Basahon sa Bibliya Numero 46—1 Mga Taga-Corinto

Magsusulat: Pablo

Dapit Gisulatan: Efeso

Sinulat Nahuman: k. 55 K.P.

 1. Unsang matang sa siyudad ang Corinto sa mga adlaw ni Pablo?

ANG Corinto “bantogan ug maulagong siyudad, diin ang mga bisyo sa Silangan ug Kasadpan mitagbo.”a Nahaluna sa hikting yuta taliwala sa Peloponeso ug kontinental Gresya, gikontrolar sa Corinto ang ruta agi sa yuta pa dakong yuta. Sa mga adlaw ni apostol Pablo, ang populasyon niini nga mga 400,000 hilabwan lamang sa Roma, Alejandria, ug Siryanhong Antioquia. Sa silangan sa Corinto nahaluna ang Dagat Aegeano, ug sa kasadpan, ang Gulpo sa Corinto ug Dagat Ionian. Busa ang Corinto, kabisera sa probinsiya sa Akaya, uban sa duha ka dunggoanan niini sa Cencrea ug Lechaeum, duna sa puwesto sa estratehikong importansiya sa komersiyo. Sentro usab kini sa Gregong kinaadman. “Ang bahandi niini,” giingon nga, “labihan ka bantogan aron mahimong sanglitanan; mao man ang bisyo ug kahilayan sa mga lumulupyo niini.”b Lakip sa pagano relihiyosong batasan mao ang pagsimba kang Aprodite (tumbas sa Romanhong Venus). Ang kamakihilawason produkto sa Corinto nga pagsimba.

 2. Sa unsang paagi ang kongregasyon sa Corinto natukod, ug busa unsa ang bugkos niini uban ni Pablo?

² Niining mauswagon apan dunot moral nga kaulohan sa Romanhong kalibotan mipanaw si Pablo sa mga 50 K.P. Sulod sa iyang 18 ka bulan nga pagpuyo, natukod ang Kristohanong kongregasyon didto. (Buh. 18:​1-11) Kadakong gugma ang gibati ni Pablo niining mga magtotoo kang kinsa siya unang midala sa maayong balita mahitungod kang Kristo! Pinaagi sa sulat iyang gipahinumdom sila sa espirituwal nga bugkos nga milungtad, miingon: “Bisan kon kamo may napulo ka libo ka magtutudlo kang Kristo, pihong kamo walay daghang mga amahan; kay kang Kristo Jesus ako nahimong inyong amahan pinaagi sa maayong balita.”​—⁠1 Cor. 4:⁠15.

 3. Unsa ang milihok kang Pablo sa pagsulat sa iyang unang sulat sa mga taga-Corinto?

³ Gitukmod sa lalom nga kabalaka alang sa ilang espirituwal nga kaayohan si Pablo misulat sa iyang unang sulat sa mga Kristohanon sa Corinto samtang sa kurso sa iyang ikatulo misyonerong panaw. Pipila ka tuig na ang milabay sukad siya mipuyo sa Corinto. Karon mga 55 K.P. na, ug si Pablo didto sa Efeso. Dayag siya nakadawat ug sulat gikan sa bag-o pang kongregasyon sa Corinto, ug kini nanginahanglan ug tubag. Dugang pa, mga report nga makapasamok nakadangat kang Pablo. (7:1; 1:11; 5:1; 11:18) Labihan ka makapasubo kini nga ang apostol wala ngani mipunting sa ilang sulat pakisayod hangtod sa unang bersikulo sa kapitulo 7 sa iyang sulat. Labi na tungod sa mga report nga iyang nadawat nga si Pablo napugos sa pagsulat sa iyang kaubanang Kristohanon sa Corinto.

 4. Unsa ang nagmatuod gisulat ni Pablo ang Unang Mga Taga-Corinto gikan sa Efeso?

⁴ Apan sa unsang paagi kita nahibalo si Pablo misulat sa Unang Mga Taga-Corinto gikan sa Efeso? Alang sa usa ka butang, sa pagtiklop sa sulat uban sa mga timbaya, gilakip sa apostol sila Aquila ug Prisca (Priscila). (16:19) Gipakita sa Buhat 18:​18, 19 nga sila mibalhin gikan sa Corinto ngadto sa Efeso. Sanglit sila Aquila ug Priscila mipuyo didto ug gilakip ni Pablo sila sa paniklop nga mga timbaya sa Unang Mga Taga-Corinto, lagmit diha siya sa Efeso sa dihang iyang gisulat ang sulat. Usa ka punto nga wala mobiya ug duda, bisan pa, mao ang pahayag ni Pablo sa 1 Corinto 16:8: “Apan ako magapabilin sa Efeso hangtod sa pista sa Pentekostes.” Busa ang Unang Mga Taga-Corinto gisulat ni Pablo sa Efeso, dayag duol sa kataposan sa iyang pagpuyo didto.

 5. Unsa ang milig-on sa pagkakasaligan sa mga sulat sa mga taga-Corinto?

⁵ Ang pagkakasaligan sa Unang Mga Taga-Corinto, ug usab sa Ikaduhang Mga Taga-Corinto, dili ikakwestiyon. Kining mga sulat gipasidungog kang Pablo ug gidawat ingon kanonikal sa unang mga Kristohanon, gilakip sila sa ilang koleksiyon. Sa matuod, giingon ang Unang Mga Taga-Corinto gipasabot ug gikutlo sa dimomenos unom ka beses sa usa ka sulat gikan sa Roma ngadto sa Corinto nga penetsahan sa mga 95 K.P. ug gitawag Unang Clement. Uban sa dayag reperensiya sa Unang Mga Taga-Corinto, giawhag sa magsusulat ang mga nagdawat niining sulat sa “pag-akseptar sa sulat sa bulahan apostol Pablo.”c Ang Unang Mga Taga-Corinto direktang gikutlo usab nila Justin Martyr, Athenagoras, Irenaeus, ug Tertullian. Dunay kusganong ebidensiya usa ka korpus, o koleksiyon, sa mga sulat ni Pablo, lakip sa Una ug Ikaduhang Mga Taga-Corinto, “giporma ug gipatik sa kataposang dekada sa unang siglo.”d

 6. Unsang mga problema ang milungtad sa kongregasyon sa Corinto, ug sa unsa si Pablo labi na interesado?

⁶ Ang unang sulat ni Pablo sa mga taga-Corinto mihatag kanato sa oportunidad sa pagsud-ong sulod sa kongregasyon sa Corinto mismo. Kining mga Kristohanon dunay mga suliran nga giatubang, ug dunay mga pangutana sila nga kinahanglan resolbahon. Dunay pundokpundok sulod sa kongregasyon, kay ang uban misunod sa mga tawo. Usa ka makapakugang kaso sa seksuwal nga imoralidad mibangon. Ang uban nagkinabuhi sa relihiyoso nabahinbahing panimalay. Kinahanglan ba sila mopabilin uban sa ilang dimatinoohong mga kapikas o mobulag? Ug unsa na man ang pagkaon sa karne nga gihalad sa mga idolo? Angay ba silang mokaon niini? Ang mga taga-Corinto nanginahanglan ug tambag maylabot sa pagdumala sa ilang mga miting, lakip sa pagsaulog sa Panihapon sa Ginoo. Unsa man ang baroganan sa mga babaye sa kongregasyon? Unya, usab, duna niadtong sa taliwala nila nga milimod sa pagkabanhaw. Daghan ang mga problema. Labi na, bisan pa, ang apostol interesado sa pagpahinabo sa espirituwal nga pagpasig-uli sa mga Kristohanon.

 7. Uban sa unsang tinamdan sa hunahuna atong konsiderahon ang Unang Mga Taga-Corinto, ug ngano?

⁷ Tungod kay ang mga kahimtang sulod sa kongregasyon ug ang palibot gawas sa karaang Corinto, uban sa prosperidad ug kamahilayon niini, dunay modernong katugbang, ang maayo kaayong tambag ni Pablo nga gisulat ubos sa balaang pagdasig nagdapit sa atong pagtagad. Kon unsa ang giingon ni Pablo labihan ka puno sa kahulogan sa ato mismong adlaw nga ang mahunahunaong pagpalandong sa iyang unang sulat sa iyang hinigugmang mga igsoon sa Corinto mapamatud-an nga matuod mapuslanon. Dumduma karon ang espiritu sa panahon ug dapit. Hunahunaa nga masuhiron, ingon lagmit gibuhat sa mga Kristohanon sa Corinto, samtang kita morepaso sa idlot, makapalihok, dinasig nga mga pulong ni Pablo sa iyang kaubanang magtotoo sa Corinto sa karaan.

KAUNDAN SA UNANG MGA TAGA-CORINTO

 8. (a) Sa unsang paagi gihikyad ni Pablo ang kabuangan sa sektaryanismo sa kongregasyon? (b) Unsa ang gipakita ni Pablo nga kinahanglanon aron masabtan ang mga butang sa Diyos?

⁸ Giyagyag ni Pablo ang sektaryanismo, giawhag ang paghiusa (1:​1–4:21). Maayo ang gipanghinaot ni Pablo alang sa mga taga-Corinto. Apan unsa na man ang mga pundokpundok, mga lalislalis, taliwala kanila? “Ang Kristo nabahinbahin.” (1:13) Mapasalamaton ang apostol nga gibawtismohan niya ang pipila lamang kanila, sa pagkaagi nga sila dili makaingon sila gibawtismohan sa iyang ngalan. Giwali ni Pablo si Kristo nga gilansang. Kini hinongdan sa kapangdolan sa mga Hudiyo ug kabuangan sa kanasoran. Apan gipili sa Diyos ang buang ug huyang mga butang sa kalibotan sa pagpakaulaw sa maalamon ug kusganon. Busa si Pablo wala mogamit ug hinobrang pagpanulti apan gipasagdan ang mga igsoon makakita sa espiritu ug gahom sa Diyos pinaagi sa iyang mga pulong, aron ang ilang pagtuo mahimong dili diha sa kaalam sa mga tawo apan sa gahom sa Diyos. Gisulti namo ang mga butang gibutyag pinaagi sa espiritu sa Diyos, matod ni Pablo, “kay ang espiritu nagasusi sa tanang mga butang, bisan sa lalom nga mga butang sa Diyos.” Kini dili masabtan sa pisikal nga tawo apan sa espirituwal nga tawo lamang.​—⁠2:⁠10.

 9. Pinaagi sa unsang argumento gipakita ni Pablo nga walay usa ang kinahanglan mopasigarbo sa mga tawo?

⁹ Misunod sila sa mga tawo​—⁠uban kang Apolos, uban kang Pablo. Apan kinsa kini sila? Mga ministro lamang pinaagi kanila ang mga taga-Corinto nahimong mga magtotoo. Dili ang nagtanom ug nagbisibis ang may bili, kay “ang Diyos nagpadayon sa pagpatubo niini,” ug sila iyang “kaubanang mga magbubuhat.” Ang sulay sa kalayo mopamatuod kon kang kansang trabaho molungtad. Gisultihan sila ni Pablo, “Kamong katawhan mao ang templo sa Diyos,” diin ang Iyang espiritu nagpuyo. “Ang kaalam niining kalibotana kabuangan sa Diyos.” Busa, pasagdi nga walay usa ang mopasigarbo sa mga tawo, kay sa matuod ang tanang butang iya sa Diyos.​—⁠3:​6, 9, 16, 19.

10. Ngano ang pagpasigarbo sa mga taga-Corinto wala sa lugar, ug unsang mga lakang ang gikuha ni Pablo sa pagremedyo sa situasyon?

¹⁰ Sila Pablo ug Apolos mapinaubsanong mga tinugyanan sa sagradong pag-alagad sa Diyos, ug ang mga tinugyanan kinahanglan makaplagang matinumanon. Kinsa ang mga igsoon sa Corinto nga mopasigarbo, ug unsa ang ilang nabatonan nga wala nila dawata? Sila ba nahimong dato, misugod sa pagmando ingon mga hari, ug nahimong labihan ka maalamon ug kusganon, samtang ang mga apostol, nga nahimong talan-awon sa teatro sa mga manolonda ug mga tawo, sa gihapon buang ug huyang, biya sa tanang butang? Gipadala ni Pablo si Timoteo sa pagtabang kanila sa paghinumdom sa iyang mga metodo maylabot kang Kristo ug mahimong iyang mga manunundog. Kon kabubut-on ni Jehova, si Pablo mismo sa madali moanha ug mahibalo, dili lamang sa panultihon niadtong miburot, apan sa ilang gahom.

11. Unsang imoralidad ang mibangon taliwala nila, ug unsa ang kinahanglan buhaton niini, ug ngano?

¹¹ Paghupot sa kongregasyon nga hinlo (5:1–6:20). Usa ka makapakugang kaso sa imoralidad gireport taliwala sa mga taga-Corinto! Gikuha sa usa ka lalaki ang asawa sa iyang amahan. Kinahanglan siya itugyan kang Satanas sanglit ang diyotay nga lebadura makadaot sa bug-os minasa. Kinahanglan sila mohunong sa pag-uban sa bisan kinsa gitawag igsoon kinsa daotan.

12. (a) Unsa ang giergo ni Pablo labot sa pagtaral sa usa ug usa sa korte? (b) Nganong miingon si Pablo, “Kalagiw sa pagpakighilawas”?

¹² Aw, ang mga taga-Corinto ngani mitaral sa usa ug usa sa korte! Dili ba mas maayong pasagdan nila ang ilang kaugalingon malimbongan? Sanglit kay sila mohukom sa kalibotan ug sa mga manolonda, dili ba sila makakaplag ug usa taliwala kanila sa paghukom taliwala sa mga igsoon? Kapin pa niana, kinahanglan sila hinlo, kay ang mga makihilawason, mga tigsimba ug mga idolo, ug ingon-ingon kanila dili makapanunod sa Gingharian sa Diyos. Mao kana ang pipila kanila kaniadto, apan sila gihugasan na nga hinlo ug gibalaan. “Kalagiw gikan sa pagpakighilawas,” matod ni Pablo. “Kay kamo gipalit na sa usa ka bili. Sa tanang paagi, himayaa ang Diyos diha sa lawas ninyong katawhan.”​—⁠6:​18, 20.

13. (a) Nganong gitambagan ni Pablo ang uban sa pagminyo? Apan makausa naminyo, unsa ang ilang kinahanglan buhaton? (b) Sa unsang paagi ang diminyong tawo “nagbuhat ug mas maayo”?

¹³ Tambag sa pagkadiminyo ug sa kaminyoon (7:​1-40). Gitubag ni Pablo ang usa ka pangutana labot sa kaminyoon. Tungod sa pagkaylap sa pagpakighilawas, mahimong maayo alang sa usa ka lalaki o usa ka babaye nga maminyo, ug kadtong minyo na dili mohikaw sa usa ug usa sa katungod sa panagtiayon. Maayo alang sa diminyo ug sa mga balong babaye sa pagpabiling diminyo, ingon ni Pablo; apan kon sila walay pagpugong sa kaugalingon, pasagdi sila maminyo. Makausa sila maminyo, kinahanglan sila mopabiling ipon. Bisan pa kon ang kapikas sa usa dimagtotoo, dimobiya ang magtotoo, kay nianang paagi ang magtotoo mahimong moluwas sa dimagtotoo nga kapikas. Mahitungod sa pagtuli ug pagkaulipon, pasagdi ang matag usa makontento sa pagpabilin sa kahimtang diin siya gitawag. Labot sa minyong tawo, siya nabahin tungod kay buot niyang batonan ang pag-uyon sa iyang kapikas, samtang ang diminyong tawo nabalaka lamang sa mga butang sa Ginoo. Kadtong maminyo wala makasala, apan kadtong wala maminyo “nagbuhat ug mas maayo.”​—⁠7:⁠38.

14. Unsa ang giingon ni Pablo mahitungod sa “mga diyos” ug “mga ginoo,” apan kanus-a nga maalamon ang pagdumili sa pagkaon nga gihalad sa mga idolo?

¹⁴ Nagbuhat sa tanang butang alang sa maayong balita (8:1–9:27). Unsa na man ang pagkaon nga gihalad sa mga idolo? Ang idolo waypulos! Daghan ang “mga diyos” ug “mga ginoo” sa kalibotan, apan alang sa Kristohanon duna lamang “usa ka Diyos ang Amahan” ug “usa ka Ginoo, si Jesu-Kristo.” (8:​5, 6) Apan ang usa mahimong mapangdol kon mamatikdan niya nga mokaon ka ug karne nga gihalad sa idolo. Ubos niining sirkumstansiya, tambag ni Pablo, dumili niini aron dili mahimong hinongdan sa kapangdolan sa imong igsoon.

15. Sa unsang paagi si Pablo migawi sa ministeryo?

¹⁵ Gihikawan ni Pablo ang iyang kaugalingon sa daghang butang alang sa ministeryo. Ingon apostol, siya dunay katungod “nga mabuhi pinaagi sa maayong balita,” apan midumili siya sa pagbuhat niana. Bisan pa, ang kakinahanglanon gipahaluna kaniya sa pagwali; sa matuod, mikanayon siya, “Alaot ako kon dili ko ipahayag ang maayong balita!” Busa iyang gihimo ang iyang kaugalingon nga ulipon sa tanan, nahimong “tanang butang sa katawhan sa tanang matang” aron siya “mahimong moluwas sa pipila,” nagbuhat sa tanang butang “alang sa maayong balita.” Aron daogon ang bangga ug dimadunot nga korona, iyang gimanso ang iyang lawas sa pagkaagi nga human makawali sa uban, siya mismo “dili isalikway.”​—⁠9:​14, 16, 19, 22, 23, 27.

16. (a) Unsang pasidaan ang kinahanglan batonan sa Kristohanon gikan sa “mga katigulangan”? (b) Labot sa idolatriya, sa unsang paagi mahimo ang mga Kristohanon mobuhat sa tanang butang alang sa himaya sa Diyos?

¹⁶ Pasidaan batok sa mga butang makadaot (10:1-33). Unsa na man ang “mga katigulangan”? Kini sila nahianha ubos sa panganod ug gibawtismohan kang Moises. Kadaghanan kanila wala makabaton sa pag-uyon sa Diyos apan nalaglag sa kamingawan. Ngano? Ilang gihandom ang mga butang makadaot. Kinahanglan batonan sa mga Kristohanon ang pasidaan niini ug modumili sa idolatriya ug pagpakighilawas, sa pagbutang kang Jehova sa pagsulay, ug sa kabagolbolan. Ang naghunahuna nga siya nagbarog kinahanglan mobantay siya dili mapukan. Ang tintasyon moabot, apan dili tugtan sa Diyos ang iyang mga alagad nga tintalon luyo sa ilang maantos; siya motagana ug dalan lutsanan aron sila makaantos niini. “Busa,” misulat si Pablo, “kalagiw sa idolatriya.” (10:​1, 14) Dili kita mahimong umalambit sa lamesa ni Jehova ug sa lamesa sa mga demonyo. Bisan pa, kon nagkaon ka sa usa ka balay, ayaw pagpakisusi labot sa gigikanan sa karne. Kon may usa mopahibalo kanimo nga kini gihalad sa mga idolo, bisan pa, dumili sa pagkaon tungod sa konsiyensiya nianang usa. “Buhata ang tanang butang sa himaya sa Diyos,” misulat si Pablo.​—⁠10:⁠31.

17. (a) Unsang prinsipyo ang gipahaluna ni Pablo labot sa pagkaulo? (b) Sa unsang paagi iyang gilangkit ang kwestiyon sa pagkabahinbahin sa kongregasyon uban sa paghisgot sa Panihapon sa Ginoo?

¹⁷ Pagkaulo; Panihapon sa Ginoo (11:​1-34). “Mahimong mga manig-ingon kanako, ingon nga ako nanig-ingon kang Kristo,” pahayag ni Pablo, ug unya iyang gipadayon ang pagpahaluna sa balaang prinsipyo sa pagkaulo: Ang ulo sa babaye mao ang lalaki, ang ulo sa lalaki mao ang Kristo, ang ulo ni Kristo mao ang Diyos. Busa, ang babaye kinahanglan dunay “ilhanan sa awtoridad” diha sa iyang ulo kon siya nag-ampo kon nanagna sa kongregasyon. Dili ikarekumenda ni Pablo ang mga taga-Corinto, kay ang pagkabahin milungtad taliwala nila kon sila motigom sa tingob. Niining kondisyon, sa unsang paagi sila sa husto makaambit sa Panihapon sa Ginoo? Iyang girepaso kon unsa ang nahitabo sa dihang gisugdan ni Jesus ang Memoryal sa iyang kamatayon. Ang matag usa kinahanglan mosusi sa iyang kaugalingon una pa moambit, basin dad-on niya ang paghukom batok sa iyang kaugalingon alang sa kapakyasan sa pagsabot sa “lawas.”​—⁠11:​1, 10, 29.

18. (a) Samtang nagkadaiya ang mga gasa ug mga ministeryo, nganong kinahanglan walay pagkabahinbahin sa lawas? (b) Ngano ang gugma labaw sa tanan?

¹⁸ Mga gasang espirituwal; gugma ug pagsunod niini (12:1–14:40). Nagkadaiya ang mga gasang espirituwal, apan samang espiritu; nagkadaiyang ministeryo ug palakaw, apan samang Ginoo ug samang Diyos. Mao man daghan ang mga membro sa hiniusang lawas ni Kristo, matag membro nanginahanglan sa lain, ingon sa tawhanong lawas. Gipahaluna sa Diyos ang matag membro sa lawas sumala sa Iyang gikahimut-an, ug matag usa dunay iyang bulohaton, sa pagkaagi nga “walay pagkabahinbahin sa lawas.” (12:25) Ang mga migamit sa mga gasang espirituwal waypulos kon walay gugma. Ang gugma mainantuson ug maloloton, dili masinahon, dili mapagawalon. Kini malipay lamang sa kamatuoran. “Ang gugma bisan kanus-a dili mapakyas.” (13:⁠8) Ang mga gasang espirituwal, ingon sa pagpanagna ug mga dila, mahanaw, apan ang pagtuo, paglaom, ug gugma mopabilin. Niini, kinadak-an ang gugma.

19. Unsang tambag ang gihatag ni Pablo sa paglig-on sa kongregasyon ug sa hapsay nga kahikayan sa mga butang?

¹⁹ “Sunda ang gugma,” tambag ni Pablo. Ang mga gasang espirituwal kinahanglan gamiton sa gugma alang sa paglig-on sa kongregasyon. Alang niining katarongan, ang pagpanagna gipalabi kay sa pagsulti sa mga dila. Gipalabi niya ang pagsulti sa lima ka pulong uban sa pagsabot sa pagtudlo sa uban kay sa napulo ka libo sa wala hiilhing pinulongan. Ang mga dila alang sa ilhanan sa mga dimagtotoo, apan ang pagpanagna alang sa mga magtotoo. Kinahanglan sila dili “bata” sa ilang pagsabot niining mga butang. Alang sa mga babaye, kinahanglan sila mopasakop sa kongregasyon. “Pasagdi ang tanang butang buhaton desente ug pinaagi sa kahikayan.”​—⁠14:​1, 20, 40.

20. (a) Unsang ebidensiya ang gihatag ni Pablo sa pagkabanhaw ni Kristo? (b) Unsa ang kahan-ayan sa pagkabanhaw, ug unsang mga kaaway ang hanawon?

²⁰ Kapihoan sa paglaom sa pagkabanhaw (15:1–16:24). Ang gibanhaw nga Kristo mipakita kang Cephas, sa 12, ngadto sa 500 ka igsoon sa usa ka panahon, kang Santiago, sa tanang apostol, ug kaulahian sa tanan kang Pablo. ‘Kon si Kristo wala pa gibanhaw,’ misulat si Pablo, ‘ang atong pagwali ug pagtuo kakawangan.’ (15:14) Matag usa banhawon sumala sa iya mismong kahan-ayan, si Kristo ang unang mga bunga, unya human kadtong iya sulod sa iyang presensiya. Sa kaulahian iyang itunol ang Gingharian sa iyang Amahan human ang tanang kaaway gibutang ubos sa iyang mga tiil. Bisan ang kamatayon, ang kataposang kaaway, dad-on sa wala. Unsa ang kapuslanan niini alang kang Pablo sa padayong pag-atubang sa mga peligro sa kamatayon kon walay pagkabanhaw?

21. (a) Sa unsang paagi banhawon kadtong manunod sa Gingharian sa Diyos? (b) Unsang sagradong sekreto ang gibutyag ni Pablo, ug unsa ang iyang giingon labot sa kadaogan ibabaw sa kamatayon?

²¹ Apan sa unsang paagi ang mga patay banhawon? Aron ang lawas sa tanom maporma, ang gipugas nga lugas kinahanglan mamatay. Susama niini ang pagkabanhaw sa mga patay. “Kini gipugas ingon pisikal nga lawas, kini banhawon ingon espirituwal nga lawas. . . . Ang unod ug dugo dili makapanunod sa gingharian sa Diyos.” (15:​44, 50) Gitug-an ni Pablo ang sagradong sekreto: Dili ang tanan matulog sa kamatayon, apan sulod sa kataposang trumpeta, sila alid-an sa usa ka pamilok sa mata. Sa dihang kining mortal mosul-ob sa imortalidad, ang kamatayon lamyon sa walay kataposan. “Kamatayon, hain na ang imong kadaogan? Kamatayon, hain na ang imong kalala?” Gikan sa kasingkasing mituaw si Pablo: “Apan salamat sa Diyos, kay siya mihatag kanato sa kadaogan pinaagi sa atong Ginoong Jesu-Kristo!”​—⁠15:​55, 57.

22.Unsang paniklop nga tambag ug awhag ang gihatag ni Pablo?

²² Sa konklusyon gitambag ni Pablo ang kahapsay sa pagkolekta sa mga amot aron ipadala sa Jerusalem sa pagtabang sa mga igsoon nga nanginahanglan. Iyang gisulti ang iyang taliabot nga pagduaw agi sa Macedonia ug gipasabot sila Timoteo ug Apolos mahimong moduaw usab. “Magmata,” awhag ni Pablo. “Magbarog nga malig-on sa pagtuo, magpakalalaki, magmakusganon. Pasagdi ang tanan ninyong kalihokan buhaton uban sa gugma.” (16:​13, 14) Gipadala ni Pablo ang mga timbaya gikan sa mga kongregasyon sa Asya, ug unya iyang gisulat ang pangataposang pangumosta sa iya mismong kamot, nga nagpadala sa iyang gugma.

NGANONG MAPUSLANON

23. (a) Sa unsang paagi giilustrar ni Pablo ang malaglagong sangpotanan sa sayop nga handom ug pagsalig-kaugalingon? (b) Sa unsang awtoridad si Pablo mipunting sa pagtambag sa Panihapon sa Ginoo ug sa hustong pagkaon?

²³ Kining sulat ni apostol Pablo labing mapuslanon sa pagpadako sa atong pagsabot sa Hebreohanong Kasulatan, diin kini mihimog daghang pagkutlo. Sa ikanapulong kapitulo, gipunting ni Pablo nga ang mga Israelita ubos ni Moises miinom gikan sa espirituwal nga bato, nga nagkahulogan si Kristo. (1 Cor. 10:4; Num. 20:11) Unya gipadayon niya ang pagpunting sa malaglagong sangpotanan sa paghandom sa mga butang makadaot, ingon sa panig-ingnan sa mga Israelita ubos ni Moises, ug midugang: “Karon kining mga butang nahitabo kanila ingon mga panig-ingnan, ug sila gisulat alang sa usa ka pasidaan kanato kang kinsa ang mga kataposan sa mga sistema sa mga butang miabot.” Bisan kanus-a dimahimong masaligon-kaugalingon, mohunahuna nga dimapukan! (1 Cor. 10:​11, 12; Num. 14:2; 21:5; 25:⁠9) Makausa pa, mikuha siya ug ilustrasyon gikan sa Kasugoan. Gipunting niya ang mga halad komunyon sa Israel sa pagpakita sa unsang paagi ang mga umalambit sa Panihapon sa Ginoo kinahanglan moambit nga takos sa lamesa ni Jehova. Unya, sa pagpaluyo sa iyang argumento nga husto ang pagkaon sa tanang butang gibaligya sa merkado sa karne, iyang gikutlo ang Salmo 24:​1, nga miingon, “Iya ni Jehova ang yuta ug kanang mipuno niini.”​—⁠1 Cor. 10:​18, 21, 26; Ex. 32:6; Lev. 7:​11-15.

24. Unsang ubang reperensiya ang gihimo ni Pablo sa Hebreohanong Kasulatan sa pagsuporta sa iyang mga argumento?

²⁴ Sa pagpakita sa kalabaw sa “mga butang giandam sa Diyos alang niadtong nahigugma kaniya” ug kakawangan sa “mga katarongan sa maalamong mga tawo” niining kalibotan, si Pablo sa makausa pa mipunting sa Hebreohanong Kasulatan. (1 Cor. 2:9; 3:20; Isa. 64:4; Sal. 94:11) Ingon awtoridad alang sa iyang mga instruksiyon sa kapitulo 5 sa pagpalagpot sa mamumuhat-daotan, iyang gikutlo ang balaod ni Jehova sa ‘paglimpiyo sa kon unsa ang daotan sa inyong taliwala.’ (Deut. 17:⁠7) Sa paghisgot sa iyang katungod nga mabuhi pinaagi sa ministeryo, si Pablo sa makausa pa mipunting sa Kasugoan ni Moises, miingon nga ang mga mananap nga nagtrabaho kinahanglan dili busalan sa pagpugong kanila sa pagkaon ug nga ang mga Levihanon sa pag-alagad sa templo modawat sa ilang bahin gikan sa altar.​—⁠1 Cor. 9:​8-14; Deut. 25:4; 18:⁠1.

25. Unsa ang pipila sa talagsaong punto sa mapuslanong instruksiyon ang unod sa Unang Mga Taga-Corinto?

²⁵ Kadakong kaayohan sa dinasig nga instruksiyon ang atong nadawat gikan sa unang sulat ni Pablo sa mga Kristohanon sa Corinto! Palandonga ang tambag gihatag batok sa pagbahinbahin ug sa pagsunod sa mga tawo. (Kapitulo 1-4) Hinumdomi ang kaso sa imoralidad ug sa unsang paagi gipasiugda ni Pablo ang panginahanglan sa kaligdong ug kahinlo sulod sa kongregasyon. (Kapitulo 5, 6) Palandonga ang iyang dinasig nga tambag labot sa pagkadiminyo, kaminyoon, ug pagbulag. (Kapitulo 7) Hunahunaa ang paghisgot sa apostol sa pagkaon nga gihalad sa mga idolo ingon man kon sa unsang paagi ang panginahanglan sa pagbantay batok sa pagpangdol sa uban ug pagkahulog ngadto sa idolatriya mapugsanong gipasiugda. (Kapitulo 8-10) Tambag labot sa hustong pagpasakop, pagkonsiderar sa mga gasang espirituwal, kanang labing praktikal nga paghisgot sa kalabaw sa malahutayon, dimapakyas nga hiyas sa gugma​—⁠kining mga butang usab girepaso. Ug kamaayo gipasiugda sa apostol ang panginahanglan alang sa kahapsay sa Kristohanong mga miting! (Kapitulo 11-14) Kahibudnganang depensa sa pagkabanhaw ang iyang gisulat ubos sa pagdasig! (Kapitulo 15) Tanan kini ug kapin pa ang milihok atubangan sa mata sa hunahuna​—⁠ug kabililhon niini sa mga Kristohanon sa atong adlaw!

26. (a) Unsang dugay nang gitagnang bulohaton ang humanon sa gibanhaw nga Kristo sa dihang siya momando ingon Hari? (b) Sa sukaranan sa paglaom sa pagkabanhaw, unsang gamhanang pagdasig ang gihatag ni Pablo?

²⁶ Kining sulat labi na midugang sa atong pagsabot sa mahimayaong tema sa Bibliya sa Gingharian sa Diyos. Kini mihatag sa pig-ot nga pasidaan nga ang dimatarong mga tawo dili makasulod sa Gingharian, ug gilista niini ang daghan sa mga bisyo nga makadiskalipikar sa usa ka tawo. (1 Cor. 6:​9, 10) Apan labing importante, gitin-aw niini ang relasyon taliwala sa pagkabanhaw ug sa Gingharian sa Diyos. Gipakita niini si Kristo, “ang unang mga bunga” sa pagkabanhaw, kinahanglan “momando ingon hari hangtod ibutang sa Diyos ang tanang kaaway ubos sa iyang mga tiil.” Unya, sa dihang iyang nawagtang na ang tanang kaaway, lakip ang kamatayon, “iyang itunol ang gingharian sa iyang Diyos ug Amahan, . . . aron ang Diyos mahimong tanang butang sa tanan.” Sa kaulahian, sa katumanan sa saad sa Gingharian nga gihimo sa Eden, ang bug-os pagdugmok sa ulo sa Bitin himoon ni Kristo, uban sa Iyang gibanhaw espirituwal nga mga igsoon. Dako, sa matuod, ang paglaom sa pagkabanhaw niadtong kinsa moambit sa kadili madunoton uban ni Kristo Jesus sa langitnong Gingharian. Sa sukaranan sa paglaom sa pagkabanhaw nga si Pablo mitambag: “Busa, hinigugmang mga igsoon, mahimong malig-on, dimatarog, kanunay dagaya sa bulohaton sa Ginoo, nahibalo nga ang inyong paghago dili kakawangan labot sa Ginoo.”​—⁠1 Cor. 15:​20-28, 58; Gen. 3:15; Roma 16:⁠20.

[Mga potnot]