BABAYENG BALO

Usa ka babaye nga namatyan sa iyang bana ug wala magminyo pag-usab. Ang kamatayon sa bana nagputol sa bugkos sa kaminyoon, nga naghatag ug kagawasan sa balong asawa sa pagminyo pag-usab kon buot niya. (Ru 1:8-13; Rom 7:​2, 3; 1Co 7:​8, 9) Ubos sa patriarkanhong kahikayan, ug sa ulahi ubos sa Moisesnong Balaod, ang igsoong lalaki sa usa ka tawong namatay nga walay anak mangasawa sa balo sa iyang igsoon ug magbaton ug anak pinaagi kaniya, aron magpadayon ang linya sa kaliwat sa iyang namatayng bana.​—Gen 38:8; Deu 25:5-10; Ru 4:3-10; tan-awa ang KAMINYOON SA BAYAW NGA LALAKI.

Sa dihang mamatay ang ilang kapikas, ang mga babayeng balo mahimong mopauli sa balay sa ilang amahan. (Gen 38:11) Diha sa Balaod, gihimo ang espesipikong probisyon alang sa nabalo o gidiborsiyohan nga anak nga babaye sa usa ka saserdote. Sanglit ang saserdote makadawat ug ikapulo ingong sustento alang sa iyang panimalay, ang anak nga babaye mahimong makaambit niini nga probisyon. Tungod niini, siya dili mahimong kabos, ug busa malikayan ang kaulawan nga mahimong modangat sa mga saserdote. (Lev 22:13) Alang sa mga babayeng balo nga walay tagana o proteksiyon nga sama niini, may mga probisyon nga gihimo diha sa balaod sa Diyos aron sila makapahimulos sa mga katungod sa manghahagdaw sa kaumahan, kaolibohan, ug kaparasan (Deu 24:19-21); makapakigbahin sa dagayang kasaulogan sa matag tuig panahon sa mga kapistahan (Deu 16:10-14); ug sa kada tulo ka tuig, makaambit sa mga ikapulo nga giamot sa nasod (Deu 14:​28, 29; 26:​12, 13).

Kahangawa ni Jehova ug ni Kristo sa mga Babayeng Balo. Gihubit ni Jehova ang iyang kaugalingon ingong ang Usa nga “nagpahamtang ug paghukom alang sa batang ilo-sa-amahan ug sa babayeng balo.” (Deu 10:18) May bug-at nga mga sugo nga gilatid diha sa Balaod aron ipatuman ang bug-os ug timbang nga hustisya alang sa mga babayeng balo. (Ex 22:22-24; Deu 24:17) Ang usa ka tunglo gipahayag ngadto niadtong nagtuis sa hukom alang sa mga babayeng balo (Deu 27:19), ug ang hustong pagtagad alang sa mga babayeng balo gipasiugda diha sa mga sinulat sa mga manalagna.​—Isa 1:​17, 23; 10:​1, 2; Jer 22:3; Eze 22:7; Zac 7:​9, 10; Mal 3:5.

Gipakita ni Jesus ang iyang kahangawa alang sa kaayohan sa mga babayeng balo sa Israel sa dihang iyang gihukman ang mga eskriba ingong “nagapanukob sa mga balay sa mga babayeng balo.”​—Mar 12:38-40; Luc 20:​46, 47.

Kristohanong Tabang Alang sa mga Babayeng Balo. Sa panahon sa emerhensiya nga mitungha diha sa Kristohanong kongregasyon wala madugay human sa adlaw sa Pentekostes 33 K.P., ang nagsultig-Grego nga mga babayeng balo nalimtan sa adlaw-adlaw nga pagpang-apod-apod. Sa dihang kini gipatagad sa mga apostoles, ilang giisip kining butanga nga importante kaayo mao nga sila nagtudlo ug ‘pito ka lalaki nga puno sa espiritu ug kaalam’ aron magdumala sa patas nga pag-apod-apod sa pagkaon.​—Buh 6:1-6.

Si apostol Pablo, sa 1 Timoteo 5:3-16, naghatag ug kompletong mga instruksiyon alang sa mahigugmaong pag-atiman sa mga babayeng balo diha sa Kristohanong kongregasyon. Atimanon sa kongregasyon ang kabos nga mga babayeng balo. Apan kon ang babayeng balo may mga anak o mga apo, angayng abagahon nila ang kaakohan sa pagtagana sa iyang mga panginahanglan, o sumala sa giingon ni Pablo, “kon adunay magtutuong babaye nga may mga babayeng balo [buot ingnon, mga babayeng balo nga paryente niya], patabanga siya kanila, ug dili pabug-atan ang kongregasyon. Sa ingon kini makatabang niadtong tinuod nga mga babayeng balo [buot ingnon, aktuwal nga namatyan, walay tabang].” Ang babayeng balo nga gitala sa listahan nga hatagan sa materyal nga tabang sa kongregasyon maoy usa nga “dili moubos sa kan-uman ka tuig ang pangedaron,” nga may maayong rekord sa moral, sa pagkamatinumanon ug sa mahigugmaong debosyon kang Jehova, ug sa pagkamaabiabihon ug sa gugma alang sa uban. Sa laing bahin, girekomendar sa apostol nga ang batan-ong mga babayeng balo magminyo pag-usab, manganak, ug magdumala ug panimalay, sa ingon makalikay sa lit-ag tungod sa seksuwal nga panukmod ug sa kapeligrohan nga mahimong “walay ginabuhat, . . . mga tabian ug hilabtanon sa mga kalihokan sa ubang mga tawo.”

Gipasiugda ni Santiago nga igsoon ni Jesus sa inahan ang importansiya sa pag-atiman sa mga ilo ug sa mga babayeng balo sa ilang kasakitan sa dihang, ingong kinahanglanon sa pagsimba nga hinlo ug wala mahugawi sa panglantaw sa Diyos, iyang gihisgotan kini duyog sa pag-amping sa usa nga dili mahugawan sa kalibotan.​—San 1:27.

Lakip sa mga babayeng balo nga talagsaon ang pagtuo mao si Tamar (Gen 38:​6, 7), Noemi ug Ruth (Ru 1:3-5), Abigail (1Sa 25:​37, 38, 42), ang babayeng balo sa Zarepta (1Ha 17:8-24), ug si Ana nga manalagna (Luc 2:​36, 37; itandi ang paghubit ni Lucas kang Ana sa mga kuwalipikasyon sa usa ka takos tabangan nga babayeng balo sumala sa gilatid ni Pablo sa 1Ti 5:3-16). Dugang pa, usa ka wala nganli nga babayeng balo ang gidayeg pag-ayo ni Jesus tungod sa iyang pag-amot ngadto sa templo sa tanan niyang nabatonan.​—Mar 12:41-44.

Mahulagwayong Paggamit. Ang mga siyudad, sa dihang isalikway ug himoong biniyaan, malarawanong gipakasama sa mga babayeng balo. (Lam 1:1; itandi ang Jer 51:5.) Sama sa karaang Babilonya kaniadto, ang Dakong Babilonya, “ang dakong siyudad nga adunay gingharian ibabaw sa mga hari sa yuta,” nanghambog usab nga siya dili gayod mabalo. Bisan pa niana, maingon nga ang karaang Babilonya ‘nabalo’ gayod, mao man usab ang Dakong Babilonya.​—Isa 47:​8, 9; Pin 17:18; 18:​7, 8.