Kinahanglan Bang Tumanon sa mga Kristohanon ang Igpapahulay?
Tubag sa Bibliya
Ang mga Kristohanon wala obligaha sa pagtuman sa senemanang igpapahulay. Sila nailalom sa “balaod ni Kristo,” nga wala maglakip sa pagtuman sa Igpapahulay. (Galacia 6:2; Colosas 2:16, 17) Nganong segurado ta niana? Una, tagdon nato ang sinugdanan sa Igpapahulay.
Unsa ang Igpapahulay?
Ang pulong nga gihubad ug “igpapahulay” naggikan sa Hebreohanong pulong nga nagkahulogang “pagpahulay; paghunong.” Sa Bibliya, kini unang mabasa sa mga sugo nga gihatag ngadto sa karaang Israel. (Exodo 16:23) Pananglitan, ang ikaupat sa Napulo ka Sugo nag-ingon: ‘Hinumdomi ang adlawng igpapahulay nga magtamod niini nga sagrado, magtrabaho ka ug magbuhat sa tanan mo nga buluhaton sa unom ka adlaw. Apan ang ikapito ka adlaw usa ka igpapahulay alang kang Jehova nga imong Diyos. Dili ka magbuhat ug bisan unsang buluhaton.’ (Exodo 20:8-10) Ang Igpapahulay nagsugod sa pagsalop sa adlaw sa Biyernes hangtod sa pagsalop sa adlaw sa Sabado. Nianang higayona, ang mga Israelitas dili puwedeng mobiya sa ilang lugar, maghaling, mangahoy, o mamas-an. (Exodo 16:29; 35:3; Numeros 15:32-36; Jeremias 17:21) Kamatayon ang silot kon lapason ang Igpapahulay.—Exodo 31:15.
Sa kalendaryo sa mga Hudiyo, may ubang adlaw sab nga gitawag ug igpapahulay, apil ang ika-7 ug ika-50 nga mga tuig. Sa mga tuig sa Igpapahulay, ang yuta dili tikaron ug ang mga Israelitas dili pugson sa pagbayad sa utang.—Levitico 16:29-31; 23:6, 7, 32; 25:4, 11-14; Deuteronomio 15:1-3.
Gitapos sa halad ni Jesus ang balaod sa Igpapahulay
Nganong ang balaod sa Igpapahulay dili na mapadapat sa mga Kristohanon?
Ang balaod sa Igpapahulay para lang sa katawhan nga nailalom sa Balaod nga gihatag pinaagi kang Moises. (Deuteronomio 5:2, 3; Ezequiel 20:10-12) Wala gayod obligaha sa Diyos ang ubang katawhan sa pagsunod sa igpapahulay. Gani, bisan ang mga Hudiyo ‘napagawas na gikan sa Balaod’ ni Moises, apil sa Napulo ka Sugo, pinaagi sa halad ni Jesu-Kristo. (Roma 7:6, 7; 10:4; Galacia 3:24, 25; Efeso 2:15) Imbes nga sundon ang Balaod ni Moises, gisunod sa mga Kristohanon ang kinalabwang balaod, ang gugma.—Roma 13:9, 10; Hebreohanon 8:13.
Sayop nga pagtuo sa Igpapahulay
Sayop nga pagtuo: Gisugdan sa Diyos ang Igpapahulay dihang mipahulay siya sa ikapitong adlaw.
Ang tinuod: Ang Bibliya nag-ingon: “Gipanalanginan sa Dios ang ikapitong adlaw ug gibalaan niya kini kay sa maong adlaw natapos niya ang iyang pagpamuhat ug mipahulay siya gikan sa tanan niyang gibuhat.” (Genesis 2:3, Ang Bag-ong Maayong Balita Biblia) Kini nga bersikulo dili balaod para sa tawo, kondili maoy paghisgot lang sa gihimo sa Diyos sa ikapitong adlaw sa paglalang. Walay gihisgotan sa Bibliya nga naay naghimo sa igpapahulay sa wala pa si Moises.
Sayop nga pagtuo: Ang mga Israelitas nailalom na sa balaod sa Igpapahulay sa wala pa ang Balaod ni Moises.
Ang tinuod: Giingnan ni Moises ang mga Israelitas: “Si Jehova nga atong Diyos naghimog usa ka pakigsaad uban kanato sa Horeb,” dapit nga duol sa Bukid sa Sinai. Lakip niini nga pakigsaad ang balaod sa Igpapahulay. (Deuteronomio 5:2, 12) Ang kasinatian sa mga Israelitas nagpakita nga ang Igpapahulay bag-o para nila. Kon ang mga Israelitas nailalom na daan sa balaod sa Igpapahulay sa didto pa sila sa Ehipto, nganong miingon man ang Diyos nga ang Igpapahulay magpahinumdom nila sa ilang paggawas sa Ehipto? (Deuteronomio 5:15) Nganong kinahanglan pa silang ingnon nga dili sila mamunit ug mana sa ikapitong adlaw? (Exodo 16:25-30) Ug nganong wala man sila mahibalo kon unsay buhaton dihang may misupak sa unang higayon sa balaod sa Igpapahulay?—Numeros 15:32-36.
Sayop nga pagtuo: Ang Igpapahulay maoy pakigsaad nga walay kataposan ug busa kinahanglan gihapong sundon.
Ang tinuod: Ang ubang hubad sa Bibliya naghisgot sa Igpapahulay ingong “kasabotan nga walay kataposan.” (Exodo 31:16, Biblia sa Kristohanong Katilingban) Apan, ang Hebreohanong pulong nga gihubad ug “walay kataposan” mahimong nagpasabot sab ug “hangtod sa panahong walay tino,” dili gyod kay hangtod sa hangtod. Pananglitan, gigamit sa Bibliya kana nga pulong sa paghubit sa pagkasaserdote sa mga Israelitas, nga gitapos sa Diyos mga 2,000 ka tuig kanhi.—Exodo 40:15; Hebreohanon 7:11, 12.
Sayop nga pagtuo: Ang mga Kristohanon kinahanglang magtuman sa Igpapahulay kay si Jesus nagtuman niana.
Ang tinuod: Gituman ni Jesus ang Igpapahulay kay siya Hudiyo man, nga obligadong mosunod sa Balaod ni Moises sukad sa pagkahimugso. (Galacia 4:4) Human mamatay si Jesus, gitapos kining pakigsaad sa Balaod, apil ang Igpapahulay.—Colosas 2:13, 14.
Sayop nga pagtuo: Ingong Kristohanon, gituman ni apostol Pablo ang Igpapahulay.
Ang tinuod: Si Pablo misulod sa mga sinagoga sa adlawng Igpapahulay, dili aron moapil sa mga Hudiyo sa ilang pagtuman niini. (Buhat 13:14; 17:1-3; 18:4) Hinuon, ingong pagsunod sa kostumbre niadtong panahona, siya nagwali sa maayong balita sa mga sinagoga, kay ang nagaduawng mga mamumulong mahimo mang dapiton sa paghatag ug pakigpulong niadtong nagtigom sa pagsimba. (Buhat 13:15, 32) Si Pablo nagwali “matag adlaw,” dili lang panahon sa Igpapahulay.—Buhat 17:17.
Sayop nga pagtuo: Dominggo ang Igpapahulay sa mga Kristohanon.
Ang tinuod: Walay sugo diha sa Bibliya nga sa Dominggo, ang unang adlaw sa semana, mopahulay ug mosimba ang mga Kristohanon. Alang sa unang mga Kristohanon, ang Dominggo maoy tingtrabaho sama sa ubang adlaw. Ang The International Standard Bible Encyclopedia nag-ingon: “Sa ika-4 nga siglo lang nga ang Dominggo nahimong igpapahulay, dihang gimando ni Constantine [paganong emperador sa Roma] nga dili himoon sa Dominggo ang ubang buluhaton.”a
Apan, komosta ang mga teksto nga nagpakitang daw espesyal nga adlaw ang Dominggo? Ang Bibliya nag-ingon nga si apostol Pablo ug ang iyang isigkamagtutuo nangaon “sa unang adlaw sa semana,” Dominggo, pero makataronganon lang kini kay si Pablo mobiya man pagkasunod adlaw. (Buhat 20:7) Sa susama, ang ubang kongregasyon giingnan nga maggahin ug pondo “matag unang adlaw sa semana,” sa Dominggo, para sa hinabang, pero praktikal lang kini nga sugyot sa pagbadyet. Ang mga donasyon ibilin lang sa balay, dili dalhon sa dapit diin sila magtigom.—1 Corinto 16:1, 2.
Sayop nga pagtuo: Dili hustong maggahin ug usa ka adlaw matag semana para mopahulay ug mosimba.
Ang tinuod: Sumala sa Bibliya, ang matag Kristohanon na ang modesisyon niini.—Roma 14:5.
a Tan-awa sab ang New Catholic Encyclopedia, Ikaduhang Edisyon, Tomo 13, panid 608.