Ang Hunahuna sa Bibliya

Daotan ba Gayod ang Pagtabako?

“NGANONG dili ako motabako kon ako malipay niana? Kon mameligro ang akong panglawas, ako kanang tulubagon.” Alang sa minilyong mahimuot sa pagtabako, makapatuo ang maong “lohiko.”

Bisan pa niana, ang mga balita sa 1985 nagpasangil sa pagtabako sa 100,000 ka kamatayon sa usa ka tuig sa Britanya, 350,000 sa usa ka tuig sa Tinipong Bansa, ug un-tersiya sa tanang namatay sa Gresya. Ang sentido komun nagasugyot nga ang katilingban dili ingong dili makapanumbaling sa moral nga mga kahulogan niining mga numeroha. Apan kini wala manumbaling. Ngano?

Sa usa ka butang, daghang relihiyosong pangulo dili mopadapat ug moral nga pagpit-os sa ilang panon sa paghunong sa pagtabako. Ang opinyong ilang nabatonan mao ang gipahayag sa magsusulat sa usa ka librong gitawag The Christian Moral Vision. Gisabot niya nga “dili makataronganon ang moral nga pagpit-os” sa usa si kinsa, “kay nakapalandong sa mga riyesgo . . . [nagapadayon] sa pagtabako tungod sa kahimuot nga ginahatag niini.” Apan kini ba ang hunahuna sa Bibliya? Ang “kahimuot” nagapakamatarong ba sa pagbatog walay-hinungdang mga riyesgo?

Wala, kini wala magpakamatarong niana. Dili ba mas maalamon pa ang pagsingkamot nga magpabiling maayog kahimtang sa lawasnon ug sa mental nga paagi? Sa atong kaugalingong kaayohan ug sa pagtahod sa atong mga hinigugma ug atong Maglalalang, ang Bibliya nagamando nga angay natong “hinloan ang atong kaugalingon sa tanang kahugawan [polusyon] sa unod ug sa espiritu.” (2 Corinto 7:1; Kingdom Interlinear) Ang kadaot ba tungod sa tabako diha lamang sa pisikal nga lawas?

Ang Ginahimo Niini sa Imong Kinabuhi

Ang bisyo sa tabako makahawid nimong hugot dili lamang sa pisikal nga paagi kondili sa mental usab. Gawas sa paghugaw sa lawas sa usa, ang tabako mosuhot sa tibuok “espiritu” nga pinaagi niana ang mga tigtabako nagahunahuna, nagabuhat, ug nagadula—ang kinaiya mismo sa ilang matag-adlawng mga kahikayan. Ang usa ka magsusulat miangkon diha sa Reader’s Digest: “Kon wala ang akong matag adlawng rasyon sa sigarilyo, ako dili makasulat, makakaon, makatulog, makaromansa o bisan makahagwahagwa sa akong mga anak.”

Nganong ang tabako makagamot ug lalom sa mga kinabuhi sa katawhan, bisan sa puntong sila molingiw dihang atubangon sa kinalabwang kadaotan niini—ang kamatayon? Mahitungod sa Britanya, ang sikyatristang si Judy Greenwood misulat diha sa Glasgow Herald sa Enero 3, 1985: “Kon 100,000 ka tawo ang namatay gumikan sa laing masanta nga hinungdan, . . . kana makapukaw unta sa kasuko sa nasod. . . . Apan lahi ang pagtabako . . . Kining linaing sosyal nga pagkagiyan nakadulot kaayo sa atong kultura ug komersiyo . . . nga daw naugmad nato ang bahing dili makahukom diha sa nasodnong sentido komun.”

Ang Espirituwal nga Kadaotan sa Pagkagiyan

Oo, ang pagkagiyan, dili lamang ang pagkahimuot, mopatungha niining moral nga pagkadili-makahukom sa “espiritu” sa publiko karong adlawa. Ug si Dr. Richard Pollin, direktor sa National Institute on Drug Abuse (U.S.A.), nagpatuong ang pagsigarilyo mao karon ang labing seryoso ug kaylap nga pagkagiyan sa kalibotan—nga grabe pa kay sa heroina.

Ang hunahuna sa Bibliya walay ingong dili-makahukom nga bahin kon mahitungod sa makagiyang mga substansiya nga maghimo kanatong mga ulipon sa usa ka bisyo ug sa mga tawong naganegosyo sa bisyo: “Kamo gipalit na sa usa ka bili; hunong na kamo pagkahimong mga ulipon sa mga tawo,” nagaingon ang 1 Corinto 7:23.

Ang makapagiyang mga droga ug mga dahong tambal kasagaran ba sa mga panahon sa Bibliya? Oo, nagaingon ang Tobacco and Kentucky, nga mihisgot sa “ebidensiya sa una-kasaysayang mga kuwako nga nakalotan . . . sa Dagat Mediteranyo ug sa interyor sa Asia Minor [nga gigamit sa pagtabako] . . . ang cannabis (marijuana) ug ubang dahong tambal.” Ngani, nagadugang ang libro, “ang pagpaaso pinaagi sa, o pagsuyop sa, aso sa nagkadaiyang mga substansiya nahimong sagrado, panambal, o makapahimuot nga batasan . . . sukad sa panahong mahinumdoman. . . . Sama sa cannabis ug opio, mao usab ang tabako.”

Sumala sa McClintock ug Strong’s Cyclopedia, ang pulong “parmasya” gigamit sa “unang mga panahon sa Kristohanong Iglesya” alang sa “arte sa pag-imbento ug pagpreparar ug mga tambal sa pagpangdaot.” Unsa ang hunahuna sa Bibliya niadtong mga substansiya ug kadtong nagnegosyo kanila?

Ang Mangiob nga Bahin sa Parmasya

Ang Bibliya nagatunglo sa pag-abusar sa droga, dili ang tukmang paggamit sa mga droga ingong tambal; ug samtang ang “parmasya” sa modernong paggamit nagkahulogang mga droga nga gigamit sa tukma, ang mas karaang kahulogan maoy pag-abusar sa droga—alang sa kadaotan, dili sa pagtambal. Sa Bibliya ang maong parmasya giduyog sa daotan kaayong kauban—“ang mga buhat sa unod,” kansang mga mamumuhat “dili magapanunod sa gingharian sa Diyos.” (Galacia 5:19-21) Nagaingon ang The International Standard Bible Encyclopædia: “Si Pablo nagaklasipikar diha sa Galacia 5 20 sa kahugawan, idolatriya, ubp. uban sa butang ginatawag niyang pharmakeía . . . mga droga nga gigamit sa paghimo sa salamangka.” Nan, matikdi ang dakong espirituwal nga kadaotan sa makapagiyang mga substansiya nga gigamit alang sa kalingawan: Kana nagapahilayo sa usa gikan sa pabor sa Diyos—ug gikan sa katawhan sa Diyos.

Tungod sa paggamit sa mga droga diha sa salamangka sa mga panahon sa Bibliya, ang Galacia 5:20, 21 nagahubad sa phar·ma·kiʹa ingong “buhat sa espiritismo.” Apan ang Kingdom Interlinear nga hubad nagapakita nga ang “pagdroga” mao ang literal nga kahulogan, ug ang hubad ni Ferrar Fenton nagagamit sa “paghilo.” Ang eskolar sa Bibliya si Adam Clarke nagtino nga ang “mga droga” ug “mga pagpaaso” gigamit sa “pagpatunghag supernatural nga mga epekto.”

Sa pagpasiugda niining dili nindot nga bahin sa parmasya, ang Word Pictures in the New Testament nagaingon: “Kon ang usa malibog mahitungod sa koneksiyon tali sa medisina ug pagdiwata . . . pinaagi niining pulonga (ang atong parmasya), hinumdoman lang niya ang popanambal karong adlawa . . . ang mga diwatahan, propesyonal nga mga mananambal pinaagig ampo, mga tambalan sa Aprika.” Oo, ug makahinumdom usab kita sa “pamag-ang mismo sa Amerindian nga relihiyon”—ang shaman, o pari, nga nagatabako diha sa iyang “kuwako sa kalinaw.”

Busa, dili katingalahang ang Pinadayag 22:15 nagaingong sa “gawas” sa Paraisong Gingharian sa Diyos anaa ang “mga tigdroga [phar·ma·koiʹ] ug ang mga makihilawason ug ang mga mamumuno.”—Int.

Sa pagkamatuod, ang sekular nga paggamit sa tabako alang sa kalingawan karong adlawa nakagamot sa nagapakaulaw-sa-Diyos nga mga patuotuo sa kagahapon. Ug sumala sa gitagna ni Jesus mahitungod sa mga bunga sa bakak nga relihiyon, ang mga bunga sa mga gamot sa tabako—sa pisikal ug espirituwal nga paagi—dunot gayod.—Mateo 7:15-20.

[Blurb sa panid 16]

‘Kon namatay pa ang 100,000 ka Britaniko tungod sa laing masanta nga sakit, kana makapukaw unta sa nasodnong kasuko’

[Blurb sa panid 17]

Sa Bibliya ang paggamit sa makapagiyang mga substansiya alang sa kalingawan giuban sa daotan kaayong mga kauban—“ang mga buhat sa unod”