PAGKADILI-MAPIHIGON

Ang pagkawalay gidapigan o paboritismo; pagkamakiangayon. Ang pagkadili-mapihigon mao ang dili pagtugot nga ang posisyon, pagkamaayong manulti, bahandi, hiphip, o, sa laing bahin, sentimento alang sa kabos o sa tawong timawa makatuis sa paghukom o mga buhat sa usa ka tawo aron paboran ang indibiduwal. Kon ang usa dili-mapihigon siya makiglabot sa tanan subay sa kon unsay makiangayon ug matarong, sumala sa kon unsay angay ug gikinahanglan sa matag usa.​—Pr 3:27.

Ang Hebreohanong ekspresyon nga na·saʼʹ pa·nimʹ, nga gihubad nga ‘pagpihigpihig,’ sa literal nagkahulogang “paghangad.” (Lev 19:15) Ang paagi sa pagtimbaya sa mga taga-Sidlakan mao ang mapainubsanong pagyukbo ug pagduko ngadto sa yuta. Ingong timaan sa pagdawat ug pag-ila, ipahangad o ipayanghag sa tawong gitimbaya ang tawo nga miyukbo. (Itandi ang Gen 32:​20, diin ang “mohatag ug maluloton nga pagdawat” maoy hubad sa Hebreohanong prase nga sa literal nagkahulogang “paghangad.”) Kini nga ekspresyon gigamit sa ulahi nga makantalitahon sa pagtumong sa daotan, mapihigong pagtratar. Ang Hebreohanong prase nga na·kharʹ pa·nimʹ (gihubad nga “magpihigpihig,” apan sa literal nagkahulogang “pag-ila sa nawong”) gigamit usab sa susamang paagi. (Deu 1:17; 16:19) Ang Gregong ekspresyon nga lam·baʹno proʹso·pon (“magpakitag pagkamapihigon”; sa literal nagkahulogang “kuhaon o dawaton ang nawong”) maoy pinasukad sa Hebreohanon. (Luc 20:21; itandi ang Int.) Ang gikombinar nga porma niining duha ka pulong gihubad nga “pagpihigpihig; paboritismo” (Rom 2:11; San 2:1), “pagpakitag paboritismo” (San 2:9), ug “mapihigon” (Buh 10:34).​—Itandi ang Int.

Si Jehova Dili-mapihigon. Si Jehova nag-ingon nga siya “wala magpihig kang bisan kinsa ni modawat ug hiphip.” (Deu 10:17; 2Cr 19:7) Sa dihang ang Diyos nagpadala kaniya sa pagmantala sa maayong balita ngadto sa dili-tinuling Hentil nga si Cornelio, si apostol Pedro miingon: “Tinong naila ko nga ang Diyos dili mapihigon, apan sa matag nasod ang tawo nga mahadlok kaniya ug magabuhat sa pagkamatarong dalawaton kaniya.”​—Buh 10:​34, 35; Rom 2:​10, 11.

Si Jehova, ang Maglalalang ug Supremong Usa, dili makuwestiyon sa iyang mga desisyon ug mga buhat. Siya makahimo sa kon unsay iyang gusto diha sa iyang mga linalang ug siya wala makautang kang bisan kinsa. (Rom 9:20-24; 11:33-36; Job 40:2) Siya nakiglabot sa mga indibiduwal o sa mga grupo, bisan sa mga nasod, sumala sa iyang katuyoan ug sa iyang tinudlong panahon. (Buh 17:​26, 31) Bisan pa niana, ang Diyos dili-mapihigon. Siya magaganti sa matag usa, dili sumala sa iyang panggawas nga panagway o mga gipanag-iya, kondili sumala sa kon unsa siya ug kon unsay iyang ginabuhat. (1Sa 16:7; Sal 62:12; Pr 24:12) Ang iyang Anak nga si Jesu-Kristo dili usab mapihigon.​—Mat 16:27.

Dili-mapihigon ngadto sa Israel. Ang pipila ka tawo nagtuo nga si Jehova nakiglabot nga mapihigon pinaagi sa paggamit sa Israel ingong iyang katawhan ug pagpakitag pabor kanila sa karaang mga panahon. Bisan pa niana, ang matinud-anong pagsusi sa iyang mga pakiglabot sa Israel magbutyag nga sayop ang maong pangangkon. Si Jehova nagpili ug nakiglabot sa Israel, dili tungod sa ilang kabantog ug gidaghanon, kondili tungod sa iyang gugma ug pagpabili sa pagtuo ug pagkamaunongon sa iyang higala nga si Abraham, ang ilang katigulangan. (San 2:23) Lain pa, siya hataas-ug-pailob ngadto kanila tungod kay iyang gibutang ang iyang ngalan diha kanila. (Deu 7:7-11; Eze 36:22; Deu 29:13; Sal 105:8-10) Sa dihang nagmasinugtanon, ang Israel gipanalanginan nga labaw sa mga nasod nga wala makabaton sa Balaod. Sa dihang ang Israel wala magmasinugtanon, ang Diyos mapailobon ug maluluy-on, apan bisan pa niana siya nagsilot kanila. Ug bisan tuod pinaboran ang ilang kahimtang, sila nailalom sa mas bug-at nga responsibilidad atubangan sa Diyos tungod kay sila nagdala sa ngalan sa Diyos ug nailalom sa Balaod. Kay ang Balaod nagtunglo niadtong molapas niini. Kini nahisulat: “Tinunglo ang dili motuman sa mga pulong niini nga balaod pinaagi sa pagbuhat niini.” (Deu 27:26) Ang mga Hudiyo, pinaagi sa paglapas sa Balaod, nailalom niini nga tunglo, dugang pa sa ilang pagkahinukman ingong kaliwat sa makasasalang si Adan. (Rom 5:12) Busa, aron sa pagtubos sa mga Hudiyo gikan niining talagsaong kabilinggan, si Kristo dili lamang kinahanglang mamatay kondili kinahanglang mamatay usab diha sa estaka sa pagsakit, sama sa gipatin-aw ni apostol Pablo sa Galacia 3:10-13.

Busa, ang Diyos dili-mapihigon sa Israel. Gigamit sa Diyos ang Israel aron nga panalanginan ang tanang kanasoran. (Gal 3:14) Pinaagi niini ang Diyos milihok alang sa kaayohan sa katawhan sa tanang kanasoran diha sa iyang tinakdang panahon. Nahiuyon niini, ang apostol nag-ingon: “Siya ba Diyos sa mga Hudiyo lamang? Dili ba siya Diyos usab sa katawhan sa kanasoran? Oo, sa katawhan sa kanasoran usab, kon sa pagkatinuod ang Diyos usa, nga mao ang magpahayag nga matarong sa katawhan nga tinuli tungod sa pagtuo ug sa katawhan nga dili-tinuli nga matarong pinaagi sa ilang pagtuo.” (Rom 3:​29, 30) Dugang pa, sa karaang Hudiyohanong estado, ang mga tawo sa ubang mga nasod makabaton sa pag-uyon ug panalangin sa Diyos pinaagi sa pagsimba kang Jehova nga Diyos sa Israel ug sa pagtuman sa iyang balaod, sama sa gibuhat sa mga Gabaonhon, sa mga Netinim (nagkahulogang “Mga Hinatag”), ug sa daghang langyawng mga pumoluyo.​—Jos 9:​3, 27; 1Ha 8:41-43; Esd 8:20; Num 9:14.

Bisan tuod mapailobon ug maluluy-on, nga kanunayng nagdawat pag-usab sa Israel sa dihang sila naghinulsol, sa kataposan si Jehova nagsalikway kanila ingong iyang katawhan nga nagdala sa iyang ngalan. (Luc 13:35; Rom 11:20-22) Ang mga pulong sa apostol mapadapat dinhi: “Siya magabalos sa matag usa sumala sa iyang mga binuhatan: . . . kapungot ug kasuko, kasakitan ug kagul-anan, diha sa kalag sa matag tawo nga nagbuhat kon unsay makadaot, una sa Hudiyo ug usab sa Grego; apan himaya ug dungog ug kalinaw alang sa tanan nga nagbuhat kon unsa ang maayo, una alang sa Hudiyo ug usab alang sa Grego. Kay walay pagpihigpihig sa Diyos.”​—Rom 2:6-11.

Busa, bisan tuod daw magpadayag ug pagkamapihigon ang usa ka taphaw, mubog-abot nga panglantaw bahin sa mga pakiglabot sa Diyos, gipadayag sa mas dulot, layog-abot nga panglantaw ang dili-hitupngang pagkadili-mapihigon ug hustisya nga dili matugkad sa pagsabot sa tawo. Maayo gayod kaayo ang gihimo sa Diyos aron ang tanang katawhan makabaton ug kahigayonan nga makadawat sa iyang pag-uyon ug kinabuhi!​—Isa 55:8-11; Rom 11:33.

Dili-mapihigon ngadto kang David. Sama sa giingon ni Jehova kang Moises, siya mao ang Diyos nga dili gayod magpahigawas gikan sa pagsilot tungod sa kasaypanan. (Ex 34:​6, 7; Col 3:25) Bisan sa kahimtang sa iyang gihigugmang alagad nga si David, nga kaniya si Jehova mihimog usa ka pakigsaad alang sa gingharian, ang Diyos wala magpahigawas kaniya sa silot. Siya grabeng nagsilot kang David tungod sa iyang mga sala. Human makasala si David batok sa Diyos maylabot kang Bat-seba ug sa iyang bana nga si Urias, si Jehova miingon kaniya: “Ania, ako magpatungha ug katalagman batok kanimo gikan sa imong kaugalingong balay; ug ako magkuha sa imong mga asawa atubangan sa imong mga mata ug maghatag kanila ngadto sa imong isigkatawo, ug siya makigdulog gayod sa imong mga asawa ilalom sa panan-aw niini nga adlaw. Samtang ikaw nagbuhat sa tago, ako, sa akong bahin, magbuhat niining butanga sa atubangan sa tibuok Israel ug sa atubangan sa adlaw.”​—2Sa 12:​11, 12.

Ang asoy sa Bibliya nagbutyag nga si David nag-antos gayod sa hilabihang kasamok sa iyang kaugalingong panimalay. (2Sa kap 13-18; 1Ha 1) Bisan tuod wala siya patya sa Diyos, tungod sa pagtahod sa pakigsaad sa gingharian nga Iyang gihimo uban kang David (2Sa 7:11-16), si David nag-antos gayod sa hilabihang kasub-anan. Sumala sa giingon sa naunang alagad sa Diyos nga si Elihu: “Adunay Usa nga wala magpihig sa mga prinsipe.” (Job 34:19) Apan, pinasukad sa umaabot nga halad ni Jesu-Kristo, ang Diyos nagpasaylo sa mahinulsolong si David ug sa gihapon nagpatunhay sa Iyang kaugalingong hustisya ug pagkamatarong. (Rom 3:​25, 26) Pinaagi sa halad sa iyang Anak, ang Diyos adunay matarong ug dili-mapihigong pasukaranan aron mabakwi ang kamatayon ni Urias ug sa uban pa, aron nga sa kataposan, walay mag-antos sa dili-matarong nga paagi.​—Buh 17:31.

Tambag Ngadto sa mga Maghuhukom. Si Jehova naghatag ug kusganong tambag ngadto sa mga maghuhukom sa Israel labot sa pagkadili-mapihigon. Ang mga maghuhukom hugot nga gibaoran: “Dili kamo magpihigpihig sa paghukom.” (Deu 1:17; 16:19; Pr 18:5; 24:23) Dili sila angayng magpakitag pagkamapihigon ngadto sa tawong kabos tungod lamang sa iyang pagkakabos, tungod sa sentimento o tungod sa pagpihig batok sa adunahan. Dili usab sila magpakitag pabor sa tawong dato tungod sa iyang bahandi, tingali sa pagpalabi kaniya aron hatagan ug pabor, tungod sa hiphip, o tungod sa kahadlok sa iyang gahom o impluwensiya. (Lev 19:15) Sa ulahi, gikondenar sa Diyos ang pagkadili-matinumanon sa Levihanong mga saserdote sa Israel tungod sa paglapas sa iyang balaod ug, ingon sa iyang partikular nga gipunting, tungod sa ilang pagpakitag pagpihigpihig, sanglit sila nag-alagad ingong mga maghuhukom diha sa yuta.​—Mal 2:​8, 9.

Diha sa Kristohanong Kongregasyon. Diha sa Kristohanong kongregasyon ang pagkadili-mapihigon maoy usa ka balaod; ang pagpakitag paboritismo maoy usa ka sala. (San 2:9) Kadtong sad-an sa mga buhat sa paboritismo nahimong “mga maghuhukom nga nagpakanaog ug daotang mga desisyon.” (San 2:1-4) Ang maong mga tawo walay kaalam nga gikan sa itaas, nga dili mapihigpihigon. (San 3:17) Kadtong adunay responsableng mga katungdanan diha sa kongregasyon nailalom sa seryosong obligasyon nga gisangon ni apostol Pablo kang Timoteo nga usa ka magtatan-aw: “Atubangan sa Diyos ug kang Kristo Jesus ug sa piniling mga manulonda ako maugdang nga nagsugo kanimo sa pagsunod niining mga butanga nga dili mohukom-daan, nga dili magbuhat ug bisan unsa sumala sa pagkamapihigon.” Kini mapadapat ilabina sa dihang himoon ang hudisyal nga mga husay diha sa kongregasyon.​—1Ti 5:19-21.

‘Nagdayeg ug mga personalidad alang sa kaugalingong kaayohan.’ Ang paglapas sa prinsipyo sa pagkadili-mapihigon mahimong mosangpot sa grabeng pagkakondenar. Si Judas nga igsoon ni Jesus sa inahan naghubit sa mga tawo kinsa maoy “mga bagulbolan, mga reklamador bahin sa ilang kahimtang sa kinabuhi, nga nagpahiuyon sa ilang kaugalingong mga tinguha, ug ang ilang mga baba nagsultig hinambog nga mga butang, samtang sila nagdayeg ug mga personalidad alang sa ilang kaugalingong kaayohan.” (Jud 16) Kining mga tawhana gitawag ingong “nagahimog pagbulagbulag, mga tawong mananapon, nga walay espirituwalidad.” (Jud 19) Ang maong mga tawo mahimong maghaylo sa uban pinaagi sa ilang mapasigarbohong mga pulong ug sa ilang pagdayeg sa mga personalidad, sama sa mga tawong gihubit ni Pablo kinsa “sa kamalalangon manakasaka sa mga panimalay ug magapamihag sa mahuyang nga mga babaye nga nabug-atan sa mga sala, nga nadaldal sa nagkadaiyang mga tinguha.” (2Ti 3:6) Ang kalaglagan nagpaabot kanila.​—Jud 12, 13.

“Takos sa doble nga pasidungog”​—Sa unsang paagi? Tungod niining mga butanga, sa unsang paagi isipon niadtong anaa sa Kristohanong kongregasyon ang mga ansiyano nga nagdumala sa maayong paagi nga “takos sa doble nga pasidungog, ilabina silang naghago sa pagpanulti ug sa pagpanudlo”? (1Ti 5:17) Kini dili tungod sa mga personalidad niini nga mga tawo o sa ilang katakos, kondili tungod sa ilang pagkamakugihon ug paghago maylabot sa dugang mga kaakohan nga gipapas-an kanila. Ang mga kahikayan ug mga pagtudlo sa Diyos kinahanglan nga tahoron. Ang maong mga tawo angayng makadawat ug linaing kooperasyon ug pagpaluyo aron molampos ang buluhaton sa Diyos diha sa kongregasyon. (Heb 13:​7, 17) Gipunting ni Santiago nga igsoon ni Jesus sa inahan nga ang mga magtutudlo diha sa kongregasyon nailalom sa mabug-at nga responsibilidad ngadto sa Diyos, ug makadawat ug mas bug-at nga paghukom. (San 3:1) Busa sila takos nga patalinghogan, sundon, ug pasidunggan. Tungod sa samang katarongan ang asawa kinahanglang magpasidungog ug magtahod sa iyang bana, kinsa gitugyanan sa Diyos ug responsibilidad alang sa panimalay ug kinsa pagahukman sa Diyos pinasukad niana. (Efe 5:21-24, 33) Ang maong pagtahod alang sa mga tawo nga gihatagan ug responsableng mga katungdanan pinaagi sa kahikayan sa Diyos dili kay pagpakitag pagpihigpihig.

Pagtahod alang sa mga magmamando. Ang mga Kristohanon gisugo usab sa pagtahod sa mga magmamando sa tawhanong mga kagamhanan. Dili kini tungod sa personal nga mga hiyas niining mga tawhana, nga ang pipila tingali kanila maoy hiwi, ni tungod kay sila anaa sa katungdanan nga mahimo silang mohatag ug espesyal nga mga pabor. Ang mga Kristohanon motahod sa mga magmamando tungod kay sugo kini sa Diyos; tungod usab sa responsableng katungdanan o posisyon nga gibarogan niini. Ang apostol nag-ingon: “Magpasakop ang tanang kalag sa labaw nga mga awtoridad, kay walay awtoridad gawas nga pinaagi sa Diyos; ang nagalungtad nga mga awtoridad napahimutang sa ilang relatibong mga posisyon pinaagi sa Diyos. Busa siya nga mosukol sa awtoridad misukol sa kahikayan sa Diyos.” (Rom 13:​1, 2) Kining mga tawhana, kon abusohan nila ang ilang awtoridad, kinahanglang manubag sa Diyos. Ang pasidungog, o pagtahod, nga nahiangay alang sa maong katungdanan gihatag sa Kristohanon ngadto sa usa nga naghupot niana nga katungdanan sumala sa lagda nga: “Ibayad ngadto sa tanan ang mga nahiangay kanila, kaniya nga nangayog buhis, ang buhis; kaniya nga nangayog tributo, ang tributo; kaniya nga nangayog kahadlok, ang maong kahadlok; kaniya nga nangayog dungog, ang maong dungog.” (Rom 13:7) Ang pasidungog nga ihatag sa Kristohanon niining bahina nga labaw nianang ihatag sa ordinaryong mga lungsoranon dili kay pagpakitag pagpihigpihig.