DIYOSNONG PAGKAMAHINALARON
Kini maoy halalom nga pagtahod, pagsimba, ug pag-alagad sa Diyos, uban ang pagkamaunongon ngadto sa iyang unibersohanong pagkasoberano. Ang Kasulatan naggamit sa Gregong pulong nga eu·seʹbei·a ug sa kaamgid nga adhetibo, adberbo, ug berbo nga mga porma niini. Ang nombre niini sumala sa paggamit sa Bibliya mahimong hubaron sa literal ingong “hustong pagtahod” ug mapadapat sa halalom nga pagtahod o pagkamahinalaron ngadto sa usa nga tinuod nga balaan ug matarong. (Itandi ang 2Pe 1:6, Int.) Ang kaatbang sa “diyosnong pagkamahinalaron” mao ang “pagkadili-diyosnon” o “pagkawalay pagtahod” (Gr., a·seʹbei·a).
Diha sa Christian Words, si Nigel Turner misulat: “Ang eusebeia usahay makita sa diwa nga nagpailag personal nga relihiyosong pagkamahinalaron diha sa modernong mga inskripsiyon . . . apan ang mas sagad nga kahulogan niini diha sa popular nga Grego sa Romanhong yugto maoy ‘pagkamaunongon.’ . . . Alang sa mga Kristohanon ang eusebeia mao ang kinalabwang matang sa pagkamahinalaron ngadto sa Diyos.” (1981, p. 111) Ang paggamit sa Bibliya sa ekspresyon nga “diyosnong pagkamahinalaron” nagtumong sa pagkamahinalaron nga inubanan ug pagkamaunongon ngadto kang Jehova nga Diyos.
Ang kaamgid nga adhetibong eu·se·besʹ, nga nagkahulogang “debotado; may diyosnong pagkamahinalaron,” makita sa Buhat 10:2, 7; 2 Pedro 2:9. Sumala kang John A. H. Tittmann, ang eu·se·besʹ “nagpahayag sa maong halalom nga pagtahod alang sa Bathala pinaagi sa mga buhat, ilabina sa pagsimba sa Diyos; . . . siya mao [eu·se·besʹ] kadtong nagpakita sa maong pagkadebotado pinaagi sa iyang mga buhat.”—Remarks on the Synonyms of the New Testament, Edinburgh, 1833, Tomo I, pp. 253, 254.
Ang berbong eu·se·beʹo gigamit sa 1 Timoteo 5:4 maylabot sa panggawi sa mga anak o mga apo ngadto sa ilang nabalo nga mga inahan o mga apohang babaye. Ang A Greek and English Lexicon of the New Testament, ni Edward Robinson (1885, p. 307), nag-ingon nga ang eu·se·beʹo mahimong magkahulogan sa pagkamatinahoron ngadto kang bisan kinsa. Tungod niini ang pipila ka hubad niining tekstoha mabasa: “Sila kinahanglang makakat-on una sa paghimo sa ilang katungdanan ngadto sa ilang kaugalingong mga pamilya.” (JB; itandi ang The New English Bible ug The Bible in Basic English.) Apan ang Diyos mao ang Tagmugna sa kahikayan sa pamilya (Efe 3:14, 15), ug ang Bibliya nagpakasama sa panimalay sa Diyos ngadto sa usa ka pamilya. Busa, ang halalom nga pagtahod o diyosnong pagkamahinalaron diha sa mga relasyon sa pamilya sa Kristohanong panimalay sa pagkatinuod maoy halalom nga pagtahod ngadto sa Diyos ug pagkamasinugtanon sa mga sugo sa Diyos maylabot sa pamilya ug sa hustong panggawi sa mga membro niini. Ang hubad niini nga teksto, “Kon ang babayeng balo adunay mga anak o mga apo, patun-a una kini sila sa pagpakita sa diyosnong pagkamahinalaron diha sa ilang kaugalingong panimalay” (NW), nahiuyon niini nga pagsabot.
Ang ‘Sagradong Tinago sa Diyosnong Pagkamahinalaron.’ Ang pangunang panig-ingnan sa pagpakitag diyosnong pagkamahinalaron mao si Jesu-Kristo. Si apostol Pablo misulat ngadto kang Timoteo: “Sa pagkatinuod, dako gayod ang sagradong tinago niining diyosnong pagkamahinalaron: ‘Siya gipadayag diha sa unod, gipahayag nga matarong diha sa espiritu, nagpakita sa mga manulonda, giwali taliwala sa kanasoran, gituohan dinhi sa kalibotan, gidawat sa itaas diha sa kahimayaan.’” (1Ti 3:16) Si Adan, ang tawong hingpit, wala makahatag ug hingpit nga panig-ingnan sa diyosnong pagkamahinalaron. Walay usa sa iyang mga anak nga nangatawong dili hingpit ang makahimo niana. Kinsay arang nga makahimo niini? Ang pag-anhi sa Anak sa Diyos dinhi sa yuta ug ang iyang paghupot sa integridad mao ang tubag niini, nga nagbutyag sa katin-awan sa sagradong tinago. Siya mao ang usa nga angayng lantawon ni Timoteo alang sa hingpit nga panig-ingnan sa panggawi nga nagpasundayag ug diyosnong pagkamahinalaron.—1Ti 3:15.
Si Jesu-Kristo mao ang tawong nagpasundayag sa diyosnong pagkamahinalaron sa hingpit nga paagi, nga nagpamatuod nga ang tawong unodnon makapabilin sa paghupot sa pagkamahinalaron. Ilalom sa grabeng mga pagsulay hangtod gayod sa kataposan sa iyang yutan-ong pagkinabuhi, si Jesus “maunongon, walay sala, wala mahugawi, nahimulag sa mga makasasala.” (Heb 7:26) Walay makaplagang depekto sa iyang integridad nga ikaakusar kaniya atubangan sa Diyos. Una pa sa iyang kamatayon siya miingon: “Gidaog ko na ang kalibotan,” dugang pa, “Ang magmamando niining kalibotana nagsingabot na. Ug siya walay gahom kanako.” (Ju 16:33; 14:30) Walay pagkadili-matarong nga makaplagan diha kaniya. Siya sa husto makaingon sa iyang mga kaaway: “Kinsa kaninyo ang magahukom kanako nga sad-an?” (Ju 8:46) Ang katin-awan sa “sagradong tinago niining diyosnong pagkamahinalaron” dako kaayo ug hinungdanon kaayo alang sa katawhan nga tungod niana kini kinahanglang imantala sa tibuok kalibotan. Si Jesu-Kristo mismo mao ang pasukaranan nga nahimong sumbanan sa diyosnong pagkamahinalaron ug panggawi sa Kristohanon diha sa kongregasyon.
Ang Pagbansay, Uban ang Pagkakontento, Hinungdanon. Ang Kristohanon nagkinahanglan ug hilabihan nga pagbansay aron makab-ot ang bug-os nga diyosnong pagkamahinalaron. Naglakip kini ug pag-antos sa pagsupak ug paglutos. (2Ti 3:12) Ang tumong o tinguha sa usa ka tawo sa pagbansay sa iyang kaugalingon dili mao ang pagkab-ot sa hinakog nga materyalistikong ganansiya. Apan adunay kaayohan alang sa usa ka tawo nga kontento na sa iyang kahimtang, nga nagpadayon sa diyosnong pagkamahinalaron inubanan sa pagkakontento. “Naghupot kini ug saad sa kinabuhi karon,” nga mao, espirituwal nga kahimsog, katagbawan, kalipay, ug katuyoan sa pagkinabuhi. Naghupot usab kini ug saad sa kinabuhi “sa umaabot.”—1Ti 4:7, 8; 6:6-8; itandi ang Pr 3:7, 8; 4:20-22.
Bisan tuod ang paglutos ug kalisdanan mahimong modangat sa usa ka tawo nga may diyosnong pagkamahinalaron, siya dili angayng mahadlok, tungod kay “si Jehova mahibalo kon unsaon pagluwas sa katawhan nga may diyosnong pagkamahinalaron gikan sa pagsulay.” (2Pe 2:9) Si apostol Pedro nagtambag sa mga Kristohanon nga idugang sa ilang pagkamainantoson ang diyosnong pagkamahinalaron. (2Pe 1:5, 6) Siya nagtambag kanila nga sila angayng mailhan ingong mga tawo nga adunay “balaang mga buhat sa panggawi ug mga buhat sa diyosnong pagkamahinalaron” aron maluwas sa paghukom sa adlaw ni Jehova.—2Pe 3:7, 10, 11; 1Pe 4:18.
Ang Gahom sa Diyosnong Pagkamahinalaron. Ang tawong nangangkon nga nagbaton ug diyosnong pagkamahinalaron kinahanglang moila sa gahom niini sa pag-usab sa iyang personalidad ug kinahanglang matinud-anon ug tiunay sa pagsunod sa pagkadiyosnon. (1Ti 6:11; Efe 4:20-24) Siya kinahanglang moila nga ang Pulong sa Diyos mao ang Iyang paagi sa pagpahayag sa dalan sa diyosnong pagkamahinalaron, ug busa siya kinahanglang mopahiuyon sa mga prinsipyo niini. (Tit 1:1; 2Pe 1:3) Sanglit ang diyosnong pagkamahinalaron maoy alang sa Diyos mismo, ang iyang Pulong ug espiritu motabang sa usa ka tawo nga siya makaila, mahimong suod kang Jehova, ug mas pang mahisama kaniya—mahimong tigsundog o tigkopya kaniya. (Efe 5:1) Ang maong tawo magpabanaag nga labaw pa gayod sa maayong mga hiyas ni Jehova nga Diyos.—2Co 3:18.
Kon ang si bisan kinsa nga nangangkong nag-alagad sa Diyos nagsalig sa iyang kaugalingong mga ideya inay nga mosunod sa Bibliya, ug kon ang iyang pagtulon-an wala ‘mahiuyon sa diyosnong pagkamahinalaron,’ nga tungod niana wala mapabanaag sa maong magtutudlo ang iyang pagkamahinalaron ngadto sa Diyos, siya ‘nabuang.’ (1Ti 6:3, 4) Si apostol Pablo nagpasidaan sa iyang mas batan-on nga kaubang ministro nga si Timoteo bahin sa mga dili-diyosnon nga nangangkong mahinalaron ngadto sa Diyos. Siya nagpasidaan kang Timoteo nga gamiton ang Pulong sa kamatuoran sa hustong paagi, nga magalikay sa mga sulting walay-pulos nga nagpasipala kon unsay balaan, aron nga si Timoteo dili mahilayo gikan sa dalan sa diyosnong pagkamahinalaron. Dayon iyang gipunting nga motungha ang mga tawong magabuhat sa tanang matang sa pagkadaotan, nga sa pagkasalingkapaw magbaton ug dagway sa diyosnong pagkamahinalaron apan magpanghimakak sa gahom niini. (2Ti 2:15, 16; 3:1-5) Sa susama gipakita usab ni Judas nga ang maong mga tawo walay tinuod nga pagtahod sa Diyos o pagkamahinalaron ngadto kaniya, walay pagtahod o pagpabili sa iyang dili-takos nga kalulot. Sila maoy mga tawong naggamit sa pagkadiyosnon alang sa materyalistikanhon o mahilayong kaayohan. Ang ilang pagkasalingkapaw gipadayag diha sa ilang pagbatasan sa malaw-ayng panggawi.—Jud 4.
Unsa “ang misteryo niini nga kalapasan” nga gitumong ni Pablo?
Dinhi makaplagan ang laing misteryo, nga bug-os kabatok sa “sagradong tinago” ni Jehova. Kini mao “ang misteryo niini nga kalapasan.” Kini usa ka misteryo alang sa matuod nga mga Kristohanon tungod kay sa adlaw ni apostol Pablo ang ilhanan sa “tawo sa kalapasan” wala pa sa tino maugmad ug wala pa mailhi sa dayag. Bisan human motungha ang maong “tawo,” ang iyang ilhanan magpadayon nga misteryoso alang sa kadaghanan tungod kay ang iyang pagkadaotan pagahimoon ubos sa pagtakoban ug diha sa ngalan sa diyosnong pagkamahinalaron. Sa pagkatinuod, usa kini ka apostasya gikan sa tinuod nga diyosnong pagkamahinalaron. Si Pablo miingon nga “ang misteryo niini nga kalapasan” nagalihok na sa iyang adlaw, tungod kay dihay daotang impluwensiya sa Kristohanong kongregasyon nga sa ulahi mosangpot sa pagtungha niining apostatang matang. Sa kataposan, kini pagahanawon ni Jesu-Kristo inigpadayag sa iyang presensiya. Kini nga apostata, ang “tawo” nga gipalihok ni Satanas, magtuboy sa iyang kaugalingon “ibabaw sa tanang gitawag nga ‘diyos’ o sa usa nga ginasimba” (Gr., seʹba·sma). Busa, ingong instrumento ni Satanas, kining dakong magsusupak sa Diyos hilabihan ka malimbongon ug magpahinabog kalaglagan niadtong nagasunod sa mga buhat niini. Epektibo ang paglihok sa “tawo sa kalapasan” tungod kay ang iyang pagkadaotan gisul-oban kunohay ug diyosnong pagkamahinalaron.—2Te 2:3-12; itandi ang Mat 7:15, 21-23.