Unsay Gisulti sa Kasulatan Bahin sa “Pagkadiyos ni Kristo”?
SI Jesu-Kristo dunay dakong relihiyosong epekto sa katawhan. Tungod kini kay minilyon ang nangangkon nga iyang sumusunod. Ugaling, dili ang tanan kanila nagkauyon sa pag-ila kaniya.
Ang pipila nga nag-ingon nga ilang gidawat ang pagtulon-an ni Jesus naglantaw kaniya ingong Anak sa Diyos, dili ang Maglalalang mismo. Ang uban nagtuo sa “pagkadiyos ni Kristo” ug nag-isip nga siya sa pagkatinuod Diyos. Sila nagtuo nga si Jesus kanunay naglungtad ug dili kay usa lamang ka tawo sa dihang dinhi pa siya sa yuta. Sila ba husto mahitungod niini? Unsay gisulti sa Kasulatan?
Una-tawhanong Paglungtad ni Jesus
Si Jesus nagpamatuod nga siya adunay una-tawhanong paglungtad. Siya miingon: “Walay nakasaka ngadto sa langit gawas lamang kaniya nga nanaog gikan sa langit, nga mao ang Anak sa tawo.” (Juan 3:13) Si Jesus usab nag-ingon: “Ako mao ang buhing tinapay nga nanaog gikan sa langit; ang bisan kinsa nga mokaon niining maong tinapay mabuhi sa walay kataposan; ug, ang tinapay nga akong igahatag alang sa kinabuhi sa kalibotan mao ang akong unod.”—Juan 6:51.
Nga si Jesus buhi na sa wala pa mianhi sa yuta maoy tin-aw gikan sa iyang mga pulong: “Sa wala pa si Abraham, ako mao na.” (Juan 8:58) Si Abraham nagkinabuhi gikan sa 2018 hangtod sa 1843 W.K.P., samtang ang tawhanong kinabuhi ni Jesus midagan gikan 2 W.K.P. ngadto sa 33 K.P. Dayon sa iyang kamatayon, si Jesus miampo: “Amahan, pasidunggi ako diha uban kanimo sa dungog nga gihuptan ko kaniadto uban kanimo sa wala pa ang kalibotan.”—Juan 17:5.
Ang mga sumusunod ni Jesus mihatag ug samang pamatuod. Si apostol Juan misulat: “Sa sinugdan mao ang Pulong, ug ang Pulong uban sa Diyos, ug ang Pulong usa ka diyos. Ang tanang mga butang nangahimo pinaagi kaniya, ug walay bisan usa sa tanan nga nabuhat nga dili pinaagi kaniya. . . . Busa ang Pulong nahimong unod ug mipuyo uban kanamo, ug among nakita ang iyang himaya, ang himaya nga iya sa bugtong anak sa amahan; ug siya puno sa dili takos nga kalulot ug kamatuoran.” (Juan 1:1, 3, 14) Oo, “ang Pulong nahimong unod” ingong ang tawo nga si Jesu-Kristo.
Nagpunting sa una-tawhanong paglungtad ni Jesus, si apostol Pablo misulat: “Batoni ninyo ang hunahuna nga gibatonan ni Kristo Jesus, kinsa, bisan tuod siya naglungtad diha sa kinaiya sa Diyos, siya wala maghunahuna sa pagpangilog, sa ato pa, aron siya mahisama sa Diyos. Wala, apan iyang gihaw-asan ang iyang kaugalingon ug gisul-ob ang kinaiya sa ulipon ug nahisama sa mga tawo.” (Filipos 2:5-7) Gitawag ni Pablo si Jesus nga “ang panganay sa tanang binuhat; tungod kay pinaagi kaniya gibuhat ang tanang butang.”—Colosas 1:13-16.
Dili Diyos Dinhi sa Yuta
Tin-aw sa Kasulatan nga si Jesus maoy bug-os tawhanon gikan sa iyang pagkahimugso hangtod sa iyang kamatayon. Si Juan wala mag-ingon nga ang Pulong yanong gisul-oban ug unod. Siya “nahimong unod” ug dili bahin unod ug bahin Diyos. Kon si Jesus pa tawo ug diyos sa samang higayon, dili unta ikaingon nga siya “gihimo nga ubos ug diyutay sa mga manulonda.”—Hebreohanon 2:9; Salmo 8:4, 5.
Kon si Jesus pa parehong Diyos ug tawo sa dihang dinhi pa sa yuta, nganong sublisubli man siyang miampo kang Jehova? Si Pablo misulat: “Sa mga adlaw sa tawhanon niyang kinabuhi si Kristo nagtanyag ug mga pag-ampo ug mga pagpangamuyo ngadto sa Usa nga arang makaluwas kaniya gikan sa kamatayon, uban sa makusog nga mga pagsinggit ug mga paghilak, ug siya gidungog tungod sa iyang diyosnong kahadlok.”—Hebreohanon 5:7.
Nga si Jesus dili bahin espiritu sa dihang dinhi pa siya sa yuta gipamatud-an sa gipamulong ni Pedro nga si Kristo “gipatay diha sa unod, apan . . . gibuhi diha sa espiritu.” (1 Pedro 3:18) Tungod kay si Jesus bug-os man nga tawo siya nakasinati sa nasinatian sa dili-hingpit nga mga tawo ug busa nahimong maluloy-on nga hataas nga saserdote. Misulat si Pablo: “Kita dunay hataas nga saserdote, dili siya usa nga dili arang mobati sa pagkaluoy kanato sa atong mga kahuyangan, apan usa siya nga nasulayan sa tanang paagi sama sa atong kaugalingon, apan walay sala.”—Hebreohanon 4:15.
Ingon nga mao “ang Kordero sa Diyos nga nagakuha sa sala sa kalibotan,” si Jesus “naghatag sa iyang kaugalingon ingon nga katumbas nga lukat alang sa tanan.” (Juan 1:29; 1 Timoteo 2:6) Sa maong paagi, gipalit ug balik ni Jesus ang giwala ni Adan—hingpit, walay kataposan tawhanong kinabuhi. Sanglit ang hustisya sa Diyos nagkinahanglan man ug ‘kalag alang sa kalag,’ busa si Jesus kinahanglan nga mahisama kang Adan sa sinugdan—usa ka hingpit nga tawo, dili usa ka Diyos-tawo.—Deuteronomio 19:21; 1 Corinto 15:22.
Ayaw Hatagig Lain nga Kahulogan ang mga Teksto sa Bibliya
Kadtong moingon nga si Jesus usa ka Diyos-tawo mogamit ug lainlaing teksto sa tinguha sa pagpamatuod nga siya sakop sa Trinidad sa Kakristiyanohan, nga sama sa Diyos sa diwa, gahom, himaya, ug kalungtaran. Apan sa dihang susihon nato pag-ayo kining mga tekstoha, atong makaplagan nga kadtong molaban alang “sa pagkadiyos ni Kristo” nagahatag niining mga bersikuloha ug lain nga kahulogan.
Ang uban moingon nga ang mga teksto sa Bibliya diin gigamit sa Diyos ang pronombreng “kita” naghimo sa una-tawhanong Jesus (ang Pulong) nga katupong ni Jehova. Apan ang gamit ning pronombreha wala magkahulogan nga ang Diyos nakigsulti sa usa nga iyang katupong. Sa labing duol kini nagpasabot nga sa taliwala sa langitnong mga linalang, adunay usa nga nagaokupar ug pinalabing posisyon sa relasyon sa Diyos. Sa pagkamatuod, ang una-tawhanon nga Jesus maoy suod kaayong kauban sa Diyos, ang Batid nga Magbubuhat, ug Tigpamaba.—Genesis 1:26; 11:7; Proverbio 8:30, 31; Juan 1:3.
Ang mga kahimtang may kalabotan sa pagbawtismo ni Jesus wala magsugyot nga ang Diyos, si Kristo, ug ang balaang espiritu managsama. Ingong usa ka tawo, si Jesus nagpabawtismo sa pagsimbolo sa iyang pagtanyag sa iyang kaugalingon sa iyang langitnon nga Amahan. Sa maong okasyon “naabli ang kalangitan,” ug ang espiritu sa Diyos mikunsad, nga mipahiluna kang Jesus samag salampati. Usab, “gikan sa kalangitan,” ang tingog ni Jehova nadungog nga nag-ingon: “Kini mao ang akong Anak nga pinalangga, nga akong giuyonan.”—Mateo 3:13-17.
Busa, unsay gipasabot ni Jesus sa dihang iyang gisultihan ang iyang mga sumusunod sa pagbawtismo sa mga tinun-an “sa ngalan sa Amahan ug sa Anak ug sa balaang espiritu”? (Mateo 28:19, 20) Si Jesus wala magpasabot o miingon nga siya, iyang Amahan, ug ang balaang espiritu maoy managsama. Hinunoa, kadtong nabawtismohan nag-ila kang Jehova ingon nga Maghahatag-Kinabuhi ug Labing Gamhanang Diyos, nga kaniya sila nagpahinungod sa ilang kinabuhi. Ilang gidawat si Jesus ingon nga mao ang Mesiyas ug ang usa nga pinaagi kaniya ang Diyos mitagana ug lukat alang sa nagatuo nga katawhan. Ug ilang nasabtan nga ang balaang espiritu maoy aktibong gahom sa Diyos, nga niini sila kinahanglan magpasakop. Ugaling, kini nga mga kandidato sa bawtismo wala mag-isip kang Jehova, Jesus, ug balaang espiritu ingon nga usa ka Trinidadnong diyos.
Apan dili ba ang mga milagro ni Jesus nagpamatuod nga siya Diyos-tawo? Dili, tungod kay si Moises, Elias, Eliseo, ang mga apostol Pedro ug Pablo, ug uban pa naghimog mga milagro nga dili man Diyos-tawo. (Exodo 14:15-31; l Hari 18:18-40; 2 Hari 4:17-37; Buhat 9:36-42; 19:11, 12) Sama kanila, si Jesus maoy usa ka tawo nga naghimog mga milagro pinaagi sa hinatag-sa-Diyos nga gahom.—Lukas 11:14-19.
Si Isaias matagnaong nagpunting kang Jesus nga Mesiyas ingong “Gamhanang Diyos.” (Isaias 9:6) Diha sa Isaias 10:21, ang mao gihapong propeta naghisgot kang Jehova ingong “ang Gamhanang Diyos.” Gamiton sa uban kini nga kaamgiran sa pagkapamulong sa pagpamatuod nga si Jesus Diyos. Apan kinahanglan nga mag-amping kita bahin sa paghatag ug lain nga kahulogan niining mga bersikuloha. Ang Hebreohanong ekspresyon nga gihubad ug “Gamhanang Diyos” dili limitado kang Jehova sama sa ekspresyong “Diyos nga Labing Gamhanan.” (Genesis 17:1) Tinuod, dunay kalainan tali sa pagkahimong gamhanan ug labing gamhanan, nga walay labaw.
Sumala sa Isaias 43:10, si Jehova miingon: “Una kanako walay Diyos nga nahimo, ni adunay pay mosunod kanako.” Apan kadtong mga pulonga wala magpamatuod nga si Jesus Diyos. Ang punto mao nga si Jehova walay gisundan, nga walay diyos ang naglungtad una kaniya, tungod kay siya walay sinugdanan ug walay kataposan. Walay diyos nga sunod ni Jehova tungod kay siya kanunay man nga nagalungtad ug walay sumusunod ingong Supremong Soberano. Bisan pa, gilalang ni Jehova ang uban nga iya mismong gitawag nga mga diyos, sama sa gipakita sa Kasulatan pinaagi sa pag-ingon mahitungod sa pipila ka tawo: “Ako mismo miingon, ‘Kamo mga diyos, ug tanan kamo mga anak sa Labing Hataas. Sa tino kamo mamatay sama sa mga tawo; ug sama sa usa sa mga prinsipe kamo mangapukan!’” (Salmo 82:6,7) Sa susama, ang Pulong maoy usa ka diyos nga gilalang ni Jehova, apan kana wala maghimo kang Jesus nga katupong sa Labing Gamhanang Diyos sa bisan unsang panahon.
Ang Matuod nga Posisyon ni Jesus
Kadtong moangkon nga si Jehova nagpakatawo ingong Diyos-tawo angay mahibalo nga ang Bibliya wala gani magsugyot nga gilantaw ni Jesus ang iyang kaugalingon sa ingon. Hinunoa, kini sa gihapon nagapakita nga si Jesus sa kanunay ubos sa iyang Amahan. Sa dinhi pa sa yuta, si Jesus wala gayoy laing gipangangkon gawas nga siya mao ang Anak sa Diyos. Dugang pa si Jesus miingon: “Ang Amahan labaw pa kay kanako.”—Juan 14:28.
Gihatagag kalainan ni Pablo si Jehova ug si Jesus sa pag-ingon: “Alang kanato adunay usa lamang ka Diyos ang Amahan, nga maoy gigikanan sa tanang mga butang, ug alang kang kinsa kita naglungtad; ug adunay usa ka Ginoo, si Jesu-Kristo, nga pinaagi kaniya ang tanang butang naglungtad, ug kita gilalang pinaagi kaniya.” (1 Corinto 8:6) Si Pablo nagsulti usab: “Kamo iya ni Kristo; ug si Kristo, iya sa Diyos.” (1 Corinto 3:23) Tinuod, sama nga ang mga Kristohanon iya sa ilang Agalon, si Jesu-Kristo, sa ingon siya iya sa iyang Ulo, si Jehova nga Diyos.
Mipahayag ug samang punto, si Pablo misulat: “Ang ulo sa matag lalaki mao si Kristo; ug ang ulo sa babaye mao ang lalaki; ug ang ulo ni Kristo mao ang Diyos.” (1 Corinto 11:3) Kining relasyon sa Diyos ug ni Kristo magapadayon, kay human sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando ni Jesus, “iyang itugyan ang gingharian ngadto sa iyang Diyos ug Amahan” ug “ang Anak magpasakop usab sa Usa nga nagapasakop sa tanang butang kaniya, aron ang Diyos mahimong tanan ngadto sa tanan.”—1 Corinto 15:24, 28: Pinadayag 20:6.
Pagtuki sa Ubang mga Teksto
Mahitungod sa pagkatawo ni Jesus, si Mateo misulat: “Kining tanan mahitabo alang sa pagtuman sa gisulti ni Jehova pinaagi sa iyang propeta [diha sa Isaias 7:14], nga nag-ingon: ‘Tan-awa! Ang usa ka ulay magasamkon ug magaanak sa usa ka bata nga lalaki, ug ilang pagatawgon ang iyang ngalan Immanuel,’ nga ang kahulogan, kon hubaron, ‘Ang Diyos Uban Kanato.’” (Mateo 1:22, 23) Si Jesus wala hatagig personal nga ngalang Immanuel, apan ang iyang papel ingong usa ka tawo nagtuman sa kahulogan niini. Ang presensiya ni Jesus sa yuta ingong Mesiyanikong Binhi ug Manununod sa trono ni David nagpamatuod sa mga magsisimba ni Jehova nga ang Diyos nahiuban kanila, sa ilang kiliran, nagapaluyo kanila sa ilang mga buluhaton.—Genesis 28:15; Exodo 3:11, 12; Josue 1:5, 9; Salmo 46:5-7; Jeremias 1:19.
Misulti sa gibanhaw nga Jesus, si apostol Tomas mituaw: “Ginoo ko ug Diyos ko!” (Juan 20:28) Kini ug ubang mga asoy “gisulat aron [kita] motuo nga si Jesus mao ang Kristo ang Anak sa Diyos.” Ug si Tomas wala mosupak kang Jesus, kinsa nagpadalag mensahe sa Iyang mga tinun-an: “Ako mosaka sa . . . akong Diyos ug inyong Diyos.” (Juan 20:17, 30, 31) Busa si Tomas wala maghunahuna nga si Jesus mao ang Labing Gamhanan nga Diyos. Hayan gitawag ni Tomas si Jesus ingong “Diyos ko” sa diwa sa pagkahimong “usa ka diyos” ni Kristo, bisag dili “ang bugtong matuod nga Diyos.” (Juan 1:1; 17:1-3) O pinaagi sa pagsulti “Diyos ko,” hayan giila ni Tomas si Jesus ingong Tigpamaba ug Hawas sa Diyos, sama nga gitawag sa uban ang mensahero nga manulonda ingon nga daw siya mao si Jehova.—Itandi ang Genesis 18:1-5, 22-33; 31:11-13; 32:24-30; Maghuhukom 2:1-5; 6:11-15; 13:20-22.
Nan, sumala sa Bibliya, si Jesus dunay una-tawhanong paglungtad ingong Pulong. Sa dinhi pa sa yuta, siya dili usa ka langitnong Diyos-tawo. Siya bug-os tawhanon, hinoon hingpit, sama kang Adan sa sinugdan. Sukad sa pagkabanhaw ni Jesus, siya nahimong binayaw walay-kamatayon nga espiritu nga ubos sa Diyos. Busa, matin-aw, ang Kasulatan wala magpaluyo sa ideya sa “pagkadiyos ni Kristo.”
[Kahon sa panid 23]
Gisimba ba sa mga Manulonda si Jesus?
ANG ubang mga hubad sa Hebreohanon 1:6 nagaingon: “Ipasimba siya [Jesus] sa tanang mga manulonda sa Diyos.” (King James Version; The Jerusalem Bible) Si apostol Pablo daw mikutlo sa Septuagint, nga nagaingon diha sa Salmo 97:7: “Simbaha Siya [Diyos] kamong tanan nga Iyang mga manulonda.”—C. Thomson.
Ang Gregong pulong pro·sky·neʹo, nga gihubad “pagsimba” diha sa Hebreohanon 1:6 gigamit diha sa Salmo 97:7 sa Septuagint alang sa usa ka Hebreohanong terminong, sha·chahʹ, nga nagkahulogag “sa pagyukbo.” Kini madawat nga buhat sa pagtahod sa mga tawo. (Genesis 23:7; 1 Samuel 24:8; 2 Hari 2:15) O may kalabotan kini sa pagsimba sa matuod nga Diyos o kanang sayop nga gitumong ngadto sa bakak nga mga diyos.—Exodo 23:24; 24:1; 34;14; Deuteronomio 8:19.
Kasagaran ang pro·sky·neʹo nga gihatag kang Jesus katumbas sa pagyukbo ngadto sa mga hari ug sa uban. (Itandi ang Mateo 2:2, 8; 8:2; 9:18; 15:25; 20:20 sa 1 Samuel 25:23, 24; 2 Samuel 14:4-7; 1 Hari 1:16; 2 Hari 4:36, 37.) Sa masubsob tin-aw kaayo nga ang pagyukbo nga gihatag kang Jesus dili ingong Diyos kondili ingong “Anak sa Diyos” o ang Mesiyanikong “Anak sa tawo.”—Mateo 14:32, 33; Lucas 24:50-52; Juan 9:35, 38.
Ang Hebreohanon 1:6 nagtumong sa posisyon ni Jesus ubos sa Diyos. (Filipos 2:9-11) Ania ang pila ka bersiyon nga gihubad pro·sky·neʹo “paghatag . . . pagtahod” (The New English Bible), “pagyukbo sa” (New World Translation), o “pagyukbo sa atubangan” (An American Translation). Kon ang usa mopalabi sa hubad nga “pagsimba,” ang maong pagsimba relatibo, tungod kay gisultihan ni Jesus si Satanas: “Maoy simbaha [porma sa pro·sky·neʹo] si Jehova nga imong Diyos, ug siya lamang ang imong hatagan ug balaan nga pag-alagad.”—Mateo 4:8-10.
Bisan tuod ang Salmo 97:7, nga naghisgot bahin sa pagsimba sa Diyos, gipadapat kang Jesus diha sa Hebreohanon 1:6, si Pablo nagpakita nga ang nabanhawng Jesus mao “ang larawan sa himaya [sa Diyos] ug ang tukmang hulad sa iyang pagkamao.” (Hebreohanon 1:1-3) Busa ang bisan unsang “pagsimba” nga ihatag sa mga manulonda sa Anak sa Diyos maoy relatibo ug kini gitumong pinaagi kaniya ngadto kang Jehova.