Mga Batan-on Nangutana . . .

“Tinuod ba Gayod ang Bibliya?”

SI Michelle gimatuto ingong Kristohanon sa mga ginikanan nga may lig-ong pagtuo sa Bibliya. Alang kang Michelle, ang pagdawat nga ang Bibliya tinuod nahisama sa pagdawat nga ang adlaw mosunod sa gabii.

Ugaling, usa ka adlaw miabot sa iyang hunahuna—siya wala mahibalo kon nganong siya nagtuo sa Bibliya. “Sa akong hunahuna ako nagtuo niini niadto kay nagtuo man ang akong inahan ug amahan,” matud niya, “apan akong gibati nga akong gikinahanglan ang labaw pa aron sa pagtino nga ang Bibliya tinuod. Ako wala gayod makapamatuod sa akong kaugalingon nga ang Bibliya mao ang dinasig nga Pulong sa Diyos.”

Unsang Kalainan ang Ihatag Niini?

Bisan pa niana, tingali mahibulong ka, ‘Hinungdanon ba gayod nga makatino nga ang Bibliya tinuod?’ Hinungdanon gayod!

Sa usa ka butang, ang Bibliya nagaangkong basahon sa Diyos. (1 Tesalonica 2:13) Kon husto kini, ang imong kinabuhi magaagad gayod sa pagbuhat kon unsay ginaingon niini. “Ang akong mga pulong . . . maoy kinabuhi niadtong nakakaplag niini,” nagaingon ang Pulong sa Diyos.—Proverbio 4:20-22.

Karon, kon ang imong kinabuhi nag-agad sa kahanas sa usa ka siruhano, dili ba nimo buot matino nga siya dili palsipikado? Sa samang paagi kinahanglang ikaw makatino nga ang Bibliya tinuod.

Ang Yanong Pagbatog Bibliya Dili Igo

Kini nagkahulogan ug labaw pa kay sa pagbatog Bibliya. Sa dagkong mga apartment sa siyudad, ang mga tawo kadaghanan nagapuyo nga tapad sa usag usa ug nagapabiling dili magkaila bisan pag bungbong ra ang nagabulag kanila. Busa, sila dili gayod makaugmad sa pagsalig ug pagpiyal sa ilang mga silingan. Sa pagbuhat niana, kinahanglang mogahin silag panahon aron magkailhanay sa usag usa. Sa susama ang Bibliya mahimong makab-ot ra sa kamot apan ikaw dili gayod mahibalo niana. Aron ikaw mosalig sa Bibliya, kinahanglang imo kanang sulayon.

Ang tambag ni apostol Pablo ngadto sa mga Kristohanon mao nga “tinoa ang tanang butang.” O, sumala sa pagpahayag niini sa paraprase diha sa The Living Bible, “Sulayi ang tanan nga gipamulong niini sa pagtino nga kini matuod.” (1 Tesalonica 5:21) Kining ekspresyona nagkahulogan sa pagsusi ug pag-usisa sa usa ka butang sa pagtan-aw kon kini tinuod ba. Kini gibuhat sa karaang panahon maylabot sa mahalong mga metal. Kon ikaw may higayon sa pagpalit sa usa ka bulawang singsing o kulentas, dili ba nimo una tinoon nga kana tinuod nga bulawan?

Si Pamela, pananglitan, usa nga pasibong nagdawat sa Bibliya sukad siya diyes anyos pa. Samtang siya midako, hinunoa, nasabtan niya ang panginahanglan sa mas lalom nga pagtuon niini. “Dili pa igo nga ako sultihan nga tinuod ang Bibliya,” matud niya. “Akong gikinahanglan ang makataronganong mga hinungdan aron ako makatuo.” (1 Pedro 3:15) Sa ingon ang iyang tinamdan nahisama sa iya sa pila ka tawo nga nagpuyo sa karaang siyudad sa Berea.

Sa mga 50 K.P., si apostol Pablo miduaw sa maong Gregong siyudad. Ang gisulti ni Pablo niadtong mga Hudiyo sa Berea makataronganon alang kanila. Apan buot nilang makatino. (Proverbio 14:15) Unsay ilang gibuhat? Tapos sa ilang pagpatalinghog kang Pablo, ilang ‘gisusi ang Kasulatan sa matag adlaw kon kaha matuod ba ang maong mga butang.’ (Buhat 17:11) Sa ingon ilang mainampingong gisusi ang mga pulong ni Pablo nga gitandi sa ilang makita sa Kasulatan. Mahimo nimong buhaton ang sama!

Sa Unsang Paagi Imong Masulayan ang Bibliya?

Unsaon nimo pagsugod? Usa sa labing gamhanang mga ebidensiya nga ang Bibliya dinasig mao ang dili-masayop nga katakos niini sa pagtagna sa umaabot. “Kinsa ba sa taliwala [sa kanasoran] ang makapahayag niini?,” siya nangutana. Ang Diyos nga makagagahom sa tanan lamang ang walay pakyas ‘makapahayag sa kataposan gikan sa sinugdan.’ (Isaias 43:9; 46:10) Ug kana iyang ginabuhat nga sublisubli diha sa Bibliya. “Tapos sa pagsusi sa pila sa mga tagna niini,” matud sa 14-anyos nga si Janine, “Ako yanong natingala sa pagkasabot nga kini nakatagna sa tanan nga gitagna niini.”

Ang laing natad sa pagtuon mahimong mao ang makasaysayanhong katukma sa Bibliya. Matud ni Pamela: “Kana nakatabang gayod kanako sa pagsabot kon unsa ka matuod sa makasaysayanhong paagi ang Bibliya. Akong naamgohan nga kini sila maoy tinuod nga mga hitabo ug tinuod nga mga tawo, dili lamang mga estorya.”

Ang ubang mapuslanong mga natad sa pagtuon ug pagsusi mao ang sulod nga panagkauyon sa Bibliya, iyang pagkamatinud-anon ug pagkaprangka, ug ang siyentipikanhong katukma niini. Ang mga panid 18 ug 19 nagahatag ug mga pananglitan sa impormasyon nga mougmad sa pagsalig sa Bibliya.

Ang lain pang paagi sa pagsusi sa Bibliya gipunting sa usa ka batan-ong lalaki nga gitawag si Philip. Siya miingon: “Ang akong pagsalig sa Bibliya nalig-on dihang akong nakita ang epekto niini sa mga kinabuhi sa mga tawo. Akong nasabot nga kadtong nagpadapat sa Bibliya sa kinabuhi wala mabug-ati kondili, sa pagkamatuod, nakabatog dako kaayong kaayohan.”

Dili ba nimo dahomong ang usa ka basahon gikan sa Diyos magpatunghag maayong mga epekto? Ug ang mga kamatuoran nagapakita nga kon ang mga tawo magsunod sa mga pagtultol niini, sila mahimong mas maayong mga tawo. (Tan-awa ang Efeso 4:20-32.) “Ang pagkakita nga ang pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya mohimo sa katawhan nga malipayon,” midugang ang 13-anyos nga Sarah, “molig-on gayod sa imong pagsalig nga ang Bibliya tinuod.” (Salmo 119:1, 2; itandi ang 1 Hari 10:6-8.) Pagkahusto gayod niya!

“Ang Duha Labi Pang Maayo kay sa Usa”

Siyempre, kinahanglan nimo tingali ang tabang sa pagsusi sa Bibliya. Ug ang Watch Tower Society nagpatik ug mga basahon aron sa pagtabang.a Dugang pa, ang Ecclesiastes 4:9 nagapahinumdom kanato nga “ang duha labi pang maayo kay sa usa.” Nganong dili moduol sa usa nga imong kasaligan, usa nga dili mobale wala sa suliran, ug hangyoon ang tabang?

Pananglitan, ang 15-anyos nga si Walter nakadiskobre nga diyutay ra sa iyang mga eskolmet o mga magtutudlo nagtuo sa Bibliya. Kadto nakatugaw ug nakalibog kaniya. Ugaling lamang, iyang gisaysay ang iyang mga gibati ngadto sa iyang amahan. Unya silang duha migugol ug daghang oras sa pagtuon nga mabinantayon sa Bibliya aron maugmad ang pagsalig sa pagkatinuod niini. “Akong nakaplagan ang maayong mga hinungdan sa pagtuo sa Bibliya inay kay sa binuta nga pagtuo niini,” matud niya.—Roma 12:1, 2.

“Magmaminatud-on sa imong mga ginikanan kon ikaw may mga suliran niining bahina,” misugyot si Janel, usa ka batan-ong babaye. “Pangutanag mga pangutana kon may butang nga lisod nimong tuohan.” (Proverbio 15:22) Si Dennis nakakat-on sa lisod nga paagi. Iyang giagian ang masakit nga yugto sa pagkarebelyoso una pa niya pamatud-i sa iyang kaugalingon nga tinuod ang Bibliya. Ang iyang kasinatian nagtudlo kaniya sa panginahanglan sa dulot personal nga kaikag ug paningkamot sa pag-ugmad ug pagsalig sa Bibliya. “Kini mahimong motultol sa dagkong mga suliran sa ulahi,” siya miingon, “kon imo lamang pasibong dawaton kon unsay isulti sa imong mga ginikanan nga walay pagpalandong niana sa imong kaugalingon.”—1 Timoteo 4:15.

Ang laing dakong tinubdan sa tabang niining bahina mao ang pagpakig-uban sa uban kansang pagtuo sa Bibliya maoy lig-on. (Proverbio 27:17) “Pangutan-a ang uban kon unsay nagkombinsir kanila,” matud ni Dennis. Ug kon ikaw nagapakigtagbo sa kaubang mga magtutuo, himoang batasan nga mahimong maayong tigpatalinghog. (Hebreohanon 10:24, 25) “Ako tiglingkod lamang didto ug walay daghan nga hikat-onan panahon sa mga tigom,” matud sa 21-anyos nga si Kimberley. “Unya akong naamgohan nga aron ako makabatog dakong pagtuo sa Bibliya kinahanglan dako pa ang akong buhaton.” Iyang gisunod ang tambag sa Proverbio 1:5. Siya ‘nagpatalinghog nga labi pang maayo ug nakakat-on sa dugang pagtulon-an.’

Sa kataposan, kinahanglan ang pagbaton sa matarong nga tinamdan. (Salmo 25:4, 5, 9) Aron ikaw makasalig gayod sa Bibliya, “hinungdanon gayod ang pag-ampo sa Diyos alang sa tabang,” nagpasiugda si Sarah. Kon buot sabton, kini iyang basahon. Kinahanglang atong sundon ang usa ka prinsipyo nga gipahayag ni Jesus: “Magpadayon kamo sa pagpangayo, ug kini igahatag kaninyo; magpadayon kamo sa pagpangita, ug kamo makakaplag.” (Mateo 7:7) Niining paagiha ikaw makaugmad ug pagsalig sa Bibliya.

Si apostol Pablo miingon kang Timoteo: “Ikaw, hinunoa, magpadayon sa mga butang imong nakat-onan ug nadani sa pagtuo,” o, sumala sa pagpahayag niini sa The New Testament in Modern English, “kadtong mga butang imong nakat-onan ug imong nahibaloan nga matuod.” (2 Timoteo 3:14) Si Timoteo nadani sa pagtuo sa mga butang iyang nakat-onan tungod kay siya gihatagag igong pamatuod. Mao usab si Michelle, nga gihisgotan sa sinugdanan niining artikuloha. Iyang gisusi pag-ayo ang ebidensiya ug karon siya makaarang sa pag-ingon, “Ako nakatino nga ang Bibliya tinuod.”

[Mga footnote]

[Kahon/Letrato sa panid 14, 15]

Tagna sa Bibliya ug Katumanan

Basaha ang mga tagna nga nahitala sa Lucas 19:41-44; 21:20, 21. Sa dayon na sa iyang pagkamatay sa 33 K.P., gibakhoan ni Jesus ang Jerusalem tungod kay siya nasayod kon unsay mahitabo niana. Iyang gitagna nga ang mga Romano mangabot ug magtukod sa usa ka “kuta uban ang talinis nga mga kahoy” palibot sa Jerusalem ug ilang lumpagon ang siyudad, nga magpahinabog dakong kasakitan. Unya iyang gipasidan-an ang iyang mga tinun-an nga ‘mokalagiw ngadto sa kabukiran’ inigkakita nila nga moabot ang mga Romano sa pagsulong sa siyudad ug sa ingon maluwas ang ilang mga kinabuhi.

Kon imong susihon ang kasaysayan, imong masayrang kining tanan natuman. Sa 66 K.P., 33 ka tuig sa ulahi, ang Romanhong kasundalohan miatake sa Jerusalem. Dayon, sumala sa Hudiyong historyanong si Josephus, ang Romanong komandante “kalit nagpasibog sa iyang mga tawo, nagbiya sa paglaom bisan pag wala siya makaagom ug kakulian, ug sa wala lamay hinungdan miurong gikan sa Siyudad.” Kadto mitugot sa mga Kristohanon nga nahinumdom sa tagna ni Jesus sa pag-eskapo. Sa 70 K.P. ang mga Romano namalik, mitukod sa usa ka koral sa palibot nga 4.5 milya (7.2 km) sa gitas-on ug nagpriso sa tanan sa sulod sa siyudad. “Ang Jerusalem mismo sistematikanhong gilaglag ug ang Templo gilumpag,” matud sa The Bible and Archaeology.

Ang Makasaysayanhong Pagkatinuod sa Bibliya

Ang basahong A Lawyer Examines the Bible nagapasiugda sa makasaysayanhong pagkatinuod sa Bibliya niining paagiha: “Samtang ang mga romansa, mga leyenda ug bakak nga testimonyo mag-amping sa pagpahimutang sa mga hitabo nga giasoy diha sa halayong dapit ug sa walay-tinong panahon, sa ingon nagalapas sa unang mga lagda nga natun-an natong mga abogado bahin sa maayong pangdepensa, nga ‘ang deklarasyon kinahanglang mohatag sa panahon ug dapit,’ ang mga asoy sa Bibliya nagahatag kanato sa petsa ug dapit sa mga butang nga giasoy uban ang kinalabwang katukma.”

Ang The New Bible Dictionary nagakomento: “[Ang magsusulat sa mga Buhat] nagapahimutang sa iyang asoy diha sa gambalay sa kontempararyong kasaysayan; ang iyang mga panid punog mga pagtumong sa mga mahistrado sa siyudad, probinsiyal nga mga gobernador, protektadong mga hari, ug ang susama, ug kining mga pagtumonga sa masubsob nagapamatuod nga husto gayod alang sa dapit ug panahong giduhaduhaan.”

Ang Sulod nga Panagkauyon ug Pagkaprangka sa Bibliya

Handurawa kon ang usa ka basahon gisulat panahon sa Romanhong Imperyo, nga gipadayon latas sa Edad Media, ug nakompleto niining ika-20ng siglo. Unsay imong dahomon kon ang trabaho sa mga magsusulat lainlain kaayo sama sa mga sundalo, mga hari, mga saserdote, mga mangingisda, mga bakero, ug mga doktor? Dahomon ba nimo nga kini may panagkauyon o nagakaangay? ‘Imposible!’ moingon ka. Ang Bibliya gisulat ubos nianang mga kahimtanga—apan kini may panagkauyon sa bug-os! Ang Bibliya maoy usa ka katigoman sa 66 ka basahon nga gisulat latas sa yugtong 1,600 ka tuig sa mga 40 ka nagkalainlaing magsusulat.

Samtang ang kadaghanang karaang mga magsusulat nagtaho lamang sa ilang mga kalamposan ug maayong mga batasan, ang mga magsusulat sa Bibliya prangkang nag-admitar sa ilang mga sayop ingon man ang mga kapakyasan sa ilang mga hari ug mga pangulo. Basaha ang pila ka panig-ingnan niini diha sa Numeros 20:1-13 ug Deuteronomio 32:50-52 mahitungod kang Moises, kinsa misulat nianang mga basahona; Jonas 1:1-3 ug 4:1 mahitungod sa kaugalingong mga kapakyasan ni Jonas; Mateo 17:18-20, 18:1-6, 20:20-28, ug 26:56 mahitungod sa dili-maayong mga hiyas nga gipakita sa mga tinun-an ni Jesus. Ang pagkamatinud-anon ug pagkaprangka sa mga magsusulat sa Bibliya nagasuportar sa ilang pangangkon nga dinasig sa Diyos.

[Letrato sa panid 13]

Sa dili pa mopalit sa usa ka bulawang pahiyas, tinoa nga kini tinuod