PAGKADILI-MADUNOTON

Ang kinaiyahan sa usa ka lawas nga dili madunot, madaot, o malaglag.

Ang direktang mga paghisgot sa pagkadili-madunoton makaplagan lamang diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan. Diha niana kini nga pulong gihubad gikan sa Gregong pulong nga a·phthar·siʹa, nga giporma sa negatibong prefix nga a ug sa usa ka porma sa phtheiʹro. Kining ulahing pulong nagkahulogang “kadaot” (2Co 7:2) o “makadaot” (1Co 15:33), nga mao ang pagpadangat ngadto sa usa ka ubos nga kahimtang; usab “patyon” o “laglagon.” (2Pe 2:12) Ang adhetibong porma nga aʹphthar·tos (dili-madunoton) gigamit usab.

Pagkadunot ug Pagkamadunoton. Bahin sa pagkadili-madunoton, makatabang kon analisahon una ang paggamit sa Gregong mga termino alang sa pagkadunot ug pagkamadunoton. Hinumdomi nga adunay kalainan tali sa usa ka butang nga dunot ug sa pagkamadunot niini, sa ato pa, mahimong madunot.

Ang pagkadunot ug pagkamadunoton mahimong ilangkit sa mga butang nga materyal ug sa mga butang nga dili materyal. Ang purongpurong nga gitinguha sa Gregong mga atleta maoy madunoton​—mahimong madaot, maut-ot, o matata. (1Co 9:25) Bisan ang bulawan (matunaw sa aqua regia) ug plata mahimong madunot. (1Pe 1:18; itandi ang San 5:3.) Ang mga sakayan mahimong ‘maguba’ o, sa literal, “madaot” (gikan sa intensive nga porma sa di·a·phtheiʹro), nga madaot ang estruktura niini. (Pin 8:9) Ang samang Gregong pulong gigamit maylabot sa ‘paglaglag’ o pagdaot sa yuta. (Pin 11:18) Ang tawo, ang unodnong linalang, maoy madunoton (Rom 1:23); diha sa iyang dili-hingpit nga kahimtang ang iyang lawas mahimong taptan sa makadaot nga mga sakit ug sa ngadtongadto matun-as diha sa kamatayon, diin ang lawas madugta. (Buh 13:36) Maylabot sa mga butang nga dili materyal, ang maayong pamatasan mahimong madaot pinaagi sa daotang pakig-uban (1Co 15:33); ang mga tawo mahimong dunot o mapahisalaag ang kaisipan, mapahilayo gikan sa katim-os, kaputli, ug sa kamatuoran (2Co 11:3; 1Ti 6:5; 2Ti 3:8), ug kini moresulta sa moral nga pagkadaot, usa ka pagkadunot sa personalidad sa tawo.​—Efe 4:22; Jud 10.

Bisan ang hingpit nga tawhanong mga lawas maoy madunoton, sa ato pa, kini mahimong madaot o malaglag. Tungod niini, si apostol Pablo nakaingon nga ang nabanhawng si Jesus human niadto “gitino nga dili na mobalik sa pagkadunot” (Buh 13:34), sa ato pa, dili na gayod mobalik sa kinabuhi diha sa usa ka madunoton nga tawhanong lawas. Ang paglihok lamang sa Diyos ang nakapugong nga madunot didto sa lubnganan ang unodnong lawas sa iyang Anak sa dihang naglungtad siya dinhi sa yuta. (Buh 2:31; 13:35-37) Apan, ang maong lawas wala ipreserbar aron gamiton sa nabanhawng si Jesus, sanglit si apostol Pedro nag-ingon nga si Jesus “gipatay diha sa unod, apan gibuhi diha sa espiritu.” (1Pe 3:18) Busa daw dayag nga gihipos sa Diyos ang maong lawas sa milagrosong paagi, sa ingon wala pasagding kini madunot.​—Tan-awa ang LAWAS (Unodnong Lawas ni Kristo).

Ang mga manulonda, bisan tuod espiritung mga linalang, gipakitang nagbaton ug madunotong mga lawas, sanglit gipahayag nga sila mahimong laglagon.​—Mat 25:41; 2Pe 2:4; itandi ang Luc 4:​33, 34.

Ang pagkaulipon sa tawo sa pagkadunot. Bisan pag si Adan, bisan sa iyang pagkahingpit, nagbaton ug madunotong lawas, maoy tungod lamang sa iyang pag-alsa batok sa Diyos nga siya midangat sa “pagkaulipon sa pagkadunot” ug nagpasa niini nga kahimtang ngadto sa tanan niyang mga kaliwat, ang tawhanong rasa. (Rom 8:20-22) Kining pagkaulipon sa pagkadunot maoy tungod sa sala o paglapas (Rom 5:12) ug nagpatunghag pagkadili-hingpit sa lawas nga motultol sa pagkaut-ot, sakit, pagkatigulang, ug kamatayon. Tungod niini, ang usa nga ‘nagapugas alang sa unod moani ug pagkadunot gikan sa iyang unod’ ug dili makadawat sa kinabuhing walay kataposan nga gisaad ngadto niadtong nagapugas alang sa espiritu.​—Gal 6:8; itandi ang 2Pe 2:​12, 18, 19.

Pagkabaton sa mga Kristohanon sa Pagkadili-madunoton. Ingon sa nahisgotan, ang Hebreohanong Kasulatan wala sa direkta maghisgot sa pagkadili-madunoton, ug kini kanunayng nagpasiugda sa pagkamay-kamatayon sa tawhanong kalag. Busa, ang apostol nag-ingon bahin kang Kristo Jesus nga siya “naghatag ug kahayag nganha sa kinabuhi ug sa pagkadili-madunoton pinaagi sa maayong balita.” (2Ti 1:10) Pinaagi kang Jesus, gipadayag sa Diyos ang sagradong tinago sa iyang katuyoan aron hatagan ang dinihogang mga Kristohanon sa pribilehiyo nga maghari uban sa iyang Anak didto sa mga langit. (Luc 12:32; Ju 14:​2, 3; itandi ang Efe 1:9-11.) Pinaagi sa pagbanhaw sa ilang Manluluwas nga si Jesu-Kristo gikan sa mga patay, gihatagan sa Diyos ang maong mga Kristohanon sa buhing paglaom sa ‘usa ka dili-madunoton ug wala-mahugawi ug dili-malawos nga panulondon nga gitagana sa mga langit.’ (1Pe 1:​3, 4, 18, 19; itandi ang 1Co 9:25.) Ang maong mga tawo ipanganak pag-usab samtang anaa pa sa unod, sa ato pa, hatagan sa posisyon ingong espiritung mga anak sa Diyos, ipanganak pinaagi sa “dili-madunot nga binhi sa pagsanay, pinaagi sa pulong sa buhi ug malungtarong Diyos.”​—1Pe 1:23; itandi ang 1Ju 3:​1, 9.

Bisan tuod gipakiglabotan sa Diyos ingong iyang espirituwal nga mga anak ug bisan tuod nakabaton sa saad sa usa ka dili-madunot nga panulondon, kini nga mga Kristohanon nga gitawag ngadto sa langitnong Gingharian wala magbaton sa pagkawalay-kamatayon o pagkadili-madunoton samtang ania pa sa yuta diha sa unod. Kini makita sa kamatuoran nga sila “nagapangitag himaya ug dungog ug pagkadili-madunoton pinaagi sa paglahutay diha sa buhat nga maayo.” (Rom 2:​6, 7) Ang pagkabaton sa “pagkadili-madunoton” dayag nga wala lamang magkahulogan ug kagawasan gikan sa moral nga kadunotan. Pinaagi sa pagsunod sa panig-ingnan ni Kristo ug pinaagi sa pagtuo sa iyang halad lukat, kini nga mga Kristohanon “nakaikyas na gikan sa pagkadunot nga ania sa kalibotan pinaagi sa kaulag” (2Pe 1:​3, 4); sila “nahigugma sa atong Ginoong Jesu-Kristo sa walay pagkadunot” ug ‘nagpakita sa pagkalunsay diha sa ilang pagpanudlo.’ (Efe 6:24; Tit 2:​7, 8) Ang pagkadili-madunoton (uban sa himaya ug dungog) nga ilang gitinguha pinaagi sa matinumanong paglahutay nalangkit sa ilang kahimayaan sa panahon sa ilang pagkabanhaw ingong aktuwal nga espiritung mga anak sa Diyos, ug kini tataw gikan sa unang sulat ni Pablo ngadto sa mga taga-Corinto.

Gibanhaw Ngadto sa Pagkawalay-kamatayon ug Pagkadili-madunoton. Nadawat ni Kristo Jesus ang pagkawalay-kamatayon sa dihang siya gibanhaw gikan sa mga patay, nga human niadto nakabaton sa “kinabuhi nga dili malaglag.” (1Ti 6:​15, 16; Heb 7:15-17) Ingong ang ‘tukma nga larawan sa pagkamao’ sa iyang Amahan, kinsa mao ang dili-madunoton nga Diyos (Heb 1:3; 1Ti 1:17), ang gibanhawng si Jesus nagpahimulos usab ug pagkadili-madunoton.

Kay nahiusa kang Jesus diha sa dagway sa iyang pagkabanhaw, ang iyang kaubang mga manununod gibanhaw usab dili lamang ngadto sa kinabuhing walay kataposan ingong espiritung mga linalang kondili ngadto sa pagkawalay-kamatayon ug pagkadili-madunoton. Kay nagkinabuhi, nag-alagad nga matinumanon, ug namatay diha sa madunot nga tawhanong mga lawas, sila karon makadawat ug dili-madunot nga espirituhanong mga lawas, ingon sa tin-awng gipahayag ni Pablo diha sa 1 Corinto 15:​42-54. Busa ang pagkawalay-kamatayon dayag nga nagtumong sa kinaiyahan sa kinabuhi nga ilang mapahimuslan, ang pagkawalay-kataposan ug pagkadili-malaglag niini, samtang ang pagkadili-madunoton lagmit nga nalangkit sa organismo o lawas nga gihatag sa Diyos kanila, nga sa kinaiyanhon dili madunot, madaot, o malaglag. Busa mopatim-aw nga ang Diyos naghatag kanila sa kagahom nga magpadayon sa paglungtad sa ilang kaugalingon, nga dili mag-agad sa panggawas nga mga tinubdan sa enerhiya sama sa uban niyang mga linalang, unodnon ug espirituhanon. Kini maoy usa ka talagsaong ebidensiya sa pagsalig sa Diyos kanila. Apan, ang maong independente ug dili-malaglag nga paglungtad wala magpahigawas kanila gikan sa pagkontrolar sa Diyos; ug sila, sama sa ilang Ulo nga si Kristo Jesus, padayong magpasakop sa kabubut-on ug mga direksiyon sa ilang Amahan.​—1Co 15:23-28; tan-awa ang PAGKAWALAY-KAMATAYON; KALAG.