Pagkalipay Diha sa Pagkamatarong ni Jehova
“Siya nga nagatinguha sa pagkamatarong ug sa mahigugmaong-kalulot makakaplag ug kinabuhi, pagkamatarong ug himaya.”—PROVERBIO 21:21.
1. Unsang mga dalan sa mga tawo karon ang mitultol sa malaglagong mga resulta?
“ADUNAY dalan nga matul-id atubangan sa usa ka tawo, apan ang kataposan niana mao ang mga dalan sa kamatayon.” (Proverbio 16:25) Tukma gayong pagkahubit niining maong proverbio sa Bibliya ang mga dalan sa kadaghanang tawo karon! Sa katibuk-an, ang mga tawo nagabuhat lamang kon unsay matarong sa ilang kaugalingong panglantaw, nga wala manumbaling bisan sa labing pangunang mga panginahanglan sa uban. (Proverbio 21:2) Sila nangangkon nga nagtahod sa mga balaod ug mga sukdanan sa nasod, apan nangitag mga paagi nga makalusot niana. Ang resulta mao ang usa ka katilingban nga nagkabahinbahin, naglibog, ug nagduhaduha.—2 Timoteo 3:1-5.
2. Unsa gayoy gikinahanglan alang sa kaayohan sa katawhan?
2 Alang sa atong kaugalingong kaayohan—ug sa kalinaw ug kasegurohan sa tibuok tawhanong pamilya—gikinahanglan gayod nato ang balaod o sukdanan nga makiangayon ug matarong, usa nga andam nga dawaton ug tumanon sa tanang tawo. Dayag nga walay balaod o sukdanan nga gimugna ni bisan kinsang tawo, bisan unsa pa ka intelihente o sinsero, ang makatagana nianang panginahanglana. (Jeremias 10:23; Roma 3:10, 23) Kon naglungtad ang maong sukdanan, asa man kana makaplagi ug sama kana sa unsa? Tingali ang labing hinungdanong pangutana mao, Kon naglungtad ang maong sukdanan, malipay ka ba nga motuman niana?
Pagkaplag sa Matarong nga Sukdanan
3. Kinsa ang labing kuwalipikado nga mohatag ug usa ka sukdanan nga dawaton ug makaayo sa tanang tawo, ug ngano?
3 Aron makaplagan ang usa ka sukdanan nga dawaton ug makaayo sa tanan, kinahanglang moduol kita sa usa ka persona nga wala malimitahe sa rasa, kultura, ug politika ug kinsa wala mababagi sa kamubo sa panglantaw ug kahuyangan sa tawo. Sa walay duhaduha, ang usa nga bugtong kuwalipikado mao ang labing gamhanan nga Maglalalang, si Jehova nga Diyos, kinsa nag-ingon: “Ingon nga ang mga langit mas taas kay sa yuta, mao man usab ang akong mga dalan mas taas kay sa inyong mga dalan, ug ang akong mga hunahuna kay sa inyong mga hunahuna.” (Isaias 55:9) Dugang pa, ang Bibliya naghubit kang Jehova ingong “usa ka Diyos sa pagkamatinumanon, nga kaniya walay inhustisya; matarong ug matul-id siya.” (Deuteronomio 32:4) Sa tibuok Bibliya, atong makita ang ekspresyong “si Jehova matarong.” (Exodo 9:27; 2 Cronicas 12:6; Salmo 11:7; 129:4; Lamentaciones 1:18; Pinadayag 19:2, potnot sa Ingles) Oo, makadangop kita kang Jehova alang sa kinalabwang sukdanan tungod kay siya matinumanon, makiangayon, ug matarong.
4. Unsay kahulogan sa pulong “matarong”?
4 Siyempre, ang pulong “matarong” dili kaayo popular karon. Gani, kadaghanan sa mga tawo adunay negatibo, mabiaybiayon pa, nga panglantaw niini, nga gipakasama kini sa pagpakaaron-ingnong balaan, o sinalingkapaw nga pagkarelihiyoso ug pagkadebotado. Apan, sumala sa usa ka diksiyonaryo, ang “matarong” nagkahulogan nga “makiangayon, matul-id, maligdong; inosente, walay sala; nagsubay sa mga prinsipyo sa balaod sa Diyos o sa dinawat nga mga sukdanan sa moralidad; naglihok sa husto o makiangayon nga paagi.” Dili ka ba malipay sa usa ka balaod o sukdanan nga nakabaton nianang maayong mga kinaiya?
5. Hubita ang hiyas nga pagkamatarong sumala sa pagkapahayag niini diha sa Bibliya.
5 Bahin sa hiyas nga pagkamatarong, ang Encyclopaedia Judaica nag-ingon: “Ang pagkamatarong dili teoriya lamang kondili gipasukad kini sa pagbuhat kon unsay makiangayon ug husto diha sa tanang relasyon.” Pananglitan, ang pagkamatarong sa Diyos dili lamang maoy pansulod o personal nga hiyas nga iyang nabatonan, sama sa iyang pagkabalaan ug pagkaputli. Hinunoa, gipahayag niini ang iyang kinaiya sa mga paagi nga husto ug makiangayon. Ikaingon nga tungod kay si Jehova balaan ug putli, ang tanan nga iyang buhaton ug ang tanan nga naggikan kaniya maoy matarong. Sumala sa giingon sa Bibliya, “si Jehova matarong sa tanan niyang mga paagi ug maunongon sa tanan niyang mga buhat.”—Salmo 145:17.
6. Unsay giingon ni Pablo bahin sa pipila ka dili-magtutuong mga Hudiyo sa iyang adlaw, ug ngano?
6 Gipasiugda ni apostol Pablo kining puntoha diha sa iyang sulat ngadto sa mga Kristohanon sa Roma. Bahin sa pipila ka dili-magtutuong mga Hudiyo, siya misulat: “Tungod sa pagkawala-mahibalo sa pagkamatarong sa Diyos apan nagtinguha sa pagtukod sa ilang kaugalingong pagkamatarong, wala nila ipasakop ang ilang kaugalingon sa pagkamatarong sa Diyos.” (Roma 10:3) Nganong gitawag ni Pablo kanang mga tawhana nga ‘wala mahibalo sa pagkamatarong sa Diyos’? Wala ba sila matudloi sa Balaod, ang matarong nga mga sukdanan sa Diyos? Sa pagkatinuod natudloan sila. Apan, ang kadaghanan kanila nag-isip sa pagkamatarong ingong usa lamang ka personal nga hiyas, nga makab-ot pinaagi sa makutihon, mainampingon nga pagtuman sa relihiyosong mga lagda, inay ingong usa ka sukdanan nga mogiya kanila sa ilang pagtratar sa ilang mga isigkatawo. Sama sa relihiyosong mga lider sa adlaw ni Jesus, wala nila masabti ang tinuod nga kahulogan sa hustisya ug pagkamatarong.—Mateo 23:23-28.
7. Sa unsang paagi gipahayag ang pagkamatarong ni Jehova?
7 Sa kasukwahi, ang pagkamatarong ni Jehova gipahayag ug klarong makita diha sa tanan niyang mga pakiglabot. Bisan tuod ang iyang pagkamatarong wala magpasabot nga iya lamang ibalewala ang kasal-anan sa tinuyong mga malinapason, kana wala maghimo kaniya nga usa ka walay-pagbati ug estrikto kaayo nga Diyos, nga angayng kahadlokan ug palay-an. Sa kaatbang, ang iyang matarong nga mga buhat naghatag ug pasikaranan nga niana ang katawhan makaduol kaniya ug maluwas gikan sa makaluluoyng mga sangpotanan sa sala. Busa, haom gayod nga si Jehova gihubit ingong “usa ka matarong nga Diyos ug usa ka Manluluwas.”—Isaias 45:21.
Pagkamatarong ug Kaluwasan
8, 9. Sa unsang mga paagi gipahayag sa Balaod ang pagkamatarong sa Diyos?
8 Aron masabtan ang kalambigitan tali sa pagkamatarong sa Diyos ug sa iyang mahigugmaong buhat sa pagluwas, tagda ang Balaod nga iyang gihatag sa nasod sa Israel pinaagi kang Moises. Walay duhaduha nga ang Balaod maoy matarong. Sa iyang mga panamilit, gipahinumdoman ni Moises ang mga Israelinhon: “Unsa bang nasora nga dako nga may matarong nga mga regulasyon ug hudisyal nga mga hukom nga sama niining tibuok balaod nga akong gibutang sa inyong atubangan niining adlawa?” (Deuteronomio 4:8) Daghang siglo sa ulahi, si Haring David sa Israel miingon: “Ang hudisyal nga mga hukom ni Jehova matuod; sila lunlon matarong.”—Salmo 19:9.
9 Pinaagi sa Balaod, giklaro ni Jehova ang iyang hingpit nga mga sukdanan sa husto ug sayop. Ang Balaod naglatid sa bug-os nga detalye kon sa unsang paagi ang mga Israelinhon magagawi dili lamang may kalabotan sa relihiyosong mga kalihokan kondili usab sa mga transaksiyon sa negosyo, relasyon sa magtiayon, mga batasan sa pagkaon ug kahinlo ug, siyempre, sa hudisyal nga mga hukom. Nalakip usab sa Balaod ang bug-at nga mga silot batok sa mga malinapason, nga nagpahamtang pa gani sa silot nga kamatayon sa pipila ka kaso.a Apan ang matarong ba nga mga kinahanglanon sa Diyos, sumala sa gipahayag sa Balaod, maoy mapig-oton ug makakapoy nga palas-anon alang sa mga tawo, nga naghikaw kanila sa ilang kagawasan ug kalipay, sama sa giangkon sa daghang tawo karon?
10. Unsay pagbati niadtong nahigugma kang Jehova sa iyang mga balaod?
10 Kadtong nahigugma kang Jehova nakakaplag ug dakong kalipay diha sa iyang matarong nga mga balaod ug mga sugo. Pananglitan, si Haring David wala lamang moila nga ang hudisyal nga mga hukom ni Jehova maoy matuod ug matarong, sumala sa ato nang nakita, kondili may kinasingkasing usab nga kahinangop ug apresasyon niana. Bahin sa mga balaod ug hudisyal nga mga desisyon ni Jehova, siya misulat: “Sila tilinguhaon pa kay sa bulawan, oo, labi pa kay sa dinalisay nga bulawan; ug matam-is pa kay sa dugos ug sa nagatulo nga dugos sa udlan. Labot pa, pinaagi kanila ang imong alagad gipasidan-an; sa pagtuman kanila adunay dakong ganti.”—Salmo 19:7, 10, 11.
11. Sa unsang paagi ang Balaod nahimong usa ka “magtutudlo nga nagatultol ngadto kang Kristo”?
11 Kasiglohan sa ulahi, gipunting ni Pablo ang mas dakong bili sa Balaod. Sa iyang sulat ngadto sa mga taga-Galacia, siya miingon: “Ang Balaod nahimong atong magtutudlo nga nagatultol ngadto kang Kristo, aron kita ikapahayag nga matarong gumikan sa pagtuo.” (Galacia 3:24) Sa adlaw ni Pablo, ang usa ka magtutudlo maoy usa ka alagad o ulipon diha sa usa ka dako nga panimalay. Iyang katungdanan ang pagpanalipod sa mga bata ug paghatod kanila sa eskuylahan. Sa samang paagi, ang Balaod nanalipod sa mga Israelinhon batok sa makauulawng moral ug relihiyoso nga mga buhat sa mga nasod sa ilang palibot. (Deuteronomio 18:9-13; Galacia 3:23) Dugang pa, tungod sa Balaod nakaamgo ang mga Israelinhon sa ilang makasasalang kahimtang ug sa ilang panginahanglan sa kapasayloan ug kaluwasan. (Galacia 3:19) Ang mga kahikayan sa paghalad nagpunting sa panginahanglan alang sa usa ka halad lukat ug naghatag ug matagnaong sumbanan nga niana ang matuod nga Mesiyas mailhan. (Hebreohanon 10:1, 11, 12) Busa, bisan tuod si Jehova nagpahayag sa iyang pagkamatarong pinaagi sa Balaod, gibuhat niya kana nga naghunahuna sa kaayohan ug dumalayong kaluwasan sa mga tawo.
Kadtong Giisip sa Diyos nga Matarong
12. Unsa untay mabatonan sa mga Israelinhon pinaagi sa masingkamotong pagtuman sa Balaod?
12 Tungod kay ang Balaod nga gihatag ni Jehova maoy matarong sa tanang paagi, pinaagi sa pagtuman niana ang mga Israelinhon makabaton unta ug matarong nga baroganan atubangan sa Diyos. Gipahinumdoman ni Moises ang mga Israelinhon sa talisulod na sila sa Yutang Saad: “Magkahulogan kini ug pagkamatarong alang kanamo, nga kami magmatngon sa pagbuhat niining tibuok kasugoan sa atubangan ni Jehova nga atong Diyos, ingon sa iyang gisugo kanamo.” (Deuteronomio 6:25) Dugang pa, si Jehova misaad: “Tumanon gayod ninyo ang akong mga lagda ug ang akong hudisyal nga mga hukom, nga kon buhaton sa usa ka tawo, siya usab gayod mabuhi pinaagi kanila. Ako mao si Jehova.”—Levitico 18:5; Roma 10:5.
13. Dili ba makiangayon si Jehova sa pagbaod sa iyang mga tawo nga tumanon ang matarong nga Balaod? Isaysay.
13 Ikasubo, ingong usa ka nasod, ang mga Israelinhon napakyas “sa pagbuhat niining tibuok kasugoan sa atubangan ni Jehova” ug busa wala makadawat sa gisaad nga mga panalangin. Wala sila makatuman sa tanang sugo sa Diyos tungod kay ang Balaod sa Diyos hingpit apan sila dili. Nagpasabot ba kini nga ang Diyos dili-makiangayon o dili-matarong? Wala gayod. Si Pablo misulat: “Nan, unsay atong ikaingon? Aduna bay inhustisya sa Diyos? Dili gayod unta kana mahitabo!” (Roma 9:14) Ang tinuod mao nga ang mga tawo, una pa ug human ihatag ang Balaod, giisip sa Diyos nga matarong bisan pag sila dili-hingpit ug makasasala. Ang listahan nianang mahinadlokon-sa-Diyos nga mga tawo nag-apil kang Noe, Abraham, Job, Rahab, ug Daniel. (Genesis 7:1; 15:6; Job 1:1; Ezequiel 14:14; Santiago 2:25) Nan, ang pangutana mao: Pinasukad sa unsa nga kining mga tawhana giisip sa Diyos nga matarong?
14. Unsay gipasabot sa Bibliya sa dihang naghisgot kini nga “matarong” ang usa ka tawo?
14 Sa dihang ang Bibliya naghisgot nga “matarong” ang usa ka tawo, kini wala magpasabot ug pagkawalay-sala o kahingpitan. Hinunoa, nagpasabot kini ug pagtuman sa mga obligasyon sa usa atubangan sa Diyos ug sa mga tawo. Pananglitan, si Noe gitawag ug “usa ka tawong matarong” ug “walay-ikasaway taliwala sa iyang mga katalirongan” tungod kay “gibuhat [niya] ang sumala sa tanan nga gisugo sa Diyos kaniya. Gibuhat niya ang ingon gayod.” (Genesis 6:9, 22; Malaquias 3:18) Si Zacarias ug Elisabet, ang mga ginikanan ni Juan Bawtista, “matarong atubangan sa Diyos tungod sa paglakaw nga walay-ikasaway uyon sa tanang sugo ug legal nga mga kinahanglanon ni Jehova.” (Lucas 1:6) Ug ang usa ka dili-Israelinhon, usa ka Italyanong opisyal sa kasundalohan nga ginganlag Cornelio, gihubit ingong “tawong matarong ug mahadlokon sa Diyos.”—Buhat 10:22.
15. Sa unsa nalambigit pag-ayo ang pagkamatarong?
15 Dugang pa, ang pagkamatarong sa mga tawo nalambigit pag-ayo sa kon unsay anaa sa kasingkasing sa usa ka tawo—ang iyang pagtuo ug apresasyon ug gugma alang kang Jehova ug sa iyang mga saad—ug dili lamang sa pagbuhat niya sa gibaod sa Diyos. Ang Kasulatan nag-ingon nga si Abraham “nagbutang ug pagtuo kang Jehova; ug iyang giisip kini kaniya ingong pagkamatarong.” (Genesis 15:6) Si Abraham wala lamang motuo nga naglungtad ang Diyos kondili mituo usab sa iyang saad bahin sa “binhi.” (Genesis 3:15; 12:2; 15:5; 22:18) Pinasukad sa maong pagtuo nga inubanan sa mga buhat nga kaharmonya sa pagtuo, si Jehova makahimo sa pagpakiglabot ug pagpanalangin kang Abraham ug sa ubang mga matinumanon bisan pag sila dili-hingpit.—Salmo 36:10; Roma 4:20-22.
16. Unsay sangpotanan sa pagtuo diha sa lukat?
16 Sa kataposan, ang pagkamatarong sa mga tawo nagdepende sa pagtuo sa halad lukat ni Jesu-Kristo. Bahin sa mga Kristohanon sa unang siglo, si Pablo misulat: “Ingong walay bayad nga gasa nga sila gipahayag nga matarong pinaagi sa dili-takos nga kalulot [sa Diyos] tungod sa pagpagawas pinaagi sa lukat nga gibayad ni Kristo Jesus.” (Roma 3:24) Naghisgot si Pablo dinhi bahin niadtong gipili nga mahimong kaubang mga manununod ni Kristo sa langitnong Gingharian. Apan ang halad lukat ni Jesus nag-abli usab sa kahigayonan alang sa milyonmilyon pang uban nga makabaton ug matarong nga baroganan atubangan sa Diyos. Nakita ni apostol Juan sa usa ka panan-awon ang “usa ka dakong panon, nga walay tawong makaihap, . . . nga nagbarog atubangan sa trono ug atubangan sa Kordero, nga nagsul-ob ug maputing tag-as nga mga besti.” Ang puting mga besti nagsimbolo sa ilang pagkahimong hinlo ug matarong atubangan sa Diyos tungod kay “ilang gilabhan ang ilang tag-as nga mga besti ug gipaputi kini sa dugo sa Kordero.”—Pinadayag 7:9, 14.
Pagkalipay Diha sa Pagkamatarong ni Jehova
17. Unsang mga tikang ang kinahanglang himoon sa pagtinguha sa pagkamatarong?
17 Bisan tuod mahigugmaong gitagana ni Jehova ang iyang Anak, si Jesu-Kristo, aron ang mga tawo makakab-ot ug matarong nga baroganan atubangan kaniya, ang resulta dili gayod awtomatiko. Ang usa kinahanglang magpasundayag ug pagtuo diha sa lukat, ipahiuyon ang iyang kinabuhi sa kabubut-on sa Diyos, magpahinungod ngadto kang Jehova, ug simbolohan kana pinaagi sa bawtismo sa tubig. Unya, ang usa kinahanglang magpadayon sa pagtinguha sa pagkamatarong, maingon man sa ubang espirituwal nga mga hiyas. Si Timoteo, usa ka bawtismadong Kristohanon nga adunay langitnong pagkatinawag, gitambagan ni Pablo: “Tinguhaa ang pagkamatarong, diyosnong pagkamahinalaron, pagtuo, gugma, pagkamainantoson, kalumo sa buot.” (1 Timoteo 6:11; 2 Timoteo 2:22) Gipasiugda usab ni Jesus nga kinahanglang padayon nga maningkamot sa dihang siya miingon: “Magpadayon sa pagpangita pag-una sa gingharian ug sa iyang pagkamatarong.” Tingali manglimbasog kita aron madawat ang mga panalangin sa Gingharian sa Diyos, apan kita ba usab manglimbasog sa pagsubay sa matarong nga mga dalan ni Jehova?—Mateo 6:33.
18. (a) Nganong dili sayon ang pagtinguha sa pagkamatarong? (b) Unsay atong makat-onan gikan sa panig-ingnan ni Lot?
18 Siyempre, dili sayon ang pagtinguha sa pagkamatarong. Tungod kini kay kitang tanan dili-hingpit ug ang atong kinaiyanhong kiling maoy ngadto sa pagkadili-matarong. (Isaias 64:6) Dugang pa, gilibotan kita sa mga tawo nga wala kaayoy pagtagad sa matarong nga mga dalan ni Jehova. Ang atong mga sirkumstansiya sama gayod niadtong iya ni Lot, nga nagpuyo diha sa daotan kaayong siyudad sa Sodoma. Gipatin-aw ni apostol Pedro kon nganong giisip ni Jehova nga angayang luwason si Lot gikan sa nagsingabot nga kalaglagan. Si Pedro miingon: “Ang nakita ug nadungog sa maong matarong nga tawo samtang nagpuyo siya uban kanila sa adlaw-adlaw nakapasakit sa iyang matarong nga kalag tungod sa ilang kalapasan.” (2 Pedro 2:7, 8) Busa, ang matag usa kanato maayong mangutana: ‘Sa sulod sa akong kasingkasing nagauyon ba ako sa imoral nga mga buhat nga atong makita sa atong palibot? Gingil-aran ba lamang ako sa popular apan mapintas nga kalingawan o mga esport? O nasakit ba ako sama sa gibati ni Lot sa maong dili-matarong nga mga buhat?’
19. Unsang panalangin ang atong maangkon kon kita magkalipay diha sa pagkamatarong sa Diyos?
19 Niining peligroso ug walay-katinoan nga mga panahon, ang pagkalipay diha sa pagkamatarong ni Jehova maoy tuboran sa kasegurohan ug panalipod. Sa pangutana nga: “Oh Jehova, kinsa man ang mahimong dinapit sa imong tolda? Kinsa man ang mopuyo sa imong bukid nga balaan?” Si Haring David mitubag: “Siya nga nagalakaw nga walay-ikasaway ug nagabuhat sa pagkamatarong.” (Salmo 15:1, 2) Pinaagi sa pagtinguha sa pagkamatarong sa Diyos ug pagkalipay diha niana, mahuptan nato ang maayong relasyon uban kaniya ug magpadayon kita sa pagtagamtam sa iyang pag-uyon ug panalangin. Busa, ang atoa maoy kinabuhi nga dunay katagbawan, pagtamod-sa-kaugalingon, ug kalinaw sa hunahuna. “Siya nga nagatinguha sa pagkamatarong ug sa mahigugmaong-kalulot makakaplag ug kinabuhi, pagkamatarong ug himaya,” nag-ingon ang Pulong sa Diyos. (Proverbio 21:21) Dugang pa, ang pagpaningkamot pag-ayo sa pagbuhat kon unsay makiangayon ug husto diha sa tanan natong mga paningkamot nagkahulogan ug malipayong personal nga mga relasyon ug mas maayog kalidad nga kinabuhi—sa moral ug espirituwal. Ang salmista miingon: “Malipayon silang nagabantay sa hustisya, nga nagabuhat sa pagkamatarong sa tanang panahon.”—Salmo 106:3.
[Footnote]
a Alang sa mga detalye mahitungod sa pagkamasangkaron sa Moisesnong Balaod, tan-awa ang artikulong “Some Features of the Law Covenant,” sa mga panid 214-20 sa tomo 2 sa Insight on the Scriptures, nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova.
Ikapatin-aw Mo Ba?
• Unsa ang pagkamatarong?
• Sa unsang paagi ang kaluwasan nalambigit sa pagkamatarong sa Diyos?
• Pinasukad sa unsa nga ang mga tawo giisip sa Diyos nga matarong?
• Sa unsang paagi kita magkalipay diha sa pagkamatarong ni Jehova?
[Mga hulagway sa panid 15]
Si Haring David nagpahayag ug kinasingkasing nga kahimuot alang sa mga balaod sa Diyos
[Mga hulagway sa panid 16]
Si Noe, Abraham, Zacarias ug Elisabet, ug Cornelio giisip sa Diyos nga matarong. Nahibalo ka ba kon ngano?