KASABOTAN SA PAGMINYO

Ang pagsinaaray sa managtrato nga magminyo sa umaabot. Taliwala sa mga Hebreohanon ang mga kasabotan sagad nga nag-agad sa mga ginikanan sa managtrato, ilabina sa mga amahan. (Gen 24:1-4; 38:6; 21:21) Ang kagustohan sa batan-ong lalaki sagad nga gitagad. (Huk 14:2) Sa kahimtang sa mga babaye nga maoy manununod sa propiedad sa katigulangan tungod kay ang ilang amahan namatay nga walay mga anak nga lalaki, sila mahimong mga asawa ni bisan kinsa nga buot nila, basta sila magminyo sulod sa ilang tribo. (Num 36:6) Sa kahimtang ni Isaac, si Jehova gayod ang mipili sa iyang pangasaw-onon. (Gen 24:​50, 51) Ang pagpili sa pangasaw-onon ug ang pagpamalaye, nga sagad himoon sa mga ginikanan o sa amahan sa pamanhonon, sundan sa kasabotan sa pagpakasal. Kini maoy usa ka pormal nga kahikayan nga gidumala sa mga ginikanan sa pangasaw-onon ug sagad pinaagi sa usa ka higala o sa legal nga hawas sa pamanhonon.​—Gen 24:1-4; Ju 3:29.

Ang pangunang bahin sa kasabotan sa pagminyo mao ang moʹhar, ang bugay. Ang termino nga moʹhar makita sa tulo ka beses diha sa Bibliya. (Gen 34:12; Ex 22:​16, 17; 1Sa 18:25) Ang bugay sagad ibayad ngadto sa mga ginikanan sa babaye. Sa kahimtang ni Rebeca, ang sulugoon ni Abraham mihatag ug “hamiling mga butang” ngadto sa iyang inahan ug sa iyang igsoong lalaki nga si Laban, kinsa maoy nanguna sa paghimo sa mga kahikayan. (Gen 24:53) Ang moʹhar mahimong usa usab ka matang sa pag-alagad. (Gen 29:15-30; Jos 15:16) Ang Exodo 22:​16, 17 nagpakita nga ang moʹhar gibayad ngadto sa amahan sa usa ka giamong-amongan nga babaye ingong danyos sa sala nga nahimo, bisan kon ang amahan midumili sa paghatag sa babaye diha sa kaminyoon. Ang pangasaw-onon usahay hatagan ug regalo sa iyang amahan ingong “panamilit nga gasa,” ug usahay, sama sa kahimtang ni Rebeca, ang pangasaw-onon gihatagan ug mga gasa sa dihang gihimo ang kasabotan sa pagpakasal.​—1Ha 9:16; Jos 15:17-19; Gen 24:53.

Gilantaw sa mga Hebreohanon ang sinayoran nga paris ingong kasal na ug ingong minyo na, bisan tuod wala pa mag-ipon hangtod mahuman ang mga pormalidad sa kasal.​—Gen 19:​8, 14; Huk 14:​15, 16, 20.

Taliwala sa mga Hudiyo ang kasabotan sa pagminyo giisip gayod nga balido nga kon ang kaminyoon dili madayon tungod kay nausab ang hunahuna sa pamanhonon o tungod sa pipila ka makataronganong hinungdan, ang batan-ong babaye dili makaminyo sa uban hangtod nga siya mahigawas subay sa balaod, nga mao, pinaagi sa dokumento sa diborsiyo. (Mat 1:19) Kon ang sinayoran nga babaye nakighilawas uban sa laing lalaki sa panahon nga siya sinayoran sa iyang pamanhonon, siya hukman nga mananapaw ug silotan sa kamatayon. (Deu 22:​23, 24) Bisan kon ang lalaki nakighilawas sa ulipon nga babaye nga gikasaad sa kaminyoon ngadto sa laing lalaki apan wala pa matubos, o mapahigawas, silang duha sad-an ug pagasilotan. Apan sila dili patyon tungod kay ang babaye wala pa mahigawas.​—Lev 19:20-22.

Ang lalaki nga sinayoran nahigawas sa serbisyo militar.​—Deu 20:7.

Labot sa edad sa paghimog kasabotan sa pagminyo, walay mga restriksiyon nga gipahayag sa Bibliya. Karong adlawa, sa kayutaan sa Tungang Sidlakan sagad himoon ang kaminyoon sa dihang ang pangasaw-onon modangat na sa edad nga 16 ug usahay sa dihang siya mas bata pa. Ang mga Talmudista nagdili sa kaminyoon sa usa ka lalaki nga ubos sa 13 anyos ug usa ka adlaw, ug sa babaye nga ubos sa 12 anyos ug usa ka adlaw.

Sagad nga dili molabay ang mga tuig tali sa kasabotan sa pagminyo ug pagpakasal, bisan tuod usahay gikinahanglan ang panahon aron ang pamanhonon makabayad sa gipangayong bugay o makahatag sa gikinahanglan nga pag-alagad. Sa kahimtang ni Jacob, ang gidugayon sa kasabotan sa pagminyo miabot ug pito ka tuig, nga sa maong panahon siya nag-alagad alang kang Raquel apan ang gihatag mao si Lea. Dayon siya nagpaabot pa ug usa ka semana una pa madawat si Raquel, bisan tuod siya padayong mag-alagad kang Laban ug lain pang pito ka tuig alang kang Raquel.​—Gen 29:20-28.

Angayng isipon sa usa ka Kristohanon ang iyang panaad ingong balido, ug labot sa kasabotan sa pagminyo angayng iyang sundon ang gipahayag nga prinsipyo ni Jesus: “Himoa lang ang inyong pulong nga Oo magkahulogan ug Oo, ang inyong Dili, Dili; kay ang kapin niini nagagikan sa usa nga daotan” (Mat 5:37), ug ni Santiago: “Hinunoa himoa ang inyong Oo nga magkahulogan ug Oo, ug ang inyong Dili, Dili, aron kamo dili mahiagom sa paghukom.”​—San 5:12.

Ang Pangasaw-onon ni Kristo. Si Jesu-Kristo gikasaad sa usa ka pangasaw-onon, ang Kristohanong kongregasyon, nga mao ang iyang lawas. (Efe 1:​22, 23) Sa Pentekostes, 33 K.P., ang unang mga membro sa “pangasaw-onon” nakadawat sa balaang espiritu uban sa milagrosong gasa sa pagsultig lainlaing mga pinulongan. Susama kini sa mga gasa sa dihang gihimo ang kasabotan sa pagpakasal, nga naghimo kanilang espirituwal nga pangasaw-onon ni Kristo nga maoy “pasiunang timaan sa [ilang] panulondon, aron mapagawas pinaagig lukat ang gipanag-iya sa Diyos, alang sa iyang mahimayaong kadayeganan.” (Efe 1:​13, 14) Si apostol Pablo naghisgot niadtong iyang gidalhan sa kamatuoran bahin kang Kristo ug kinsa nahimong mga Kristohanon nga gikasaad sa kaminyoon, ug iyang gitambagan sila nga huptan ang kahinlo ingong putli ug ulay alang kang Kristo. (2Co 11:​2, 3) Kadtong sinayoran o gikasaad na kang Kristo, samtang ania pa sa yuta, giisip nga sinayoran ug nga gidapit sa panihapon sa kasal sa Kordero.​—Pin 19:9.