Ayaw Pagkahimong Malimtanong mga Tigpaminaw
“Mahimong mga magtutuman sa pulong, ug dili tigpaminaw lamang, nga limbongan ang inyong kaugalingon pinaagi sa bakak nga pangatarongan.”—SANTIAGO 1:22.
1. Nakapribilehiyo ang katawhan sa karaang Israel sa pagsaksi sa unsang mga milagro?
ANG “halandomon” maoy haom nga pulong sa paghubit sa mga milagro nga gihimo ni Jehova sa karaang Ehipto. Ang matag usa sa Napulo ka Hampak makalilisang gayod. Ang maong mga hampak gisundan sa makapahinganghang kaluwasan sa katawhan sa Israel latas sa nabahin nga katubigan sa Pulang Dagat. (Deuteronomio 34:10-12) Kon nakasaksi ka pa sa maong mga hitabo, gilaoman nga dili ka gayod mahikalimot sa Usa nga maoy nagpahinabo niana. Apan, ang salmista miawit: “Nakalimot sila [mga Israelinhon] sa Diyos nga ilang Manluluwas, ang Magbubuhat sa dagkong mga butang sa Ehipto, sa katingalahang mga buhat sa yuta sa Ham, sa makalilisang nga mga butang sa Pulang Dagat.”—Salmo 106:21, 22.
2. Unsay nagpakita nga wala magdugay ang pagpabili sa Israel sa gamhanang mga buhat sa Diyos?
2 Human motabok sa Pulang Dagat, ang mga Israelinhon “nangahadlok kang Jehova ug nagbutang ug pagtuo kang Jehova.” (Exodo 14:31) Ang mga Israelinhon miduyog kang Moises sa pag-awit sa usa ka awit sa kadaogan alang kang Jehova, ug si Miriam ug ang ubang mga babaye misanong pinaagi sa pagtugtog sa mga tamborin ug sa pagsayaw. (Exodo 15:1, 20) Oo, ang katawhan sa Diyos natandog gayod sa gamhanang mga buhat ni Jehova. Apan wala magdugay ang ilang pagpabili sa Usa nga mihimo niadtong maong mga buhat. Sa mubo nga panahon human niadto daghan kanila ang migawi nga daw sila bug-os nga nawad-an sa ilang panumdoman. Sila nahimong mga bagulbolan ug mga reklamador batok kang Jehova. Ang uban nakigbahin sa pagsimba sa idolo ug sa seksuwal nga imoralidad.—Numeros 14:27; 25:1-9.
Unsay Makapalimot Kanato?
3. Tungod sa atong pagkadili-hingpit, unsay makalimtan nato?
3 Makapalibog gayod ang kakulang ug pagpabili sa Israel. Sa gihapon, ang samang butang mahimong mahitabo kanato. Tinuod, wala nato masaksihi ang maong mga milagro sa Diyos. Apan, sa atong relasyon sa Diyos tinong may mga okasyon nga halandomon. Ang uban kanato mahinumdom tingali sa dihang atong gidawat ang kamatuoran gikan sa Bibliya. Ang ubang malipayon nga mga panahon maglakip tingali sa atong pag-ampo sa pagpahinungod kang Jehova ug sa atong pagpabawtismo sa tubig ingong matuod nga mga Kristohanon. Daghan kanato ang nakasinati sa matinabangong kamot ni Jehova sa ubang mga hugna sa atong kinabuhi. (Salmo 118:15) Labaw sa tanan, pinaagi sa haladnong kamatayon sa kaugalingong Anak sa Diyos, si Jesu-Kristo, nadawat nato ang paglaom sa kaluwasan. (Juan 3:16) Bisan pa niana, tungod sa atong pagkadili-hingpit, sa dihang nag-atubang sa sayop nga mga tinguha ug sa mga kabalaka sa kinabuhi, basin kita dali ra usab nga makalimot sa maayong mga butang nga nahimo ni Jehova alang kanato.
4, 5. (a) Sa unsang paagi nagpasidaan si Santiago bahin sa kapeligrohan sa pagkahimong malimtanong mga tigpaminaw? (b) Sa unsang paagi mapadapat nato ang ilustrasyon ni Santiago bahin sa tawo ug sa salamin?
4 Sa iyang sulat ngadto sa mga isigka-Kristohanon, ang igsoon ni Jesus sa inahan nga si Santiago nagpasidaan bahin sa kapeligrohan sa pagkahimong malimtanong mga tigpaminaw. Siya misulat: “Mahimong mga magtutuman sa pulong, ug dili tigpaminaw lamang, nga limbongan ang inyong kaugalingon pinaagi sa bakak nga pangatarongan. Kay kon ang usa tigpaminaw lamang sa pulong, ug dili usa ka magtutuman, siya sama sa usa ka tawo nga nagtan-aw sa iyang kinaiyanhong nawong diha sa salamin. Kay siya motan-aw sa iyang kaugalingon, ug siya molakaw ug dihadiha malimot kon unsang matanga siya nga tawo.” (Santiago 1:22-24) Unsay gipasabot ni Santiago nianang mga pulonga?
5 Inigbangon nato sa buntag, kasagarang manalamin kita aron makita kon unsang mga kausaban ang kinahanglan natong himoon sa atong panagway. Samtang nagbuhat kita sa lainlaing mga kalihokan ug ang hunahuna nasentro sa ubang mga butang, dili na kita maghunahuna bahin sa atong nakita diha sa salamin. Mahimong mahitabo usab kini sa espirituwal nga diwa. Samtang mosusi kita sa Pulong sa Diyos, ikatandi nato kon unsa kita nianang gidahom ni Jehova kanato. Busa, direkta natong maatubang ang atong mga kahuyangan. Ang pagkahibalo niini angayng mopalihok kanato sa paghimog mga kausaban sa atong personalidad. Apan samtang nagabuhat kita sa atong adlaw-adlawng mga kalihokan ug nakigbisog sa atong mga problema, dali ra kitang mohunong sa paghunahuna bahin sa espirituwal nga mga butang. (Mateo 5:3; Lucas 21:34) Daw nahikalimot na kita sa mahigugmaong mga buhat sa Diyos alang kanato. Kon mahitabo man ugaling kini, dali ra kitang madaog sa makasasalang mga hilig.
6. Ang pagkonsiderar sa unsang bahin sa Kasulatan ang makatabang kanato nga dili makalimot sa pulong ni Jehova?
6 Sa iyang unang dinasig nga sulat ngadto sa mga taga-Corinto, si apostol Pablo naghisgot sa malimtanong mga Israelinhon didto sa kamingawan. Maingon nga ang unang-siglo nga mga Kristohanon nakabatog kaayohan gikan sa mga pulong ni Pablo, ang pagsubli sa iyang gisulat makatabang kanato nga dili makalimot sa pulong ni Jehova. Busa hisgotan nato ang 1 Corinto 10:1-12.
Isalikway ang Kalibotanong mga Tinguha
7. Unsang dili-malalis nga pamatuod sa gugma ni Jehova ang nadawat sa mga Israelinhon?
7 Ang giingon ni Pablo bahin sa mga Israelinhon nagsilbing pasidaan alang sa mga Kristohanon. Sa bahin, si Pablo misulat: “Dili ko buot nga kamo mahimong walay alamag, mga igsoon, nga ang tanan natong mga katigulangan nailalom sa panganod ug ang tanan milatas sa dagat ug ang tanan nabawtismohan ngadto kang Moises pinaagi sa panganod ug sa dagat.” (1 Corinto 10:1-4) Ang mga Israelinhon sa adlaw ni Moises nakakita ug dagkong mga pagpasundayag sa gahom sa Diyos, lakip ang milagrosong haligi nga panganod gikan sa Diyos nga maoy nag-una kanila sa maadlaw ug nagtabang kanila sa pag-ikyas latas sa Pulang Dagat. (Exodo 13:21; 14:21, 22) Oo, kadtong maong mga Israelinhon nakadawat ug dili-malalis nga pamatuod sa gugma ni Jehova alang kanila.
8. Unsay mga sangpotanan sa espirituwal nga pagkamalimtanon sa Israel?
8 “Bisan pa niana,” si Pablo mipadayon, “ang Diyos wala magpahayag ug pag-uyon sa kadaghanan kanila, kay sila gipamukan man sa kamingawan.” (1 Corinto 10:5) Pagkamakapasubo! Kadaghanan sa mga Israelinhon nga mibiya sa Ehipto naghimo sa ilang kaugalingon nga dili kuwalipikadong makasulod sa Yutang Saad. Kay wala uyoni sa Diyos tungod sa ilang kakulang ug pagtuo, nangamatay sila sa kamingawan. (Hebreohanon 3:16-19) Unsay atong makat-onan niini? Si Pablo nag-ingon: “Kining mga butanga nahimong atong mga panig-ingnan, aron kita dili mahimong mga tawo nga nagtinguha sa makadaot nga mga butang, ingon sa ilang pagtinguha niini.”—1 Corinto 10:6.
9. Sa unsang paagi nagtagana si Jehova alang sa iyang katawhan, ug unsay pagsanong sa Israel?
9 Ang mga Israelinhon daghag nabatonan aron sila padayong makahatag ug dakong pagtagad sa espirituwal nga mga butang samtang didto sa kamingawan. Sila misulod sa usa ka pakigsaad kang Jehova ug nahimong usa ka nasod nga napahinungod kaniya. Dugang pa, duna silay mga saserdote, usa ka tabernakulo ingong sentro sa pagsimba, ug usa ka kahikayan sa pagtanyag ug mga halad ngadto kang Jehova. Apan, inay kay magmaya tungod niining espirituwal nga mga gasa, gitugotan nila ang ilang kaugalingon nga mahimong dili tagbaw sa materyal nga mga tagana sa Diyos.—Numeros 11:4-6.
10. Nganong angay nga kanunay natong hinumdoman ang Diyos?
10 Dili sama sa mga Israelinhon sa kamingawan, ang katawhan ni Jehova karon nakatagamtam sa pag-uyon sa Diyos. Apan, ingong mga indibiduwal, hinungdanon nga hinumdoman nato kanunay ang Diyos. Ang pagbuhat niana motabang kanato sa pagsalikway sa hakog nga mga pangandoy nga makalubog sa atong espirituwal nga panan-aw. Magmadeterminado kita “sa pagsalikway sa pagkadili-diyosnon ug sa kalibotanong mga tinguha ug sa pagkinabuhi uban ang maayong panghunahuna ug pagkamatarong ug diyosnong pagkamahinalaron taliwala niini nga sistema sa mga butang.” (Tito 2:12) Kitang nakig-uban sa Kristohanong kongregasyon sukad pa sa pagkamasuso dili gayod angayng maghunahuna nga gihikawan kita ug usa ka butang nga makalingaw. Kon mosantop man ugaling sa atong kaisipan ang maong mga hunahuna, maayong hinumdoman nato si Jehova ug ang kahibulongang mga panalangin nga iyang giandam alang kanato.—Hebreohanon 12:2, 3.
Bug-os nga Pagkamasinugtanon Kang Jehova
11, 12. Sa unsang paagi ang usa ka tawo mahimong sad-an sa idolatriya bisag wala mosimba ug mga larawan?
11 Si Pablo naghatag kanato ug laing pasidaan sa dihang siya misulat: “Ni mahimong mga tigsimbag mga idolo, ingon sa gihimo sa pipila kanila; ingon sa nahisulat: ‘Ang katawhan nanglingkod aron sa pagkaon ug sa pag-inom, ug sila nanindog aron maglipaylipay.’” (1 Corinto 10:7) Gipunting ni Pablo dinhi ang okasyon sa dihang naaghat sa mga Israelinhon si Aaron sa paghimog bulawan nga nating baka. (Exodo 32:1-4) Bisag walay kalagmitan nga moliso kita sa direktang pagsimba sa idolo, mahimo kitang mga tigsimbag idolo kon tugotan nato ang atong hinakog nga mga tinguha nga makapalinga kanato gikan sa bug-os-kalag nga pagsimba kang Jehova.—Colosas 3:5.
12 Sa laing okasyon, misulat si Pablo bahin sa pipila nga sa panguna nabalaka sa materyal nga mga butang inay kay sa espirituwal nga mga butang. Mahitungod niadtong “naglakaw ingong mga kaaway sa estaka sa pagsakit ni Kristo,” siya misulat: “Ang ilang kataposan maoy kalaglagan, ug ang ilang diyos mao ang ilang tiyan.” (Filipos 3:18, 19) Ang ilang gisimba dili usa ka linilok nga larawan. Kadto mao ang ilang tinguha sa materyal nga mga butang. Siyempre, dili tanang tinguha maoy sayop. Si Jehova naglalang kanato nga may tawhanong mga panginahanglan ug katakos sa pagtagamtam sa nagkalainlaing mga kalipayan. Apan kadtong nag-una sa pagpangagpas sa kalipayan inay sa ilang relasyon sa Diyos, sa pagkatinuod, nahimong mga tigsimbag idolo.—2 Timoteo 3:1-5.
13. Unsay atong makat-onan gikan sa asoy bahin sa bulawan nga nating baka?
13 Human sila mobiya sa Ehipto, ang mga Israelinhon mihimog bulawan nga nating baka aron simbahon. Dugang pa sa pasidaan batok sa idolatriya, adunay laing hinungdanong pagtulon-an niining maong asoy. Ang mga Israelinhon misupak sa klarong sugo gikan kang Jehova. (Exodo 20:4-6) Bisan pa niana, dili nila tuyo nga isalikway si Jehova ingong ilang Diyos. Sila naghalad ngadto sa tinunaw nga nating baka ug nagtawag sa maong okasyon ingong “usa ka pista alang kang Jehova.” Sa usa ka paagi gilimbongan nila ang ilang kaugalingon sa paghunahuna nga dili panumbalingon sa Diyos ang ilang pagkamasinupakon. Kadto maoy usa ka insulto kang Jehova, ug nakapasuko gayod kadto kaniya.—Exodo 32:5, 7-10; Salmo 106:19, 20.
14, 15. (a) Nganong walay ikapangulipas ang mga Israelinhon sa pagkahimong malimtanong mga tigpaminaw? (b) Kon determinado kita nga dili mahimong malimtanong mga tigpaminaw, unsay atong buhaton maylabot sa mga sugo ni Jehova?
14 Talagsa ra gayong mahitabo nga ang usa ka Saksi ni Jehova moanib sa usa ka bakak nga relihiyon. Apan, bisan tuod nagpabilin diha sa kongregasyon, ang uban mosalikway tingali sa pagtultol ni Jehova sa ubang mga paagi. Ang katawhan sa Israel walay ikapangulipas sa pagkahimong malimtanong mga tigpaminaw. Nadungog nila ang Napulo ka Sugo ug didto sila sa dihang gihatag ni Moises kanila ang sugo sa Diyos: “Dili kamo magbuhat ug mga diyos nga plata uban kanako, ug dili kamo magbuhat ug mga diyos nga bulawan alang sa inyong kaugalingon.” (Exodo 20:18, 19, 22, 23) Bisan pa niana, gisimba sa mga Israelinhon ang bulawan nga nating baka.
15 Kita usab wala gayoy ikapangulipas kon kita mahimong malimtanong mga tigpaminaw. Sa Kasulatan, nabatonan nato ang pagtultol gikan sa Diyos mahitungod sa daghang bahin sa kinabuhi. Pananglitan, tinong gihukman sa Pulong ni Jehova ang batasan sa pagpangutang nga dili mobayad. (Salmo 37:21) Ang mga anak gisugo nga magmasinugtanon sa ilang mga ginikanan, ug ang mga amahan gidahom nga matutoon ang ilang mga anak diha sa “pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova.” (Efeso 6:1-4) Ang dili-minyong mga Kristohanon gihatagag instruksiyon nga maminyo “lamang diha sa Ginoo,” ug ang minyong mga alagad sa Diyos gibaoran: “Himoa nga dungganon ang kaminyoon taliwala sa tanan, ug ang higdaanan sa kaminyoon nga dili mahugawan, kay hukman sa Diyos ang mga makihilawason ug ang mga mananapaw.” (1 Corinto 7:39; Hebreohanon 13:4) Kon determinado kita nga dili mahimong malimtanong mga tigpaminaw, pabilhan gayod nato kini ug ang uban pang mga sugo gikan sa Diyos ug tumanon kini.
16. Unsay mga sangpotanan sa pagsimba sa bulawan nga nating baka?
16 Wala dawata ni Jehova ang pagsulay sa mga Israelinhon nga simbahon siya sumala sa ilang kaugalingong mga kondisyon. Hinunoa, 3,000 ang gilaglag, lagmit tungod sa prominenteng bahin nila sa rebelyosong aksiyon sa pagsimba sa bulawan nga nating baka. Ang ubang mga mamumuhat ug daotan nakaagom sa hampak gikan kang Jehova. (Exodo 32:28, 35) Pagkadakong pagtulon-an kini alang kang bisan kinsa nga mobasa sa Pulong sa Diyos apan mopili alang sa ilang kaugalingon kon unsay gusto nilang tumanon!
“Kalagiw Gikan sa Pakighilawas”
17. Unsang hitabo ang gipunting sa 1 Corinto 10:8?
17 Ang usa ka bahin diin ang unodnong mga tinguha makapalimot sa usa sa espirituwal nga mga butang gihisgotan ni Pablo sa dihang siya miingon: “Ni makighilawas kita, ingon sa pipila kanila nga nakighilawas, aron lamang mangapukan, kawhaag-tulo ka libo kanila sa usa ka adlaw.” (1 Corinto 10:8) Dinhi gipunting ni Pablo ang nahitabo sa Kapatagan sa Moab sa kataposan sa 40 ka tuig nga panaw sa Israel latas sa kamingawan. Ang mga Israelinhon di pa dugayng nakadawat sa tabang ni Jehova sa pag-ilog sa mga yuta sa sidlakan sa Jordan, apan daghan ang nahimong malimtanon ug dili mapabilhon. Sa utlanan sa Yutang Saad, nahaylo sila sa seksuwal nga imoralidad ug sa hugaw nga pagsimba kang Baal sa Peor. Mga 24,000 ang nalaglag, nga niana 1,000 maoy nanguna sa sayop nga mga buhat.—Numeros 25:9.
18. Unsang matanga sa panggawi ang mahimong motultol sa seksuwal nga imoralidad?
18 Ang katawhan ni Jehova karon ilado tungod sa ilang taas nga moral nga mga sukdanan. Apan sa dihang gitental pinaagi sa seksuwal nga imoralidad, ang ubang mga Kristohanon mihunong sa paghunahuna bahin sa Diyos ug sa iyang mga prinsipyo. Sila nahimong malimtanong mga tigpaminaw. Sa sinugdan, ang tentasyon wala tingali maglangkit sa usa ka buhat sa pakighilawas. Mahimong kana maoy kiling nga mag-usisa sa pornograpiya, magpatuyang sa dili-angayng panistis o pagbirigbirig, o suod nga makig-uban sa huyang-sa-moral nga mga tawo. Kining tanang butang mitultol sa mga Kristohanon sa makasasalang panggawi.—1 Corinto 15:33; Santiago 4:4.
19. Unsang Kasulatanhong tambag ang motabang kanato sa ‘pagkalagiw gikan sa pakighilawas’?
19 Kon tentalon sa paghimog imoral nga panggawi, kinahanglang dili kita mohunong sa paghunahuna bahin kang Jehova. Hinunoa, kinahanglang sundon nato ang mga pahinumdom sa iyang Pulong. (Salmo 119:1, 2) Ingong mga Kristohanon, kadaghanan kanato naghimo sa atong maarangan sa pagpabiling hinlo sa moral, apan ang pagbuhat kon unsay matarong sa mga mata sa Diyos nagkinahanglag padayong paningkamot. (1 Corinto 9:27) Sa mga Kristohanon sa Roma, si Pablo misulat: “Ang inyong pagkamasinugtanon namatikdan sa tanan. Busa ako nagmaya labot kaninyo. Apan buot ko nga magmaalamon kamo sa kon unsay maayo, apan inosente sa kon unsay daotan.” (Roma 16:19) Maingon nga ang 24,000 ka Israelinhon gipamatay tungod sa ilang kasal-anan, ang mga makihilawason ug ubang mga mamumuhat ug daotan sa dili madugay makaagom sa grabeng paghukom ni Jehova. (Efeso 5:3-6) Nan, inay kay mahimong malimtanong mga tigpaminaw, kinahanglang magpadayon kita sa ‘pagkalagiw gikan sa pakighilawas.’—1 Corinto 6:18.
Pabilhi Kanunay ang mga Tagana ni Jehova
20. Sa unsang paagi ang mga Israelinhon nagbutang kang Jehova sa pagsulay, ug unsay resulta?
20 Ang kinabag-an sa mga Kristohanon wala gayod magpadaog sa seksuwal nga imoralidad. Apan, kinahanglang magbantay kita nga dili nato tugotan ang atong kaugalingon nga mosubay sa dalan nga motultol sa kanunayng pagbagulbol nga moresulta sa pagkawala sa pag-uyon sa Diyos. Gipahimangnoan kita ni Pablo: “Ni ibutang nato si Jehova sa pagsulay, ingon sa pipila [sa mga Israelinhon nga] nagbutang kaniya sa pagsulay, aron lamang mangalaglag pinaagi sa mga halas. Ni mahimong mga bagulbolan, ingon sa pipila kanilang nagbagulbol, aron lamang mangalaglag pinaagi sa tiglaglag.” (1 Corinto 10:9, 10) Ang mga Israelinhon nagbagulbol batok kang Moises ug Aaron—oo, batok gani sa Diyos mismo—nga nagreklamo bahin sa mana nga gitagana sa milagrosong paagi. (Numeros 16:41; 21:5) Menos ba ang kasuko si Jehova sa ilang pagbagulbol kay sa ilang pagpakighilawas? Ang asoy sa Bibliya nagpakita nga daghang bagulbolan ang gipamatay sa mga bitin. (Numeros 21:6) Sayosayo pa, kapin sa 14,700 ka rebelyosong mga bagulbolan ang gipanglaglag. (Numeros 16:49) Busa dili nato ibutang sa pagsulay ang pailob ni Jehova pinaagi sa dili pagtahod sa iyang mga tagana.
21. (a) Gidasig si Pablo sa pagsulat sa unsang tambag? (b) Sumala sa Santiago 1:25, sa unsang paagi kita tinuod nga magmalipayon?
21 Sa pagsulat sa iyang mga isigka-Kristohanon, gitapos ni Pablo ang listahan sa mga pasidaan pinaagi sa tambag: “Karon kining mga butanga nahitabo kanila ingong mga panig-ingnan, ug kini gisulat ingong pasidaan kanato nga naabtan sa mga kataposan sa mga sistema sa mga butang. Tungod niana siya nga naghunahuna nga siya nagabarog magbantay nga siya dili mapukan.” (1 Corinto 10:11, 12) Sama sa mga Israelinhon, nakadawat kita ug daghang panalangin gikan kang Jehova. Apan, dili sama kanila hinaot dili gayod kita makalimot ug mapakyas sa pagpabili sa maayong mga butang nga ginabuhat sa Diyos alang kanato. Sa dihang ang mga kabalaka sa kinabuhi magpabug-at kanato, palandongon nato ang kahibulongang mga saad nga makita diha sa iyang Pulong. Hinaot hinumdoman nato ang atong bililhong relasyon kang Jehova ug magpadayon sa paghimo sa buluhatong pagsangyaw sa Gingharian nga gipiyal kanato. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Ang maong dalan seguradong maghatag kanato ug tinuod nga kalipay, kay ang Kasulatan nagsaad: “Siya nga magasud-ong pag-ayo sa hingpit nga balaod nga iya sa kagawasan ug magpadayon diha niana, kini nga tawo, tungod kay siya dili usa ka malimtanong tigpaminaw, kondili usa ka magtutuman sa buluhaton, malipayon siya sa iyang pagbuhat niini.”—Santiago 1:25.
Unsaon Nimo Pagtubag?
• Unsay makapahimo kanatong malimtanong mga tigpaminaw?
• Nganong hinungdanon ang bug-os nga pagkamasinugtanon sa Diyos?
• Unsaon nato ‘pagkalagiw gikan sa pakighilawas’?
• Unsay angay natong tinamdan sa mga tagana ni Jehova?
[Hulagway sa panid 15]
Ang mga Israelinhon nakalimot sa gamhanang mga buhat ni Jehova alang kanila
[Hulagway sa panid 16]
Ang katawhan ni Jehova determinadong huptan ang taas nga moral nga mga sukdanan