KAHADLOK
Sumala sa komon nga pagkagamit, ang kahadlok nagkahulogan ug pagdahom sa kadaot o kasakit, nga sagad maoy usa ka masakit nga pagbati nga inubanan sa kakuyaw, kalisang, katugaw. Apan ang kahadlok mahimong magkahulogan usab ug kalmadong pag-ila o paghunahuna sa kon unsay makasakit o makadaot, ug tungod sa maong pag-ila ang usa mohimog makataronganong pagbantay ug maalamon nga paglantaw daan.
Unsa ang kahadlok kang Jehova nga angay natong batonan?
Gipakita sa Bibliya nga adunay hustong matang sa kahadlok ug dili-hustong matang sa kahadlok. Busa, ang kahadlok mahimong maayo nga matang ug mopalihok sa indibiduwal sa pagpadayon uban ang nahiangayng pagbantay batok sa kapeligrohan, sa ingon malikayan ang katalagman, o kaha kini mahimong dili-maayo nga matang sa kahadlok nga makapawala sa paglaom ug makapaluya sa kalig-on sa panghunahuna sa tawo, nga mosangpot pa gani sa kamatayon. Ang kahadlok sa Diyos makaayo; kini maoy usa ka kataha ug lalom nga pagtahod alang sa Maglalalang ug usa ka maayong matang sa kahadlok nga basin siya dili mapahimut-an. Kini nga kahadlok nga basig dili niya kahimut-an maoy resulta sa pagpabili sa iyang dili-takos nga kalulot ug pagkamaayo inubanan sa pagkaamgo nga siya mao ang Supremong Maghuhukom ug ang Labing Gamhanan, kinsa adunay gahom sa pagpahamtang ug silot o kamatayon niadtong dili mosugot kaniya.—Tan-awa ang KATAHA; KALISANG.
Ang hustong matang sa kahadlok kang Jehova nga Diyos hinungdanon alang niadtong buot moalagad kaniya. Kining halalom nga pagkahadlok kang Jehova mao ang “sinugdanan sa kaalam.” (Sal 111:10; Pr 9:10) Dili kini usa ka dili-maayong matang sa kahadlok nga makapahugno; “ang kahadlok kang Jehova lunsay.” (Sal 19:9) Busa kini nga kahadlok gihubit diha sa Proverbio 8:13: “Ang pagkahadlok kang Jehova mao ang pagdumot sa daotan.” Kini makapugong sa usa sa pagsubay sa daotan nga dalan, tungod kay “diha sa pagkahadlok kang Jehova ang usa magapahilayo sa daotan.”—Pr 16:6.
Si Adan ug Eva napakyas sa pagpakitag husto, maayo nga matang sa kahadlok sa Diyos ug busa sila misupak kaniya. Kini nakahatag kanila ug masakit nga kahadlok o kalisang, nga tungod niana sila mitago gikan sa presensiya sa Diyos. Matod ni Adan: “Nadungog ko ang imong tingog sa tanaman, apan ako nahadlok.” (Gen 3:10) Ang anak ni Adan nga si Cain mibati sa samang matang sa kahadlok human niya patya ang iyang igsoong si Abel, ug kini nga kahadlok lagmit mao ang hinungdan sa iyang desisyon sa pagtukod ug usa ka siyudad.—Gen 4:13-17.
Sa Hebreohanon 12:28 ang mga Kristohanon gisugo sa pagbaton ug diyosnong kahadlok: “Magpadayon kita sa pagbaton sa dili-takos nga kalulot, nga pinaagi niini kita makahatag ug sagradong pag-alagad nga dalawaton sa Diyos uban ang diyosnong kahadlok ug kalisang.” Ang usa ka manulonda sa kinatung-an sa langit, nga adunay ipahayag nga walay kataposang maayong balita, nagbukas sa iyang pahayag pinaagi sa mga pulong: “Kahadloki ninyo ang Diyos ug ihatag kaniya ang himaya.” (Pin 14:6, 7) Gitandi ni Jesus ang maayong matang sa kahadlok sa Diyos ug ang kahadlok sa tawo, nga nag-ingon, sumala sa natala sa Mateo 10:28: “Ayaw ninyo kahadloki silang makapatay sa lawas apan dili makapatay sa kalag; apan hinunoa kahadloki ninyo siya nga makalaglag sa kalag ug sa lawas sa Gehenna.” Sa Pinadayag 2:10 siya usab nagtambag sa mga Kristohanon: “Ayaw kahadlok sa mga butang nga hapit na nimong antoson.” Ang tinuod nga gugma kang Jehova maghanaw sa katalaw sa tawo nga motultol sa pagkompromiso.
Apan lakip sa hustong matang sa kahadlok mao ang pagpakitag nahiangayng pagtahod sa sekular nga awtoridad, tungod kay ang Kristohanon nasayod nga ang makataronganong silot gikan sa awtoridad tungod sa usa ka salaod maoy dili-direktang kapahayagan sa kasuko sa Diyos.—Rom 13:3-7.
Si Jesus mitagna nga sa “kataposan sa sistema sa mga butang” ang pagbati sa kahadlok molukop sa yuta. Siya miingon nga aduna unyay “makalilisang nga mga talan-awon” ug nga ang mga tawo “panguyapan sa kahadlok ug sa pagpaabot sa mga butang nga mahitabo diha sa gipuy-ang yuta.” (Luc 21:11, 26) Bisan tuod ang katawhan sa katibuk-an maapektohan niining paagiha, ang mga alagad sa Diyos angayng mosunod sa prinsipyo nga gipahayag diha sa Isaias 8:12: “Ang ilang gikahadlokan ayaw ninyo kahadloki.” Si apostol Pablo nagpatin-aw: “Kay kita wala hatagi sa Diyos ug espiritu sa katalaw, kondili sa gahom ug sa gugma ug sa maayong panghunahuna.”—2Ti 1:7.
Ang maalamong tawo, human mohimog maampingong pagtuon bahin sa katawhan maingon man sa mga buluhaton sa tawo ug sa makatalagmanong mga kasinatian niini, miingon: “Kini ang kataposan sa butang, ang tanan nadungog na: Kahadloki ang matuod nga Diyos ug tumana ang iyang mga sugo. Kay kini mao ang tibuok nga obligasyon sa tawo.”—Ecc 12:13.
Kahadlok sa mga Hayop Ngadto sa mga Tawo. Diha sa Genesis 9:2 ang pulong nga ‘kahadlok’ gigamit may kalabotan sa linalang nga mga hayop. Ang Diyos miingon kang Noe ug sa iyang mga anak nga lalaki: “Ang pagkahadlok kaninyo ug ang pagkalisang kaninyo magpadayon diha sa matag buhing linalang sa yuta.” Sa tuig nga si Noe ug ang iyang pamilya didto sa sulod sa arka, ang mga hayop ug mga langgam nga gisulod didto adunay kahadlok niini nga mga tawo nga tungod niana kini wala moatake kanila. Busa, sa dihang sila migula gikan sa arka human sa Lunop, si Jehova nagpasalig kang Noe nga kini nga kahadlok magpadayon. Kini gipaluyohan sa kasinatian sa tawo. Si Dr. George G. Goodwin, nga Associate Curator of Mammals, sa The American Museum of Natural History, miingon: “Sa kinaiyanhon, ang leopardo dili moatake sa usa ka tawo. Apan kon hagiton o masamdan, ang hayop mosumbalik sa mga tawo ug makig-away.” Sa susama, kon makahigayon, ang malalang mga bitin nga nailhan sa pagkaagresibo, sama sa mamba ug haring kobra, mopalabi, ingon sa naandan, sa pagdailos palayo gikan sa tawo inay nga moatake. Bisan tuod ang tawo nagmaltratar ug naghimo sa pipila ka hayop ingong mabangis nga mga linalang, sagad nga anaa gihapon niini kining nagapugong nga kahadlok. Kini kaharmonya sa gipahayag sa Diyos diha sa Genesis 1:26-28, nga ang linalang nga mga hayop gamhan sa tawo sukad sa paglalang niini.