AGAR

Ang Ehiptohanon nga sulugoong babaye ni Sara; sa ulahi, puyopuyo ni Abraham ug inahan ni Ismael. Samtang didto sa Ehipto tungod sa usa ka gutom sa yuta sa Canaan, si Abraham (Abram) nakabaton ug mga sulugoong lalaki ug mga sulugoong babaye, ug lagmit niining tungora si Agar nahimong sulugoong babaye ni Sara.​—Gen 12:​10, 16.

Sanglit si Sara (Sarai) apuli gihapon, siya naghangyo kang Abraham nga makigdulog kang Agar, nga naghatag kaniya kang Abraham ingong iyang asawa. Apan sa dihang namabdos, gitamay ni Agar ang iyang agalong babaye nga tungod niana mireklamo si Sara ngadto sa iyang bana. “Busa si Abram miingon kang Sarai: ‘Tan-awa! Ang imong sulugoong babaye anaa sa imong pagbuot. Buhata kaniya kon unsay maayo sa imong mga mata.’ Unya si Sarai nagpakaulaw kaniya mao nga siya milayas gikan kaniya.” (Gen 16:1-6) Didto sa tuboran paingon sa Sur, nakita sa manulonda ni Jehova si Agar ug giingnan siya nga mobalik sa iyang agalong babaye ug magmapainubsanon ilalom sa iyang kamot. Dugang pa, gisultihan siya nga padaghanon pag-ayo ni Jehova ang iyang binhi ug ang anak nga matawo kaniya pagatawgon nga Ismael. Si Abraham nagpanuigon ug 86 sa dihang natawo si Ismael.​—Gen 16:7-16.

Mga tuig sa ulahi, sa dihang naghikay si Abraham ug “usa ka dakong kombira sa adlaw sa paglutas kang Isaac” sa dihang siya 5 anyos, namatikdan ni Sara “nga nagbugalbugal” ang anak ni Agar nga si Ismael, nga nianang tungora mga 19 anyos. Dili kini tiawtiaw lang sa bata. Ingon sa gipasabot diha sa asoy sa sunod nga bersikulo, lagmit nalangkit ang pagtamay sa pagkamanununod ni Isaac. Dinhi sayong gipakita ni Ismael ang mabatokong mga tinamdan nga gitagna sa manulonda ni Jehova nga ipakita ni Ismael. (Gen 16:12) Kay nahadlok sa kaugmaon sa iyang anak nga si Isaac, si Sara naghangyo kang Abraham nga hinginlan si Agar ug ang iyang anak. Wala kini makapahimuot kang Abraham, apan ubos sa pagtultol ni Jehova iyang gisunod ang hangyo sa iyang asawa. Sayo pagkasunod buntag siya nagpalakaw kang Agar ug sa iyang anak, nga naghatag kaniya ug tinapay ug usa ka panit nga sudlanag tubig.​—Gen 21:8-14.

Naglatagaw si Agar sa kamingawan sa Beer-seba. “Sa kataposan nahurot ang tubig . . . ug iyang gibutang ang bata ilalom sa usa sa mga kahoykahoy.” Ang paghisgot kang Ismael ingong usa ka “bata” dili sayop, kay ang Hebreohanong pulong nga yeʹledh nga gihubad dinhi nga “bata” nagkahulogan usab ug “batan-ong lalaki” ug ingon niini ang pagkahubad sa Genesis 4:23. Bahin sa pagbutang kaniya ilalom sa usa sa mga kahoykahoy, bisan tuod gitagna nga siya mahimong “usa ka tawo nga samag sebra,” si Ismael lagmit dili kaayo baskog nga tin-edyer. (Gen 16:12) Busa lagmit siya ang unang naluya, mao nga kinahanglang agakon siya sa iyang inahan. Posible kini kay ang mga babaye nianang panahona, ilabina ang mga ulipong babaye, anad sa pagpas-an ug bug-at sa adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. Dayag nga sa kadugayan si Agar naluya usab, nga tungod niana dili na siya makaagak kaniya, nagbutang kaniya, tingali dinalidali, ilalom sa kinadul-ang kahoykahoy nga kasilongan. Si Agar milingkod “sa gilay-on nga mga usa ka pagpana” (usa ka komon nga Hebreohanong ekspresyon nga nagpasabot sa kasagarang distansiya nga ipahimutang sa mga magpapana ang ilang puntirya) gikan sa iyang anak.​—Gen 21:14-16.

Dayon gitawag sa manulonda sa Diyos si Agar, gisultihan siya nga dili angayng mahadlok ug nga si Ismael himoong usa ka dakong nasod. Dugang pa, gibuksan sa Diyos ang iyang mga mata mao nga iyang nakita ang usa ka atabay sa tubig diin iyang gipuno ang panit nga sudlanan ug gipainom ang iyang anak. Ang “Diyos nagpadayon sa pag-uban sa bata,” ug sa ngadtongadto siya nahimong usa ka magpapana ug “mipuyo sa kamingawan sa Paran.” Si Agar mikuhag asawa alang kaniya gikan sa yuta sa Ehipto.​—Gen 21:17-21.

Matod ni apostol Pablo, si Agar nagdulag papel sa usa ka simbolikong drama diin siya naghawas sa nasod sa unodnong Israel nga nailalom kang Jehova pinaagi sa pakigsaad sa Balaod nga giinagurahan sa Bukid sa Sinai, ug ang maong pakigsaad nagpatunghag “mga anak sa pagkaulipon.” Tungod sa makasasalang kahimtang sa katawhan, wala makatuman ang nasod sa mga kondisyon niana nga pakigsaad. Ilalom niana ang mga Israelinhon wala mahimong katawhan nga gawasnon kondili hinukman ingong mga makasasala nga takos sa kamatayon; busa, sila mga ulipon. (Ju 8:34; Rom 8:1-3) Sa adlaw ni Pablo ang Jerusalem maoy katumbas kang Agar kay ang Jerusalem nga kaulohan, nga naghawas sa organisasyon sa kinaiyanhong Israel, nahimong ulipon uban sa iyang mga anak. Apan, ang inanak-sa-espiritung mga Kristohanon maoy mga anak sa “Jerusalem sa itaas,” ang simbolikong babaye sa Diyos. Kini nga Jerusalem, sama kang Sara nga babayeng gawasnon, wala gayod mahimong ulipon. Apan sama kang Isaac nga gilutos ni Ismael, mao man usab ang mga anak sa “Jerusalem sa itaas,” nga gihatagag kagawasan sa Anak, nakaagom ug paglutos sa mga kamot sa mga anak sa naulipong Jerusalem. Hinunoa, si Agar ug ang iyang anak gihinginlan, nga naghawas sa pagsalikway ni Jehova sa kinaiyanhong Israel ingong usa ka nasod.​—Gal 4:21-31; tan-awa usab ang Ju 8:31-40.