Sundoga ang Kaluoy ni Jehova

“Padayon sa pagkahimong maluluy-on, maingon nga maluluy-on ang inyong Amahan.”​—LUCAS 6:36.

 1. Sa unsang paagi gipakita sa mga Pariseo ang ilang kaugalingon nga walay-kaluoy?

BISAN pag gilalang diha sa dagway sa Diyos, ang mga tawo kasagarang mapakyas sa pagsundog sa iyang kaluoy. (Genesis 1:27) Pananglitan, palandonga ang mga Pariseo. Ingong pundok, sila wala malipay sa dihang maluluy-ong giayo ni Jesus ang nanguyos nga kamot sa usa ka tawo sa Igpapahulay. Hinunoa, sila nagsabot batok kang Jesus ‘aron ilang mapatay siya.’ (Mateo 12:9-14) Sa laing okasyon, giayo ni Jesus ang tawong buta sukad pa sa pagkatawo. Sa makausa pa, ang ‘pipila ka Pariseo’ wala malipay sa kahangawa ni Jesus. Hinunoa, sila nagreklamo: “Dili kini tawong gikan sa Diyos, tungod kay wala siya magasunod sa Igpapahulay.”​—Juan 9:1-7, 16.

 2, 3. Unsay gipasabot ni Jesus sa mga pulong, ‘Pagbantay sa lebadura sa mga Pariseo’?

² Ang pagkawalay-pagbati nga tinamdan sa mga Pariseo maoy usa ka krimen batok sa tawo ug sala batok sa Diyos. (Juan 9:39-41) Uban sa maayong katarongan, gipasidan-an ni Jesus ang iyang mga tinun-an, “Pagbantay sa lebadura” niining gamhanang pundok ug sa ubang mga relihiyonista, sama sa mga Saduseo. (Mateo 16:6) Ang lebadura gigamit sa Bibliya sa paghawas sa sala o pagkadunot. Busa si Jesus nag-ingon nga ang pagtulon-an sa ‘mga eskriba ug mga Pariseo’ makapadunot sa putling pagsimba. Sa unsang paagi? Sa pagkaagi nga kini nagtudlo sa mga tawo sa paglantaw sa Kasugoan sa Diyos sumala sa ilang dili makataronganong mga balaod ug mga rituwal, samtang wala hatagig pagtagad ang “mas bug-at nga mga butang,” lakip ang kaluoy. (Mateo 23:23) Kining rituwalistikanhong matang sa relihiyon naghimo sa pagsimba sa Diyos nga usa ka mabug-at kaayong luwan.

³ Sa ikaduhang bahin sa iyang sambingay sa usikan, giyagyag ni Jesus ang dunot nga kaisipan sa Hudiyohanong relihiyosong mga lider. Diha sa sambingay ang amahan, nga naghawas kang Jehova, maikagon sa pagpasaylo sa iyang naghinulsol nga anak. Apan ang magulang nga igsoong lalaki sa bayong, nga naglarawan sa ‘mga Pariseo ug mga eskriba,’ lahi kaayo ug hunahuna sa maong butang.​—Lucas 15:2.

Ang Kasuko sa Igsoon

 4, 5. Sa unsang diwa nga ang igsoon sa usikan “nawala”?

⁴ “Karon ang iyang magulang nga anak nga lalaki didto sa uma; ug sa dihang siya miabot ug nagkaduol na sa balay siya nakadungog ug konsiyerto sa musika ug panagsayaw. Busa iyang gitawag ang usa sa mga alagad ngadto kaniya ug nagpakisayod kon unsay kahulogan niining mga butanga. Siya miingon kaniya, ‘Ang imong igsoong lalaki miabot, ug ang imong amahan nag-ihaw sa gipatambok nga nating baka, tungod kay iyang nabatonan siyag balik diha sa maayong panglawas.’ Apan siya napungot ug dili buot mosulod.”​—Lucas 15:25-28.

⁵ Matin-aw, ang usikan dili lamang ang may problema sa sambingay ni Jesus. “Ang duha ka anak nga lalaki gilarawan dinhi ingong nangawala,” nag-ingon ang usa ka reperensiyang basahon, “ang usa nawala tungod sa pagkadili-matarong nga nagpamenos kaniya, ang magulang tungod sa pagpakamatarong-sa-kaugalingon nga nagpabuta kaniya.” Matikdi nga ang igsoong lalaki sa usikan midumili dili lamang sa pagkalipay kondili “napungot” usab. Ang Gregong tuboran nga pulong alang sa “kapungot” nagsugyot, dili gayod sa pagsilaob sa kasuko, kondili sa usa ka walay-kausabang kahimtang sa hunahuna. Dayag, ang igsoon sa usikan naghambin ug dulot nga kasuko, busa nagtuo siya nga dili angay saulogon ang pagbalik sa usa ka tawo nga dili gayod unta angay mobiya sa balay.

 6. Kinsay gihawasan sa igsoon sa usikan, ug ngano?

⁶ Ang igsoon sa usikan naghawas gayod niadtong nangasuko sa kahangawa ug pagtagad nga gipakita ni Jesus sa mga makasasala. Kining nagpakamatarong-sa-kaugalingon wala matandog sa kaluoy ni Jesus; ni nagpabanaag sila sa kalipay sa langit nga mosangpot sa dihang pasayloon ang usa nga nakasala. Hinunoa, ang kaluoy ni Jesus nakapukaw sa ilang kapungot, ug sila nagsugod sa ‘paghunahuna ug tuman-kadaotang mga butang’ sa ilang mga kasingkasing. (Mateo 9:2-4) Sa usa ka okasyon ang kasuko sa pipila ka Pariseo grabe kaayo nga ilang gipatawag ang usa ka lalaki nga giayo ni Jesus ug dayon ‘giitsa-puwera siya’ sa sinagoga​—dayag gipalagpot siya! (Juan 9:22, 34) Sama sa igsoon sa usikan, nga “dili buot mosulod,” ang Hudiyonhong mga lider sa relihiyon midumili sa dihang sila may higayon sa ‘pagmaya uban sa mga tawong nagmaya.’ (Roma 12:15) Dugang nga giyagyag ni Jesus ang ilang daotang pangatarongan samtang iyang gipadayon ang iyang sambingay.

Sayop nga Pangatarongan

 7, 8. (a) Sa unsang paagi ang igsoon sa usikan wala makasabot sa kahulogan sa pagkaanak? (b) Sa unsang paagi ang magulang nga anak dili sama sa iyang amahan?

⁷ “Unya ang iyang amahan migula ug misugod pagpangaliyupo kaniya. Sa pagtubag siya miingon sa iyang amahan, ‘Ania sa daghan kaayong katuigan ako nagpaulipon kanimo ug wala gayod ako bisan kausa maglapas sa imong sugo, apan kanako wala ka gayod bisan kausa maghatag ug nating kanding para ako maglipay sa akong kaugalingon uban sa akong mga higala. Apan sa diha dayon nga kining imong anak nga lalaki kinsa milamoy sa imong kahinguhaan sa kinabuhi uban sa mga bigaon miabot, imong giihaw ang pinatambok nga nating baka alang kaniya.’”​—Lucas 15:28-30.

⁸ Pinaagi niining mga pulonga, gitin-aw sa igsoon sa usikan nga siya wala makasabot sa tinuod nga kahulogan sa pagkaanak. Siya nag-alagad sa iyang amahan sama sa pag-alagad sa usa ka empleyado sa iyang amo. Dayon iyang gisultihan ang iyang amahan: “Ako nagpaulipon kanimo.” Tinuod, kining magulang nga anak wala gayod mobiya sa balay o nakalapas sa sugo sa iyang amahan. Apan ang iya bang pagkamasinugtanon tinukmod sa gugma? Siya tinuod ba gayod nga nalipay sa pag-alagad sa iyang amahan, o siya ba anam-anam nga nahimong dili-matinagdanon, nga naglantaw sa iyang kaugalingon nga usa ka buotang anak tungod lamang kay gihimo niya ang iyang mga trabaho “didto sa uma”? Kon tinuod pa siya nga maunongong anak, nganong wala man siya magpabanaag sa hunahuna sa iyang amahan? Sa gihatagan ug higayon sa pagpakitag kaluoy sa iyang igsoon, nganong wala may luna ang kaluoy diha sa iyang kasingkasing?​—Itandi ang Salmo 50:20-22.

 9. Ipatin-aw kon sa unsang paagi ang Hudiyonhong mga lider sa relihiyon kaamgid sa magulang nga anak.

⁹ Ang Hudiyonhong mga lider sa relihiyon kaamgid niining magulang nga anak. Sila nagtuo nga sila maunongon sa Diyos tungod kay sila estriktong nagsunod sa kodigo sa mga balaod. Tinuod, ang pagkamasinugtanon hinungdanon. (1 Samuel 15:22) Apan ang ilang sobrang pagpasiugda sa mga binuhatan naghimo sa pagsimba sa Diyos nga minakina nga rutina, usa ka panggawas lamang nga pasundayag sa pagkamahinalaron nga walay tinuod nga espirituwalidad. Ang ilang mga hunahuna nalinga sa mga tradisyon. Ang ilang mga kasingkasing walay gugma. Ngani, ilang gilantaw ang komon nga mga tawo nga samag hugaw sa ilalom sa ilang mga lapalapa, matinamayong gitawag pa gani sila ingong “tinunglong katawhan.” (Juan 7:49) Sa pagkatinuod, sa unsang paagi makadayeg ang Diyos sa mga binuhatan sa maong mga lider samtang ang ilang mga kasingkasing halayo kaayo gikan kaniya?​—Mateo 15:7, 8.

10. (a) Nganong ang mga pulong, “Buot ko ug kaluoy, ug dili halad” maoy hustong tambag? (b) Unsa ka seryoso ang butang bahin sa pagkawalay-kaluoy?

¹⁰ Gisultihan ni Jesus ang mga Pariseo nga “lakaw ug kat-oni unsay kahulogan niini, ‘Buot ko ug kaluoy, ug dili halad.’” (Mateo 9:13; Oseas 6:6) Ang ilang unang gihatagag pagtagad makalibog, kay kon walay kaluoy ang tanan nilang mga pagsakripisyo walay-bili. Seryoso kaayong butang kini, kay ang Bibliya nag-ingon nga ang “walay-kaluoy” giisip uban niadtong gilantaw sa Diyos ingong “takos sa kamatayon.” (Roma 1:31, 32) Busa, dili ikahibulong nga si Jesus miingon nga ingong usa ka matang ang mga lider sa relihiyon gitakda alang sa walay kataposang kalaglagan. Tataw, ang ilang pagkawalay-kaluoy nakaamot ug dako sa ilang pagkahimong takos niini nga paghukom. (Mateo 23:33) Apan tingali ang mga indibiduwal gikan niining matanga matabangan. Diha sa kataposan sa iyang sambingay, si Jesus naningkamot sa pagpasibo ug balik sa kaisipan sa maong mga Hudiyo pinaagi sa mga pulong sa amahan ngadto sa iyang magulang nga anak. Atong tan-awon kon sa unsang paagi.

Ang Kaluoy sa Amahan

11, 12. Sa unsang paagi ang amahan sa sambingay ni Jesus misulay sa pagpangatarongan sa iyang magulang nga anak, ug unsay kahulogan sa paggamit sa amahan sa mga pulong “imong igsoong lalaki”?

¹¹ “Unya siya miingon kaniya, ‘Anak, ikaw ania kanunay uban kanako, ug ang tanang butang nga akoa maoy imoha; apan angay lamang nga kita maglipay sa atong kaugalingon ug magmaya, tungod kay kining imong igsoong lalaki patay na ug nabuhi, ug siya nawala ug nakaplagan.’”​—Lucas 15:31, 32.

¹² Matikdi nga gigamit sa amahan ang ekspresyong “imong igsoong lalaki.” Ngano? Aw, hinumdomi nga una pa niana, sa pagpakigsulti sa iyang amahan, gitawag sa magulang nga anak ang usikan nga “imong anak nga lalaki”​—dili “akong igsoon.” Daw wala siya moila sa pamilyahanong bugkos tali kaniya ug sa iyang igsoon. Busa karon ang amahan, sa ingon, nag-ingon sa iyang magulang nga anak: ‘Dili lamang akong anak kini. Siya imong igsoon, ang imong kaugalingong unod ug dugo. Ikaw may katarongan gayod nga magmaya sa iyang pagbalik!’ Ang mensahe ni Jesus angay nga matin-aw unta ngadto sa Hudiyonhong mga lider. Ang mga makasasala nga ilang gitamay sa pagkatinuod maoy ilang “mga igsoon.” Sa pagkatinuod, “walay tawong matarong sa yuta nga nagpadayon sa pagbuhat ug maayo ug dili magpakasala.” (Ecclesiastes 7:20) Busa, ang prominenteng mga Hudiyo may dakong katarongan sa paglipay sa dihang maghinulsol ang mga makasasala.

13. Ang kalit nga pagtapos sa sambingay ni Jesus naghatag kanato ug unsang maugdang nga pangutana?

¹³ Human sa pangaliyupo sa amahan, ang sambingay kalit nga natapos. Morag si Jesus nagdapit sa iyang mga mamiminaw sa pagsulat sa ilang kaugalingong kataposan sa sugilanon. Kon unsa may tubag sa magulang nga anak, giatubang sa matag mamiminaw ang pangutana, ‘Moduyog ka ba sa kalipay nga ginatagamtam sa langit sa dihang maghinulsol ang usa ka makasasala?’ Ang mga Kristohanon karong adlawa adunay higayon usab sa pagpasundayag sa ilang tubag nianang pangutanaha. Sa unsang paagi?

Pagsundog sa Kaluoy sa Diyos Karong Adlawa

14. (a) Sa unsang paagi atong ikapadapat ang tambag ni Pablo nga makita sa Efeso 5:1 kon bahin sa kaluoy? (b) Unsang sayop nga pagsabot bahin sa kaluoy sa Diyos ang kinahanglan natong bantayan?

¹⁴ Gitambagan ni Pablo ang mga taga-Efeso: “Pagkahimong mga tigsundog sa Diyos, ingon nga hinigugmang mga anak.” (Efeso 5:1) Busa, ingong mga Kristohanon angayng magmapasalamaton kita sa kaluoy sa Diyos, itisok kinig maayo diha sa atong mga kasingkasing, ug dayon ipasundayag kining hiyasa sa atong mga pagpakiglabot sa uban. Apan, angay nga magbantay. Ang kaluoy sa Diyos dili angay saypon sa pagsabot ingong pagpamenos sa pagkaseryoso sa sala. Pananglitan, tingali adunay uban nga wala sa buot nga mangatarongan, ‘Kon ako makasala, ako makaampo kanunay sa Diyos alang sa kapasayloan sa sala, ug siya magmaluluy-on.’ Ang maong tinamdan kaamgid ra nianang gitawag sa magsusulat sa Bibliya nga si Judas nga “nagahimo sa dili-takos nga kalulot sa atong Diyos nga katarungan alang sa malaw-ayng panggawi.” (Judas 4) Bisag maluluy-on si Jehova, “wala gayoy iyang palingkawason sa silot” sa dihang makiglabot sa dili-mahinulsolong mga mamumuhat ug daotan.​—Exodo 34:7; itandi ang Josue 24:19; 1 Juan 5:16.

15. (a) Nganong ang mga ansiyano ilabinang nagkinahanglang maghupot ug timbang nga hunahuna bahin sa kaluoy? (b) Samtang dili magpalabay sa tinuyo nga daotang buhat, unsay paningkamotang buhaton sa mga ansiyano, ug ngano?

¹⁵ Sa laing bahin, kinahanglang mag-amping usab kita sa pagbantay batok sa laing paghingapin​—ang kiling sa pagkahimong mapig-oton ug mahukmanon niadtong tinuod nga nagpakitag paghinulsol ug diyosnong kasubo labot sa ilang mga sala. (2 Corinto 7:11) Sanglit ang mga ansiyano man ang gipiyalan sa pag-atiman sa mga karnero ni Jehova, hinungdanon nga maghupot sila ug timbang nga hunahuna niining bahina, ilabina kon magdumala ug hudisyal nga mga butang. Ang Kristohanong kongregasyon kinahanglang huptang mahinlo, ug Kasulatanhon ang ‘pagkuha sa tawo nga tuman-kadaotan’ pinaagi sa pagpalagpot. (1 Corinto 5:11-13) Sa samang higayon, maayo nga ipaabot ang kaluoy kon adunay tin-awng basehanan alang niini. Busa samtang dili ipalabay sa mga ansiyano ang tinuyo nga daotang buhat, sila maningkamot sa pagpangitag mahigugmaon ug maluluy-ong dalan, sulod sa mga utlanan sa hustisya. Sila nahibalo sa prinsipyo sa Bibliya: ‘Ang usa nga dili magbansay sa pagkamaluluy-on makabaton sa iyang paghukom nga walay kaluoy. Ang kaluoy nagasadya nga madaogon batok sa paghukom.’​—Santiago 2:13; Proverbio 19:17; Mateo 5:7.

16. (a) Ginamit ang Bibliya, ipakita kon sa unsang paagi si Jehova nagtinguha gayod nga mobalik kaniya ang mga nakasala. (b) Sa unsang paagi atong ikapasundayag nga giabiabi usab nato ang pagbalik sa naghinulsol nga mga makasasala?

¹⁶ Ang sambingay sa usikan nagpatin-aw nga nagtinguha si Jehova nga mobalik kaniya ang mga nakasala. Sa pagkatinuod, iyang gipaabot ang imbitasyon ngadto kanila hangtod ilang pamatud-an ang ilang kaugalingon nga wala nay paglaom. (Ezequiel 33:11; Malaquias 3:7; Roma 2:4, 5; 2 Pedro 3:9) Sama sa amahan sa usikan, tagdon ni Jehova nga may dignidad kadtong mobalik, dawaton sila ug balik ingong bug-os nga mga sakop sa pamilya. Ikaw ba nagasundog kang Jehova niining bahina? Sa dihang ang isigkamagtutuo, nga sa usa ka panahon gipalagpot, napasig-uli na, unsay imong pagsanong? Kita nahibalo na nga adunay “kalipay sa langit.” (Lucas 15:7) Apan aduna bay kasadya dinhi sa yuta, diha sa imong kongregasyon, bisan diha sa imong kasingkasing? O, sama sa magulang nga anak niini nga sambingay, aduna bay kasuko, nga daw dili angay abiabihon ang usa nga dili unta angay mobiya sa panon sa Diyos?

17. (a) Unsang kahimtang ang naugmad sa unang-siglong Corinto, ug sa unsang paagi gitambagan ni Pablo kadtong sakop sa kongregasyon sa pag-atiman sa maong butang? (b) Nganong ang tambag ni Pablo praktikal, ug sa unsang paagi atong ikapadapat kini karong adlawa? (Tan-awa usab ang kahon sa tuo.)

¹⁷ Aron kita matabangan sa pagsusi sa atong kaugalingon niining bahina, tagda ang nahitabo sa mga tuig 55 K.P. sa Corinto. Didto, usa ka tawo nga gipalagpot sa kongregasyon sa kataposan naghinlo sa iyang kinabuhi. Unsay gihimo sa mga igsoon? Angay ba nilang lantawon ang iyang paghinulsol nga may pagduhaduha ug magpadayon sa dili-pagtagad kaniya? Sa kasukwahi, giawhag ni Pablo ang mga taga-Corinto: “Angay kamong malulotong magpasaylo ug maghupay kaniya, aron nga sa unsa mang paagi ang maong tawo dili lamyon sa iyang hilabihang kamasulub-on. Busa ako magaawhag kaninyo nga ipanghimatuod ang inyong gugma alang kaniya.” (2 Corinto 2:7, 8) Kasagaran, ang naghinulsol nga mga mamumuhat ug daotan daling matandog sa mga pagbati sa kaulaw ug pagkawalay-paglaom. Busa, kini sila kinahanglang pasaligan nga sila gihigugma sa ilang mga isigkamagtutuo ug ni Jehova. (Jeremias 31:3; Roma 1:12) Kini hinungdanon. Ngano?

18, 19. (a) Sa unsang paagi ang mga taga-Corinto sa sayo pa nagpakita sa ilang kaugalingon nga matugtanon ra kaayo? (b) Sa unsang paagi ang walay-kaluoy nga tinamdan misangpot sa pagkahimo sa mga taga-Corinto nga ‘nalupigan ni Satanas’?

¹⁸ Sa nagtambag sa mga taga-Corinto sa pagbansay sa pagpasaylo, gihatagan kita ni Pablo ug usa sa mga katarongan aron nga “dili kita malupigan ni Satanas, kay dili man kita walay-alamag sa iyang mga laraw.” (2 Corinto 2:11) Unsay buot niyang ipasabot? Aw, una pa niana gibadlong ni Pablo ang kongregasyon sa Corinto tungod sa pagkamatugtanon ra kaayo. Ilang gitugotan kini gihapong tawhana sa pagpadayon sa iyang sala nga walay silot. Sa paghimo niini, ang kongregasyon​—ilabina ang mga ansiyano niini​—milihok sa paagi nga nakapahimuot kang Satanas, kay ikalipay gayod niya nga ang kongregasyon makabaton ug daotang dungog.​—1 Corinto 5:1-5.

¹⁹ Kon sila karon moliso sa laing paghingapin ug modumili sa pagpasaylo sa usa nga naghinulsol, mahimong malupigan sila ni Satanas sa laing direksiyon. Sa unsang paagi? Sa pagkaagi nga mahimong pahimuslan niya ang ilang pagkabangis ug pagkawalay-kaluoy. Kon ang naghinulsol nga makasasala “lamyon sa iyang hilabihang kamasulub-on”​—o ingon sa pagkahubad niana sa Today’s English Version, “masulub-on kaayo nga moangka na lang”​—pagkabug-at nga responsibilidad nga pagapas-anon sa mga ansiyano atubangan kang Jehova! (Itandi ang Ezequiel 34:6; Santiago 3:1) Uban sa maayong katarongan, human sa paghatag ug pasidaan sa iyang mga sumusunod batok sa pagpandol sa “usa niining mga gagmay,” si Jesus miingon: “Tagda ang inyong kaugalingon. Kon ang imong igsoon makahimog sala badlonga siya, ug kon siya maghinulsol pasayloa siya.”a​—Lucas 17:1-4.

20. Sa unsang paagi adunay kalipay sa langit ug sa yuta sa dihang ang usa ka makasasala maghinulsol?

²⁰ Ang linibo nga mibalik sa putling pagsimba matag tuig mapasalamaton sa kaluoy nga gipaabot ni Jehova kanila. “Ako walay nahinumdomang panahon sa akong kinabuhi nga malipayon kaayo sukad bahin sa bisan unsang butang,” miingon ang usa ka Kristohanong sister bahin sa pagpasig-uli kaniya. Siyempre, ang iyang kalipay gipalanog taliwala sa mga manulonda. Hinaot nga kita usab moduyog sa “kalipay sa langit” nga mahitabo sa dihang ang usa ka makasasala maghinulsol. (Lucas 15:7) Sa paghimo niini, atong ginasundog ang kaluoy ni Jehova.

[Footnote]

Agig Repaso

◻ Sa unsang paagi ang igsoon sa usikan kaamgid sa Hudiyonhong mga lider sa relihiyon?

◻ Sa unsang paagi ang igsoon sa usikan wala makasabot sa tinuod nga kahulogan sa pagkaanak?

◻ Sa magpalandong sa kaluoy sa Diyos, unsang duha ka paghingapin ang kinahanglan natong likayan?

◻ Sa unsang paagi kita makasundog sa kaluoy sa Diyos karon?

[Hulagway sa panid 15]

Ang magulang nga anak midumili sa pagkalipay sa pagbalik sa igsoon