CLAUDIO LISIAS

Ang komandante militar sa Romanhong garison sa Jerusalem sa dihang si apostol Pablo kataposang miduaw didto sa mga 56 K.P. Ingong usa ka komandante militar (chiliarch), si Claudio Lisias may 1,000 ka tawo ubos sa iyang pagmando. Ang iyang Gregong ngalang Lisias nagpasabot nga siya usa ka Grego sukad sa pagkatawo. Siya nakabaton sa Romanong pagkalungsoranon baylo sa usa ka dakong kantidad sa salapi lagmit sa panahon sa pagmando ni Claudio, nga niadtong panahona, ingon sa naandang gibuhat niadtong nagtinguha nga mahimong lungsoranon, iyang gigamit ang ngalan sa nagamandong emperador. (Buh 22:28; 23:26) Sumala sa Romanong historyador nga si Dio Cassius, sa sayong bahin sa pagmando ni Emperador Claudio, ang Romanong pagkalungsoranon sagad gibaligya baylo sa dakong kantidad sa salapi.​—Dio’s Roman History, LX, 17, 5, 6.

Si Claudio Lisias gihisgotan diha sa asoy sa Mga Buhat tungod sa iyang mga pagpakiglabot kang apostol Pablo. Siya ug ang mga sundalo ug ang mga opisyal sa kasundalohan nga uban kaniya nagluwas kang Pablo gikan sa kamatayon sa mga kamot sa nagkaguliyang nga magubtanong panon. Sa pagdakop kang Pablo, si Claudio Lisias nagsugo nga gaposon ang apostol, ug sa dihang siya wala makatino pinaagi sa pagpakisayod sa matang sa sumbong batok kaniya tungod sa kaguliyang, siya nagsugo nga dad-on ang apostol ngadto sa kuwartel sa mga sundalo nga nahimutang sa Torre sa Antonia.​—Buh 21:30-34.

Nasaypan ni Claudio Lisias si Pablo nga mao ang Ehiptohanon nga sa miagi nagsugnib ug pag-alsa batok sa pamunoan ug nagdala sa 4,000 ka “magbabarawng mga lalaki” ngadto sa kamingawan. Apan, sa pagkahibalo nga dili diay siya, iyang gitugotan ang hangyo sa apostol nga mosulti ngadto sa panon sa katawhan gikan sa hagdanan, lagmit ang hagdanan sa kuta. Sa dihang ang kapintasan miulbo na usab human gilayon hisgoti ni Pablo ang iyang buluhaton sa pag-adto sa kanasoran, si Claudio Lisias nagsugo nga dad-on siya sa sulod sa kuwartel sa mga sundalo ug usisaon pag-ayo uban ang paglapdos.​—Buh 21:35-40; 22:21-24.

Sa pagkadawat ug taho nga si Pablo maoy usa ka Romanong lungsoranon ug human makahimog personal nga pagpakisayod, si Claudio Lisias nahadlok tungod kay gilapas niya ang mga katungod sa usa ka Romano pinaagi sa pagpagapos kaniya. (Buh 22:25-29) Ang pagdawat niya sa pangangkon ni Pablo isip Romanong lungsoranon pinasukad sa kaugalingong pulong sa apostol mas masabtan kon isipon nga diyutay ra kaayo ang posibilidad nga mamakak ang usa ka tawo sa pag-angkon sa mga katungod sa Romanong pagkalungsoranon, kay ang mobuhat niana makaagom sa silot nga kamatayon. Nag-ingon ang historyador nga si Suetonius: Ang emperador “nagdili sa mga tawo nga langyawng gipanganak sa paggamit sa Romanong mga ngalan ilabina kon kini maoy ngalan sa mga banay. Kadtong walay katungod nga migamit sa mga pribilehiyo sa Romanong pagkalungsoranon iyang gipatay didto sa kapatagan sa Esquiline.”​—The Lives of the Caesars, Claudio XXV, 3.

Kay nagtinguha gihapon nga mabatonan ang kamatuoran labot sa sumbong batok kang Pablo, si Claudio Lisias nagsugo sa Sanhedrin sa pagtigom. Niana nga okasyon gihisgotan ni Pablo ang bahin sa pagkabanhaw nga miresulta ug panagsumpaki taliwala sa mga membro sa Sanhedrin nga tungod niana si Claudio Lisias, nga nahadlok nga si Pablo ilang wataswatason, nagsugo sa mga sundalo sa pagsakmit sa apostol gikan sa ilang taliwala.​—Buh 22:30; 23:6-10.

Sa ulahi, sa dihang nahibaloan gikan sa mismong pag-umangkong lalaki ni Pablo ang usa ka laraw sa mga Hudiyo sa pagpatay sa apostol, gipatawag ni Claudio Lisias ang iyang duha ka opisyal sa kasundalohan ug nagsugo kanila nga mag-andam ug 200 ka sundalo, 70 ka mangangabayo, ug 200 ka magbabangkaw nga mobiya paingon sa Cesarea sa mga alas 9:00 s.g. aron sa pagdala kang Pablo ngadto kang Gobernador Felix. (Buh 23:16-24) Sa pagsunod sa Romanhong balaod, siya nagpadala usab ug sulat nga naghisgot sa kaso ngadto kang Gobernador Felix. Apan, dili bug-os tinuod ang gisulat sa maong sulat. Bisag miila nga walay sala si Pablo, gipalutaw ni Claudio Lisias nga iyang giluwas si Pablo sa dihang nahibaloan niya nga ang apostol maoy usa ka Romano, samtang ang tinuod iyang gilapas ang mga katungod sa pagkalungsoranon ni Pablo pinaagi sa pagpagapos kaniya ug nagsugo gani nga siya usisaon uban ang mga paglapdos.​—Buh 23:25-30.

Maylabot sa nahibaloan sa tinun-ang si Lucas bahin sa kaundan sa maong sulat, lagmit nga ang sulat mismo gibasa panahon sa paghusay sa kaso ni Pablo. Ang apostol nakadawat gani ug kopya niana human nga si Pablo miapelar kang Cesar.