Ang Paghanggab sa “Hangin” Niining Kalibotana Makapatay!

“Kamo iyang gibuhi sa mga patay pa kamo tungod sa mga kalapasan ug mga kasal-anan, nga niini nanaggawi kamo kaniadto . . . uyon sa magmamando sa awtoridad sa kahanginan.”—EFESO 2:1, 2.

PAGHANGGAB ug preskong hangin! Pagkamakapapresko dihang makagawas ka gikan sa alimuot nga lawak! Apan bisan diha sa dakong hawan, ang polusyon maoy dakong problema karon. Ang mga hilo nga gibuga diha sa atmospera miabot sa makalilisang nga sukod diha sa daghang mga nasod. Ang makahilong mga aso, radioaktibong mga abog, mga kagaw nga makahatag ug sakit, ug pila ka mga virus nga nagalutaw sa hangin. Ang makahatag-kinabuhing hangin, nga abundang gihatag sa atong mahigugmaong Maglalalang, dugang ug dugang nahimong makapatay tungod sa kahakog ug sa pagkadanghag sa tawo.

2. Unsang daotang “hangin” ang mas peligroso kay sa hugawng hangin nga atong ginahanggab?

² Apan, bisan pa sa pagkapeligroso sa polusyon sa hangin, adunay labi pang makapatayng porma sa hugawng “hangin.” Dili kini hangin nga nahugawan gikan sa nukleyar nga aksidente sa Chernobyl (U.S.S.R.) o sa napunog-aso nga hangin sa Los Angeles, California (T.B.A). Dili, kita nameligro sa paghanggab sa labi pang makapatayng “hangin.” Gihisgotan kini ni apostol Pablo dihang iyang gisultihan ang iyang kaubang mga Kristohanon: “Kamo iyang gibuhi sa mga patay pa kamo tungod sa mga kalapasan ug mga kasal-anan, nga niini nanaggawi kamo kaniadto uyon sa sistema sa mga butang niining kalibotana, uyon sa magmamando sa awtoridad sa kahanginan, ang espiritu nga karon nagalihok diha sa mga anak sa masupilon.”​—Efeso 2:1, 2.

3, 4. (a) Kinsa “ang magmamando sa awtoridad sa kahanginan”? (b) Nganong ang “hangin” sa Efeso 2:1, 2 dili mao ang poluy-anan sa mga demonyo?

³ Unsa kining “hangina”? Gipakita ni Pablo nga kini may “awtoridad,” o gahom, ug adunay “magmamando” sa ibabaw niana. Walay duhaduha kon kinsa kining magmamandoa. Siya mao si Satanas nga Yawa, ang usa nga gitawag ni Jesu-Kristo nga mao “ang magmamando niining kalibotana.” (Juan 12:31) Sa pagkahibalo niini, ang ubang mga eskolar sa Bibliya nagtuo nga si Pablo dinhi nanghulam gikan sa Hudiyohanon o paganong mga tuboran ug naghisgot sa hangin nga maoy puy-anan sa mga demonyo nga ibabaw niini siya ang nagmando. Gibanaag sa daghang hubad sa Bibliya kining hunahunaa. Apan kining “hangina” dili sama sa “langitnong mga dapit” diin dinhi “ang daotan nga espirituhanong panon” nagpuyo.​—Efeso 6:11, 12.

⁴ Dihang misulat si Pablo sa mga Kristohanon sa Efeso, si Satanas ug ang mga demonyo didto pa sa langit, apan gawas na sa pabor sa Diyos. Itambog pa sila sa kasilinganan sa yuta. (Pinadayag 12:7-10) Dugang pa, labi pang nalangkit ang hangin sa mga tawo kay sa mga espiritung linalang. Busa, ang tawhanong katilingban mibati sa mga epekto dihang ang kataposang panaksan sa kasuko sa Diyos gibubo diha sa “hangin.”​—Pinadayag 16:17-21.

5. Unsang matanga sa “hangin” ang gihisgotan dinhi, ug unsay epekto niini diha sa mga tawo?

⁵ Sanglit, kay daw nagpakitang migamit man si Pablo ug literal nga hangin, o atmospera, sa pag-ilustrar sa katibuk-ang espiritu, o nangibabawng hunahuna sa pagkahakog ug pagkamasupilon, nga gipabanaag sa mga tawo nga bulag sa Diyos. Sama kini sa “espiritu nga karon nagalihok diha sa mga anak sa pagkamasupilon” ug sa “espiritu sa kalibotan.” (Efeso 2:2; 1 Corinto 2:12) Sama nga anaa sa tanang dapit ang literal nga hangin, nga andam nga hanggabon, sa ingon ang “espiritu sa kalibotan” presente sa tanang panahon. Gikan sa pagkamasuso ngadto sa lubnganan, kini motuhop, moimpluwensiya, ug moporma sa paagi sa paghunahuna ug sa paglihok sa mga tawo samtang nagapaningkamot sila sa pagkab-ot sa ilang mga tinguha, mga paglaom, ug mga ambisyon.

6. (a) Sa unsang paagi misamot ang pagkamakahihilo sa “hangin” niining kalibotana, ug sa unsang paagi iyang gigamit ang iyang awtoridad? (b) Sa unsang paagi ang paghanggab niining “hangina” makaagda sa tawo sa pagsundog sa rebelyosong dalan sa Yawa?

⁶ Kining espiritu sa pagkamakasasala ug rebelyon nangibabaw sa dili-hingpit tawhanong katilingban. Samtang atong ginahanggab ang “hangin,” mosamot ang pagkamakahihilo niini tungod sa kapit-osan sa isigkaingon ug sa nagadugang ang gana sa lawasnong kalipay. Busa, tinuod nga may “awtoridad” kini ibabaw sa katawhan. (Itandi sa Roma 6:12-14.) Ang Yawa, sa pagkatinuod, mao ang magmumugna sa tanang daotan. (Juan 8:44) Busa iyang giimpluwensiyahan ang mga tawo sa pagsundog sa iyang rebelyosong dalan ug sa ingon nagadasig, nagaumol, ug nagakontrolar niining espiritu sa komunidad, o “hangin.” Ingong “magmamando” ibabaw niining makadaot nga gahom, o “awtoridad,” gigamit kini ni Satanas sa pagkontrolar sa hunahuna sa mga tawo. Ang mga elemento niini gihimo aron sa pagpapuliki sa mga tawo sa pagtagbaw sa unodnong mga kailibgon ug sa pagpangagpas ug kalibotanong mga interes nga wala na silay panahon o hilig sa pagkuhag kahibalo sa Diyos ug sa pagpasakop sa iyang balaang espiritu, “ang espiritu nga makahatag-kinabuhi.” (Juan 6:63) Sa espirituwal nga pagkasulti, sila mga patay.

7. (a) Sa unsang paagi ang mga Kristohanon nahimong “mga anak sa kasuko” sa usa ka higayon? (b) Dihang nahimo kitang mga Kristohanon, unsang kausaban ang nahitabo?

⁷ Ang mga Kristohanon nailalom usab sa “awtoridad,” o pagkontrolar, niining mahugawng “hangin” sa wala pa sila makahibalo sa kamatuoran sa Pulong sa Diyos ug misugod sa pagpaangay sa iyang matarong nga mga sukdanan. “Oo, sa ilang taliwala [kalibotanong mga tawo] kitang tanan nanagkinabuhi kaniadto diha sa mga kailibgon sa atong unod, nga nanagbuhat sa mga pangandoy sa lawas ug sa hunahuna, ug busa kita sa kinaiyanhon mga anak sa kasuko sama sa uban.” Apan sa dihang nangahimong mga Kristohanon, kita mihunong na sa paghanggab sa makapatayng “hangin” niining kalibotana. Atong ‘gihukas ang daang personalidad nga dala pa atong karaang paggawi sa kinabuhi ug gisul-ob ang bag-ong personalidad nga gibuhat sumala sa kabubut-on sa Diyos diha sa tinuod nga pagkamatarong ug pagkamaunongon.’​—Efeso 2:3; 4:22-24.

8. Sa unsang paagi kaamgid ang atong kahimtang karon sa nasod sa Israel diha sa kamingawan?

⁸ Ang kapeligrohan karon mao nga tapos makaikyas gikan sa nahuwagang atmospera niining kalibotana basin ug madaldal kita sa pagbalik ngadto niana. Kita miabot na, sa kahiladman “sa panahon sa kataposan” ug anaa na sa ganghaan sa bag-ong kalibotan. (Daniel 12:4) Siyempre, dili kita buot nga madaot tungod kay nahulog sa samang mga laang nga nahulogan sa mga Israelinhon. Tapos nga milagrosong giluwas sila gikan sa Ehipto ug miabot sa utlanan sa Yutang Saad, libolibo ang “gilaglag sa kamingawan.” Ngano? Tungod kay ang uban nahimong mga magsisimbag diyosdiyos, ang uban nakapakighilawas, ug gisulayan sa uban si Jehova pinaagi sa ilang pagbagolbol ug pagreklamo. Si Pablo mihimog kusganong punto sa pag-ingon: “Kining mga butanga nahitabo kanila ingon nga pananglitan, ug gisulat ingon nga pasidaan alang kanato karon nga mga hing-abotan sa kataposan sa mga sistema sa mga butang.”​—1 Corinto 10:1-11.

9. (a) Sa unsang paagi manaa kita sa kalibotan apan dili gihapon bahin niana? (b) Kinahanglang mahimo kitang unsa aron dili masuyop ug balik sa makapatayng atmospera sa kalibotan?

⁹ Mahitungod sa iyang mga tinun-an, si Jesus miampo: “Sila dili bahin sa kalibotan, sama nga ako dili bahin sa kalibotan. Dili ako mangamuyo kanimo nga kuhaon mo sila gikan sa kalibotan, kondili hinoon nga imo unta silang ilikay gikan niadtong daotan.” (Juan 17:14, 15) Bantayan kita ni Jehova, apan dili siya magbutang ug “ali” kanato ni milagrosong panalipdan kita batok sa “hangin” ning kalibotana. (Job 1:9, 10) Busa ang atong hagit mao ang pagkaania sa kalibotan ni Satanas, apan dili bahin niana, nga gilibotan sa hugawng “hangin,” apan wala nagahanggab niana. Dihang mobasa kitag sekular nga mga publikasyon, magtan-awg telebisyon, o moadto sa mga dapit sa kalingawan, maladlad kita sa “hangin” sa kalibotan. Sanglit dili man malikayang makakontak sa mga tawo sa kalibotan​—sa trabahoan, sa tunghaan, ug uban pa​—angay nga magbantay kita aron dili masuyop ug balik ngadto sa makapatayng atmospera niining kalibotana.​—1 Corinto 15:33, 34.

10, 11. (a) Sa unsang paagi ang atong pagkahimong anaa sa espirituwal nga paraiso ni Jehova ikatandi sa pagkaanaa diha lugar nga “no smoking”? (b) Unsang mga lakang ang kinahanglang himoon kon makaalinggat ug paghuyop sa “hangin” niining kalibotana?

¹⁰ Mahimong atong itandi ang atong kahimtang sa paglingkod diha sa restawran nga dunay lugar sa “smoking” o “no smoking.” Ingong mga Kristohanon diha sa espirituwal nga paraiso ni Jehova, tukma nga adto kita sa lugar nga “no smoking,” halayo gikan sa espiritu niining kalibotana. Siyempre, dili kita motuyo sa paglingkod diha sa lugar nga “smoking.” Binuang kana. Apan unsa ang kasagarang mahitabo kon kita anaa sa lugar nga “no smoking” diha sa restawran? Aw, ang napuno sa aso, hugawng hangin mapadpad, ug atong mahingos kana! Dihang mahitabo kini, nakita ba natong madanihon ang hugawng hangin? O dili ba magpalayo dayon kita niana?

¹¹ Apan unsay imong buhaton dihang mohuyop kanimo kining “hangina” sa kalibotan? Mohimo ka ba dayon ug mga paagi aron makapahilayo gikan niining daotang impluwensiya? Kon magpabilin ka didto ug mohanggab niana, imong mapiho nga maapektohan ang imong hunahuna. Sa dugay nimong paghanggab niining “hangina,” maanad ka na niana. Dugang pa, sa kadugayan ang baho dili na kaayo makaluod kondili makalumay, makahubog, tilinguhaon sa unod. Basin ug mopasamot pa kini sa pila ka kailibgon nga imong gipaningkamotang makontrolar.

12. Unsay gikinahanglan aron dili maapektohan niining bahina sa “hangin” sa kalibotana nga dili daling mamatikdan?

¹² Ang ubang makapatayng mga tighugaw sa “hangin” niining kalibotana dili dayon mamatikdan, kay bisan gani ang literal nga mga tighugaw sa hangin sama sa carbon monoxide wala may baho ug walay sabor. Nan, ang kapeligrohan mao nga dili kita makamatikod sa ‘makapatayng mga aso’ hangtod nga madaog na kita nila. Busa, kinahanglang alisto kita aron dili madala ngadto sa lit-ag sa kamatayon pinaagi sa mapatuyangong tinamdan sa kalibotan o sa pagsupak niini sa matarong nga mga sukdanan sa Diyos. Gidasig ni Pablo ang iyang kaubang mga Kristohanon nga “magtinambagay sa usag usa sa matag-adlaw . . . aron walay magmagahi kaninyo tungod sa pagkamalimbongon sa sala.”​—Hebreohanon 3:13; Roma 12:2.

Unsay Naapil sa “Hangin” Niining Kalibotana

13. (a) Unsa ang usa ka porma sa “hangin” ning kalibotana nga angay natong bantayan? (b) Sa unsang paagi naapektohan niining “hangina” ang pila ka katawhan ni Jehova?

¹³ Unsa ang komung tinamdan nga tingali atong dawaton sa ulahi, bisan wala pa kita makaamgo niana, tungod sa kusganong impluwensiya ning “hangina” sa kalibotan? Ang usa mao ang hilig sa pagdula sa imoral nga mga butang. Ang ideya niining kalibotana bahin sa sekso ug moralidad nagalibot kanato. Daghan ang moingon: ‘Dili daotang makighilawas, manganak gawas sa kaminyoon, ug magapraktis ug homoseksuwalidad. Gihimo lamang nato ang mga butang nga normal, natural.’ Kini bang “hangina,” o kalibotanong espiritu nakaapekto sa katawhan ni Jehova? Makapasubo, sa tuig sa pag-alagad sa 1986, 37,426 ang gipalagpot gikan sa Kristohanong kongregasyon, ang kadaghanan kanila nakahimog seksuwal nga imoralidad. Ug wala pay labot niini ang mas daghan pa nga gibadlong tungod sa imoralidad apan wala ipalagpot tungod kay tim-os silang naghinulsol.​—Proverbio 28:13.

14. Nganong nahisalaag sa maligdong nga paggawi ang ubang mga Kristohanon, gisalikway ang unsang tambag sa Kasulatan?

¹⁴ Unsay nahitabo sa kahimtang niadtong nagpadala sa seksuwal nga imoralidad? Dihang mabutyag ang mga kamatuoran, sagad napalgan nga sila mibalik sa paghanggab sa makapatayng “hangin” ning kalibotana. Ilang gitugotan ang kalibotanong tinamdan sa pagpaubos sa ilang mga sukdanan. Pananglitan, tingali sila misugod na sa pagtan-awg mga salida sa sine nga wala nila tan-awa sa mga tuig nga milabay. Mas grabe pa, diha sa gamit sa video sa balay tingali nanan-aw silag mga salida nga dili-angay alang sa mga Kristohanon. Kining pagduladula sa imoral nga mga butang maoy direktang pagsupak sa Kasulatanhong sugo: “Ang pakighilawas ug ang tanang kahugaw ug kadalo ayaw gayod ninyo paghisgoti, sanglit dili kini angay sa balaang katawhan; ni ang gawi nga malaw-ay o ang sulting binuang o ang mahilas nga katistis.”​—Efeso 5:3, 4.

15. Sa unsang paagi ang tentasyon sa pagduladula sa seksuwal imoralidad mosugod sa kasuwal nga paagi?

¹⁵ Tinuod, tingali isalikway dayon nimo ang direktang tanyag sa pakighilawas. Apan unsay imong buhaton kon adunay tawo diha sa trabahoan o tunghaan nga mobirigbirig kanimo, manghikaphikap, o modapit kanimo sa paggawas aron mag-date? Napadparan ka sa mga huyop sa “hangin” ning kalibotana. Nalipay ka ba sa atensiyon nga gipakita diha kanimo, ug mohatag higayon aron mapadayon kana? Sumala sa mga taho nga nadawat gikan sa mga ansiano, ang daotang mga buhat nagsugod ning kasuwal nga mga paagi. Tingali may kalibotanong lalaki nga moingon sa usa ka Kristohanong babaye: “Pagkatahom nimong tan-awon karong adlawa!” Tingali nindot kaayo kanang pamation, ilabina kon gibatig kamingaw ang babaye. Sa labi pang seryoso, ang pila wala mosanong nga maalamon sa dili-angay nga paghikaphikap. Nagpakita silang nagatutol apan sa dili-kinasingkasing nga paagi nga madasig hinoon ang kalibotanong lalaki sa pagpadayon sa iyang gihimo. Komosta kon kining imoral nga mga pagbirigbirig diha sa Kristohanong babaye magpadayon, sama sa kusog nga huyop sa hugawng hangin nga mipadpad kaniya? Sa malig-ong paagi, angay nga iyang sultihan siya nga dili siya gusto ug dili modawat sa iyang mga atensiyon. Kon magpadayon siya sa paghanggab niining “hangina,” hayan mapukan ang iyang pagsukol. Madala siya sa imoralidad, o kaha sa dili-maalamong kaminyoon.​—Itandi sa Proverbio 5:3-14; 1 Corinto 7:39.

16. Unsay gikinahanglan aron mahimong “matam-is nga kahumot ni Kristo”?

¹⁶ Busa, alisto sa pagtutol sa imoral, makapatayng “hangin” ning kalibotana. Inay magpadala sa makalumayng baho ug makahatag pasipala sa ngalan ni Jehova ug sa organisasyon, himoang mahumot ikaw nga baho alang sa Diyos pinaagi sa imong diyosnong tinamdan ug paggawi. Gipamulong ni Pablo kini ning paagiha: “Kay alang sa Diyos kita maoy matam-is nga kahumot ni Kristo sa taliwala niadtong ginaluwas ug kanila nga mga nagakalaglag; ug sa usa ingon nga baho sa kamatayon ngadto sa kamatayon, ug sa usa ingon nga kaamyon sa kinabuhi ngadto sa kinabuhi.” (2 Corinto 2:15, 16) Unsay naa kon yam-iran sa kadaghanan ang Kristohanong dalan? (1 Pedro 4:1-5) Pasagding magpadayon ang kalibotan sa paglakat sa ilang dalan, sa pag-ani sa daotang mga bunga niini diha sa porma sa bungkag nga mga panimalay, mga anak sa gawas, napasa sa sekso nga mga sakit, sama sa AIDS, ug ubang dili-maisip nga emosyonal ug pisikal nga kalisdanan. Dili lang kay malikayan nimo ang daghang kaguol kondili mabatonan usab nimo ang pabor sa Diyos. Dugang pa, sa labing menos may maikag kanimo tungod sa imong maayong paggawi ug sa balita sa Gingharian nga imong ginawali, ug busa madani sa “kaamyon sa kinabuhi ngadto sa kinabuhi.”

Ang “Hangin” sa mga Estilo sa Kalibotan

17. Sa unsang paagi ang estilo sa pamiste ug pamostura nagapakita nga ang usa naimpluwensiyahan sa espiritu niining kalibotana?

¹⁷ Ang laing bahin sa “hangin” ning kalibotana mao ang mga estilo sa pamesti ug pamostura. Ang kadaghanan sa kalibotan namesti aron sila mabihagong tan-awon. Bisan kadtong dili pa mga tin-edyer gusto nga mahimong hamtong tan-awon, ginapasiugda ang sekso. Naapektohan ka ba niining kaylap nga “hangin,” o tinamdan? Ikaw ba nagapamesti aron pagilokon, hagiton, pukawon ang dili-angay nga mga interes sa kaatbang nga sekso? Kon mao, nagdula kag kalayo. Ang paghanggab sa “hangin” motuok sa imong espiritu sa kaligdong, sa imong tinguha nga mahimong putli. (Miquias 6:8) Kadtong adunay kalibotanong espiritu makabig kanimo. Gikan sa imong mga aksiyon, ilang masabot nga andam ka nang moapil sa ilang imoralidad. Apan nganong sugdan kining direksiyona pinaagi sa pagtugot sa maong “hangin” sa pagdani kanimo sa pagbuhat sa butang nga daotan sa panan-aw sa Diyos?

18. Sa unsang paagi ang kanunayng paghinumdom nga kita nagahawas kang Jehova makatabang kanato sa pagpilig mga estilo sa besti ug postura?

¹⁸ Aron mahimong maligdong, dili usab angay nga maglago o magkagidlay kita sa atong pamesti o pamostura. Palandonga ang paagi sa pagpamiste ug pamostura sa kinabag-ang mga Saksi ni Jehova. Ilang gilikayan ang hingaping mga estilo niining kalibotana apan nagapasundayag sa ilang kaugalingon nga mahapsay, nagabutang sa hunahuna nga sila mga ministro nga nagahawas sa Soberano sa uniberso, si Jehova. Pasagding manaway ang daang kalibotan sa ilang kasarangang mga estilo. Dili sila makatugot nga mabitad sila sa tinamdan ning kalibotana sa pagpaubos sa ilang Kristohanong mga sukdanan. “Busa, magaingon ako ug magapamatuod niini sa Ginoo,” misulat si apostol Pablo, “nga kinahanglan dili na kamo managgawi ingon sa mga kanasoran kinsang mga paghunahuna walay kapuslanan . . . Sila dili na mobati, ilang gitugyan ang ilang kaugalingon sa pagpatuyang sa kaulag sa pagbuhat sa tanang matang sa kahugawan.” (Efeso 4:17-19) Ang hamtong nga Kristohanon maligdong nga mamesti, dili managgawi sama sa kanasoran.​—1 Timoteo 2:9, 10.

19. Tapos nga nahisgotan ang duha ka dakong bahin sa “hangin” ning kalibotana, unsa ang nadayag na may labot sa kapeligrohan sa paghanggab niini?

¹⁹ Hangtod dinhi, atong nahisgotan ang duha lamang ka bahin sa “hangin” ning kalibotana. Apan nakita na nato nga kining “hangina” makahatag dakong kadaot sa espirituwal nga panglawas. Sa sunod nga artikulo, hisgotan nato ang uban pang bahin sa makapatayng “hangin” nga kanunayng ginahuyop sa Yawa ug sa iyang sistema diha sa mga Kristohanon, nagapaabot nga sila matuok niana. Unsa ka hinungdanon nga atong likayan kining “hangina,” kay ang pagpadala sa espiritu niining kalibotana sama rang nagahanggab sa mga alisngaw sa kamatayon!

Unsaon Nimo sa Pagtubag?

◻ Unsa kining “hangin” sa kalibotan, ug kinsa ang nagmando niini?

◻ Unsay “awtoridad” sa “hangin” niining kalibotana ibabaw sa katawhan?

◻ Nganong ikaingon nga anaa ang mga Kristohanon sa lugar nga “no smoking”?

◻ Mahitungod sa pagduladula sa imoral nga mga butang, sa unsang paagi ang “hangin” ning kalibotana makaaepkto sa katawhan ni Jehova?

◻ Sa unsang paagi makatabang kanato ang kaligdong aron makalikay sa impluwensiya sa “hangin” ning kalibotan bahin sa pamesti ug pamostura?

1. Sa unsang paagi nahimong makapatay sa tawo ang polusyon sa hangin?

[Hulagway sa panid 10]

Nagadumili ka ba sa paghanggab niining makapatayng “hangin” sa kalibotan?

[Hulagway sa panid 13]

Unsay imong buhaton dihang mohuyop kanimo kining “hangina” sa kalibotan?