KALIHIM SA SIYUDAD

Sa munisipal nga kagamhanan sa gawasnong mga siyudad sa Asia Minor ubos sa Imperyo sa Roma, ang kalihim sa siyudad (Gr., gram·ma·teusʹ) mao ang labing hinungdanong opisyal sa publiko. Dayag nga siya gipili sa mga tawo alang sa maong katungdanan ug nag-alagad ingong pangunang membro sa munisipal nga kagamhanan. Mahimong atong ikatandi siya sa usa ka mayor karong adlawa, ingon sa paghubad niini nga termino sa pipila ka hubad. Busa, siya adunay dakong impluwensiya sa mga kalihokan sa siyudad, ug ang iyang halangdong katungdanan gitamod pag-ayo sa mga tawo ingong labaw pa kay sa gipasabot sa pulong nga “klerk” o “klerk sa lungsod,” ingon sa paggamit sa ubay-ubayng mga hubad sa Bibliya diha sa Buhat 19:​35, diin ang gram·ma·teusʹ makita sa usa ka kahimtang ug kahulogan nga lahi kay sa naandang paggamit niini sa dihang ipadapat ngadto sa Hudiyong mga eskriba. Ang impluwensiya nga nabatonan sa usa ka kalihim sa siyudad gipakita sa dihang kini nga opisyal didto sa Efeso nagpahilom sa magubtanong panon nga nagkatigom batok kang Pablo ug sa iyang mga kauban.​—Buh 19:35-41.

Ang kalihim sa siyudad may direktang kontak sa prokonsul sa lalawigan ug nagsilbing kontak tali sa kagamhanan sa siyudad ug sa Romanhong administrasyon sa lalawigan diin ang Efeso maoy usa sa mga sentro. Kini nagpaarang sa kalihim sa paglihok ingong tigpataliwala tali sa Romanhong mga awtoridad ug sa katawhan sa siyudad. Sa mga siyudad sa Asia, ang kalihim sa siyudad ang may tulubagon ngadto sa Romanhong awtoridad sa pagpatunhay sa balaod ug kahusay sulod sa iyang hurisdiksiyon. Sa usa ka bahin, kini ang hinungdan kon nganong nabalaka ang kalihim sa siyudad sa dihang ang katawhan sa Efeso gisibahan sa mga platero sa Efeso tungod sa pagsangyaw nga gihimo ni apostol Pablo. Kadto maoy usa ka magubtanong panon, usa ka ilegal nga panagkatigom didto sa teatro. Sila nameligro nga isumbong ug sedisyon, ingon sa gipasiugda sa kalihim sa siyudad ngadto sa katawhan. Siya nahadlok nga papanubagon siya mismo sa mga Romano.