Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa

◼ Gitugot ba sa mga Saksi ni Jehova ang autologous nga dugo (autotransfusion), sama sa pagpondo sa ilang kaugalingong dugo ug sa ulahi pagbalik niana?

Ang medikal nga mga tawo kadaghanan nagapalahi sa homologous nga dugo (gikan sa laing tawo) ug sa autologous nga dugo (ang kaugalingong dugo sa pasyente). Ang mga Saksi ni Jehova ilado nga dili modawat ug dugo gikan sa ubang mga tawo. Apan komosta ang paggamit sa autologous nga dugo, usa ka pulong nga gigamit maylabot sa ubay-ubayng mga paagi o procedures?

Ang pipila nianang mga paagiha dili madawat sa mga Kristohanon tungod kay tin-aw nga supak sa Bibliya, apan ang uban mosangpot sa mga isyu o pangutana. Hinuon, sa panahong gisulat ang Bibliya, ang mga abono ug ubang medikal nga paggamit sa dugo wala pa hisayri. Bisan pa niana, gitagana sa Diyos ang mga direksiyon nga makapaarang sa iyang mga alagad sa paghukom kon kaha ang pila ka medikal nga paagi nga naglangkit sa dugo basin dili makapahimuot niya.

Ang hukom sa Diyos mao nga ang dugo nagahawas sa kinabuhi ug sa ingon sagrado. Gisugo niya nga walay tawo ang angay magsustento sa iyang kinabuhi pinaagi sa pagkaon ug dugo. Pananglitan, ang Diyos miingon: “Ang tanang nagakamang nga hayop nga buhi mahimong inyong pagkaon. . . . Ang unod lamang uban sa kalag niini​—ang dugo niini​—ang dili ninyo pagakan-on.” (Genesis 9:3, 4; Levitico 7:26, 27) Sumala sa Maghahatag-Kinabuhi, ang bugtong madawat nga paggamit sa dugo maoy diha sa halad: “Kay ang kalag sa unod anaa sa dugo, ug ako mismo nagbutang niana ibabaw sa halaran aron inyong tabonan ang sala alang sa inyong mga kalag, tungod kay ang dugo ang nagatabon sa sala pinaagi sa kalag diha niini. Kana ang hinungdan ako nagaingon sa mga anak sa Israel: ‘Walay kalag diha kaninyo ang magakaon ug dugo.’”​—Levitico 17:11, 12.

Bisag ang mga Kristohanon dili ilalom sa Moisesnong Kasugoan, ang Bibliya nagaingon nga “kinahanglanon” nga kita ‘molikay sa dugo,’ nga isipon kining sagrado. (Buhat 15:28, 29) Kini hisabtan, kay ang mga halad ubos sa Kasugoan gilandongan sa dugo ni Kristo, ang paagi sa Diyos aron kita makabatog kinabuhing walay kataposan.​—Hebreohanon 9:11-15, 22.

Unsay himoon sa dugo ubos sa Kasugoan kon kana dili gamiton sa halad? Atong mabasa nga sa dihang ang usa ka mangangayam magapatay ug hayop alang sa pagkaon, “niana iyang igabubo ang dugo niini ug tabonan kini sa abog.” (Levitico 17:13, 14; Deuteronomio 12:22-24) Busa ang dugo dili gamiton alang sa pagkaon o sa laing paagi. Kon kuhaon gikan sa usa ka linalang ug dili gamiton sa halad, kadto igabubo sa yuta, ang tumbanan sa Diyos.​—Isaias 66:1; itandi ang Ezekiel 24:7, 8.

Kini tin-awng nagadili sa usa ka kasagarang paggamit sa autologous nga dugo​—una-operasyon nga pagtigom, pagpondo, ug sa ulahi pag-abono sa kaugalingong dugo sa pasyente. Sa maong paagi, kini ang ginahimo: Una pa sa elektibong siruhiya, ang pila ka yunit sa tibuok nga dugo sa tawo ibangko o ang mga pulang selula pihigon, payelohan, ug ipondo. Unya kon mopatim-awng gikinahanglan sa pasyente ang dugo panahon o tapos sa siruhiya, ang iyang kaugalingong gipondong dugo ikabalik kaniya. Ang presenteng mga kabalaka bahin sa mga sakit nga dala sa dugo naghimong popular niining paggamit sa autologous nga dugo. Apan, ang mga Saksi ni Jehova DILI mouyon niining paagiha. Dugay na namong naila nga ang maong gipondong dugo tinong dili na bahin sa tawo. Kana bug-os nga gikuha na gikan kaniya, busa kana angay hiposon nga nahiuyon sa Kasugoan sa Diyos: “Igabubo mo kana sa yuta sama sa tubig.”​—Deuteronomio 12:24.

Sa may pagkalahi nga paagi, ang autologous nga dugo makuha gikan sa usa ka pasyente ug ipasulod sa usa ka aparato sa hemodialysis (artipisyal nga rinyon) o sa kasingkasing-baga nga bomba. Ang dugo moagos agi sa usa ka tubo paingon sa artipisyal nga organo nga magabomba ug magasala (o sagolan sa oksiheno) kana, ug dayon ibalik sa sistema sa sirkulasyon sa pasyente. Ang pila ka Kristohanon nagtugot niini kon ang instrumento dili paandaron una pinaagig gipondong dugo. Giisip nila ang tubo sa gawas ingong naglugway sa ilang sistema sa sirkulasyon mao nga ang dugo makaagi sa artipisyal nga organo. Gibati nilang ang dugo niining siradong sirkito bahin gihapon kanila ug dili kinahanglang ‘igabubo.’a

Apan, unsa man kon ang agos sa maong autologous nga dugo mohunong kadiyut, sama sa kon pahunongon ang kasingkasing-baga nga makina samtang susihon sa siruhano ang kalig-on sa coronary-bypass grafts?

Sa pagkamatuod, ang pasiugda sa Bibliya maoy dili mahitungod sa isyu sa padayong pag-agos. Bisan kon dili operasyon o siruhiya, ang kasingkasing sa usa ka tawo mahimong mohunong kadiyut ug dayon moandar na usab.b Ang iyang sistema sa sirkulasyon dili kinahanglang mabasiyo ug ang iyang dugo igabubo tungod lang kay ang agos sa dugo mihunong panahon sa paghunong sa pagpitik sa kasingkasing o cardiac arrest. Busa, ang paghukom sa Kristohanon kon kaha itugot nga ang iyang dugo ipasimang agi sa gawas nga aparato angay isentro, dili sa panguna sa kon kaha mahitabo ang kadiyut nga paghunong sa agos, kondili diha sa kon kaha gibati ba niyang gitugot sa konsensiya niya nga ang gipasimang nga dugo bahin gihapon sa iyang sistema sa sirkulasyon.​—Galacia 6:5.

Komosta ang induced hemodilution? Nagtuo ang pila ka siruhano nga may bentaha nga ang dugo sa pasyente masagolan panahon sa siruhiya. Busa, sa pagsugod sa operasyon, ilang ipaagi ang diyutayng dugo ngadto sa mga pondohanang puyo sa gawas sa lawas sa pasyente ug pulihan kana sa dili-dugong mga pluwido; sa ulahi, ang dugo tugotang moagos gikan sa mga puyo balik sa pasyente. Sanglit dili motugot ang mga Kristohanon nga ipondo ang ilang dugo, gigamit sa pila ka doktor kining paagiha, nga hikayon ang aparato sa sirkito nga kanunayng konektado sa sistema sa sirkulasyon sa pasyente. Gidawat kini sa pila ka Kristohanon, ang uban midumili. Sa makausa pa, ang matag indibiduwal ang maghukom kon iya bang isipon ang dugong napasimang sa maong hemodilution nga sirkito nga susama nianang nagaagos agi sa kasingkasing/baga nga makina, o iyang hunahunaon kana ingong dugo nga migawas kaniya ug busa angay nga igabubo.

Ang kataposang panig-ingnan sa paggamit sa autologous nga dugo naglangkit sa pagrekobre ug paggamit pag-usab sa dugo panahon sa siruhiya. Gamiton ang kasangkapan sa pagsuyop sa dugo gikan sa samad, ibomba kana pagawas agi sa salaan (aron mawagtang ang mga tibuok o hugaw) o sa centrifuge (sa pagkuha sa mga pluwido), ug dayon ibalik kana sa pasyente. Daghang Kristohanon ang nabalaka kaayo kon kaha sa maong pagrekobre basin may kadiyut nga pagbalda sa agos sa dugo. Apan, sumala sa nahisgotan na, ang labawng Biblikanhong kabalaka mao kon kaha ang dugong nakagawas ngadto sa samad sa pag-opera bahin ba gihapon sa tawo. Ang kamatuoran ba nga ang dugo miagos gikan sa iyang sistema sa sirkulasyon padulong sa samad nagkahulogang kini angay ‘igabubo,’ sama sa dugo nga gihisgotan sa Levitico 17:13? Kon gituohan kana sa usa ka tawo, lagmit dili siya motugot nianang pagrekobre sa dugo. Bisan pa niana, ang laing Kristohanon (nga dili usab motugot nga ang dugo mogawas gikan kaniya, ipondo sa usa ka panahon, ug sa ulahi ibalik kaniya) basin maghinapos nga ang sirkito sa pagrekobre gikan sa bahin nga gioperahan ug padayong pagpasulod niana dili maglapas sa iyang nabansay nga konsensiya.

Sumala sa atong makita, adunay nagkadaghang lainlaing aparato o mga teknik nga naglangkit sa autologous nga dugo. Kami dili makakomento ug angay dili mosulay sa pagkomento bahin sa matag klase. Kon moatubang sa usa ka suliran niining bahina, ang matag Kristohanon maoy responsable sa pagbaton ug mga detalyadong kasayoran gikan sa medikal nga mga tawo ug dayon mohimog personal nga desisyon.

Bisan pag daghan ang napamulong dinhi mahitungod sa medikal nga mga bahin, ang labing bililhon mao ang relihiyosong mga isyu. Samtang ang usa ka Kristohanon magsulbad sa bisan unsang mga pagduhaduha o mga isyu mahitungod sa medikal nga mga paagi nga naglangkit sa dugo, ang angay maglabi mao nga iyang ipasundayag ang pagtuo, nga iyang tahoron ang sugo sa Diyos nga ‘molikay sa dugo,’ ug iyang mahuptan ang maayong konsensiya. Ngano? Kay ang labing paninugdang paagi nga niana maluwas ang mga kinabuhi maoy dili pinaagi sa medikal nga teknolohiya kondili pinaagi sa gahom sa pagluwas sa dugo ni Kristo. Si apostol Pablo misulat: “Pinaagi kaniya atong nabatonan ang kagawasan pinaagi sa lukat pinaagi sa dugo niya.” (Efeso 1:7; Pinadayag 7:14, 17) Bisan tuod ang modernong panambal tingali makatabang kanato sa pagpalugway sa atong mga kinabuhi sa usa ka panahon, tinong dili nato buot lugwayan ang atong kinabuhi karon pinaagi sa pagbuhat sa butang nga maglapas sa atong Kristohanong konsensiya o makapasuko sa atong Maghahatag-Kinabuhi.​—Mateo 16:25; 1 Timoteo 1:18, 19.

[Mga Footnote]

[Hulagway sa panid 31]

Pinaagi sa kasingkasing-baga nga aparato, ang sirkito nagaapil: (1) tubo gikan sa kaugatan sa pasyente; (2) mga bombang panuyop aron marekobre; (3) bubble oxygenator; (4) hagukang-lanot nga salaan sa dugo; (5) pangunang roller pump; (6) tubong pabalik sa sistema sa sirkulasyon sa pasyente