Si Aquila ug Priscila—Usa ka Sulondang Magtiayon
“IPANGUMOSTA ako kang Prisca ug Aquila nga akong mga isigkamagbubuhat diha kang Kristo Jesus, nga nagpameligro sa ilang kaugalingong mga liog alang sa akong kalag, kang kinsa dili lamang ako apan usab ang tanang kongregasyon sa mga nasod nagapasalamat.”—Roma 16:3, 4.
Kining mga pulonga ni apostol Pablo sa Kristohanong kongregasyon sa Roma nagpakita sa iyang dakong pagtamod ug mainit nga pagtagad niining magtiayona. Gitino niyang di niya sila malimtan sa dihang nagsulat sa ilang kongregasyon. Apan kinsa man kining duha ka “isigkamagbubuhat” ni Pablo, ug nganong gimahal man sila pag-ayo niya ug sa mga kongregasyon?—2 Timoteo 4:19.
Si Aquila maoy usa ka Hudiyong diaspora (ang natibulaag nga mga Hudiyo) ug lumad sa Pontus, usa ka rehiyon sa amihanang Asia Minor. Siya ug ang iyang asawang si Priscila (Prisca) nanimuyo sa Roma. Dihay igoigong Hudiyohanong komunidad nianang siyudara labing menos sukad nailog ni Pompey ang Jerusalem niadtong 63 W.K.P., sa dihang ang dakong gidaghanon sa mga binilanggo gidala ngadto sa Roma ingong mga ulipon. Sa pagkatinuod, ang Romanhong mga sinulat nagbutyag sa paglungtad sa usa ka dosena o kapin pang mga sinagoga sa karaang siyudad. Ubay-ubayng Hudiyo nga gikan sa Roma presente sa Jerusalem sa Pentekostes 33 K.P., sa dihang ilang nadungog ang maayong balita. Lagmit pinaagi kanila nga ang Kristohanong mensahe unang nakadangat sa kaulohan sa Romanhong Imperyo.—Buhat 2:10.
Apan, ang mga Hudiyo gihinginlan gikan sa Roma niadtong tuig 49 o sayo sa 50 K.P. sa pagmando ni Emperador Claudio. Busa, didto sa Gregong siyudad sa Corinto nga nahimamat ni apostol Pablo si Aquila ug Priscila. Sa pag-abot ni Pablo sa Corinto, si Aquila ug Priscila malulotong mitanyag kaniyag pagkamaabiabihon ug trabaho, kay usa ra may ilang trabaho—pagpanghimog tolda.—Buhat 18:2, 3.
Mga Tighimog Tolda
Dili kini sayong trabaho. Ang pagpanghimog tolda naglakip sa pagtabas ug pagtahi sa hunit, gahing materyal o panit. Sumala pa sa historyanong si Fernando Bea, kadto maoy “trabaho nga nanginahanglag kabatid ug pag-amping” sa bahin sa mga tighimog tolda nga naggamit ug “gansangon, gahing mga panapton, nga gigamit sa pagkampo samtang nagabiyahe, nagtaganag kasilongan gikan sa init sa adlaw ug sa ulan, o pangputos ug mga kagamitan sa bodega sa mga barko.”
Magpatungha kinig pangutana. Di ba nag-ingon man si Pablo nga siya ‘naedukar sa tiilan ni Gamaliel,’ ug busa nag-andam kaniya sa pagkab-ot ug dungganong karera sa katuigang umaabot? (Buhat 22:3) Bisan kini tinuod, ang mga Hudiyo sa unang siglo nag-isip niana nga dungganon ang pagtudlo sa usa ka bayongbayong ug trabaho bisan kon siya makadawat ug taas nga edukasyon. Busa maorag si Aquila ug Pablo nakakat-on sa ilang katakos sa pagpanghimog tolda niadtong sila bata pa. Kanang kasinatiana nagamit pag-ayo sa ulahi. Apan ingong mga Kristohanon, wala nila isipa ang maong sekular nga trabaho nga pangunang tumong. Gisaysay ni Pablo nga ang iyang trabaho sa Corinto uban kang Aquila ug Priscila mao lamay paagi sa pagsuportar sa iyang pangunang kalihokan, nga mao ang pagmantala sa maayong balita nga dili ‘makasangon ug gastosong kabug-at kang bisan kinsa.’—2 Tesalonica 3:8; 1 Corinto 9:18; 2 Corinto 11:7.
Dayag, si Aquila ug Priscila nahimuot sa pagbuhat sa tanan nilang maarangan aron mapasayon ang misyonaryong pag-alagad ni Pablo. Kinsay nasayod kon kapila nanghunong ang tulo ka managhigala sa ilang trabaho aron makasangyawng di-pormal ngadto sa mga suki o sa mga lumalabay! Ug bisan tuod ang ilang pagpanghimog tolda ubos nga trabaho ug makapaluya, malipayon sila sa pagbuhat niana, nagtrabaho bisan ‘adlaw ug gabii’ aron palamboon ang intereses sa Diyos—sama sa daghang modernong adlawng mga Kristohanon nga nagsuportar sa ilang kaugalingon pinaagig part-time o popanahong buluhaton aron igahin ang kadaghanang panahong nahibilin sa pagtabang sa katawhan nga makadungog sa maayong balita.—1 Tesalonica 2:9; Mateo 24:14; 1 Timoteo 6:6.
Mga Sanglitanan sa Pagkamaabiabihon
Lagmit gigamit ni Pablo ang balay ni Aquila ingong sentro sa iyang misyonaryong kalihokan sulod sa iyang 18 ka bulan nga pagpuyo sa Corinto. (Buhat 18:3, 11) Nan, lagmit nga si Aquila ug Priscila nalipay usab sa pag-abiabi nila ni Silas (Silvanus) ug Timoteo ingong mga bisita sa ilang pag-abot gikan sa Macedonia. (Buhat 18:5) Ang duha ka sulat ni Pablo ngadto sa mga taga-Tesalonica, nga sa ulahi nahimong bahin sa kanon sa Bibliya, lagmit nasulat samtang ang apostol nagpuyo uban kang Aquila ug Priscila.
Daling mahanduraw nga nianang panahona ang balay ni Priscila ug Aquila nahimong tinuod nga sentro sa teokratikanhong kalihokan. Lagmit didto magkanunayan ang daghang minahal nga mga higala—si Estefanas ug iyang pamilya, ang unang mga Kristohanon sa lalawigan sa Acaya, nga gibawtismohan ni Pablo mismo; si Ticio Justo, nga nagtugot kang Pablo nga gamiton ang iyang balay sa paghatag ug mga pakigpulong; ug si Crispo, ang nagadumalang opisyal sa sinagoga, nga midawat sa kamatuoran uban sa iyang tibuok panimalay. (Buhat 18:7, 8; 1 Corinto 1:16) Dayon anaa si Fortunato ug Acaico; si Gayo, kansang balay ang mga tigom sa kongregasyon mahimong gihimo; si Erasto, ang tinugyanan sa siyudad; si Tercio, ang sekretaryo nga gidiktahan ni Pablo sa iyang sulat ngadto sa mga taga-Roma; ug si Febe, usa ka matinumanong igsoong babaye sa kasikbit nga kongregasyon sa Cencrea, nga lagmit maoy nagdala sa sulat gikan sa Corinto ngadto sa Roma.—Roma 16:1, 22, 23; 1 Corinto 16:17.
Ang modernong-adlawng mga alagad ni Jehova nga may kahigayonan sa pagpasundayag ug pagkamaabiabihon ngadto sa nagapanawng ministro nasayod kon unsa ka makapadasig ug halandomon kana. Ang makapalig-ong mga kasinatian nga giasoy sa maong mga okasyon maoy tinuod nga tinubdan sa espirituwal nga kahayahay sa tanan. (Roma 1:11, 12) Ug, sama kang Aquila ug Priscila, kadtong nagpagamit sa ilang mga balay alang sa mga tigom, tingali sa Pagtuon sa Libro sa Kongregasyon, nakasinati sa kalipay ug katagbawan nga nakaamot niining paagiha alang sa kauswagan sa matuod nga pagsimba.
Suod kaayo ang ilang panaghigalaay ni Pablo nga si Aquila ug Priscila mikuyog kaniya sa iyang pagbiya gikan sa Corinto sa tingpamulak sa 52 K.P., nga mikuyog kaniya hangtod sa Efeso. (Buhat 18:18-21) Nagpabilin sila nianang siyudara ug nagpahilunag sukaranan alang sa sunod duaw sa apostol. Dinhi kuhaa niining maalamong mga magtutudlo sa maayong balita ang larinong si Apolo ug “gipauban kanila” ug nalipay sa pagtabang kaniyang masabtan “ang dalan sa Diyos sa labi pang husto.” (Buhat 18:24-26) Sa dihang giduaw pag-usab ni Pablo ang Efeso sa panahon sa iyang ikatulong misyonaryong panaw, sa mga tingtugnaw sa 52/53 K.P., ang natarang gitikad niining mainitong magtiayon anihonon na. Sa duolag tulo ka tuig, si Pablo nagsangyaw ug nagtudlo didto bahin sa “Ang Dalan,” samtang ang kongregasyon sa Efeso nagtigom sa balay ni Aquila.—Buhat 19:1-20, 26; 20:31; 1 Corinto 16:8, 19.
Sa ulahi, dihang mibalik sila sa Roma, kining duha ka higala ni Pablo nagpadayon sa ‘pagsunod sa dalan sa pagkamaabiabihon,’ nga nagpagamit sa ilang balay alang sa Kristohanong mga tigom.—Roma 12:13; 16:3-5.
Ilang ‘Gipameligro ang Ilang Kaugalingong mga Liog’ Alang Kang Pablo
Lagmit si Pablo mipuyo usab uban kang Aquila ug Priscila samtang didto siya sa Efeso. Uban ba siya kanila sa dihang nagkaguliyang ang mga panday sa pilak? Sumala sa asoy sa Buhat 19:23-31, sa dihang ang mga magbubuhat ug mga halaran mialsa batok sa pagsangyaw sa maayong balita, ang mga igsoon nagpugong kang Pablo sa pagpameligro sa iyang kaugalingon pinaagig pag-adto sa magubtanong panon. Ang pipila ka komentarista sa Bibliya naghunahuna nga mao gayod kadto ang peligrosong kahimtang nga si Pablo mibating ‘wala-makatino bisan sa iyang kaugalingong kinabuhi’ ug nga si Aquila ug Priscila nanginlabot sa usa ka paagi, nga “nagpameligro sa ilang kaugalingong mga liog” alang kaniya.—2 Corinto 1:8; Roma 16:3, 4.
Sa dihang ‘milurang ang kagubot,’ si Pablo maalamong mibiya sa siyudad. (Buhat 20:1) Sa walay duhaduha si Aquila ug Priscila nakaatubang usab sa pagsupak ug pagyubit. Nakapaguol ba kadto kanila? Sa kasukwahi, si Aquila ug Priscila maisogong nagpadayon sa ilang Kristohanong mga paningkamot.
Usa ka Suod nga Magtiayon
Human matapos ang pagmando ni Claudio, si Aquila ug Priscila mibalik sa Roma. (Roma 16:3-15) Bisan pa niana, sa kataposang higayon nga gihisgotan sila sa Bibliya, makaplagan nato sila balik sa Efeso. (2 Timoteo 4:19) Sa makausa pa, sama sa tanang ubang reperensiya sa Kasulatan, kining bana ug asawa gihisgotang magkauban. Pagkasuod ug nahiusang magtiayon! Dili mahinumdoman ni Pablo kanang minahal nga igsoon, si Aquila, nga di mahinumdoman ang matinumanong pakigtambayayong sa iyang asawa. Ug pagkamaayong panig-ingnan sa Kristohanong mga magtiayon karong adlawa, kay ang matinumanong tabang sa debotadong asawa magtugot sa usa ka kapikas nga makabuhat ug dako “diha sa buluhaton sa Ginoo” ug, usahay, mas labaw pa kay sa posibleng mahimo ingong tagsaanon.—1 Corinto 15:58.
Si Aquila ug Priscila nakaalagad sa nagkalainlaing kongregasyon. Sama kanila, daghang masibotong modernong adlawng mga Kristohanon nakahimo sa pagbalhin diin dako ang panginahanglan. Nakasinati usab sila sa kalipay ug katagbawan gumikan sa pagkakita sa pagtubo sa intereses sa Gingharian ug nakaugmad sa mainiton ug bililhong Kristohanong panaghigalaay.
Tungod sa ilang mabulokong panig-ingnan sa Kristohanong gugma, napahimuslan ni Aquila ug Priscila ang pagdayeg ni Pablo ug sa uban. Apan mas importante pa, natukod nila ang maayong reputasyon uban kang Jehova mismo. Ang Kasulatan nagpasalig kanato: “Ang Diyos dili usang dili-matarong nga kalimtan ang inyong buhat ug ang gugma nga inyong gipakita alang sa iyang ngalan, sa pagkaagi nga kamo nakaalagad sa mga balaan ug padayong nagaalagad.”—Hebreohanon 6:10.
Wala tingali kitay kahigayonan nga gamiton ang atong kaugalingon sa mga paagi sama sa nahimo ni Aquila ug Priscila, bisan pa kita makasundog man sa ilang ekselenteng panig-ingnan. Mabatonan ta ang halalom nga katagbawan samtang atong ideboto ang atong kusog ug kinabuhi sa sagradong pag-alagad, nga dili gayod malimot sa “pagbuhat sa maayo ug ang pagpakig-ambitay sa mga butang sa uban, kay sa maong mga halad ang Diyos nahimuot pag-ayo.”—Hebreohanon 13:15, 16.