‘Magmabalaan Kamo sa Tanan Ninyong Panggawi’

“Kauyon sa Balaang Usa nga mitawag kaninyo, magmabalaan usab kamo sa tanan ninyong panggawi, tungod kay kini nahisulat: ‘Kinahanglan kamo magmabalaan, tungod kay ako balaan.’”​—1 PEDRO 1:15, 16.

 1. Nganong gidasig ni Pedro ang mga Kristohanon nga mahimong balaan?

NGANONG si apostol Pedro mihatag sa tambag sa itaas? Kay nakasabot siya sa panginahanglan nga ang matag Kristohanon magbantay sa iyang mga hunahuna ug mga binuhatan aron kana mahiuyon kanunay sa pagkabalaan ni Jehova. Busa, iyang giunhan ang mga pulong sa itaas nga miingon: “Lig-ona ang inyong kaisipan alang sa buluhaton, hupti sa bug-os ang inyong mga panimuot . . . Ingong masinugtanong mga anak, hunong na sa pagpaumol sumala sa mga tinguha nga inyo kanhing gibatonan diha sa inyong kawalay-alamag.”​—1 Pedro 1:13, 14.

 2. Nganong ang atong mga tinguha dili balaan sa wala pa kita makakat-on sa kamatuoran?

² Ang atong kanhing mga tinguha maoy dili balaan. Ngano? Tungod kay daghan kanato ang nagkinabuhi sa kalibotanong paagi sa wala pa nato madawat ang Kristohanong kamatuoran. Nahibalo niini si Pedro sa dihang tin-aw siyang misulat: “Igo na ang nangaging panahon sa inyong paghimo sa kabubut-on sa kanasoran sa nanagpadayon kamo diha sa mga buhat sa malaw-ayng panggawi, daotang mga pangibog, mga pagpatuyang sa bino, mga hudyaka, mga palabwanayg inom, ug sa ginadili nga mga idolatriya.” Siyempre, si Pedro wala maghingalan sa dili-balaang mga buhat nga maoy linain sa atong kalibotan karon, sanglit wala pa kana hisayri niadto.​—1 Pedro 4:3, 4.

3, 4. (a) Sa unsang paagi makabuntog kita sa daotang mga tinguha? (b) Ang mga Kristohanon ba kinahanglang mahimong dili-emosyonal? Isaysay.

³ Imo bang namatikdan nga ang maong mga tinguha mao kanang madanihon sa unod, sa mga sentido, ug sa mga emosyon? Kon itugot natong kini maoy magpasulabi, nan dali kaayong mahimong dili balaan ang atong mga hunahuna ug mga lihok. Giilustrar niini ang panginahanglan nga itugot natong ang katakos sa pagpangatarongan maoy mogahom sa atong mga lihok. Gipahayag kini ni Pablo sa ingon niini: “Busa ako nangaliyupo kaninyo pinaagi sa kamabination sa Diyos, mga igsoon, nga ipresentar ang inyong mga lawas nga usa ka halad nga buhi, balaan, dalawaton sa Diyos, usa ka sagradong pag-alagad uban sa inyong gahom sa pagpangatarungan.”​—Roma 12:1, 2.

⁴ Aron ipresentar sa Diyos ang balaang halad, kinahanglang itugot nato nga ang gahom sa pagpangatarongan, dili ang mga emosyon, maoy mogahom. Pagkadaghan ang nalangkit sa imoralidad tungod kay ilang gitugotan nga ang ilang mga pagbati maoy migahom sa ilang panggawi! Kana wala magpasabot nga kinahanglang pukgoon ang atong mga emosyon; kay kon mao pa, sa unsang paagi ikapahayag nato ang kangaya diha sa pag-alagad kang Jehova? Bisan pa niana, kon gusto natong ipatungha ang mga bunga sa espiritu inay ang mga buhat sa unod, nan kinahanglan nga atong usbon ang atong mga panghunahuna ngadto sa paagi sa panghunahuna ni Kristo.​—Galacia 5:22, 23; Filipos 2:5.

Balaang Kinabuhi, Balaang Bili

 5. Nganong si Pedro mahunahunaon sa panginahanglan sa pagkabalaan?

⁵ Nganong si Pedro mahunahunaon kaayo sa panginahanglan sa Kristohanong pagkabalaan? Kay siya nasayod kaayo sa balaang bili nga gibayad aron malukat ang masinugtanong katawhan. Misulat siya: “Nahibalo man kamo nga dili pinaagi sa madunotong mga butang, sa pilak o bulawan, nga kamo gipahigawas gikan sa inyong walay-pulos nga matang sa panggawi nga nadawat pinaagig tradisyon gikan sa inyong mga katigulangan. Apan maoy pinaagi sa bililhong dugo, sama nianang sa usa ka walay-lama ug walay-buling nga kordero, kang Kristo mismo.” (1 Pedro 1:18, 19) Oo, ang Tinubdan sa pagkabalaan, si Jehova nga Diyos, nagpadala sa iyang bugtong nga Anak, “ang Balaang Usa,” nganhi sa yuta aron bayran ang lukat nga magtugot sa katawhan nga makabaton ug maayong relasyon uban sa Diyos.​—Juan 3:16; 6:69; Exodo 28:36; Mateo 20:28.

 6. (a) Nganong dili sayon nga atong tinguhaon ang balaang panggawi? (b) Unsay makatabang kanato nga mahuptang balaan ang atong panggawi?

⁶ Bisan pa niana, kinahanglang atong ilhon nga dili sayon ang pagkinabuhig balaang kinabuhi samtang anaa sa taliwala sa makadaldal sa kadaotan nga kalibotan ni Satanas. Siya nagbutang ug mga lit-ag alang sa matuod nga mga Kristohanon, nga naningkamot nga mabuhi sa iyang sistema sa mga butang. (Efeso 6:12; 1 Timoteo 6:9, 10) Ang mga kapit-osan sa sekular nga trabaho, sa pamilyahanong pagsupak, sa pagbiaybiay sa tunghaan, ug sa pagpit-os sa katalirongan nagkinahanglan ug lig-ong espirituwalidad aron ang usa ka tawo padayong makahupot sa pagkabalaan. Kana nagpasiugda sa bililhong papel sa atong personal nga pagtuon ug sa atong regular nga pagtambong sa Kristohanong mga tigom. Gitambagan ni Pablo si Timoteo: “Padayong hupti ang sumbanan sa makapahimsog nga mga pulong nga imong nadungog kanako uban ang pagtuo ug gugma nga may kalabotan kang Kristo Jesus.” (2 Timoteo 1:13) Makadungog kita sa maong makapahimsog nga mga pulong diha sa atong Kingdom Hall ug makabasa niana sa atong pribadong pagtuon sa Bibliya. Kana makatabang nato nga mabalaan sa atong panggawi sa adlaw-adlaw diha sa daghang lainlaing mga kahimtang.

Balaang Panggawi Diha sa Pamilya

7. Sa unsang paagi ang pagkabalaan angayng mag-apektar sa atong pamilyahanong kinabuhi?

⁷ Sa dihang si Pedro mikutlo sa Levitico 11:44, iyang gigamit ang Gregong pulong nga haʹgi·os, nga nagkahulogang “nabulag gikan sa sala ug busa gipahinungod ngadto sa Diyos, sagrado.” (An Expository Dictionary of New Testament Words, ni W. E. Vine) Sa unsang paagi kini mag-apektar kanato sa atong Kristohanong pamilyahanong kinabuhi? Sa tino kini nagkahulogan nga ang atong pamilyahanong kinabuhi angayng ipasukad sa gugma, kay “ang Diyos gugma.” (1 Juan 4:8) Ang nagsakripisyo-sa-kaugalingon nga gugma mao ang lana nga magpahapsay sa mga relasyon tali sa mga magtiayon ug tali sa mga ginikanan ug mga anak.​—1 Corinto 13:4-8; Efeso 5:28, 29, 33; 6:4; Colosas 3:18, 21.

8, 9. (a) Unsang kahimtang ang usahay mahitabo diha sa Kristohanong panimalay? (b) Unsang maayong tambag ang gihatag sa Bibliya bahin niini?

⁸ Tingali maghunahuna kita nga ang pagpahayag sa maong gugma awtomatiko sa usa ka Kristohanong pamilya. Apan, pagailhon nga ang gugma dili kanunayng mag-impluwensiya sa panimalay sa sukod nga angay niini diha sa pipila ka Kristohanong mga panimalay. Mahimong mopatim-aw nga atong gipadayag ang gugma diha sa Kingdom Hall, apan dali kaayong makunhoran ang atong pagkabalaan diha sa panimalay. Unya mahimong kita sa kalit makalimot nga ang asawa ato gihapong Kristohanong igsoong babaye o nga ang bana sa gihapon maoy samang igsoong lalaki (ug tingali usa ka ministeryal nga alagad o ansiyano) nga morag tinahod sa Kingdom Hall. Kita mapikal, ug ang init nga mga lalis mahitabo. Ang dobleng sukdanan mahimong makayuhot sa atong mga kinabuhi. Dili na kini samag-Kristo nga bana ug asawa nga relasyon kondili usa ka lalaki ug usa ka babaye lamang nga nagkabangi. Makalimot sila nga angay nga ang kahimtang sa balay maoy balaan. Tingali sila mosulti nga samag mga tawong kalibotanon. Unya pagkadaling mogawas sa baba ang inisog, matamihirong mga pulong!​—Proverbio 12:18; itandi ang Buhat 15:37-39.

⁹ Bisan pa niana, si Pablo nagtambag: “Ayaw pagulaa ang usa ka dunot nga sulti [Grego, loʹgos sa·prosʹ, “mahugaw nga sinultihan,” sa ingon dili-balaan] gikan sa inyong baba, kundili ang unsa mang sulti nga maayo alang sa pagpalig-on sumala sa gikinahanglan, aron makahatag kini ug unsay paborable sa mga tigpaminaw.” Ug kana nagtumong sa tanang mamiminaw diha sa balay, lakip ang mga bata.​—Efeso 4:29; Santiago 3:8-10.

10. Sa unsang paagi ang tambag bahin sa pagkabalaan mapadapat ngadto sa mga anak?

¹⁰ Kining lagdaa bahin sa pagkabalaan mapadapat usab sa samang gidak-on ngadto sa mga anak diha sa Kristohanong pamilya. Pagkadali nga sila mopauli gikan sa tunghaan ug mosugod pagsundog sa masukihon ug dili-matinahorong sinultihan sa ilang kalibotanong mga katalirongan! Mga anak, ayawg padani sa mga tinamdan nga gipakita sa way-batasang mga batang lalaki nga miinsulto sa propeta ni Jehova ug nga adunay ilang ngil-ad-ug-sinultihan, mapasipalahong mga katumbas karong adlawa. (2 Hari 2:23, 24) Ang inyong sinultihan angay nga dili mahugawan sa binagis nga sinultihan sa mga bugoy nga tapolan kaayo o dili-mahunahunaon sa paggamit ug desenteng mga pulong. Isip mga Kristohanon, ang atong panulti angay nga balaan, kahimut-anan, makapalig-on, maluloton, ug “tinimplahan ug asin.” Kini angayng magpaila nga kita lahi sa ubang mga tawo.​—Colosas 3:8-10; 4:6.

Pagkabalaan sa Pagpakiglabot sa Atong Dili-Magtutuo nga mga Membro sa Pamilya

11. Nganong ang pagkahimong balaan wala magkahulogan nga nagpakamatarong-sa-kaugalingon?

¹¹ Samtang kita binuotang maningkamot nga ipadapat ang pagkabalaan, angayng dili kita magpakita nga daw superyor ug nagpakamatarong-sa-kaugalingon kay sa uban, ilabina sa dihang makiglabot sa dili-magtutuo nga mga membro sa pamilya. Ang atong malulotong Kristohanong panggawi angayng sa labing menos motabang nga ilang makita nga lahi kita sa positibong paagi, nga nahibalo kita kon unsaon pagpakita sa gugma ug kaluoy, sama sa gibuhat sa maayong Samarianhon sa ilustrasyon ni Jesus.​—Lucas 10:30-37.

12. Sa unsang paagi ang Kristohanong mga kapikas makahimo sa kamatuoran nga mas madanihon sa ilang mga kapikas?

¹² Gipasiugda ni Pedro ang pagkabililhon sa tukmang tinamdan maylabot sa atong dili-magtutuo nga mga membro sa pamilya sa misulat siya ngadto sa Kristohanong mga asawa: “Sa samang paagi, kamong mga asawa, magpasakop sa inyong kaugalingong mga bana, aron nga, kon aduna may dili masinugtanon sa pulong, sila mangakabig nga walay pulong pinaagi sa panggawi sa ilang mga asawa, ingon nga mga saksing-nakakita sa inyong putli nga panggawi inubanan sa halawom nga pagtahod.” Ang Kristohanong asawa (o bana ba kaha) makahimo sa kamatuoran nga mas madanihon sa dili-magtutuo nga kapikas kon ang iyang panggawi maoy maputli, mahunahunaon, ug matinahoron. Nagkahulogan kini nga angay nga adunay pagpailin-ilin sa teokratikanhong eskedyul aron ang dili-magtutuo nga kapikas dili mabale-wala o ikapadaplin.a​—1 Pedro 3:1, 2.

13. Sa unsang paagi ang mga ansiyano ug ministeryal nga mga alagad makatabang usahay sa dili-magtutuo nga mga bana sa pagpabili sa kamatuoran?

¹³ Ang mga ansiyano ug ministeryal nga mga alagad usahay makatabang pinaagi sa pag-ilaila sa dili-magtutuong bana sa sosyal nga paagi. Sa maong paagi basin iyang makita nga ang mga Saksi maoy normal, desenteng katawhan nga may lainlaing intereses, lakip sa mga ulohang gawas sa Bibliya. Sa usa ka kahimtang, ang usa ka ansiyano nagpakitag interes sa pasatiempong pamingwit sa usa ka bana. Kadto igo na sa pagbungkag sa pangunang babag ug nagkahigala sila. Ang maong bana sa ngadtongadto nahimong bawtismadong igsoong lalaki. Sa laing kahimtang, ang usa ka dili-magtutuo nga bana naikag sa mga kanaryo. Ang mga ansiyano wala mokang-a. Ang usa kanila mituon bahin sa mga kanaryo mao nga sa sunod higayon nga nahibalag niya ang maong tawo, nakasugod siya sa pagpakig-estorya sa paboritong ulohan sa maong bana! Busa, ang pagkabalaan wala magkahulogan nga mahimong mapig-oton o kortog-utok.​—1 Corinto 9:20-23.

Sa Unsang Paagi Kita Mabalaan Diha sa Kongregasyon?

14. (a) Unsay usa sa mga metodo ni Satanas sa pagdaot sa kongregasyon? (b) Sa unsang paagi masuklan nato ang lit-ag ni Satanas?

¹⁴ Si Satanas nga Yawa maoy tigpasipala, kay ang Gregong ngalan alang sa Yawa, di·aʹbo·los, nagkahulogan nga “magsusumbong” o “tigpasipala.” Ang pagpasipala maoy usa sa iyang mga kahanas, ug gisulayan niya kini paggamit diha sa kongregasyon. Ang iyang paboritong metodo mao ang tabi. Gitugotan ba nato nga iya kitang matonto niining dili-balaang panggawi? Sa unsang paagi mahitabo kana? Pinaagi sa pagsugod sa usa ka tabi, pinaagi sa pagwitwit niini, o pinaagi sa pagpamati niini. Ang maalamong proverbio nag-ingon: “Ang usa ka tawo sa mga panglipot nagpadayon sa pagpadalag panagbangi, ug ang usa ka tigpasipala nagabulag niadtong sinati sa usag usa.” (Proverbio 16:28) Unsay pangontra sa tabi ug pagpasipala? Angayng tinoon nato nga ang atong sinultihan kanunayng makapalig-on ug gipasukad sa gugma. Kon atong pangitaon ang maayong mga kinaiya inay ang gituohan nga mga bisyo sa atong mga igsoon, ang atong pakig-estorya sa kanunay mahimong kahimut-anan ug espirituwal. Hinumdoming sayon ang pagpanaway. Ug ang tawong motabi kanimo bahin sa uban basin motabi usab bahin kanimo ngadto sa uban!​—1 Timoteo 5:13; Tito 2:3.

15. Unsang samag-Kristo nga mga hiyas ang motabang nga magpadayong balaan ang tanan sa kongregasyon?

¹⁵ Aron mahuptang balaan ang kongregasyon, kinahanglan nga kitang tanan makabaton sa hunahuna ni Kristo, ug kita nahibalo nga ang iyang labawng hiyas mao ang gugma. Busa, gitambagan ni Pablo ang mga taga-Colosas nga mahimong maluloy-on sama ni Kristo: “Busa, ingon nga mga pinili sa Diyos, balaan ug hinigugma, isul-ob sa inyong kaugalingon ang malumong mga pagmahal sa pagkamabination, kalulot, pagkamapaubsanon sa hunahuna, kalumo, ug hataas-nga-pailob . . . , bukas nga magpinasayloay sa usag usa . . . Gawas pa niining tanang butanga, isul-ob sa inyong kaugalingon ang gugma, kay kini usa ka hingpit nga bugkos sa panaghiusa.” Unya midugang siya: “Usab, pagamha ang kalinaw sa Kristo sa inyong mga kasingkasing.” Seguradong tungod niining mapinasayloong espiritu, padayon natong mahuptan ang panaghiusa ug ang pagkabalaan sa kongregasyon.​—Colosas 3:12-15.

Dayag ba ang Atong Pagkabalaan Diha sa Atong Silinganan?

16. Nganong ang atong balaang pagsimba angay nga mahimong malipayong pagsimba?

¹⁶ Komosta ang atong mga silingan? Unsay pag-isip nila kanato? Gipabanaag ba nato ang kangaya sa kamatuoran, o gihimo ba nato nga kini daw mabug-at? Kon kita balaan maingon nga si Jehova balaan, nan angay nga kini dayag diha sa atong sinultihan ug sa atong panggawi. Angay nga matin-aw nga ang atong balaang pagsimba maoy malipayong pagsimba. Ngano man kana? Tungod kay si Jehova nga atong Diyos maoy malipayong Diyos, kinsa matinguhaon nga magmangayaon ang iyang mga magsisimba. Busa, ang salmista nakaingon bahin sa katawhan ni Jehova sa karaang kapanahonan: “Malipayon ang katawhan kansang Diyos mao si Jehova!” Gipabanaag ba nato ang maong kalipay? Gipadayag ba usab sa atong mga anak ang katagbawan sa pagkanalakip sa katawhan ni Jehova diha sa Kingdom Hall ug sa mga asembliya?​—Salmo 89:15, 16; 144:15b.

17. Unsay atong mahimo sa praktikal nga paagi sa pagpakitag timbang nga pagkabalaan?

¹⁷ Ikapakita usab nato ang atong timbang nga pagkabalaan pinaagi sa atong espiritu sa pakigtambayayong ug sinilingan nga kalulot. Usahay gikinahanglan nga ang mga silingan motambayayong, tingali sa paglimpiyo sa silinganan o, sama sa pipila ka nasod, sa pagtabang sa pag-ayo sa mga karsada ug mga haywey. Niining bahina, ang atong pagkabalaan dayag diha sa paagi sa pag-atiman nato sa atong mga hardin, mga tugkaran, o ubang kabtangan. Kon pasagdan natong ang basura nagkatagkatag o sagboton ang atong tugkaran, tingali duna pay daang gubaon nga sakyanang makit-an sa tanan, makaingon ba kita nga atong ginatahod ang atong mga silingan?​—Pinadayag 11:18.

Pagkabalaan Diha sa Trabahoan ug sa Tunghaan

18. (a) Unsay usa ka lisod nga kahimtang alang sa mga Kristohanon karong adlawa? (b) Sa unsang paagi kita mahimong lahi sa kalibotan?

¹⁸ Si apostol Pablo misulat ngadto sa mga Kristohanon sa dili-balaang siyudad sa Corinto: “Sa akong sulat ako misulat kaninyo nga mohunong sa pagpakig-uban tipon sa mga makihilawason, wala magakahulogan sa kinatibuk-an uban sa mga makihilawason niining kalibotana o sa mga tawong dalo ug mga mangingilkil o mga tigsimbag idolo. Kay kon mao pa, kamo sa tinuod kinahanglang mogula gikan sa kalibotan.” (1 Corinto 5:9, 10) Kini maoy lisod nga kahimtang alang sa mga Kristohanon, kinsa kinahanglang makigbuylog adlaw-adlaw sa mga tawong imoral o dili matinagdanon sa moral. Kini usa ka dakong pagsulay sa integridad, ilabina diha sa mga kultura diin ang seksuwal nga panghasi, korapsiyon, ug pagkalimbongan gidasig o gikonsentir. Niining kahimtanga dili mahimong ipaubos nato ang atong mga sukdanan aron tan-awong “normal” niadtong alirong kanato. Hinunoa, ang atong maluloton apan lahing Kristohanong panggawi angay nga magpalain kanato alang sa mga tawong masinabuton, kadtong nakaamgo sa ilang espirituwal nga panginahanglan ug kinsa nagapangitag butang nga mas maayo.​—Mateo 5:3; 1 Pedro 3:16, 17.

19. (a) Unsang mga pagsulay ang nabatonan ninyong mga bata sa tunghaan? (b) Unsay mahimo sa mga ginikanan sa pagpaluyo sa ilang mga anak ug sa ilang balaang panggawi?

¹⁹ Sa samang paagi, adunay daghang pagsulay nga ginaatubang sa atong mga bata sa tunghaan. Kamo bang mga ginikanan nagduaw sa tunghaan sa inyong mga bata? Nasayod ba kamo kon unsang matanga sa palibot ang naglungtad didto? Nakigkontak ba kamo sa mga magtutudlo? Nganong hinungdanon man kining mga pangutanaha? Tungod kay sa daghang siyudad sa kalibotan, ang mga tunghaan nahimong kalasangan sa kapintasan, mga droga, ug sekso. Sa unsang paagi ang inyong mga anak makahupot sa ilang integridad ug makahupot nga balaan sa ilang panggawi kon dili nila maangkon ang bug-os nga mabinationg pagpaluyo sa ilang mga ginikanan? Sa tukmang paagi si Pablo mitambag sa mga ginikanan: “Kamong mga amahan, ayaw palagota ang inyong mga anak, aron sila dili magminghoy.” (Colosas 3:21) Usa ka paagi sa pagpalagot sa mga anak mao ang pagkapakyas sa pagsabot sa ilang matag-adlawng mga suliran ug mga pagsulay. Ang pagpangandam alang sa mga tentasyon sa tunghaan magsugod diha sa espirituwal nga palibot sa usa ka Kristohanong panimalay.​—Deuteronomio 6:6-9; Proverbio 22:6.

20. Nganong ang pagkabalaan kinahanglanon natong tanan?

²⁰ Ingong paniklop, nganong ang pagkabalaan kinahanglanon alang kanatong tanan? Tungod kay kini nagsilbing usa ka panalipod batok sa mga pagpangdaot sa kalibotan ug panghunahuna ni Satanas. Kini usa ka panalangin karon ug sa umaabot. Motabang kini nga maseguro nato ang kinabuhi nga mao unya ang tinuod nga kinabuhi sa bag-ong kalibotan nga may pagkamatarong. Motabang kini kanato nga mahimong timbang, maduolan, makigsulti nga mga Kristohanon​—dili kay gahian nga mga panatiko. Sa yanong pagkasulti, kini maghimo kanatong sama ni Kristo.​—1 Timoteo 6:19.

[Footnote]

Nahinumdom Ka Ba?

◻ Nganong nakita ni Pedro ang panginahanglan sa pagtambag sa mga Kristohanon bahin sa pagkabalaan?

◻ Nganong dili sayon ang pagkinabuhing balaan?

◻ Unsay mahimo natong tanan sa pagpauswag sa pagkabalaan diha sa pamilya?

◻ Aron ang kongregasyon magpabiling balaan, unsang dili-balaang panggawi ang angay natong likayan?

◻ Sa unsang paagi kita makapabiling balaan sa trabahoan ug sa tunghaan?

[Mga hulagway sa panid 16, 17]

Ingong mga Saksi ni Jehova, angay nga kita magmangayaon sa pag-alagad sa Diyos ug sa ubang mga kalihokan