gipangandakan—ang pagkaandam mamatay uban sa iyang Agalon kon gikinahanglan.—Mar. 14:31.
13. Unsa ang bugtong paagi nga atong masunod si Kristo sa hustong paagi?
13 Sama kang Pedro, daghan karon ang misunod kang Kristo apan nagpadistansiya lang—sa paagi nga sila dili mamatikdan. Apan sama sa giingon ni Pedro sa ulahi, ang bugtong paagi nga atong masunod si Kristo sa hustong paagi mao ang pagpaduol gayod Kaniya kutob sa atong maarangan, nga magsundog sa Iyang panig-ingnan bisag unsa pay mahitabo.—Basaha ang 1 Pedro 2:21.
14. Unsay gihimo ni Pedro sa gabiing gihusay si Jesus?
14 Sa kataposan si Pedro nakaabot sa ganghaan sa usa sa kinadak-ang mga balay sa Jerusalem. Balay kadto ni Caifas, ang adunahan ug impluwensiyadong hataas nga saserdote. Ang maong mga balay sagad adunay sawang sa tunga ug may ganghaan sa atubangan. Si Pedro nakaabot sa ganghaan apan wala pasudla. Si Juan, nga kaila sa hataas nga saserdote ug didto na sa sulod, migula aron hangyoon ang magbalantay sa pultahan nga pasudlon si Pedro. Mopatim-aw nga si Pedro wala monunot kang Juan; wala usab siya mosulod sa balay aron ubanan ang iyang Agalon. Siya nagpabilin sa sawang, diin ang ubang ulipon ug mga sulugoon nagpalabay sa tugnaw nga kagabhion atubangan sa siga sa kalayo, nga nagtan-aw sa pagsulod-gawas sa bakakong mga saksi samtang gihusay si Jesus.—Mar. 14:54-57; Juan 18:15, 16, 18.
15, 16. Ipatin-aw kon sa unsang paagi natuman ang tagna ni Jesus bahin sa paglimod ni Pedro kaniya sa tulo ka higayon.
15 Tungod sa dan-ag sa kalayo, ang babaye nga nagpasulod kang Pedro sa ganghaan nakaila na kaniya. Siya miakusar kang Pedro: “Ikaw, usab, kauban ni Jesus nga Galileanhon!” Kay nakalitan, gilimod ni Pedro nga siya nakaila kang Jesus ug kunohay wala siya makasabot sa gisulti sa babaye. Siya miadto duol sa ganghaan aron dili mamatikdan, apan dihay laing babaye nga nakaila kaniya ug miingon usab: “Kining tawhana kauban ni Jesus nga Nasaretnon.” Si Pedro nanumpa: “Wala ako makaila nianang tawhana!” (Mat. 26:69-72; Mar. 14:66-68) Lagmit nga human niining ikaduhang paglimod nga si Pedro nakadungog sa tuktugaok sa sunoy, apan siya balisa kaayo mao nga wala niya mahinumdomi ang gitagna ni Jesus pipila lang ka oras ang milabay.
16 Sa misunod nga mga gutlo, si Pedro naningkamot gihapon nga dili mamatikdan. Apan dihay grupo sa mga tawo nga nagtindog sa sawang nga miduol kaniya. Ang usa kanila paryente ni Malco, ang ulipon nga nasamdan ni Pedro. Siya miingon kang Pedro: “Dili ba nakita ko ikaw didto sa tanaman kauban niya?” Gibati ni Pedro nga kinahanglang kombinsihon niya sila nga sayop ang ilang hunahuna. Busa siya nanumpa, nga lagmit nag-ingon nga mahimo siyang tinunglo kon siya namakak. Mao kadto ang ikatulong paglimod ni Pedro. Pagkabungat niya sa maong mga pulong, ang sunoy mituktugaok—ang ikaduha nga nabatian ni Pedro nianang gabhiona.—Juan 18:26, 27; Mar. 14:71, 72.
17, 18. (a) Unsay gibuhat ni Pedro dihang iyang naamgohan kon unsa ka grabe ang sayop nga iyang nahimo sa iyang Agalon? (b) Unsay lagmit gihunahuna ni Pedro?
17 Mao pay paggawas ni Jesus sa balkonahe nga nag-umbaw sa sawang. Nianang tungora, sumala sa gihisgotan sa sinugdan niining kapituloha, nagsugat ang ilang panan-aw ni Pedro. Naamgohan ni Pedro kon unsa ka grabe ang sayop nga iyang nahimo sa iyang Agalon. Si Pedro mibiya sa sawang nga nahugno pag-ayo tungod sa iyang sala. Siya mipaingon sa kadalanan sa siyudad, nga gidan-agan sa talisalop nang takdol nga bulan. Grabe kaayo ang iyang gibating kaguol ug siya mihilak sa hilabihan.—Mar. 14:72; Luc. 22:61, 62.
18 Niana nga kahimtang, dali kaayong makahunahuna ang usa ka tawo nga dili na gayod mapasaylo ang iyang mga sala. Lagmit nga ingon usab niana ang gihunahuna ni Pedro. Husto ba ang maong panghunahuna?
Dili na ba Mapasaylo si Pedro?
19. Unsay lagmit gibati ni Pedro bahin sa iyang mga sayop, apan sa unsang paagi kita nahibalo nga siya wala magpadaog niana?
19 Lisod kaayong handurawon ang kasakit nga gibati ni Pedro pagkabuntag ug sa dihang iyang nakita ang mga panghitabo nianang adlawa. Lagmit mibati siyag grabeng pagbasol sa dihang namatay si Jesus pagkahapon human sa dugayng pagpaantos! Lagmit naguol kaayo si Pedro nga nakadugang siya sa kasakit sa iyang Agalon sa kataposang adlaw sa Iyang kinabuhi ingong tawo. Bisan pa sa grabeng kaguol, si Pedro wala magpadaog niana. Kita nahibalo niini kay sa wala madugay siya nakig-uban na sa iyang mga isigkamagtutuo. (Luc. 24:33) Sa walay duhaduha ang tanang apostoles nagbasol sa ilang gibuhat sa maong gabii, ug ilang gihupay ang usag usa.
20. Unsay atong makat-onan kang Pedro bahin sa usa sa kinamaayohang desisyon nga iyang nahimo?
20 Dinhi atong nakita ang usa sa kinamaayohang desisyon nga nahimo ni Pedro. Dihang makasala ang usa ka alagad sa Diyos, ang labing hinungdanon dili ang kagrabe sa iyang sala, kondili ang kadako sa iyang determinasyon nga mobangon ug tul-iron ang nahimong kasaypanan. (Basaha ang Proverbio 24:16.) Si Pedro nagpakitag lig-ong pagtuo pinaagi sa pagpakig-uban sa iyang mga isigkamagtutuo bisan pa sa iyang kaguol. Kon grabe ang kaguol sa usa, mahimong matental siya nga ilain ang kaugalingon apan kini peligroso. (Prov. 18:1) Maalamon gayod nga makig-uban sa mga isigkamagtutuo ug palig-onon pag-usab ang pagtuo.—Heb. 10:24, 25.
21. Kay nakig-uban si Pedro sa iyang mga isigkamagtutuo, unsa nga balita ang iyang nahibaloan?
21 Tungod kay kauban ni Pedro ang iyang mga isigkamagtutuo, iyang nahibaloan ang makapakurat nga balita nga ang lawas ni Jesus wala na sa lubnganan. Si Pedro ug Juan midagan paingon sa gilubngan ni Jesus. Si Juan, nga tingali mas batan-on, maoy unang nakaabot. Sa pagkakita nga bukas na ang lubnganan, siya nagpanuko sa pagsulod. Apan lahi si Pedro. Bisag gikutasan pa, siya misulod dayon. Ang lubnganan walay sulod!—Juan 20:3-9.
22. Nganong nawala na ang kaguol ug pagduhaduha ni Pedro?
22 Mituo ba si Pedro nga nabanhaw na si Jesus? Sa sinugdan wala, bisan pag ang matinumanong mga babaye nagtaho nga may mga manulondang nagpakita kanila aron ipahibalo nga gibanhaw na si Jesus. (Luc. 23:55–24:11) Apan sa ulahing bahin nianang adlawa, ang kaguol ug pagduhaduha ni Pedro nawala na. Buhi si Jesus, ug siya usa na ka gamhanang espiritu! Siya mipakita sa tanan niyang apostoles. Apan una pa niana, diha siyay gihimo. Ang mga apostoles miingon nianang adlawa: “Sa pagkatinuod ang Ginoo gibangon ug siya mipakita kang Simon!” (Luc. 24:34) Sa susama, si apostol Pablo misulat sa ulahi bahin niadtong talagsaong adlaw nga si Jesus “nagpakita kang Cefas, unya ngadto sa napulog-duha.” (1 Cor. 15:5) Ang Cefas ug Simon maoy laing mga ngalan ni Pedro. Si Jesus mipakita kaniya nianang adlawa—dayag sa dihang nag-inusara si Pedro.
Daghang higayon nga si Pedro nagkinahanglag pagpasaylo sa iyang Agalon, apan kinsa ba kanato ang wala magkinahanglag pagpasaylo sa matag adlaw?
23. Nganong angayng hinumdoman sa mga Kristohanon karon nga nakahimog grabeng sala ang nahitabo kang Pedro?
23 Wala isulti sa Bibliya kon unsay nahitabo nianang makapatandog nga panagkita ni Jesus ug ni Pedro. Ato lang mahanduraw ang kalipay ni Pedro dihang nakita niya pag-usab ang iyang minahal nga Agalon ug nakabaton siyag kahigayonan nga mapahayag ang iyang kaguol ug pagbasol. Wala siyay laing gitinguha kondili ang kapasayloan sa iyang sala. Kita makaseguro nga siya gipasaylo gayod ni Jesus. Angayng hinumdoman sa mga Kristohanon karon nga nakahimog grabeng sala ang nahitabo kang Pedro. Dili gayod kita maghunahunang dili na kita mapasaylo sa Diyos. Si Jesus hingpit nga nagsundog sa iyang Amahan, kinsa “magpasaylo sa madagayaon gayod.”—Isa. 55:7.
Dugang Pamatuod nga Siya Gipasaylo
24, 25. (a) Hubita ang pagpangisda ni Pedro sa Dagat sa Galilea nianang gabhiona. (b) Unsay reaksiyon ni Pedro sa milagro nga gihimo ni Jesus pagkabuntag?
24 Giingnan ni Jesus ang iyang mga apostoles sa pag-adto sa Galilea, diin sila magkita pag-usab. Sa ilang pag-abot didto, nakahunahuna si Pedro nga mangisda sa Dagat sa Galilea. Dihay pipila nga mikuyog kaniya. Sa makausa pa, si Pedro anaa na usab sa lanaw diin iyang nagugol ang sayong bahin sa iyang kinabuhi. Ang pag-igot sa sakayan, ang tinapya sa mga balod, ug ang paggunit sa pukot pamilyar kaayo kaniya. Nianang gabhiona sila walay kuha.—Mat. 26:32; Juan 21:1-3.
25 Apan sa pagbanagbanag, dihay tawo sa baybayon nga mitawag kanila ug miawhag sa pagtaktak sa ilang pukot sa pikas bahin sa sakayan. Sila misunod ug nakakuhag 153 ka dagkong isda! Si Pedro nakaila kon kinsa kadtong tawhana. Siya miambak sa sakayan ug milangoy paingon sa baybayon. Didto sa baybayon, gipakaon sila ni Jesus ug sinugbang isda. Ang iyang pagtagad nasentro kang Pedro.—Juan 21:4-14.
26, 27. (a) Unsang kahigayonan ang gihatag ni Jesus kang Pedro sa tulo ka higayon? (b) Sa unsang paagi gipamatud-an ni Jesus nga bug-os niyang gipasaylo si Pedro?
26 Si Jesus nangutana kang Pedro kon siya nahigugma ba sa iyang Ginoo “labaw pa niini”—dayag nga nagpunting sa daghang isda nga nakuha. Sa kasingkasing ni Pedro, ang iya bang gugma sa pagpangisda mas labaw kay sa iyang gugma kang Jesus? Maingon nga gilimod ni Pedro ang iyang Ginoo sa tulo ka higayon, si Jesus naghatag kaniyag kahigayonan sa pagpamatuod sa iyang gugma sa tulo usab ka higayon atubangan sa iyang mga higala. Sa dihang gihimo kana ni Pedro, giingnan siya ni Jesus kon sa unsang paagi ikapakita ang maong gugma: pinaagi sa pag-una sa pag-alagad sa Diyos, sa pagpakaon ug pag-alima sa mga karnero ni Kristo, nga mao ang Iyang matinumanong mga sumusunod.—Luc. 22:32; Juan 21:15-17.
27 Busa gipasaligan ni Jesus si Pedro nga siya hinungdanon gihapon kaniya ug sa iyang Amahan. Si Pedro gisangonan ug dakong responsabilidad sa kongregasyon ubos sa pagdumala ni Kristo. Pagkadakong pamatuod sa bug-os nga pagpasaylo ni Jesus! Seguradong natandog si Pedro sa gipakitang kaluoy kaniya.
28. Sa unsang paagi si Pedro nakatuman sa kahulogan sa iyang ngalan?
28 Matinumanong gituman ni Pedro ang iyang responsabilidad sulod sa daghang katuigan. Iyang gipalig-on ang iyang mga igsoon, nga maoy gisugo ni Jesus kaniya sa gabii una kini mamatay. Si Pedro maluloton ug mapailobong nag-atiman ug nagpakaon sa mga sumusunod ni Kristo. Ang tawong ginganlag Simon nakatuman gayod sa kahulogan sa ngalan nga gihatag ni Jesus kaniya—ang Pedro, o Bato—pinaagi sa pagkahimong dili-matarog, lig-on, ug kasaligang impluwensiya sa kongregasyon. Ang ebidensiya niana makita diha sa duha ka mabinationg sulat ni Pedro nga nahimong hinungdanong bahin sa mga basahon sa Bibliya. Ang maong mga sulat nagpakita usab nga si Pedro wala malimot sa leksiyon nga iyang nakat-onan kang Jesus bahin sa pagpasaylo.—Basaha ang 1 Pedro 3:8, 9; 4:8.
29. Sa unsang paagi masundog nato ang pagtuo ni Pedro ug ang pagkamaluluy-on sa iyang Agalon?
29 Hinaot nga kita usab nakakat-on sa maong leksiyon. Adlaw-adlaw ba kitang nangayog pasaylo sa Diyos tungod sa atong kasal-anan? Ato bang gidawat ang maong pagpasaylo ug nagtuo sa gahom niini sa paghinlo kanato? Ug kita ba nagapasaylo usab sa uban? Kon mao, atong gisundog ang pagtuo ni Pedro—ug ang pagkamaluluy-on sa iyang Agalon.