Kon Unsaon Pag-ila ug Pagbuntog sa Bisan Unsang Espirituwal nga Kahuyangan

SUMALA SA GREGONG MITOLOHIYA, SI ACHILLES MAO ANG KINAISOGAN sa Gregong mga manggugubat sa Gubat sa Troy, usa ka kampanya militar batok sa siyudad sa Troy. Matod sa leyenda nga sa dihang masuso pa si Achilles, gituslob siya sa iyang inahan sa katubigan sa Suba sa Styx, sa ingon naghimo kaniyang dili-madutlan gawas lang kon diin siya gigunitan sa iyang inahan​—ang masanglitanong tikod ni Achilles. Dinha gayong dapita nga ang makapatay nga pana, nga gitiro ni Paris, anak nga lalaki ni Haring Priam sa Troy, miigo ug mipatay kang Achilles.

Ang mga Kristohanon maoy mga sundalo ni Kristo, nga nalangkit sa usa ka espirituwal nga pakiggubat. (2 Timoteo 2:3) “Kita adunay pakigdumog,” misaysay si apostol Pablo, “dili batok sa dugo ug unod, apan batok sa mga kagamhanan, batok sa mga awtoridad, batok sa mga magmamando sa kalibotan niini nga kangitngit, batok sa tuman-kadaotang mga puwersa nga espirituhanon diha sa langitnong mga dapit.” Oo, ang atong mga kaaway walay lain kondili si Satanas nga Yawa ug ang iyang mga demonyo.​—Efeso 6:12.

Dayag lang, dili unta patas kining maong pakig-away kon dili pa tungod sa tabang nga atong ginadawat gikan kang Jehova nga Diyos, nga gihubit ingong “usa ka tawo sa panggubatan.” (Exodo 15:3) Aron kita mapanalipdan batok sa atong mabangis nga mga kaaway, kita gihatagan sa espirituwal nga armadora. Mao kana ang hinungdan kon nganong miawhag ang apostol: “Isul-ob ang kompletong armadora gikan sa Diyos aron kamo makabarog nga malig-on batok sa mga malipatlipatong kaugdahan sa Yawa.”​—Efeso 6:11.

Ang armadora nga gitagana ni Jehova nga Diyos maoy, sa walay duhaduha, kinamaayohan ug kalidad, nga makaarang sa pagsukol sa bisan unsang matang sa espirituwal nga pag-atake. Tan-awa lamang ang listahan nga gihatag ni Pablo: bakos sa kamatuoran, panagang-dughan sa pagkamatarong, igpanul-ob sa tiil nga maayong balita, dakong taming sa pagtuo, helmet sa kaluwasan, ug espada sa espiritu. Unsa pay mas maayong kasangkapan nga puwedeng madahom sa usa? Kon ingon niana ang isul-ob nga armadora, ang usa ka Kristohanong sundalo adunay dakong higayon nga magmadaogon, bisan pa sa lisod-buntogong kakulian.​—Efeso 6:13-17.

Bisan pag ang espirituwal nga armadora nga gikan kang Jehova maayo kaayog kalidad ug maoy tinubdan sa atong kasegurohan, dili nato angayng pakasayonon lamang ang mga butang. Nga naghinumdom sa gikaingong dili-madutlan nga Achilles, posible kaha nga kita usab adunay mahuyang nga bahin, usa ka espirituwal nga tikod ni Achilles? Kana mahimong makamatay kon kita dili magbantay.

Susiha ang Imong Espirituwal nga Armadora

Usa ka ice-skater nga kaduha modaog ug bulawang medalya sa Olympic, kinsa dayag nga maayo kaayog kahimtang sa pisikal, kalit lang nga natumba ug namatay samtang nagbansaybansay. Wala madugay human niana usa ka seryosong balita ang gitaho sa The New York Times: “Katunga sa 600,000 ka Amerikano nga atakehon sa kasingkasing matag tuig ang walay pasidaan nga mga simtoma.” Dayag lang, ang kahimtang sa atong panglawas dili matino depende lamang sa atong gibati.

Susama ra kini sa atong espirituwal nga kahimsog. Mao kini ang tambag sa Bibliya: “Siya nga nagahunahunang siya nagabarog pabantaya nga dili siya matumba.” (1 Corinto 10:12) Bisan tuod ang atong espirituwal nga armadora mao ang labing maayong panalipod nga atong mabatonan, ang kahuyangan puwedeng motungha. Tungod kini kay gipanganak kita sa sala, ug ang atong makasasala ug dili-hingpit nga kinaiyahan dali rang makadaog sa atong determinasyon nga himoon ang kabubut-on sa Diyos. (Salmo 51:5) Bisan pa sa atong maayong mga intensiyon, ang atong maluibong kasingkasing makalimbong kanato pinaagi sa pagmugnag daw hustong mga pangatarongan o mga balibad, mao nga dili na kita makaalinggat sa atong mga kahuyangan ug maglimbong sa atong kaugalingon pinaagi sa paghunahuna nga maayo ra ang atong espirituwal nga kahimtang.​—Jeremias 17:9; Roma 7:21-23.

Dugang pa, nagkinabuhi kita sa usa ka kalibotan diin ang pagsabot sa husto ug sayop sagad nga nalibog ug natuis. Gitino ang usa ka butang kon husto ba o sayop pinaagi sa kon unsay pagbati sa usa ka tawo. Kining matanga sa panghunahuna gipasiugda diha sa mga paanunsiyo, popular nga mga kalingawan, ug sa palaumagian sa balita. Dayag lang, kon dili kita mag-amping, malimbongan kita nga maghunahuna sa ingon nianang paagiha, ug ang atong espirituwal nga armadora mosugod sa pagkahuyang.

Imbes mahulog sa ingon niana ka peligrosong kahimtang, angay natong patalinghogan ang tambag sa Bibliya: “Padayong sulayi kon kamo anaa ba sa pagtuo, padayong pamatud-i kon unsa kamo sa inyong kaugalingon.” (2 Corinto 13:5) Kon himoon nato kini, kita makamatikod sa bisan unsang kahuyangan nga mahimong motungha ug makahimo sa gikinahanglang mga lakang sa pagtul-id niini sa dili pa kini mamatikdan sa atong mga kaaway ug mosugod sa ilang pag-atake. Apan, sa unsang paagi nato himoon ang maong pagsulay? Unsa ang pipila ka simtoma nga angay natong bantayan niining maong pagsusi sa kaugalingon?

Pag-ila sa mga Simtoma

Usa ka kasagarang simtoma nga mahimong magpaila sa espirituwal nga kahuyangan mao ang pagtinapolan diha sa atong mga batasan sa personal nga pagtuon. Ang uban mobati nga angay silang magtuon ug dugang, apan morag dili sila makakaplag ug panahon nga masugdan kini. Tungod sa puliki nga kinabuhi karon, dali rang mahulog sa maong daotan nga kahimtang. Hinunoa, ang grabe pa mao nga ang mga tawo sagad mangatarongang maayo ra ang ilang kahimtang, sanglit mobasa silag mga publikasyon sa Bibliya bisan kanus-a nga mahimo nila ug makatambong silag pipila ka Kristohanong mga tigom.

Ang ingon niana nga pangatarongan maoy usa ka dagway sa paglimbong sa kaugalingon. Kaamgid kini sa usa ka tawong mibati nga tuman siya ka puliki aron molingkod ug mokaon ug hustong pagkaon, busa mokaon ra siyag tinagidyot kon mahimo samtang nagdalidali siya gikan sa usa ka butang ngadto sa lain. Bisan tuod dili siya magutman, ang mga sakit motungha sa madali o sa madugay. Sa susama, kon dili regular nga mokaon sa makapahimsog nga espirituwal nga pagkaon, sa dili madugay motungha ang huyang nga mga bahin diha sa atong espirituwal nga armadora. Tungod kay kanunayng gibombahan sa kalibotanong mga propaganda ug mga tinamdan, dali ra kitang madaog sa makamatayng mga pag-atake ni Satanas.

Ang laing simtoma sa espirituwal nga kaluya mao ang pagkawala sa pagbati sa pagkadinalian sa atong espirituwal nga pakiggubat. Ang usa ka sundalo sa panahon sa kalinaw dili mobatig tensiyon ug kapeligrohan sa gubat. Busa dili tingali siya mobati sa pagkadinalian nga magmaandam. Kon kalit siyang tawgon sa pagpakiggubat, lagmit gayod nga dili siya andam. Ingon niini usab sa espirituwal nga paagi. Kon atong tugotan nga mous-os ang atong gibating pagkadinalian, mahimo kitang dili-andam sa pagsagang sa mga pag-atake nga atong masugamak.

Apan, unsaon nato pagkahibalo kon nahulog kita niining kahimtanga? Makasukna kita sa atong kaugalingon sa pipila ka pangutana nga mahimong magpadayag sa tinuod nga kahimtang: Naikag ba akong makigbahin sa ministeryo sama nga naikag akong maglulinghayaw? Ako ba andam nga mogugol ug panahon nga mangandam alang sa mga panagkatigom sama sa akong pagkaandam nga mamalit o motan-awg TV? Nausab ba ang akong opinyon mahitungod sa mga pangagpas o mga oportunidad nga akong gibiyaan sa dihang ako nahimong usa ka Kristohanon? Nasina ba ako sa gitawag nga haruhay nga kinabuhi sa uban? Kini maoy makapukaw-sa-hunahuna nga mga pangutana, apan makatabang kini nga mamatikdan ang bisan unsang kahuyangan sa atong espirituwal nga armadora.

Sanglit ang atong nagapanalipod nga armadora maoy espirituwal, hinungdanon nga walay babag ang pag-agos sa espiritu sa Diyos diha sa atong kinabuhi. Kini mapabanaag diha sa sukod sa pagkadayag sa mga bunga sa espiritu sa Diyos diha sa tanan natong mga kalihokan. Dali ka bang maglagot o mahiubos pa gani sa dihang ang uban mohimo o mosultig usa ka butang nga dili nimo gusto? Nalisdan ka bang modawat ug tambag, o gibati mo bang ang uban kanunay rang nagsaway kanimo? Dako ba ang imong kasina sa mga panalangin o mga kalamposan sa ubang tawo? Nalisdan ka bang makasinabot ang uban, ilabina ang imong mga katalirongan? Ang matinud-anong pagsusi sa kaugalingon makatabang kanato sa pagtino kon ang atong kinabuhi napuno ba sa mga bunga sa espiritu sa Diyos o kon kaha ang mga buhat sa unod malipotong mitungha.​—Galacia 5:22-26; Efeso 4:22-27.

Positibong mga Lakang sa Pagbuntog sa Espirituwal nga Kahuyangan

Usa ka butang ang pag-ila sa mga simtoma sa espirituwal nga kahuyangan; lahi ang pag-atubang niini ug paghimog mga lakang sa pagtul-id sa mga butang. Ikasubo, daghan ang mokiling sa paghimog mga balibad, sa pagpangatarongan, sa pagpakamenos sa problema, o sa pagpangulipas nga kini naglungtad. Pagkapeligroso niana​—samag pag-adto sa gubat nga nagsul-ob ug armadora nga wala ang ubang bahin! Ang ingon niana nga lihok maghimo kanato nga daling madutlan sa pag-atake ni Satanas. Hinunoa, kita kinahanglang mohimo dayon ug positibong mga lakang sa pagtul-id sa bisan unsang mga depekto nga atong mamatikdan. Unsay atong mahimo?​—Roma 8:13; Santiago 1:22-25.

Sanglit nalangkit kita sa espirituwal nga pakiggubat​—usa ka gubat nga naglangkit sa pagkontrolar sa hunahuna ug kasingkasing sa usa ka Kristohanon—​angay natong himoon ang bug-os natong maarangan sa pagpanalipod sa atong mga katakos. Hinumdomi nga lakip sa mga bahin sa atong espirituwal nga armadora mao ang “panagang-dughan sa pagkamatarong,” nga nagpanalipod sa atong kasingkasing, ug ang “helmet sa kaluwasan,” nga nagpanalipod sa atong hunahuna. Ang pagkat-on sa epektibong paggamit niining maong mga tagana magkahulogan ug kadaogan imbes nga kapildihan.​—Efeso 6:14-17; Proverbio 4:23; Roma 12:2.

Ang pagsul-ob sa “panagang-dughan sa pagkamatarong” sa hustong paagi nanginahanglan nga kanunay natong susihon ang atong kaugalingon mahitungod sa atong gugma sa pagkamatarong ug pagdumot sa pagkamalapason. (Salmo 45:7; 97:10; Amos 5:15) Mius-os ba ang atong mga sukdanan duyog sa kalibotan? Makalingaw na ba kanato karon​—sa tinuod man nga kinabuhi o sa gihulagway diha sa TV ug mga pelikula, diha sa mga libro ug mga magasin—​ang mga butang nga kanhi nakapakurat o nakapasuko kanato? Ang gugma sa pagkamatarong magtabang kanato sa pagsabot nga ang gipakahimaya sa kalibotan isip kagawasan ug pagkasinati sa paagi sa kalibotan sa katinuoran maoy pagkamahilayon ug pagkamapahitas-on diay.​—Roma 13:13, 14; Tito 2:12.

Ang pagsul-ob sa “helmet sa kaluwasan” naglangkit sa paghupot nga klaro diha sa hunahuna sa kahibulongang mga panalangin sa unahan, nga dili magtugot sa atong kaugalingon nga malinga sa pangidlap ug kamadanihon sa kalibotan. (Hebreohanon 12:2, 3; 1 Juan 2:16) Ang pagbaton ug ingon niining tinamdan magtabang kanato sa pag-una sa espirituwal nga intereses kay sa materyal nga ganansiya o personal nga kaayohan. (Mateo 6:33) Busa, aron makaseguro nga naplastar sa hustong lugar ang maong bahin sa armadora, angay nga matinud-anon natong pangutan-on ang atong kaugalingon: Unsay akong ginapangagpas sa kinabuhi? Ako ba adunay espesipikong espirituwal nga mga tumong? Unsay akong ginahimo aron maabot kini? Bahin man kita sa nahibiling dinihogan nga mga Kristohanon o sa daghan kaayong “dakong panon,” kinahanglang atong sundogon si Pablo, kinsa miingon: “Wala ko pa isipa ang akong kaugalingon ingon nga nakahupot na niini; apan may usa ka butang bahin niini: Kalimtan ang mga butang sa luyo ug magapangab-ot sa mga butang sa unahan, nagapangagpas ako sa tumong.”​—Pinadayag 7:9; Filipos 3:13, 14.

Ang paghubit ni Pablo sa atong espirituwal nga armadora naghinapos uban niini nga pahimangno: “Uban ang tanang matang sa pag-ampo ug pangamuyo padayon kamo sa pag-ampo sa tanang higayon diha sa espiritu. Ug niana nga katuyoan padayong magtukaw uban ang bug-os nga pagkamakanunayon ug uban ang pagpangamuyo alang sa tanang mga balaan.” (Efeso 6:18) Kini nagpaila ug duha ka positibong lakang nga atong mahimo aron mabuntog o mapugngan ang bisan unsang espirituwal nga kahuyangan: Ugmara ang usa ka maayong relasyon uban sa Diyos, ug himoang suod ang bugkos uban sa mga isigka-Kristohanon.

Kon atong gibatasan ang pagduol kang Jehova pinaagi sa “tanang matang” sa mga pag-ampo (pagsugid sa atong mga sala, pangaliya alang sa kapasayloan, paghangyo sa paggiya, pagpasalamat sa mga panalangin, mga pagdayeg gikan sa kasingkasing) ug “sa tanang higayon” (sa publiko, pribado, personal, bisan kanus-a nga gusto nato), atong mabatonan ang kasuod kang Jehova. Mao kana ang kinadak-ang panalipod nga atong mabatonan.​—Roma 8:31; Santiago 4:7, 8.

Sa laing bahin, kita gihatagag pahimangno sa pag-ampo “alang sa mga balaan,” sa ato pa, alang sa atong mga isigka-Kristohanon. Mahimo natong hinumdoman diha sa atong mga pag-ampo ang atong espirituwal nga mga igsoon sa halayong mga dapit kinsa nag-antos ug mga paglutos o ubang mga kalisdanan. Apan komosta ang mga Kristohanon nga atong kauban sa trabaho ug ang atong gikauban sa adlaw-adlaw? Angay usab nga mag-ampo alang kanila, ingon nga si Jesus nag-ampo alang sa iyang mga tinun-an. (Juan 17:9; Santiago 5:16) Ang maong mga pag-ampo magpasuod kanato ug magpalig-on kanato nga masuklan ang mga pag-atake “sa tuman-kadaotang usa.”​—2 Tesalonica 3:1-3.

Sa kataposan, hupting lig-on sa hunahuna ang mahigugmaong pahimangno ni apostol Pedro: “Ang kataposan sa tanang butang duol na. Busa, magmabuot kamo sa hunahuna, ug magmabinantayon nga tuyo ang mga pag-ampo. Labaw sa tanang butang, paghupot ug mainit nga gugma alang sa usag usa, kay ang gugma nagatabon ug daghang kasal-anan.” (1 Pedro 4:7, 8) Sayon ra kaayong tugotan ang tawhanong mga pagkadili-hingpit​—sa ubang tawo ug atoa mismo—​nga motuhop sa atong mga kasingkasing ug hunahuna ug mahimong mga kababagan, mga kapandolan. Nasayod gayod si Satanas niining maong tawhanong kahuyangan. Ang pagbungkag ug pagpangdaog mao ang usa sa iyang malipotong mga taktika. Busa, kinahanglang tabonan dayon nato ang maong mga kasal-anan sa mainitong gugma alang sa usag usa ug dili “maghatag ug luna alang sa Yawa.”​—Efeso 4:25-27.

Magpabiling Lig-on sa Espirituwal Karon

Sa dihang imong mamatikdan nga kalkag ang imong buhok o hiwi ang imong korbata, unsay imong himoon? Lagmit gayod nga imong ayohon ang mga butang dihadiha kon mahimo. Pipila lamang ka tawo ang dili magtagad niini, nga mobating ang maong pisikal nga mga diperensiya dili hinungdanon. Mosanong unta kita dayon sa samang paagi kon maylabot sa atong espirituwal nga mga kahuyangan. Ang pisikal nga mga diperensiya tingali magpahinabo sa mga tawo nga hinawayong magpasiplat, apan ang espirituwal nga mga depekto nga dili matul-id moresulta sa dili-pag-uyon ni Jehova.​—1 Samuel 16:7.

Si Jehova mahigugmaong naghatag kanato sa tanan natong gikinahanglan sa pagtabang kanato nga maluka ang bisan unsang espirituwal nga kahuyangan ug sa pagpabiling lig-on sa espirituwal. Pinaagi sa Kristohanong mga tigom, mga publikasyon sa Bibliya, ug hamtong ug may-kahingawa nga mga isigka-Kristohanon, siya nagtagana ug regular nga mga pahinumdom ug mga sugyot kon unsay kinahanglan natong himoon. Nag-agad kanato ang pagdawat ug pagpadapat niini. Nanginahanglan kinig paningkamot ug disiplina sa kaugalingon. Apan hinumdomi ang matinud-anong gisulti ni apostol Pablo: “Ang paagi nga ako nagadagan dili kay walay-katinoan; ang paagi nga ako nagapatunong sa akong mga suntok dili ingon nga nagapanuntok sa hangin; kundili ginamakmak ko ang akong lawas ug gihimo kini nga samag usa ka ulipon, aron, human ako makawali sa uban, ako mismo sa unsa mang paagi dili mahimong dili-inuyonan.”​—1 Corinto 9:26, 27.

Magmaalisto, ug ayaw gayod tugoti nga motungha ang usa ka espirituwal nga tikod ni Achilles. Hinunoa, mapaubsanon ug maisogon natong himoon ang gikinahanglan karon aron mailhan ug mabuntog ang bisan unsang espirituwal nga kahuyangan nga atong nabatonan.

[Blurb sa panid 19]

“PADAYONG SULAYI KON KAMO ANAA BA SA PAGTUO, PADAYONG PAMATUD-I KON UNSA KAMO SA INYONG KAUGALINGON.”​—2 Corinto 13:5.

[Blurb sa panid 21]

“MAGMABINANTAYON NGA TUYO ANG MGA PAG-AMPO. LABAW SA TANANG BUTANG, PAGHUPOT UG MAINIT NGA GUGMA ALANG SA USAG USA, KAY ANG GUGMA NAGATABON UG DAGHANG KASAL-ANAN.”​—1 Pedro 4:7, 8.

[Kahon/​Hulagway sa panid 20]

PANGUTAN-A ANG IMONG KAUGALINGON . . .

◆ Ako ba naikag nga mogugol ug panahon nga mangandam alang sa mga panagkatigom sama sa akong kaikag nga mamalit o motan-awg TV?

◆ Nasina ba ako sa gitawag nga haruhay nga kinabuhi sa uban?

◆ Dali ba akong maglagot sa dihang ang uban mohimo o mosultig usa ka butang nga dili ko gusto?

◆ Nalisdan ba akong modawat ug tambag, o gibati ko ba nga ang uban kanunay rang nagsaway kanako?

◆ Nalisdan ba akong makasinabot ang uban?

◆ Mius-os ba ang akong mga sukdanan duyog sa kalibotan?

◆ Ako ba adunay espesipikong espirituwal nga mga tumong?

◆ Unsay akong ginahimo aron maabot ang akong espirituwal nga mga tumong?

[Picture Credit Lines sa panid 18]

Achilles: Gikan sa basahong Great Men and Famous Women; Romanong kasundalohan ug panid 21: Historic Costume in Pictures/​Dover Publications, Inc., New York