Ang Tinghugyaw ni Jehova—Panahon nga Kita Magsadya
“Ug pagabalaanon ninyo ang ikakalim-an ka tuig ug igamantala ninyo ang kagawasan sa yuta alang sa tanang pumuluyo niini. Kini mamao ang Tinghugyaw alang kaninyo . . . Kini balaan alang kaninyo . . . Unya magapuyo kamo sa yuta sa kasegurohan.”—LEVITICO 25:10-12, 18.
BISAN diin ka magpuyo, tingali nakadungog ka sa bantog nga Kampana sa Kagawasan o Liberty Bell, nga nahimutang sa Philadelphia, Pennsylvania, U.S.A. Ang The World Book Encyclopedia nagaingong kining kampanaha “gibagting niadtong Hulyo 8, 1776, duyog sa ubang kampana sa simbahan, sa pag-anunsiyo sa pagsagop sa Deklarasyon sa Independensiya. Ang nahisulat niana, ‘Imantala ang Kagawasan sa tibuok yuta ngadto sa tanang pumuluyo niini,’ nagagikan sa Bibliya (Levitico 25:10).”
2. Unsay imong pagbati sa kalaoman sa kagawasan, apan unsang mga suliran ang tingali motungha bahin niana?
2 Ang kagawasan padayong makapadani kaayo, dili ba? Lagmit magmaya ka sa kalaoman sa tiunay nga kagawasan—gikan sa bakak nga mga ideya, gikan sa politikanhong pamit-os o paglupig, gikan sa makapaluyang mga epekto sa pagkatigulang ug sa sakit, nga mosangpot sa kamatayon. Kon mao, may maayong hinungdang ikaw magsadya, ug may labawng hinungdan sa dili madugay. ‘Sa unsang paagi kana magmatuod?’ tingali makasukna ka, sanglit wala pay gobyerno ang sukad nakataganag bug-os nga kagawasan, ug ang mga siyentipiko o mga doktor dili makapugong sa pagkatigulang, sakit, ug sa kataposan kamatayon. Apan, among sublion, adunay pasikaranan nga ikaw magsadya tungod sa matuod nga kagawasan. Sa pagsabot sa unsang paagi, palandonga ang bililhong pasiunang impormasyon nga mahimong maglangkit kanimo—karon ug sa umaabot.
3. Unsa ang Tinghugyaw, ug unsay nahitabo nianang tuiga?
3 Ang gihisgotan sa ibabaw nga kasulatan nagagamit sa pulong “Tinghugyaw.” Ang Tinghugyaw maoy tibuok tuig nga pagbantay sa Igpapahulay alang sa yuta sa Israel. Kadto maoy tapos sa sunodsunod pito ka agrikultural nga tuig Igpapahulay nga sa tingob maoy 49 ka tuig. Ang ika-50ng tuig, ang Tinghugyaw, mao ang tayuktok sa maong nagsunod nga pagsaulog sa Igpapahulay alang sa yutang gihatag ni Jehova sa iyang katawhan, nga nagtuman sa saad nga gihimo ngadto sa ilang katigulangan, si Abraham, “ang higala ni Jehova.” (Santiago 2:23; Isaias 41:8) Sa saulog sa Tinghugyaw, ang kagawasan gimantala sa tibuok yuta. Kadto nagkahulogan sa kagawasan sa tanang Israelinhon nga nagbaligya sa ilang kaugalingon sa pagkaulipon tungod sa utang. Ang laing bahin sa Tinghugyaw mao nga ang tanang yutang panulondon nga nabaligya (lagmit tungod sa kalisod sa salapi) iuli.—Levitico 25:1-54.
4. Kanus-a gipahibalo ang Tinghugyaw, ug sa unsang paagi?
4 Tungod nianang pasiunang impormasyon, imong mapabilhan nganong ang Tinghugyaw maoy masadyaong tuig sa kagawasan. Kadto gipahibalo pinaagi sa pagpatingog sa trompeta sa Adlaw sa Pagtabon sa Sala.a Sumala sa gisulat ni Moises diha sa Levitico 25:9, 10: “Patingoga ang trompetang makusog ug tingog sa ikapitong bulan sa ikapulo nga adlaw sa bulan; sa adlaw sa pagtabon sa sala inyong patingogon ang trompeta sa tibuok ninyong yuta. Ug pagabalaanon ninyo ang ikakalim-ang tuig ug imantala ang kagawasan sa yuta ngadto sa tanang pumuluyo niini. Kini mahimong usa ka Tinghugyaw alang kaninyo, ug ang matag usa kinahanglang mobalik ngadto sa iyang yuta ug ang matag usa kinahanglang mobalik ngadto sa iyang panimalay.” Sa 1473 W.K.P., gidala ni Josue ang mga Israelinhon sa pagtabok sa Subang Jordan ngadto sa Yutang Saad, nga didto ilang saulogon ang Tinghugyaw.
Gimantala ang Pasiunang Kagawasan
5. Unsang mga bahin sa kagawasan ug sa Tinghugyaw ang atong pagahisgotan?
5 Ang nahisgotan na tingali daw karaang kasaysayan nga walay kalabotan sa atong kinabuhi, ilabina kon kita dili Hudiyog kagikanan. Bisan pa niana, gihatag kanato ni Jesu-Kristo ang katuohang katarongan sa pagdahom sa mas dakong Tinghugyaw. Kini mao ang pasikaranan sa atong pagsadya mahitungod sa kagawasan. Sa pagpabili ngano, kinahanglang atong masabtan sa unsang duha ka paagi gitagana ni Jesus ang kagawasan sa unang siglo. Unya atong palandongon sa unsang paagi kini motumbas sa duha ka kagawasan sa panahon sa atong pagkabuhi, apan mga kagawasan nga labi pang dako ug nagatagana kanatog labawng katarongan sa pagsadya.
6, 7. (a) Ang Isaias 61:1-7 mitagna sa unsang kahibulongang mga hitabo? (b) Giunsa pagpaila ni Jesus nga natuman ang tagna ni Isaias?
6 Bisan tuod wala laktud maghisgot sa karaang tuig sa Tinghugyaw, ang matagnaong pagtumong sa umaabot nga matang sa kagawasan gihimo sa Isaias 61:1-7: “Ang espiritu sa Soberanong Ginoong Jehova ania kanako, tungod kay gidihogan ako ni Jehova sa pagpahayag sa maayong balita ngadto sa mga maaghop. Ako iyang gipadala sa pagbugkos sa gun-ob ug kasingkasing, sa pagmantala sa kagawasan ngadto sa mga binihag ug sa pagbuka sa mga mata bisan ngadto sa mga binilanggo; sa pagmantala sa tuig sa maayong kabubut-on sa bahin ni Jehova ug sa adlaw sa panimalos sa bahin sa atong Diyos; sa paglipay sa tanang nagabalata . . . Ang pagsadya sa panahong walay katinoan mamaila.” Apan sa unsang paagi ug kanus-a matuman kanang tagnaa?
7 Tapos sa pagsaulog sa Paskuwa sa tuig 30 K.P., si Jesu-Kristo misulod sa usa ka sinagoga sa adlawng Igpapahulay. Iyang gibasa didto ang bahin sa tagna ni Isaias ug gipadapat kana sa iyang kaugalingon. Ang Lucas 4:16-21 nagaingon, sa bahin: “Iyang gibuksan ang linukot nga basahon ug nakaplagan ang dapit diin kini nahisulat: ‘Ang espiritu ni Jehova ania kanako, kay ako iyang gidihogan sa pagmantala sa maayong balita ngadto sa mga kabos, ako iyang gipadala sa pagwali sa kagawasan ngadto sa mga binihag ug pagpasig-uli sa panan-aw ngadto sa mga buta, sa pagpahigawas sa mga magul-anon, sa pagwali sa dalawatong tuig ni Jehova, . . . Dayon siya misugod sa pagsulti kanila: ‘Karong adlawa kini nga kasulatan nga bag-o ninyong nadungog natuman.’”
8. (a) Unsang pasiunang kagawasan ang gitagana ni Jesus? (b) Sa unsang paagi kini giilustrar sa Juan 9:1-34?
8 Ang maayong balita nga gipahayag ni Jesus mitaganag espirituwal nga kagawasan alang sa mga Hudiyo nga midawat niana. Tungod kay nabuksan ang ilang mga mata kon unsay kahulogan gayod ug kon unsay gikinahanglan sa matuod nga pagsimba, sila nahigawas sa daghang sayop nga mga pagtuo. (Mateo 5:21-48) Kadtong kagawasan labaw ug bili kay sa lawasnong mga pagpang-ayo nga gihimo ni Jesus. Busa, bisan tuod gibuksan ni Jesus ang mga mata sa usa ka lalaking natawo nga buta, ang labi pang malungtarong kaayohan misangpot ngadto sa tawo tungod sa iyang pagkaila nga si Jesus maoy propeta gikan sa Diyos. Ang bag-ong kagawasan niadtong tawhana kaatbang sa kahimtang sa relihiyosong mga pangulo nga naulipon sa ilang mga tradisyon ug sayop nga mga gituohan. (Juan 9:1-34; Deuteronomio 18:18; Mateo 15:1-20) Apan kadto pasiuna lamang nga kagawasan. Bisan sa unang siglo, si Jesus nagtabang sa laing matang sa kagawasan nga mitumbas sa Tinghugyaw sa karaang Israel. Nganong makataronganon ang paghinapos niana?
9. Bisan alang sa napahigawas sa espirituwal nga paagi, unsang matang sa pagkaulipon ang nagpabilin?
9 Si Jesus miingon ngadto sa kanhi tawong buta: “Ako mianhi niining kalibotana alang niini nga paghukom: nga kadtong dili makakita makakita ug kadtong makakita mabuta.” Unya iyang giingnan ang mga Pariseo: “Kon kamo buta pa, kamo wala untay sala. Apan karon kamo nagaingon, ‘Makakita kami.’ Ang inyong sala nagapabilin.” (Juan 9:35-41) Oo, ang sala nga motultol sa kamatayon dako pa gihapong suliran, sama karon. (Roma 5:12) Ang mga Hudiyo, apil ang mga apostol, nga nakapahimulos sa unang kagawasan, ang espirituwal nga kagawasang gitagana ni Jesus, nagpabiling dili-hingpit nga mga tawo. Sila nagpadayong naulipon sa sala ug sa resultang kamatayon. Makausab ba niana si Jesus? Mousab ba siya? Ug kon mao, kanus-a?
10. Si Jesus misaad nga iyang itagana ang unsang dugang kagawasan?
10 Sayosayo, si Jesus miingon: “Kon kamo magapabilin sa akong pulong, kamo maoy akong mga tinun-an, ug kamo mahibalo sa kamatuoran, ug ang kamatuoran magapahigawas kaninyo.” Ang iyang Hudiyong mga mamiminaw mitubag: “Kami mga anak ni Abraham ug kami wala gayod mahimong mga ulipon ni bisan kinsa. Naunsa ba nga ikaw magaingon, ‘Kamo mahigawas’?” Si Jesus mitubag: “Sa pagkamatuod ako magaingon kaninyo, Ang matag mamumuhat sa sala maoy ulipon sa sala. Dugang pa, ang ulipon dili magpabilin sa panimalay sa walay kataposan; ang anak nagapabilin sa walay kataposan.” (Juan 8:31-36) Busa, ang unodnong mga anak ni Abraham dili makapahigawas sa mga Hudiyo gikan sa pagkaulipon sa sala. Gihimo ni Jesus kining makasaysayanhong pahayag mahitungod sa kagawasan sa pag-awhag sa pagtagad sa butang umaabot ug kana labaw kay sa nasinati sa mga Israelinhon sa bisan unsang Tinghugyaw.
Ang Kristohanong Tinghugyaw Nagsugod
11. Nganong ang atong interes sa Kristohanong Tinghugyaw nasentro sa tuig 33 K.P.?
11 Ang mga Hudiyo wala makasabot nga ang Tinghugyaw sa Moisesnong Kasugoan nga tugon maoy mahulagwayon sa labaw nga Tinghugyaw. (Colosas 2:17; Efeso 2:14, 15) Kining Tinghugyaw alang sa mga Kristohanon nagalangkit sa “ang kamatuoran” nga makapahigawas sa mga tawo—nga kanang kamatuorana nasentro sa Anak, si Jesu-Kristo. (Juan 1:17) Kanus-a sugdi sa pagsaulog ang maong labaw nga Tinghugyaw nga makapatunghag kagawasan bisan gikan sa sala ug sa mga epekto niini? Kadto maoy sa tingpamulak sa 33 K.P., sa adlaw sa Pentekostes. Kadto maoy napulo ka adlaw tapos sa pagkayab ni Jesus sa langit sa pagtanyag sa merito sa iyang halad ngadto kang Jehova nga Diyos.—Hebreohanon 9:24-28.
12, 13. Unsay nahitabo tapos sa pagkamatay ni Jesus nga sa wala madugay nagpatunghag talagsaong kasinatian alang sa iyang mga tinun-an?
12 Una kang Jesus, walay tawhanong linalang ang nabanhaw gikan sa patay aron magpadayong buhi sa walay kataposan. (Roma 6:9-11) Hinunoa, ang tanan natulog sa kamatayon ug magpadayong matulog hangtod moabot ang panahon sa pagbanhaw sa tawhanong pamilya. Pinaagi sa iyang pagkabanhaw pinaagi sa gahom sa Diyos, si Jesu-Kristo nahimong sumala sa pagtawag kaniya sa dinasig nga Kasulatan, “ang inunahang mga bunga niadtong nangatulog sa kamatayon.”—1 Corinto 15:20.
13 Kalim-an ka adlaw human sa iyang pagkabanhaw, may ebidensiya nga ang nabanhawng Jesu-Kristo mikayab ngadto sa mga langit ug misulod ngadto sa presensiya ni Jehova nga Diyos uban ang bili sa iyang hingpit tawhanong halad ug nagpadapat niana alang sa katawhan. Kadto maoy sa adlaw sa Pentekostes 33 K.P. Ingong pagsugot sa mga instruksiyon gikan kang Jesus, mga 120 ka tinun-an ang nagtigom sa Jerusalem. Unya gibubo ni Kristo ang balaang espiritu diha sa maong mga tinun-an, ingong katumanan sa Joel 2:28, 29. Ang mga dila nga samag kalayo nagpaibabaw sa ilang mga ulo, ug misugod sila sa pagsultig mga pinulongan nga langyaw alang kanila. (Buhat 2:16-21, 33) Kadto pamatuod nga ang nabanhawng si Jesu-Kristo mikayab ngadto sa mga langit ug misulod ngadto sa presensiya sa Diyos uban ang bili sa hingpit tawhanong halad aron ipadapat sa katawhan.
14. (a) Unsa ang kahimtang sa mga tinun-an ni Kristo mahitungod sa mga pakigtugon? (b) Ang bag-ong pakigtugon naglangkit sa unsang talagsaong panalangin?
14 Unsa ang mga sangpotanan alang niadtong mga tinun-an? Sa usa ka butang, sila napahigawas gikan sa Moisesnong Kasugoan nga tugon, nga gihimo sa Diyos uban sa nasod sa kinaiyanhong Israel nga sa maong panahon iya nang gipapas, nga naglansang niadto ngadto sa kahoy sa pagsakit ni Jesus. (Colosas 2:13, 14; Galacia 3:13) Ang maong tugon gipulihan sa usa ka bag-ong tugon, nga gibuhat dili uban sa nasod sa kinaiyanhong Israel, kondili uban sa bag-ong “nasod” sa espirituwal nga Israel. (Hebreohanon 8:6-13; Galacia 6:16) Ang maong bag-ong tugon, nga gitagna sa Jeremias 31:31-34, gihikay pinaagi sa usa ka tigpataliwalang labaw kay sa karaang propetang si Moises. Tungod kay interesado sa kagawasan, pagamatikdan nato ilabina ang usa ka bahin sa bag-ong tugon. Giawhag ni apostol Pablo ang pagtagad niini, nga misulat: “‘Kini ang pakigtugon nga akong pagahimoon uban kanila tapos niadtong mga adlawa, . . . Dili ko na pagahinumdoman ang ilang mga sala ug ang ilang malapasong mga buhat.’ Karon kon adunay pagpasaylo niini, wala nay paghalad alang sa sala.”—Hebreohanon 10:16-18.
15. Nganong kita makaingong sa Pentekostes 33 K.P. nagsugod ang Kristohanong Tinghugyaw alang sa mga dinihogan? (Roma 6:6, 16-18)
15 Gitumong ni Jesus kining kagawasan sa sala sa miingon siya: “Kon ang Anak magapahigawas kaninyo, kamo mahimong tinuod nga gawas.” (Juan 8:36) Tiaw na—kagawasan sa sala nga gipaposible pinasukad sa halad ni Kristo! Sugod sa adlaw sa Pentekostes, gipahayag sa Diyos ang mga matinuohon nga matarong ug dayon gisagop sila ingong espirituwal nga mga anak nga may kalaomang maghari uban ni Kristo sa langit. Si Pablo nagpatin-aw: “Kay wala kamo makadawat sa espiritu sa pagkaulipon nga makapahinabo sa kahadlok pag-usab, kondili nakadawat kamo sa espiritu sa pagkasinagop nga mga anak . . . Nan, kon kita mga anak, kita mga manununod usab: mga manununod gayod sa Diyos, apan kaubang mga manununod ni Kristo.” (Roma 8:15-17) Walay pagduhaduha, ang Kristohanong Tinghugyaw nagsugod na alang sa dinihogang mga Kristohanon.
16. Unsang dugang mga panalangin ug palaaboton ang nalangkit alang niadtong nagasaulog sa Kristohanong Tinghugyaw?
16 Busa niadtong adlaw sa Pentekostes sa tuig 33 K.P., ang bag-ong nasod sa espirituwal nga Israel milungtad. Kadto nalangkoban sa mga tawo kansang mga sala napasaylo na pinasukad sa haladnong dugo ni Kristo. (Roma 5:1, 2; Efeso 1:7) Kinsa kanato ang makalimod nga kadtong unang sakop sa espirituwal nga Israel nga gipasukad sa bag-ong pakigtugon nakasinatig kahibulongang kagawasan pinaagi sa pagpasaylo sa ilang mga sala? Sila gihimo sa Diyos nga “‘usa ka piniling banay, usa ka harianong saserdote, usa ka balaang nasod, usa ka katawhan alang sa linaing pagpanag-iya, aron [ilang] igapahayag sa bisan diin ang mga kahalangdon’ sa usang nagtawag [kanila] gikan sa kangitngit ngadto sa iyang kahibulongang kahayag.” (1 Pedro 2:9) Matuod, ang ilang unodnong mga lawas dili pa hingpit ug sila mamatay sa igong panahon. Bisan pa niana, karon sila gipahayag sa Diyos nga matarong ug gisagop silang espirituwal nga mga anak, nga ang ilang kamatayon sa lawas mao lamay usa ka “pagpahigawas” nga nagtugot nga sila mabanhaw alang sa “langitnong gingharian” ni Kristo.—2 Timoteo 4:6, 18.
17, 18. Nganong ang kagawasan sa Kristohanong Tinghugyaw labi pang bililhon kay sa pasiunang kagawasan nga gimantala ni Jesus?
17 Ang una o pasiunang lakang sa pagpahigawas sa matinuohong mga Hudiyo gikan sa sayop nga mga hunahuna ug mga buhat dakog bili. Bisan pa niana, atong nakitang si Jesus mihimog labaw pa kay nianang espirituwal nga kagawasan. Gikan sa Pentekostes 33 K.P. paunahan, iyang gipahigawas ang matinuohong mga tawo gikan sa “kasugoan sa sala ug kamatayon.” (Roma 8:1, 2) Sa ingon nagsugod ang Kristohanong Tinghugyaw alang sa dinihogang mga Kristohanon. Kadto usa gayod ka labi pang bililhong kagawasan, kay kadto nag-apil sa kalaoman sa kinabuhi sa langit ingong kaubang mga manununod ni Kristo.
18 Atong nahisgotan na ang duha ka bahin sa Kristohanong kagawasan sa unang siglo, nga tinong pasikaranan sa pagsadya. Ug ang unang siglong mga magtutuo nagsadya gayod. (Buhat 13:44-52; 16:34; 1 Corinto 13:6; Filipos 4:4) Kana matuod ilabina kon bahin sa ilang bahin sa Kristohanong Tinghugyaw, nga nagbukas sa dalan aron ilang madawat ang walay-kataposang mga panalangin sa langit.—1 Pedro 1:3-6; 4:13, 14.
19. Unsang mga pangutana ang nagapabilin alang sa mga Kristohanon nga dili inanak sa espiritu, ug unsay nagapaila nga sila may bahin sa kagawasang gitagana sa Diyos?
19 Apan, asa mohaom ang kadaghanang matuod nga Kristohanon karong adlawa sa maong hulagway sanglit sila wala pa ipahayag nga matarong sa tanang panahon ug wala pa madihogi sa balaang espiritu? Adunay Kasulatanhong katarongan sa pagpangita sa dakong kagawasan alang kanila ingong bahin sa Kristohanong Tinghugyaw. Hinumdomi ang Buhat 3:20, 21: “Si Jesus, nga si kinsa ang langit, sa pagkamatuod, kinahanglang maghupot sa kaugalingon hangtod sa mga panahon sa kapasig-ulian sa tanang butang nga gipamulong sa Diyos pinaagi sa baba sa iyang balaang mga manalagna sa karaang panahon.” (Itandi ang Buhat 17:31.) Sa samang diwa, si Juan, usa ka dinihogang apostol nga nagpahimulos na sa Kristohanong Tinghugyaw, misulat mahitungod kang Jesu-Kristo: “Siya usa ka katumbas nga halad alang sa atong mga sala, apan dili lamang sa atoa kondili alang usab sa iya sa tibuok kalibotan.” (1 Juan 2:2) Nagkahulogan ba kanang ang daghang maunongong Kristohanon karong adlawa nga wala magbaton sa langitnong paglaom mahimong magsadya sa Kristohanong kagawasan? Kana ba sa umaabot lamang, o kita ba may katarongan na sa pagsadya? Kana atong masayran pinaagi sa pagsusi sa mga bahin sa Kristohanong kagawasan ug sa Tinghugyaw nga may espesyal nga kahulogan alang sa matuod nga mga magsisimba karong adlawa.
[Mga footnote]
a Ang tinuig nga Adlaw sa Pagtabon sa Sala gihimo sa ika-10 sa Tishri, usa ka bulan sa Hebreohanong kalendaryo, nga tumbas sa atong Septiyembre-Oktubre nga yugto.
Unsa ang Inyong mga Hunahuna?
◻ Unsa ang mga kaayohan sa Tinghugyaw sa karaang Israel?
◻ Sa unsang paagi gimantala ni Jesus ang unang kagawasan, ug unsay nalangkit niadto?
◻ Kanus-a magsugod ang Kristohanong Tinghugyaw, ug unsa ang pasikaranan niana?
◻ Nganong kita may katarongan sa pagpanan-aw sa kagawasang naglangkit sa minilyong Kristohanon nga dili mga dinihogan sa espiritu?
1. Unsay nahisulat diha sa Kampana sa Kagawasan, ug diin gikan ang mga pulong?
[Blurb sa panid 18]
“Ang alagianan sa mga matarong nahisama sa masanagong kahayag nga magakasanag ug magakasanag hangtod ang adlaw mahingpit.” (Proverbio 4:18) Nahiuyon nianang prinsipyoha, kining artikuloha ug ang sunod nagahatag sa bag-o ug pinadakong katin-awan mahitungod sa Tinghugyaw.
[Hulagway sa panid 20]
Gimantala ni Jesus ang kagawasan sa 30 K.P.
[Hulagway sa panid 23]
Ang Kristohanong Tinghugyaw nagsugod sa 33 K.P.