Ang Tinamdan Dako ug Epekto!

ANG uban mopili sa “kahimtang,” ug tingali moingon, “Magmalipayon ko . . .

• “kon daghan pa lang unta kog kuwarta”

• “kon unta maayo ang akong kaminyoon”

• “kon unta himsog kog panglawas”

Pero ang tinuod, kon bahin sa pagkahimong malipayon, ang tinamdan mas dakog epekto kay sa kahimtang ug genes o napanunod nga kinaiya. Ug maayo kana. Ngano? Tungod kay lahi sa imong kahimtang ug sa imong genes nga niini wala kaayo kay kontrol o wala na gyod kay mahimo, ang imong tinamdan imong makontrolar.

Ang Bibliya nag-ingon: “Ang kasingkasing nga malipayon maayo nga tambal, apan ang masulub-on nga espiritu makapauga sa kabukogan.” (Proverbio 17:22) Sa ato pa, dako gayod ug epekto ang imong tinamdan! Kini makaapektar kon makab-ot ba nimo ang imong tumong o dili o kon tungod sa usa ka trahedya ikaw mahimo bang maayo o dili.

Ang uban basin dili motuo niana. Sila tingali mangatarongan:

• ‘Nganong itago man nako ang akong kalisod aron ingnong wala maglisod?’

• ‘Bisag unsa pa ko ka positibo, ang akong kahimtang dili na mausab.’

• ‘Mas maayo pang magmarealistiko.’

Kana nga mga rason daw husto. Bisan pa niana, ang positibong tinamdan makahatag ug kaayohan. Agig ilustrasyon, tagda ang sunod nga mga situwasyon.

Sa trabahoan, si Alex ug Brian nagkugig trabaho sa magkalahi nga proyekto. Sa gisusi ang ilang trabaho, gisulti sa superbisor ang mga sayop diha sa matag proyekto.

• 

  Alex: “Munamuna nakong paningkamot pero wala lang gihapon nako matarong ang akong trabaho! Dili gyod ko magsilbi niining trabahoa. Bisag unsaon pa nakog paningkamot, ang akong agi wala gihapoy ayo. Unsay kapuslanan nga maningkamot pa ko?”

• 

  Brian: “Gisultihan ko sa akong boss kon unsay iyang nagustohan sa akong trabaho, pero may mga sayop ko nga nahimo. May nakat-onan ko nga makatabang nako sa pagpauswag pa sa sunod higayon.”

UNSAY IMONG HUNAHUNA?

• Unom ka bulan gikan karon, kinsa kanila ang mahimong mas maayong empleyado—si Alex o si Brian?

• Kon ikaw ang nagpaempleyo, kinsa kanila ang imong dawaton o ipabilin sa trabaho?

• Kon ikaw na mismo ang mahigawad, ang imo bang reaksiyon sama kang Alex o kang Brian?

Si Andrea ug Brittney nagmamingawon. Lainlain silag paagi sa pagsagubang sa situwasyon.

• 

  Si Andrea naghunahuna lang sa iyang kaugalingon. Dili siya mohimog maayo para sa uban gawas kon silay mouna sa pagbuhat ug maayo para kaniya. Siya nangatarongan, ‘Nganong mag-usik man kog panahon niadtong walay gihimo para nako?’

• 

  Si Brittney naningkamot sa pagpakitag kaayo sa mga tawo ug sa paghimog maayo para sa uban, mapasalamaton man sila o dili. Nagsunod siya sa Bulawanong Lagda—sa pagtratar sa uban nga maoy gusto niya nga ilang itratar kaniya. (Lucas 6:31) Para kang Brittney, malipay siya sa paghimog maayo para sa uban.

UNSAY IMONG HUNAHUNA?

• Kinsa kanila ang gusto nimo nga mahimong higala?

• Kinsa kanila ang mahimong malipayon sa iyang pagkahimong higala sa uban?

• Kon nagmamingawon ka, ang imo bang paagi sa pagsagubang sa kamingaw sama kang Andrea o kang Brittney?

Tingali may kaila ka nga samag kinaiya ni Brian ug Brittney. Basig mobati sab ka nga sama ka kanila. Kon mao, imong makita nga ang imong tinamdan dakog epekto sa imong kinabuhi. Sa laing bahin, komosta kon sama ka kang Alex o Andrea? Tagda ang tulo ka paagi diin ang Bibliya makatabang kanimo sa pagbaton ug positibog tinamdan bahin sa mga problema sa kinabuhi.

ANG BIBLIYA NAG-INGON: “Naluya ka ba sa adlaw sa kasakit? Ang imong kusog diyutay ra.”—Proverbio 24:10.

ANG KAHULOGAN NIINI: Ang pagkanegatibo makapaluya kanimo ug mawad-an kag kusog nga imong gikinahanglan sa pagpauswag sa imong situwasyon o sa pag-atubang niana.

PANANGLITAN: Sa bata pa, si Juliza dili malipayon. Sila pobre ug palahubog pa gyod ang iyang amahan. Nagbalhin-balhin silag puyo. Sa primero, si Juliza negatibog panglantaw sa iyang kinabuhi. Apan nausab kana. Unsay nakatabang kaniya? “Bisan sa wala pa masulbad sa akong ginikanan ang ilang problema,” si Juliza miingon, “ang Bibliya nakatabang kanako sa pagkahimong positibo. Ug hangtod karon ang mga prinsipyo sa Bibliya nakapanalipod kanako batok sa negatibong panglantaw. Kon ang mga tawo magpakitag kinaiya nga dili ko makaangay, ako silang sabton kon nganong ingon sila niana.”

Sama sa nakat-onan ni Juliza, ang Bibliya puno ug makatabang nga mga prinsipyo. Ang tambag niini makatabang kanimo sa pagsagubang sa dili maayong mga kahimtang. Pananglitan, ang Efeso 4:23 nag-ingon: “Magbag-o kamo diha sa puwersa nga nagpalihok sa inyong kaisipan.”

Gipakita niana nga bersikulo nga ang imong tinamdan mahimong mausab. Ikaw ‘makabag-o’ sa imong tinamdan. Apan kinahanglang padayon ang paghimo niana nga kausaban.

ANG BIBLIYA NAG-INGON: “Ang tanang adlaw sa sinakit maoy daotan; apan ang malipayon ug kasingkasing may kombira sa kanunay.”—Proverbio 15:15.

ANG KAHULOGAN NIINI: Kon ang imong panglantaw sa tanang butang negatibo, ikaw mobati nga “sinakit” ug matag adlaw ang tanan “daotan,” o mangiob. Apan kon positibo kag hunahuna, ikaw magmalipayon. Anaa ra kanimo kon unsay imong pilion.

PANANGLITAN: Human sa daghang operasyon sa pagkuha sa tumor sa utok ni Yanko, naapektohan ang iyang paglihoklihok ug pagsulti. Kay nagtuo nga mahimo kining babag sa pagkab-ot sa iyang mga tumong, si Yanko nawad-ag paglaom sa daghang tuig. Dayon siya nausab. Sa unsang paagi? “Imbes magsigeg hunahuna sa mga butang nga dili na nako mahimo,” siya miingon, “nakakat-on ko sa pagsentro sa akong hunahuna sa mga butang nga makapadasig.”

Usa sa gihimo ni Yanko mao ang pagbasag mga teksto sa Bibliya. “Kini nakatabang nako sa pagpabiling positibo,” siya miingon. “Wala ko malimot sa akong dagkong tumong, pero maoy akong gihatagag pagtagad ang ginagmayng tumong nga akong makab-ot karon. Kon maluya ko, mamalandong ko sa daghang butang nga nakahatag nakog kalipay.”

Sama kang Yanko, masagubang nimo ang imong negatibong hunahuna ug mapulihan kinig positibo. Kon mag-atubang kag dili maayong mga kahimtang—tingali problema sa panglawas, sama kang Yanko—pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Wala na ba gyoy paglaom kini nga kahimtang? Ingon na lang ba gyod ko niini?’ Wad-a ang negatibong hunahuna pinaagi sa pagpamalandong sa positibong mga butang.

ANG BIBLIYA NAG-INGON: “Adunay labaw nga kalipay sa paghatag kay sa pagdawat.”—Buhat 20:35.

ANG KAHULOGAN NIINI: Ang pagkamahinatagon makalipay sa naghatag. Ngano? Kay kita gilalang labaw pa kay sa pagtagana lang sa atong panginahanglan. (Filipos 2:3, 4; 1 Juan 4:11) Ang kalipay nga bation tungod sa atong pagkamahinatagon makatabang kanato sa pagsagubang sa dili maayong mga kahimtang sa kinabuhi.

PANANGLITAN: Si Josué dunay sakit nga spina bifida, grabeng depekto sa taludtod. Kanunay siyang mobatig kasakit. Apan si Josué malipayon sa iyang pagtabang sa uban. “Imbes moingon, ‘Dili nako na mahimo’” miingon si Josué, “malipay ko sa paghunahunag praktikal nga paagi sa pagtabang sa mga tawo sa ilang adlaw-adlawng panginahanglan. Nakakita kog mga paagi sa paghimog maayo para sa uban, ug kini nakapalipay nako.”

Pangitag mga higayon sa pagpakitag pagsakripisyo sa kaugalingon. Pananglitan, makahimo ka ba sa pagluto para sa nagsakit nimong silingan? May kaila ka ba nga tigulang nga nagkinahanglag tabang sa mga buluhaton sa balay?

Tagda ang imong tinamdan sama sa imong pagtagad ug usa ka garden. Ibta ang makadaot nga mga sagbot sa pagkanegatibo. Pagsabod ug mga binhi sa pagkapositibo, ug abonohi ang imong kinabuhi ug mga buhat nga makapatunghag makapalipayng mga bunga. Ikaw moanig bunga nga makahimo sa imong kinabuhi nga mas matagbawon. Ug imong makita nga ang tinamdan dako gayod ug epekto!