Ang Dakong Magkukulon ug ang Iyang Buhat

“Mahimong sudlanan alang sa katuyoang dungganon, . . . naandam alang sa tanang maayong buhat.”​—2 TIMOTEO 2:21.

1, 2. (a) Sa unsang paagi ang paglalang sa Diyos sa lalaki ug babaye maoy usa ka talagsaong buhat? (b) Alang sa unsang katuyoan nga gilalang sa Dakong Magkukulon si Adan ug Eva?

SI Jehova mao ang Dakong Magkukulon. Ang obra maestra sa iyang linalang mao ang atong unang ginikanan, si Adan. Ang Bibliya nagtug-an kanato: “Giumol ni Jehova nga Diyos ang tawo gikan sa abog sa yuta ug gihuypan ang mga buho sa iyang ilong sa gininhawa sa kinabuhi, ug ang tawo nahimong kalag nga may kinabuhi,” nga mao, usa ka “nagaginhawang linalang.” (Genesis 2:7, potnot) Kadtong unang gilalang nga tawo maoy hingpit, giumol diha sa dagway gayod sa Diyos, usa ka pamatuod sa Iyang langitnong kaalam ug gugma sa matuod nga pagkamatarong ug hustisya.

² Naggamit sa materyal gikan sa gusok ni Adan, ang Diyos nag-umol usab ug katimbang ug katabang sa lalaki​—ang babaye. Ang putling katahom ni Eva milabaw bisan nianang sa labing maanyag nga babaye karon. (Genesis 2:21-23) Dugang pa niana, ang unang tawhanong magtiayon gihatagag mga lawas ug mga katakos nga hingpit nga gidisenyo aron sa pagtuman sa gitudlo kanila nga proyekto sa paghimo niining yutaa nga usa ka paraiso. Gitagan-an usab sila ug gahom sa pagtuman sa sugo sa Diyos nga gipahayag sa Genesis 1:28: “Sumanay ug dumaghan kamo ug pun-a ninyo ang yuta ug magagahom kamo niini, ug magbuot sa mga isda sa dagat ug sa nanaglupad nga mga linalang sa kalangitan ug sa tanang buhing linalang nga nagalihok sa ibabaw sa yuta.” Sa kataposan, kining tibuok-globong tanaman pagapuy-an sa binilyong malipayong mga tawo, nga nabugkos sa matang sa gugma nga “usa ka hingpit nga bugkos sa panaghiusa.”​—Colosas 3:14.

 3. Sa unsang paagi ang atong unang mga ginikanan nahimong mga sudlanan sa kaulawan, ug uban sa unsang resulta?

³ Ikasubo, ang atong unang mga ginikanan kinabubut-ong mipili sa pagrebelde batok sa awtoridad sa ilang Soberanong Maglalalang, ang Dakong Magkukulon. Ang ilang dalan nahimong sama sa gihubit sa Isaias 29:15, 16: “Alaot kadtong nanagtago pag-ayo sa ilang pagtambag gikan kang Jehova, ug kansang mga buhat anaa sa kangitngit, samtang sila nagaingon: ‘Kinsay nakakita kanato, ug kinsay nakaila kanato?’ . . . Pagapasidunggan ba ang magkukulon sama sa yutang kulonon? Kay ang butang ba nga binuhat moingon mahitungod sa nagbuhat niini: ‘Wala niya ako buhata’? Ug ang butang ba nga giumol moingon gayod mahitungod sa nag-umol niini: ‘Siya walay salabotan’?” Ang ilang pagkamasinupakon nagpahinabog katalagman​—ang hukom sa walay-kataposang kamatayon. Dugang pa, ang tibuok tawhanong rasa nga naggikan kanila nakapanunod sa sala ug kamatayon. (Roma 5:12, 18) Ang katahom sa linalang sa Dakong Magkukulon nadaot pag-ayo.

 4. Alang sa unsang katuyoang dungganon nga mahimo kitang mag-alagad?

⁴ Apan, bisan pa sa atong presenteng dili-hingpit nga kahimtang, kitang mga kaliwat sa makasasalang Adan makadayeg kang Jehova diha sa mga pulong sa Salmo 139:14: “Pagadayegon ko ikaw tungod kay sa makalilisang nga paagi ako kahibulongang pagkabuhat. Ang imong mga buhat maoy kahibulongan, kini nahibaloan kaayo sa akong kalag.” Apan, pagkamakapasubo nga ang orihinal nga binuhat sa Dakong Magkukulon nadaot pag-ayo!

Ang Magkukulon Nagpadayon sa Iyang Buhat

 5. Sa unsang paagi ang katakos sa Dakong Magkukulon gipasundayag?

⁵ Ikalipay, ang katakos sa atong Maglalalang ingong Magkukulon gipasundayag nga labaw pa kay sa pag-umol sa iyang unang paglalang sa tawo. Giingnan kita ni apostol Pablo: “O tawo, nan, kinsa gayod ikaw nga magabalos ug tubag sa Diyos? Ang butang bang inumol moingon ngadto kaniyang nag-umol niini, ‘Nganong gihimo mo akong ingon niining paagiha?’ Unsa? Dili ba ang magkukulon adunay awtoridad ibabaw sa yutang-kulonon sa paghimo gikan sa mao rang minasa ug usa ka sudlanan alang sa gamit nga dungganon, ug lain alang sa gamit nga makauulaw?”​—Roma 9:20, 21.

6, 7. (a) Sa unsang paagi ang daghan karon mipili nga umolon alang sa kaulawan? (b) Sa unsang paagi ang mga matarong giumol alang sa gamit nga dungganon?

⁶ Oo, ang pipila ka buhat sa Dakong Magkukulon umolon alang sa gamit nga dungganon, ug ang pipila, alang sa gamit nga makauulaw. Kadtong mopili sa pagpahiuyon sa kalibotan samtang kini motidlom nga lalom pa ngadto sa yanang sa pagkadili-diyosnon giumol sa paagi nga magtimaan kanila alang sa kalaglagan. Sa dihang ang mahimayaong Hari, si Kristo Jesus, moabot aron sa paghukom, ang maong makauulaw nga mga sudlanan maglakip sa tanang gahian samag-kanding nga mga tawo kinsa, sumala sa giingon sa Mateo 25:46, ‘mobiya ngadto sa walay-kataposang kalaglagan.’ Apan ang karnerohong “mga matarong,” kadtong giumol alang sa gamit nga “dungganon,” makapanunod ug “kinabuhing walay-kataposan.”

⁷ Sa pagkamapainubsanon, kini nga mga matarong magpasakop sa pag-umol sa Diyos. Misulod sila sa iya sa Diyos nga dalan sa kinabuhi. Midawat sila sa tambag nga makaplagan diha sa 1 Timoteo 6:17-19: ‘Ipahimutang ang inyong paglaom, dili sa walay-kasegurohang bahandi, apan sa Diyos, kinsa nagahatag kanato sa tanang butang nga dagaya alang sa atong kalipayan.’ Gipaningkamotan nila “nga magbuhat sa maayo, nga magmadato sa maayong mga buhat, nga magmahinatagon, andam sa pagpaambit, nga maampingong magatipig alang sa ilang kaugalingon ug usa ka maayong patukoranan alang sa umalabot, aron nga sila makagunit nga hugot sa tinuod nga kinabuhi.” Giumol sila sa kamatuoran sa Diyos ug nagpasundayag ug dili-matarog nga pagtuo sa tagana ni Jehova pinaagi kang Kristo Jesus, kinsa “mihatag sa iyang kaugalingon nga usa ka katugbang nga lukat” aron ipasig-uli ang tanan nga nawala pinaagi sa sala ni Adan. (1 Timoteo 2:6) Nan, pagkaangayan gayod natong mosugot sa tambag ni Pablo nga “isul-ob [sa atong kaugalingon] ang bag-o nga pagkatawo, nga pinaagi sa tukmang kahibalo ginahimong bag-o [giumol] sumala sa larawan sa Usa kinsa milalang niini”!​—Colosas 3:10.

Mamahimo Kang Unsang Matanga sa Sudlanan?

 8. (a) Unsay nagtino kon mamahimong unsang matanga sa sudlanan ang usa ka tawo? (b) Unsang duha ka hinungdan ang nagtino sa pagkaumol sa usa?

⁸ Unsay nagtino kon mamahimong unsang matanga sa sudlanan ang usa ka tawo? Ang iyang tinamdan ug panggawi. Kini ginahulma una pinaagi sa mga tinguha ug mga kiling sa kasingkasing. Ang maalamong Haring Solomon nag-ingon: “Ang kasingkasing sa yutan-ong tawo maghunahuna tingali sa iyang dalan, apan si Jehova mismo mao ang nagamando sa iyang mga lakang.” (Proverbio 16:9) Ikaduha, sila ginahulma pinaagi sa mga butang nga madungog ug makita, mga kaubanan ug mga eksperyensiya. Busa, pagkahinungdanon gayod nga sundon nato ang tambag nga: “Siya nga nagalakaw kauban sa mga tawong maalamon mahimong maalamon, apan siya nga nakig-uban sa mga buang magaantos tungod niana.” (Proverbio 13:20) Sumala sa gipasidaan kanato sa 2 Pedro 1:16, kinahanglang likayan nato ang pagsunod sa “inantigong pagkamugna nga mga sugilanong bakak,” o sumala sa Romano Katolikong bersiyon ni Knox, “mga tumotumo nga inimbento sa tawo.” Maglakip kini sa daghang pagtulon-an ug mga pista sa apostatang Kakristiyanohan.

 9. Sa unsang paagi kita makasanong nga mauyonon ngadto sa pag-umol sa Dakong Magkukulon?

⁹ Sumala sa atong pagsanong, nan, ang Diyos makaumol kanato. Sa pagkamapainubsanon atubangan ni Jehova, kita makasulti sa pag-ampo ni David: “Susiha ako, Oh Diyos, ug hibaloi ang akong kasingkasing. Sulayi ako, ug hibaloi ang akong nahasol nga mga hunahuna, ug tan-awa kon kanako aduna bay dalan nga masakit, ug tultoli ako sa dalan nga walay kataposan.” (Salmo 139:23, 24) Gipasangyaw ni Jehova ang mensahe sa Gingharian. Ang atong mga kasingkasing misanong sa maayong balita ug sa iyang dugang pagtultol uban ang pagpabili. Pinaagi sa iyang organisasyon gipaabot niya kanato ang lainlaing mga pribilehiyo nga nalangkit sa pagsangyaw sa maayong balita; hawiran nato kini ug mahalon kini.​—Filipos 1:9-11.

10. Sa unsang paagi kita manglimbasog sa pagsunod sa espirituwal nga mga programa?

¹⁰ Hinungdanon kaayo nga kita kanunayng magkonsiderar sa Pulong sa Diyos, nga nagasunod sa adlaw-adlaw nga programa sa pagbasa sa Bibliya ug paghimo sa Kasulatan ug sa pag-alagad kang Jehova nga pasikaranan sa panaghisgot diha sa atong mga pamilya ug taliwala sa atong mga higala. Ang programa sa pagsimba sa buntag nga ginahimo diha sa talad-kan-anan sa matag pamilyang Bethel ug misyonaryong pundok sa mga Saksi ni Jehova kasagarang nag-apil, sa sal-ang-sal-ang nga semana, sa usa ka mubo nga pagbasa sa Bibliya o sa bag-ong Yearbook. Mahimo bang himoon sa imong pamilya ang susamang kahikayan? Dugang pa, pagkadakong mga benepisyo ang madawat natong tanan pinaagi sa atong pagpakig-uban diha sa Kristohanong kongregasyon, diha sa atong mga panagkatigom, ug ilabina pinaagi sa atong pagkomento diha sa senemana nga pagtuon sa Bantayanang Torre!

Giumol Aron Makasagubang sa mga Pagsulay

11, 12. (a) Sa unsang paagi nato ikapadapat ang tambag ni Santiago mahitungod sa mga pagsulay sa atong adlaw-adlaw nga kinabuhi? (b) Sa unsang paagi ang kasinatian ni Job nagdasig kanato sa paghupot sa integridad?

¹¹ Sa atong adlaw-adlaw nga kinabuhi, ang Diyos magtugot nga motungha ang pipila ka kahimtang, nga malisdan tingali kita sa pipila niana. Unsaon nato paglantaw kini? Sumala sa gitambag sa Santiago 4:8, dili gayod kita mayugot, kondili moduol kita sa Diyos, nga magasalig kaniya uban sa tibuok natong kasingkasing, nga masaligon nga samtang kita ‘moduol kaniya, siya moduol kanato.’ Tinuod, kinahanglan kitang moagwanta sa mga kalisdanan ug mga pagsulay, apan kini gitugotan kay makaamot sa pag-umol kanato, nga may malipayong sangpotanan. Ang Santiago 1:2, 3 nagpasalig kanato: “Isipa ingong bug-os kangaya, akong mga igsoon, dihang makahibalag kamo ug nagkadaiyang mga pagsulay, kay kamo nahibalo man nga kining sinulayang kalidad sa inyong pagtuo nagapatunghag pag-agwanta.”

¹² Miingon usab si Santiago: “Dihang ilalom sa pagsulay, ayaw ipaingon ni bisan kinsa: ‘Ginasulayan ako sa Diyos.’ Kay ang Diyos dili masulayan ug daotang mga butang ni siya mismo nagasulay kang bisan kinsa. Apan ang matag usa ginasulayan pinaagig pagkaganoy ug pagkahaylo sa iyang kaugalingong tinguha.” (Santiago 1:13, 14) Daghan ug nagkadaiya tingali ang atong mga pagsulay, apan ingon sa kaso ni Job, kini dunay bahin sa pag-umol kanato. Pagkadakong pasalig ang gihatag kanato sa Kasulatan diha sa Santiago 5:11: “Tan-awa! Among ginapahayag nga malipayon kadtong mga nakalahutay. Kamo nakadungog sa pag-agwanta ni Job ug nakakita sa sangpotanan nga gihatag ni Jehova, nga si Jehova malumo kaayo sa pagmahal ug maluluy-on.” Ingong mga sudlanan diha sa mga kamot sa Dakong Magkukulon, hinaot nga huptan nato ang integridad sa tanang panahon, uban ang samag-Job nga pagsalig sa sangpotanan!​—Job 2:3, 9, 10; 27:5; 31:1-6; 42:12-15.

Pag-umol sa Atong mga Bata

13, 14. (a) Kanus-a angayng sugdan sa mga ginikanan ang pag-umol sa ilang mga anak, ug uban sa unsang sangpotanan ang gilantaw? (b) Unsang malipayong mga resulta ang imong mahisgotan?

¹³ Ang mga ginikanan makapakig-ambit sa pag-umol sa ilang mga bata, sukad gayod sa pagkamasuso, ug mamahimo unyang dalayegong mga tighupot-sa-integridad ang atong mga batan-on! (2 Timoteo 3:14, 15) Matuod kini bisan sa dihang grabe ang mga pagsulay. Pipila ka tuig kanhi, sa dihang hilabihan kaayo ang paglutos sa usa ka nasod sa Aprika, ang usa ka kasaligang pamilya nag-atiman sa tinagotagong pag-imprenta sa Ang Bantayanang Torre diha sa kamalig sa likod sa balay. Usa ka adlaw niana ang mga sundalo nanaglakaw diha sa dalan, nga nagsusi sa balay ug balay kon may batan-ong mga lalaki nga reklutahon sa kasundalohan. Diha pay panahon alang sa duha ka batan-ong lalaki niining pamilyaha sa pagtago, apan ang mosangpot nga pagsusi sa mga sundalo tino nga magpadayag sa imprentahan. Mahimo kining motultol sa pagpaantos o posibleng pagpatay sa tibuok pamilya. Unsa may mahimo? Misulti ang duha ka batan-on, nga maisogong nagkutlo sa Juan 15:13: “Walay usa nga may gugmang labaw pa niini, nga ang usa magatugyan sa iyang kalag alang sa iyang mga higala.” Miinsistir sila nga magpabilin sa sala. Ang mga sundalo makakita kanila ug sa walay duhaduha ipailalom sila sa mabangis nga pagpaantos o patyon pa gani sila kon dili sila magparekluta. Apan unya dili na sila magsusi pa. Ang imprentahan ug ang ubang membro sa pamilya maluwas. Apan, dihay talagsaong sangpotanan. Ang mga sundalo sa pagkatinuod misaylo niining balaya, nga mipadayon didto sa uban! Kadtong tawhanong mga sudlanan nga giumol alang sa gamit nga dungganon nakalabang-buhi, duyog sa imprentahan, aron sa pagpadayon sa pagpatik ug tukma-sa-panahon nga espirituwal nga pagkaon. Usa sa duha ka batan-ong lalaki ug ang iyang magulang nga babaye nag-alagad karon sa Bethel; nagpaandar gihapon siya sa karaang makina.

¹⁴ Ang mga batan-on mahimong tudloan kon unsaon pag-ampo, ug ang Diyos nagtubag sa ilang mga pag-ampo. Usa ka talagsaong pananglitan niini nahitabo panahon sa mga pakyawng pagpamatay didto sa Rwanda. Sa dihang ang usa ka sayis-anyos ug ang iyang mga ginikanan giandam na sa mga rebelde aron patyon pinaagig granada, ang anak nga babaye miampo ug kusog ug mainiton nga luwason unta sila aron makapadayon sa pag-alagad kang Jehova. Ang pumapatay-unta natukmod sa pagluwas kanila, nga nag-ingon, “Dili namo kamo mahimong patyon tungod niining batang babaye.”​—1 Pedro 3:12.

15. Sa unsang madunotong mga impluwensiya nga si Pablo nagpasidaan?

¹⁵ Kadaghanan sa atong mga batan-on dili kinahanglang mosagubang sa mga kahimtang nga sama ka lisod nianang gihubit sa ibabaw, apan dunay daghang pagsulay nga ilang atubangon sa tunghaan ug sa dunot nga mga katilingban karon: ang law-ay nga pinulongan, pornograpiya, imoral nga kalingawan, ug pagpit-os sa isigkaingon nga moapil sa sayop nga mga panggawi kaylap kaayo sa daghang dapit. Sa makadaghan, nagpasidaan si apostol Pablo batok niini nga mga impluwensiya.​—1 Corinto 5:6; 15:33, 34; Efeso 5:3-7.

16. Sa unsang paagi ang usa mahimong sudlanan alang sa gamit nga dungganon?

¹⁶ Human hisgoti ang mga sudlanan nga gitipigan “ang pipila alang sa katuyoang dungganon apan ang uban sa katuyoang walay dungog,” si Pablo miingon: “Busa, kon ang usa magpabiling nahimulag gikan niining mga ulahi, siya mahimong sudlanan alang sa katuyoang dungganon, binalaan, mapuslanon sa iyang tag-iya, naandam alang sa tanang maayong buhat.” Busa dasigon nato ang atong mga batan-on sa pagbantay sa ilang mga kaubanan. ‘Pakalagiwa sila gikan sa mga tinguha nga iya sa pagkabatan-on, apan patinguhaa sa pagkamatarong, pagtuo, gugma, pakigdait, uban niadtong mga nagatawag sa Ginoo gikan sa usa ka hinlong kasingkasing.’ (2 Timoteo 2:20-22) Ang usa ka programa sa pamilya alang sa “paglinig-onay sa usag usa” mahimong bililhon sa pag-umol sa atong mga batan-on. (1 Tesalonica 5:11; Proverbio 22:6) Ang adlaw-adlaw nga pagbasa sa Bibliya ug pagtuon, ginamit ang haom nga mga publikasyon sa Sosyedad, mahimong maayong tabang.

Pag-umol Alang sa Tanan

17. Sa unsang paagi ang disiplina mag-umol kanato, ug uban sa unsang malipayong sangpotanan?

¹⁷ Aron maumol kita, si Jehova naghatag ug tambag gikan sa iyang Pulong ug pinaagi sa iyang organisasyon. Ayaw gayod supaka kanang maong diyosnong tambag! Sanong nga maalamon niana, ug pasagdi kana nga mag-umol kanimo aron gamiton ni Jehova sa dungganong paagi. Ang Proverbio 3:11, 12 nagtambag: “Oh anak ko, ayaw isalikway ang disiplina ni Jehova; ug ayaw ayri ang iyang pagbadlong, tungod kay kadtong gihigugma ni Jehova iyang ginabadlong, maingon sa usa ka amahan sa anak nga iyang gikahimut-an.” Ang dugang amahanong tambag gitagana diha sa Hebreohanon 12:6-11: “Ang gihigugma ni Jehova iyang ginadisiplina . . . Matuod, walay disiplina ang daw makapangaya sa pagkakaron, kundili makapaguol; apan human niana ngadto kanilang kinsa nabansay pinaagi niini kini magpatunghag madaitong bunga, nga mao, ang pagkamatarong.” Ang pangunang paagi sa paghatag sa maong disiplina mao gayod ang dinasig nga Pulong sa Diyos.​—2 Timoteo 3:16, 17.

18. Mahitungod sa paghinulsol, unsay atong makat-onan gikan sa Lucas kapitulo 15?

¹⁸ Si Jehova maluluy-on usab. (Exodo 34:6) Kon gipakita ang kinasingkasing nga paghinulsol bisan tungod sa grabe kaayong kasal-anan, siya naghatag ug kapasayloan. Bisan ang modernong-adlaw nga ‘mga mausikon’ mahimong umolon nga mga sudlanan alang sa gamit nga dungganon. (Lucas 15:22-24, 32) Ang atong mga sala dili tingali sama ka grabe niadtong sa mausikon. Apan ang atong mapainubsanong pagsanong sa tambag sa Kasulatan kanunayng motultol ngadto sa pag-umol kanato aron mahimong mga sudlanan alang sa gamit nga dungganon.

19. Sa unsang paagi makapadayon kita sa pag-alagad ingong mga sudlanan nga dungganon diha sa mga kamot ni Jehova?

¹⁹ Sa dihang una natong nakat-onan ang kamatuoran, nagpakita kita ug pagkaandam sa pagtugot kang Jehova nga hulmahon kita. Mihunong kita sa mga paagi sa kalibotan, nagsugod sa pagsul-ob sa bag-ong pagkatawo, ug nahimong dedikado ug bawtismadong mga Kristohanon. Atong gituman ang tambag sa Efeso 4:20-24, nga ‘naghukas sa daan nga pagkatawo nga nahiuyon sa kanhi natong paagi sa panggawi, uban sa malimbongong mga tinguha niini, ug nagasul-ob sa bag-ong pagkatawo nga gilalang sumala sa kabubut-on sa Diyos diha sa matuod nga pagkamatarong ug pagkamaunongon.’ Hinaot nga kita mismo magpadayon nga humok umolon diha sa mga kamot ni Jehova, ang Dakong Magkukulon, nga mag-alagad kanunay ingong mga sudlanan aron magamit niya sa dungganon nga paagi!

Agig Repaso

◻ Unsay katuyoan sa Dakong Magkukulon sa atong yuta?

◻ Sa unsang paagi mahimo kang maumol alang sa gamit nga dungganon?

◻ Sa unsang paagi mahimong maumol ang atong mga anak?

◻ Unsay angay natong panglantaw sa disiplina?

[Hulagway sa panid 10]

Ikaw ba pagaumolon alang sa gamit nga dungganon o igasalikway?

[Hulagway sa panid 12]

Ang mga batan-on mahimong umolon gikan sa pagkamasuso