‘Oh Pagkalawom sa Kaalam sa Diyos!’
“Oh pagkalawom sa bahandi ug sa kaalam ug sa kahibalo sa Diyos! Pagkadili-matukib sa iyang mga paghukom ug pagkadili-masubay sa iyang mga dalan!”—ROMA 11:33.
1. Unsa ang kinadak-ang pribilehiyo para sa bawtismadong mga Kristohanon?
UNSA ang kinadak-ang pribilehiyo nga gihatag kanimo? Sa sinugdan, mahimong maghunahuna ka sa usa ka asaynment o pasidungog nga imong nadawat. Apan, para sa bawtismadong mga Kristohanon, ang pagbatog suod nga relasyon sa bugtong matuod nga Diyos, si Jehova, mao ang kinadak-ang pribilehiyo. Tungod niini, kita “nailhan niya.”—1 Cor. 8:3; Gal. 4:9.
2. Nganong dako kaayong pribilehiyo ang pagkaila kang Jehova ug ang pagkanailhan niya?
2 Nganong dako kaayong pribilehiyo ang pagkaila kang Jehova ug ang pagkanailhan niya? Kay dili lamang siya ang labing dakong Persona sa tibuok uniberso kondili siya usab ang Tigpanalipod niadtong iyang gihigugma. Si propeta Nahum misulat: “Si Jehova maayo, usa ka salipdanan sa adlaw sa kasakit. Ug siya makaila kanila nga modangop kaniya.” (Nah. 1:7; Sal. 1:6) Sa pagkatinuod, ang paglaom nato nga kinabuhing dayon nagdepende sa atong pagkaila sa matuod nga Diyos ug sa iyang Anak, si Jesu-Kristo.—Juan 17:3.
3. Unsay nalangkit sa pagkaila sa Diyos?
3 Ang pagkaila sa Diyos naglangkit ug labaw pa kay sa pagkaila lamang sa iyang ngalan. Angay natong mailhan siya ingong Higala, nga mahibalo sa iyang gusto ug dili-gusto. Ang atong pagkinabuhi uyon sa maong kahibalo hinungdanon usab sa pagpakita nga kita nakaila gayod sa Diyos. (1 Juan 2:4) Apan may laing gikinahanglan kon buot gayod natong mailhan si Jehova. Kinahanglan kitang mahibalo dili lamang kon unsay iyang nahimo kondili kon sa unsang paagi ug ngano nga kanay iyang gihimo. Kon mas masabtan nato ang mga katuyoan ni Jehova, kita mas mahingangha sa ‘kalawom sa kaalam sa Diyos.’—Roma 11:33.
Diyos nga May Katuyoan
4, 5. (a) Ingon sa paggamit diha sa Bibliya, unsay kahulogan sa pulong “katuyoan”? (b) Ilustrar kon sa unsang paagi ang usa ka katuyoan makab-ot dili lamang sa usa ka paagi.
4 Si Jehova maoy Diyos nga may katuyoan, ug ang Bibliya naghisgot bahin sa iyang “walay kataposang katuyoan.” (Efe. 3:10, 11) Unsay kahulogan niana? Ingon sa paggamit diha sa Bibliya, ang pulong “katuyoan” nagpunting sa usa ka espesipikong tumong nga mahimong makab-ot dili lamang sa usa ka paagi.
5 Ingong ilustrasyon: Gusto tingali sa usa ka tawo nga mobiyahe ngadto sa usa ka dapit. Busa, ang pag-abot sa maong dapit maoy iyang tumong, o katuyoan. Daghan siyag kapiliang sakyanan o ruta. Sa pagbiyahe niya sa iyang gipiling ruta, siya lagmit makaatubang ug wa-damhang kausaban sa panahon, trapik, ug siradong karsada, busa kinahanglan siyang moagi ug laing ruta. Apan, bisag unsa pang kausaban ang iyang himoon, makab-ot gihapon niya ang iyang tumong inig-abot niya sa iyang destinasyon.
6. Sa unsang paagi nagpasibo si Jehova aron matuman ang iyang katuyoan?
6 Sa susama, si Jehova nagpasibo gayod aron matuman ang iyang walay-kataposang katuyoan. Kay nagkonsiderar sa kagawasan sa pagpili sa iyang intelihenteng mga linalang, siya andam nga mopasibo aron makab-ot ang iyang katuyoan. Pananglitan, atong tagdon kon sa unsang paagi gituman ni Jehova ang iyang katuyoan bahin sa gisaad nga Binhi. Sa sinugdan, si Jehova miingon sa unang magtiayon: “Magmabungahon ug magdaghan kamo ug pun-a ang yuta ug gamhi kini.” (Gen. 1:28) Napakyas ba ang maong katuyoan tungod sa pagrebelde didto sa tanaman sa Eden? Wala gayod! Dihadiha si Jehova mipasibo sa bag-ong kahimtang pinaagi sa paggamit ug laing “ruta” aron makab-ot ang iyang katuyoan. Iyang gitagna ang pagtungha sa usa ka “binhi” nga magwagtang sa kadaot nga gipahinabo sa mga rebelde.—Gen. 3:15; Heb. 2:14-17; 1 Juan 3:8.
7. Unsay atong makat-onan sa paghubit ni Jehova sa iyang kaugalingon diha sa Exodo 3:14?
7 Ang katakos ni Jehova nga magpasibo sa bag-ong mga kahimtang samtang nagpatuman sa iyang katuyoan maoy nahiuyon sa paghubit niya sa iyang kaugalingon. Sa dihang gipahayag ni Moises ang posibleng kababagan sa asaynment nga gihatag kaniya, si Jehova mipasalig: “‘Ako mamao kon unsay mamao ako.’ Ug siya midugang: ‘Kini ang imong isulti sa mga anak sa Israel, “Si ako mamao nagpadala kanako nganhi kaninyo.”’” (Ex. 3:14) Oo, si Jehova makahimo sa bisan unsang butang nga gikinahanglan aron bug-os matuman ang iyang katuyoan! Kini nindot nga giilustrar ni apostol Pablo diha sa kapitulo 11 sa Roma. Siya naghisgot bahin sa usa ka simbolikong kahoy nga olibo. Ang pagsusi niining ilustrasyona magpadako sa atong apresasyon sa kalawom sa kaalam ni Jehova—kita man may langitnong paglaom o naglaom sa walay-kataposang kinabuhi sa yuta.
Katuyoan ni Jehova Bahin sa Gitagnang Binhi
8, 9. (a) Unsang upat ka pangunang kamatuoran ang makatabang nato sa pagsabot sa ilustrasyon sa kahoyng olibo? (b) Unsang pangutana ang atong tagdon, ug unsay ipadayag niana bahin kang Jehova?
8 Aron masabtan ang ilustrasyon sa kahoyng olibo, angay natong masayran ang upat ka kamatuoran bahin sa kaugmaran sa katuyoan ni Jehova maylabot sa gitagnang binhi. Una, si Jehova misaad kang Abraham nga “ang tanang nasod sa yuta tinong magapanalangin sa ilang kaugalingon” pinaagi sa iyang binhi, o mga kaliwat. (Gen. 22:17, 18) Ikaduha, ang nasod sa Israel nga naggikan kang Abraham gitanyagan sa kahigayonan nga magpatunghag “usa ka gingharian sa mga saserdote.” (Ex. 19:5, 6) Ikatulo, sa dihang gisalikway sa kadaghanang kinaiyanhong Israelinhon ang Mesiyas, si Jehova mihimog laing lakang aron magpatunghag “usa ka gingharian sa mga saserdote.” (Mat. 21:43; Roma 9:27-29) Sa kataposan, bisag si Jesus ang pangunang bahin sa binhi ni Abraham, ang uban gihatagag pribilehiyo nga mahimong bahin sa maong binhi.—Gal. 3:16, 29.
9 Pinasukad niining upat ka pangunang kamatuoran, atong nasayran diha sa basahon sa Pinadayag nga adunay 144,000 nga magmando uban ni Jesus ingong mga hari ug saserdote sa langit. (Pin. 14:1-4) Sila gitawag usab nga “mga anak nga lalaki ni Israel.” (Pin. 7:4-8) Apan ang tanang 144,000 ba maoy kinaiyanhong mga Israelinhon, o Hudiyo? Ang tubag niana magpadayag sa pagkamapasiboon ni Jehova sa pagtuman sa iyang katuyoan. Atong tan-awon kon sa unsang paagi ang sulat ni apostol Pablo sa mga taga-Roma makatabang nato sa pagkahibalo sa tubag niana.
“Usa ka Gingharian sa mga Saserdote”
10. Unsang eksklusibong kahigayonan ang nabatonan sa nasod sa Israel?
10 Ingon sa nahisgotan na, ang nasod lamang sa Israel ang gihatagag kahigayonan sa pagpatunghag mga membro nga maglangkob sa “usa ka gingharian sa mga saserdote ug usa ka balaan nga nasod.” (Basaha ang Roma 9:4, 5.) Apan unsay mahitabo inig-abot sa gisaad nga Binhi? Mapatungha ba sa kinaiyanhong nasod sa Israel ang bug-os nga gidaghanon nga 144,000 ka espirituwal nga Israelinhon nga maoy ikaduhang bahin sa binhi ni Abraham?
11, 12. (a) Kanus-a nagsugod ang pagpili niadtong maglangkob sa langitnong Gingharian, ug unsay sanong sa kadaghanang Hudiyo niadtong panahona? (b) Sa unsang paagi gikompleto ni Jehova ang “bug-os nga gidaghanon” niadtong mahimong binhi ni Abraham?
11 Basaha ang Roma 11:7-10. Ingong usa ka nasod, ang mga Hudiyo sa unang siglo nagsalikway kang Jesus. Busa ang ilang eksklusibong kahigayonan sa pagpatungha sa binhi ni Abraham nahunong. Apan, sa dihang gisugdan sa Pentekostes 33 K.P. ang pagpili niadtong maglangkob sa langitnong “gingharian sa mga saserdote,” daghang matarong-ug-kasingkasing nga mga Hudiyo ang midawat sa pagdapit. Kay ang ilang gidaghanon pipila lang ka libo, sama silag “usa ka nanghibilin” kon itandi sa tibuok Hudiyohanong nasod.—Roma 11:5.
12 Apan sa unsang paagi kompletohon ni Jehova ang “bug-os nga gidaghanon” niadtong mahimong binhi ni Abraham? (Roma 11:12, 25) Matikdi ang tubag ni apostol Pablo: “Dili nga daw ang pulong sa Diyos napakyas. Kay dili ang tanan nga nagsumikad sa [kinaiyanhong] Israel tinuod nga ‘Israel.’ Ni tungod kay sila binhi [kaliwat] ni Abraham nga silang tanan mga anak [bahin sa binhi ni Abraham] . . . Sa ato pa, ang mga anak diha sa unod dili sa tinuod mao ang mga anak sa Diyos, kondili ang mga anak pinaagi sa saad giisip nga mao ang binhi.” (Roma 9:6-8) Busa ang pagkakaliwat ni Abraham dili estriktong kinahanglanon aron mahimong bahin sa binhi.
Ang Simboliko nga Kahoyng Olibo
13. Unsay gihawasan sa (a) kahoyng olibo, (b) gamot, (c) lawas, ug (d) mga sanga niini?
13 Gitandi ni apostol Pablo kadtong mahimong bahin sa binhi ni Abraham ngadto sa mga sanga sa usa ka simboliko nga kahoyng olibo.a (Roma 11:21) Kining tinikad nga kahoyng olibo naghawas sa katumanan sa katuyoan sa Diyos bahin sa Abrahamikong pakigsaad. Ang gamot sa kahoy maoy balaan ug naghawas kang Jehova ingong usa nga naghatag ug kinabuhi sa espirituwal nga Israel. (Isa. 10:20; Roma 11:16) Ang lawas sa kahoy naghawas kang Jesus ingong pangunang bahin sa binhi ni Abraham. Ang mga sanga sa katibuk-an naghawas sa “bug-os nga gidaghanon” niadtong nalakip sa ikaduhang bahin sa binhi ni Abraham.
14, 15. Kinsa kadtong “giputol” gikan sa tinikad nga kahoyng olibo, ug kinsa ang gisumpay niana?
14 Sa ilustrasyon sa kahoyng olibo, ang kinaiyanhong mga Hudiyo nga nagsalikway kang Jesus gipakasama sa mga sanga sa olibo nga “giputol.” (Roma 11:17) Sa ingon sila nawad-ag kahigayonan nga mahimong bahin sa binhi ni Abraham. Apan kinsay mopuli nila? Alang sa kinaiyanhong mga Hudiyo, nga mapasigarbohon sa ilang pagkahimong kaliwat ni Abraham, sila dili moangay sa tubag niana. Apan gipasidan-an na sila ni Juan Bawtista nga kon buot ni Jehova, siya makapatunghag mga anak ni Abraham gikan mismo sa mga bato.—Luc. 3:8.
15 Nan, unsay gihimo ni Jehova aron matuman ang iyang katuyoan? Gipatin-aw ni Pablo nga ang mga sanga gikan sa ihalas nga kahoyng olibo gisumpay ngadto sa tinikad nga kahoyng olibo aron ipuli sa mga giputol. (Basaha ang Roma 11:17, 18.) Busa, ang dinihogan-sa-espiritung mga Kristohanon sa kanasoran, sama sa pipila sa kongregasyon sa Roma, mahulagwayong gisumpay niining simboliko nga kahoyng olibo. Niining paagiha, sila nahimong bahin sa binhi ni Abraham. Sa sinugdan, nahisama sila sa mga sanga sa ihalas nga olibo, nga walay kahigayonan nga mahimong bahin sa maong linaing pakigsaad. Apan gibuksan ni Jehova ang kahigayonan aron mahimo silang espirituwal nga mga Hudiyo.—Roma 2:28, 29.
16. Sa unsang paagi gipatin-aw ni apostol Pedro ang pagkaporma sa bag-ong espirituwal nga nasod?
16 Gipatin-aw ni apostol Pedro ang kahimtang niining paagiha: “Busa, alang kaninyo [espirituwal nga mga Israelinhon, lakip ang Hentil nga mga Kristohanon] siya [Jesu-Kristo] bililhon, tungod kay kamo mga magtutuo man; apan alang kanilang wala managpanuo, ‘ang samang bato nga gisalikway sa mga magtutukod nahimong ang ulohan sa pamag-ang,’ ug ‘usa ka bato nga kapandolan ug usa ka dakong-bato nga makapatumba.’ . . . Apan kamo maoy ‘usa ka piniling rasa, usa ka harianong pagkasaserdote, usa ka balaang nasod, usa ka katawhan alang sa linaing pagpanag-iya, aron kaylap ninyong ipahayag ang mga kahamili’ sa usa nga nagtawag kaninyo gikan sa kangitngit ngadto sa iyang katingalahang kahayag. Kay kanhi kamo dili usa ka katawhan, apan karon kamo maoy katawhan sa Diyos; kamo kadtong wala pakitai ug kaluoy, apan karon mao na kadtong gipakitaan ug kaluoy.”—1 Ped. 2:7-10.
17. Nganong ang gibuhat ni Jehova “sukwahi sa kinaiyahan”?
17 Si Jehova may gibuhat nga wala gayod damha sa daghang katawhan. Gihubit ni Pablo ang nahitabo ingong “sukwahi sa kinaiyahan.” (Roma 11:24) Sa unsang paagi kini nahitabo? Aw morag talagsaon, dili gani kinaiyanhon, nga isumpay ang ihalas nga sanga ngadto sa usa ka tinikad nga kahoy; apan, mao kanay gibuhat sa pipila ka mag-uuma sa unang siglo.b Sa susamang paagi, gibuhat ni Jehova ang talagsaon kaayong butang. Alang sa mga Hudiyo, ang mga Hentil dili makapatunghag maayong bunga. Bisan pa niana, sila gihimo ni Jehova nga bahin sa “usa ka nasod” nga namungag mga bunga sa Gingharian. (Mat. 21:43) Sugod sa pagdihog kang Cornelio—ang unang di-tinuli nga Hentil nga kinabig—sa 36 K.P., ang kahigayonan nabuksan aron ang di-tinuli nga mga Hentil o dili-Hudiyo masumpay niining simboliko nga kahoyng olibo.—Buh. 10:44-48.c
18. Unsang kahigayonan ang nabatonan sa kinaiyanhong mga Hudiyo human sa 36 K.P.?
18 Kini ba nagpasabot nga human sa 36 K.P., ang kinaiyanhong mga Hudiyo wala nay kahigayonan nga mahimong bahin sa binhi ni Abraham? Wala kini magpasabot niana. Si Pablo nagpatin-aw: “Kon sila [kinaiyanhong mga Hudiyo] dili magpabilin sa ilang kawalay-pagtuo, sila usab igasumpay; kay ang Diyos makahimo sa pagsumpay kanila pag-usab. Kay kon ikaw giputol gikan sa kahoyng olibo nga sa kinaiyanhon ihalas ug gisumpay sukwahi sa kinaiyahan ngadto sa kahoyng olibo sa tanaman, labaw pa gayod hinuon nga kini silang kinaiyanhon igasumpay ngadto sa ilang tiunayng punoan sa olibo!”d—Roma 11:23, 24.
“Ang Tibuok Israel Maluwas”
19, 20. Unsay nalampos ni Jehova sumala sa giilustrar sa simboliko nga kahoyng olibo?
19 Oo, ang katuyoan ni Jehova bahin sa “Israel sa Diyos” ginatuman sa kahibulongang paagi. (Gal. 6:16) Sumala sa giingon ni Pablo, “ang tibuok Israel maluwas.” (Roma 11:26) Sa gitakdang panahon ni Jehova, “ang tibuok Israel”—ang bug-os gidaghanon sa espirituwal nga mga Israelinhon—mag-alagad ingong mga hari ug saserdote sa langit. Walay makapakyas sa katuyoan ni Jehova!
20 Sumala sa gitagna, ang binhi ni Abraham—si Jesu-Kristo uban sa 144,000—magpatunghag mga panalangin alang sa “katawhan sa kanasoran.” (Roma 11:12; Gen. 22:18) Niining paagiha, ang tanang katawhan sa Diyos makabenepisyo sa maong kahikayan. Sa pagkatinuod, samtang atong palandongon ang kaugmaran sa walay-kataposang katuyoan ni Jehova, mahingangha gayod kita sa “pagkalawom sa bahandi ug sa kaalam ug sa kahibalo sa Diyos.”—Roma 11:33.
[Mga footnote]
a Dayag nga ang kahoyng olibo wala maghulagway sa kinaiyanhong Israel. Bisag ang kinaiyanhong Israel nagpatunghag mga hari ug mga saserdote, ang nasod wala mahimong usa ka gingharian sa mga saserdote. Ang mga hari sa Israel gidid-an sa balaod nga mahimong saserdote. Busa, ang kahoyng olibo dili mahimong maghulagway sa kinaiyanhong Israel. Gigamit ni Pablo ang maong ilustrasyon aron ipakita kon sa unsang paagi ang katuyoan sa Diyos nga magpatunghag “usa ka gingharian sa mga saserdote” natuman maylabot sa espirituwal nga Israel. Kini maoy bag-ong katin-awan sa gipatik sa Pebrero 15, 1984 nga Bantayanang Torre, panid 10-15.
b Tan-awa ang kahong “Pagsumpay sa Sanga sa Ihalas nga Olibo—Ngano?”
c Kadto nahitabo pagkatapos sa tulo ka tuig ug tunga nga kahigayonan nga gihatag sa kinaiyanhong mga Hudiyo nga mahimong bahin sa bag-ong espirituwal nga nasod. Ang tagna bahin sa 70 ka semana sa mga tuig naghisgot sa maong hitabo.—Dan. 9:27.
d Ang Gregong prefix nga gihubad ug “tanaman” diha sa Roma 11:24 naggikan sa pulong nga nagkahulogang “maayo, ekselente” o “sibo kaayo sa katuyoan niini.” Kini gigamit ilabina bahin sa mga butang nga magtuman sa katuyoan nga alang niana kana gibuhat.
Nahinumdom Ka Ba?
• Unsay atong makat-onan bahin kang Jehova sa iyang paagi sa pagtuman sa iyang katuyoan?
• Sa Roma kapitulo 11, unsay gihawasan sa . . .
kahoyng olibo?
gamot?
lawas?
mga sanga?
• Nganong ang paagi sa pagsumpay “sukwahi sa kinaiyahan”?
[Kahon/Hulagway sa panid 24]
Pagsumpay sa Sanga sa Ihalas nga Olibo—Ngano?
▪ Si Lucius Junius Moderatus Columella maoy Romanong sundalo ug mag-uuma sa unang siglo K.P. Siya nailado tungod sa 12 ka libro nga iyang gisulat bahin sa kinabuhi sa banika ug sa pagpanguma.
Sa iyang ikalimang libro, siya mikutlo niining karaang panultihon: “Siya nga nagdaro sa kaolibohan, naghangyo niini sa pagpamunga; siya nga nag-abono niini nangaliyupo nga kini mamunga; siya nga nagpul-ong niini, nagpugos niini sa pagpamunga.”
Human sa paghubit sa mga kahoy nga malamboon apan wala mamunga, iyang gisugyot ang mosunod: “Maayo nga kini bangagan pinaagig instrumento ug paskan ang bangag ug lunhaw nga sanga gikan sa ihalas nga kahoyng olibo; ang resulta mao nga ang kahoy, nga samag giabonohan, mahimong mas mabungahon.”
[Hulagway sa panid 23]
Imo bang nasabtan ang ilustrasyon sa simbolikong kahoyng olibo?