TAWONG GIPAGAWAS, TAWONG GAWASNON

Panahon sa pagmando sa Roma, ang usa nga napahigawas gikan sa pagkaulipon gitawag nga “tawong gipagawas” (Gr., a·pe·leuʹthe·ros), samtang ang usa ka “tawong gawasnon” (Gr., e·leuʹthe·ros) maoy gawasnon sukad sa pagkatawo, nga naghupot ug bug-os nga mga katungod sa pagkalungsoranon, sama kang apostol Pablo.​—Buh 22:28.

Ang pormal nga kagawasan nagtugot sa tawong gipagawas nga makabaton ug Romanong pagkalungsoranon, apan kining kanhing ulipon dili makahupot ug politikanhong katungdanan bisan tuod nga ang iyang mga kaliwat makahupot niana diha sa ikaduha o bisan gani sa ikatulong kaliwatan. Apan, ang dili-pormal nga kagawasan naghatag lamang ug praktikal nga kagawasan ngadto sa indibiduwal, dili mga katungod sa pagkalungsoranon.​—Tan-awa ang LUNGSORANON, PAGKALUNGSORANON.

Sanglit ang tawong gipagawas giisip nga gipanag-iya sa pamilya sa iyang kanhing agalon, adunay obligasyon ang duha ka partido sa usag usa. Ang tawong gipagawas mahimong magpabilin sa balay ug magtrabaho sa iyang kanhing agalon o kaha makadawat ug uma ug puhonan aron makasugod sa iyang kaugalingong kapanginabuhian. Kon mamatay ang tawong gipagawas, ang agalon maglubong kaniya diha sa lubnganan sa pamilya, mag-atiman sa buhi pa nga gagmayng mga anak, ug manunod sa katigayonan kon walay mga manununod. Sa laing bahin, kon ang agalon maglisod sa panalapi, sumala sa balaod ang tawo nga iyang gipagawas mao gayod ang mag-atiman kaniya. Apan ang mga katungod sa kanhing agalon maylabot sa tawo nga iyang gipagawas dili ikapasa ngadto sa iyang mga manununod.

Giingon nga kadtong iya sa “Sinagoga sa Tawong Gipagawas” maoy mga Hudiyo nga nabihag sa mga Romano ug unya sa ulahi napahigawas. Ang laing panglantaw mao nga kining mga tawhana maoy gipagawas nga mga ulipon nga nahimong kinabig nga mga Hudiyo. Ang hubad sa Armenianhong Bersiyon nagtawag niining mga tawhana ingong “Mga Libyanhon,” sa ato pa, mga tawong taga-Libya.​—Buh 6:9.

Sumala sa gipakita sa Kasulatan, bisan tuod ang usa ka Kristohanon tingali ulipon sa usa ka yutan-ong agalon, sa pagkatinuod siya maoy tawong gipagawas ni Kristo, nga napahigawas gikan sa pagkaulipon sa sala ug kamatayon. Apan kay napalit na pinaagi sa usa ka bili, sa bililhong dugo ni Jesus, ang usa ka Kristohanon nga tawong gawasnon sa pisikal nga diwa maoy usa ka ulipon sa Diyos ug ni Jesu-Kristo, nga obligado sa pagsunod sa ilang mga sugo. Kini nagpakita nga alang sa mga tawo ang kagawasan kanunayng relatibo, dili bug-os. Busa, sa panglantaw sa Diyos, sulod sa Kristohanong kongregasyon, walay kalainan tali sa ulipon ug sa tawong gawasnon. Dugang pa, ang kagawasan nga nabatonan sa usa ka Kristohanon wala maghatag kaniyag katungod sa paggamit niini ingong takoban sa pagkadaotan.​—1Co 7:​22, 23; Gal 3:28; Heb 2:​14, 15; 1Pe 1:​18, 19; 2:16.