PAGKATAPOLAN
Ang pagdumili o pagkawalay tinguha nga maningkamot o magtrabaho; pagkawalay-buhat; pagkataspokan; pagkataslakan; pagluyaluya. Ang Hebreohanong berbo nga ʽa·tsalʹ nagkahulogang ‘magpaluyaluya.’ (Huk 18:9) Ang adhetibo nga kaamgid niini nga berbo gihubad nga “tapolan.” (Pr 6:6) Ang Gregong pulong nga o·kne·rosʹ nagkahulogang “tapolan, taspokan.” (Mat 25:26; Rom 12:11, Int) Ang laing termino nga no·throsʹ nagkahulogang “tapolan, habol.”—Heb 5:11; 6:12.
Si Jehova ug ang iyang Anak, ingong ang duha ka bantogang mga Magbubuhat, nagdumot sa pagkatapolan. Si Jesus miingon: “Ang akong Amahan nagpadayon sa pagbuhat hangtod karon, ug ako nagpadayon sa pagbuhat.” (Ju 5:17) Sa tibuok nga Pulong sa Diyos gipasidan-an ang tawong tapolan ug gikondenar ang pagkatapolan.
Ang Panghunahuna sa Tawong Tapolan. Ang kahubitan sa tawong tapolan gihatag diha sa basahon sa Mga Proverbio. Una sa tanan, siya nagbutang ug mga babag diha sa iyang hunahuna aron ikapangatarongan ang iyang dili pagsugod sa usa ka proyekto. “Ang dalan sa tapolan maoy ingon sa usa ka koral nga sampinit.” (Pr 15:19) Giisip niya ang iyang buluhaton ingong usa ka dalan nga daghag mga sampinit, nga lisod kaayong latason. Dayon siya mohimog binuang nga mga pangatarongan tungod sa iyang pagkataspokan, nga nag-ingon: “Adunay leyon sa gawas! Sa taliwala sa mga plasa pagapatyon ako!” nga samag adunay usa ka kapeligrohan diha sa iyang buluhaton nga sa pagkatinuod wala gayod maglungtad. (Pr 22:13) Sagad ang pagkatapolan duyogan sa pagkatalawan, usa ka pagdumili tungod sa kahadlok. (Mat 25:26, ftn sa Rbi8; 2Ti 1:7) Bisan tuod gitambagan ug giaghat sa uban, siya magligidligid sa iyang higdaanan ‘samag pultahan diha sa tuyokan niini,’ ingong usa ka tawo nga dili makabangon. Siya tapolan kaayo bisan sa paghungit sa iyang kaugalingon. Siya “nagtago sa iyang kamot diha sa panaksang pangbangkete; siya gikapoy na kaayo aron ibalik kini sa iyang baba.” (Pr 26:14, 15; 19:24) Apan iyang gilimbongan ang iyang kaugalingon mao nga siya naghunahuna diha sa iyang kasingkasing nga siya husto.
Ang maong tawo maghunahunag daw tinuod ug hinanduraw nga pangatarongan. Siya lagmit maghunahuna nga ang trabaho makadaot sa iyang panglawas o nga siya kapoy kaayo. Siya tingali mobati nga ‘ang kalibotan obligado sa pagbuhi kaniya.’ O, iyang unyaunyaon lang ang trabaho ug maghulat sa “ugma.” (Pr 20:4) Ang bisan unsang gamay nga butang nga iyang nahimo lagmit mopabati kaniya nga iya nang nahimo ang iyang bahin, sama sa nahimo sa uban. Bisan tuod ang tanang kugihang mga tawo makahatag ug maalamong tubag sa bisan hain niini nga mga pangatarongan, siya “mas maalamon sa iyang kaugalingong panan-aw,” nga mobating sila mao ang mga buangbuang tungod sa ilang pagpanglimbasog ug pagpaningkamot sa pagdasig kaniya sa pagbuhat usab sa ingon.—Pr 26:13-16.
Ang tawong tapolan walay “pagkakontento” sa ‘pagkaon ug sa besti.’ (1Ti 6:6-8) Hinunoa, iyang gitinguha ang pagbaton ug mga butang, nga sagad labaw pa kay sa pagkaon o besti. “Ang tapolan nagatinguha, apan ang iyang kalag walay bisan unsa.” (Pr 13:4) Siya walay konsiderasyon o pagtahod sa iyang isigkatawo, apan mahimuot siya nga lain ang motrabaho sa iyang buluhaton, gani ang laing tawo maoy iyang patagan-on sa mga butang nga iyang gitinguha.—Pr 20:4.
Ang Balos sa Pagkatapolan. Bisan tuod nga ang tawong tapolan tingali maghunahuna nga mapuliki ra siya sa kapulihay, siya kalit nga hiapsan sa balos sa iyang pagkatapolan ug kini ulahi na kaayo, kay siya gisultihan: “Diyutay pa nga pagkatulog, diyutay pa nga pagkatagpilaw, diyutay pa nga pagkiyugpos sa mga kamot sa paghigda, ug ang imong kakabos modangat ingon sa usa ka tulisan, ug ang imong kawalad-on ingon sa usa ka tawo nga sangkap sa hinagiban.”—Pr 6:9-11.
Sabton man kini nga literal o mahulagwayon, ang kahubitan sa kahimtang sa tawong tapolan maoy tinuod: “Ako miagi duol sa uma sa tawong tapolan ug duol sa parasan sa tawo kansang kasingkasing nakulangan. Ug, tan-awa! kining tanan gipanuboan ug mga bunglayon. Ang nawong niini nalukop sa dapawong mga tanom, ug ang batong paril niini nalumpag.” “Tungod sa labihang pagkatapolan ang mga sagbayan mahugno, ug tungod sa pagkataspokan sa mga kamot ang balay magatulo.”—Pr 24:30, 31; Ecc 10:18.
Si bisan kinsa nga magasuhol sa tawong tapolan, o si bisan kinsa nga iyang pagahawasan, mahigawad ug mapikal gayod ug makaagom ug kapildihan, kay “kon unsa ang suka alang sa ngipon ug ang aso alang sa mata, mao man usab ang tawong tapolan alang niadtong nagsugo kaniya.”—Pr 10:26.
Ang pagkataspokan sa tawong tapolan sa ngadtongadto magdalag makadaot nga mga sangpotanan kaniya, kay “ang pangandoy sa tapolan mopatay kaniya.” Ang iyang gipangandoy maoy mga butang nga dili angay kaniya o mga butang nga sayop. Siya mahimong madaot kon tinguhaon niya ang pagpangab-ot niini. Hinunoa, ang iyang pangandoy duyog sa pagkatapolan magpahilayo kaniya gikan sa Diyos, ang Tuboran sa kinabuhi.—Pr 21:25.
Ang tapolan nga Kristohanon wala magaugmad sa bunga sa espiritu, nga makapalagsik ug makapaaktibo (Buh 18:25), apan sa pagkatinuod nagdala sa iyang kaugalingon ngadto sa kasamok. Siya nagpadaog sa mga tinguha sa unod. Siya sa dili madugay ‘magalakaw nga badlonganon,’ ‘nga wala gayod magtrabaho apan nanghilabot sa mga butang nga wala siyay labot.’—2Te 3:11.
Kon Giunsa Paglantaw Diha sa Kristohanong Kongregasyon. Sa unang Kristohanong kongregasyon ang usa ka kahikayan gihimo sa paghatag ug materyal nga tabang alang sa mga kabos, ilabina sa mga babayeng balo. Mopatim-aw nga ang pipila ka batan-ong mga babayeng balo matinguhaon sa paggamit sa ilang kagawasan ingong mga babayeng balo sa madasigong pagpakig-ambit sa Kristohanong ministeryo. (Itandi ang 1Co 7:34.) Dayag nga ang pipila gihatagan ug materyal nga tabang. Apan inay gamiton sa husto ang mas dakong kagawasan ug ang dugang panahon nga ilang nabatonan, sila nahimong tapolan, walay buhat, tigsuroysuroy. Sila nahimong mga tabian ug mga hilabtanon sa mga kalihokan sa ubang mga tawo, nga manulti sa mga butang nga dili nila angayng isulti. Tungod niini si apostol Pablo nagsugo sa magtatan-aw nga si Timoteo nga dili ilakip ang maong mga babaye diha sa listahan sa mga tabanganan kondili paminyoon sila ug gamiton ang ilang mga kusog ug mga katakos sa pagmatuto ug mga anak ug sa pagdumalag panimalay.—1Ti 5:9-16.
Maylabot sa materyal nga tabang diha sa Kristohanong kongregasyon, ang lagda sa Bibliya mao: “Kon adunay dili buot magtrabaho, ayaw usab siya pakan-a.” (2Te 3:10) Ang ulo sa pamilya kinahanglang magtagana alang sa iyang panimalay, ug ang asawa kinahanglang dili mokaon “sa tinapay sa pagkatapolan.”—Pr 31:27; 1Ti 5:8.
Likayi ang Pagkatapolan sa Pagtuon ug sa Ministeryo. Ang tambag gihatag batok sa pagkatapolan maylabot sa pagtuon ug sa pagkuhag mas lalom nga pagsabot sa mga katuyoan sa Diyos ingon man usab sa pagpakig-ambit diha sa Kristohanong ministeryo. Gibadlong ni apostol Pablo ang pipila ka dili-mauswagon nga Hebreohanong mga Kristohanon, nga nag-ingon: “Nahabol man kamo sa inyong pandungog. Kay, sa pagkatinuod, bisan tuod kamo angay na unta nga mahimong mga magtutudlo tungod sa panahon, gikinahanglan na usab ninyo nga adunay magatudlo kaninyo gikan sa sinugdan sa paninugdang mga butang sa sagradong mga pahayag sa Diyos; ug nahisama kamo sa nagkinahanglan ug gatas, dili sa gahing pagkaon.” (Heb 5:11, 12) Siya usab nagtambag: “Ayaw paglangaylangay [pagtinaspokan] sa inyong buluhaton. Magmainiton sa espiritu.”—Rom 12:11.