Makahatag ba Kanatog Sakit ang Yawa?

ANG SAKIT DILI GAYOD UNTA ANGAY MAGLUNGTAD. Kita gilalang sa Diyos nga mabuhi sa walay kataposan diha sa hingpit nga panglawas. Ang espiritu nga linalang, si Satanas, maoy nagpahinabo sa balatian, bation nga sakit, ug kamatayon sa pagsakit sa tawhanong pamilya sa dihang iyang gidala ang atong unang mga ginikanan, si Adan ug Eva, ngadto sa sala.​—GENESIS 3:1-5, 17-19; ROMA 5:12.

KINI ba nagpasabot nga ang tanang sakit maoy direktang resulta sa pagsalga sa kalibotan sa espiritu? Ingon sa gipadayag sa nag-unang artikulo, daghan karon ang nagtuo niana. Mao kanay pagtuo sa apohang babaye ni Inday Owmadji. Apan ang pagkalibang ni Owmadji​—usa ka makamatayng sakit usahay sa kabataan sa tropiko—​gipahinabo ba gayod sa dili-makitang mga espiritu?

Ang Papel ni Satanas

Tin-awng gitubag sa Bibliya kining pangutanaha. Una, kini nagpakita nga ang mga espiritu sa atong mga katigulangan dili makaapektar sa mga buhi. Sa dihang ang mga tawo mamatay, “sila dili gayod mahibalo sa bisan unsa.” Sila walay mga espiritu nga magpadayong buhi inigkamatay. Sila nangatulog sa lubnganan, diin “walay buluhaton ni lalang ni kahibalo ni kaalam.” (Ecclesiastes 9:5, 10) Dili gayod mahitabo nga ang mga patay makahatag ug sakit sa mga buhi!

Apan, ang Bibliya nagpadayag nga tinuod nga naglungtad ang daotang mga espiritu. Ang unang rebelde sa tibuok uniberso mao ang espiritung linalang nga karon nailhan ingong Satanas. Ang uban miduyog kaniya ug gitawag sa ulahi nga mga demonyo. Si Satanas ug ang mga demonyo makahatag ba ug sakit? Kini nahitabo. Ang ubang mga milagro ni Jesus sa pag-ayo sa sakit naglangkit sa pagpagawas sa mga demonyo. (Lucas 9:37-43; 13:10-16) Apan, ang kadaghanan sa mga pagpang-ayo sa sakit nga gihimo ni Jesus maoy mga sakit nga dili mga demonyo ang direktang hinungdan. (Mateo 12:15; 14:14; 19:2) Sa susama karon, kasagaran, ang sakit maoy tungod sa kinaiyanhon, dili sa labaw-kinaiyanhon, nga mga hinungdan.

Unsay ikasulti bahin sa pagpamarang? Ang Proverbio 18:10 nagpasalig kanato: “Ang ngalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong torre. Ang mga matarong modagan nganha niana ug hatagan ug kaluwasan.” Ang Santiago 4:7 nag-ingon: “Sukli ang Yawa, ug siya mokalagiw gikan kaninyo.” Oo, ang Diyos makapanalipod sa iyang mga matinumanon batok sa barang ug sa bisan unsang gahom sa mga dili-ingon-nato. Usa kana sa implikasyon sa mga pulong ni Jesus: “Ang kamatuoran magpagawas kaninyo.”​—Juan 8:32.

‘Unsay ikasulti bahin kang Job?’ tingali may mangutana. ‘Dili ba ang daotang espiritu maoy naghatag kaniya ug sakit?’ Oo, ang Bibliya nag-ingon nga ang sakit ni Job gipahinabo ni Satanas. Apan ang kahimtang ni Job talagsaon. Si Job dugay nang adunay panalipod sa Diyos batok sa direktang pag-atake sa demonyo. Dayon gihagit ni Satanas si Jehova sa pagtandog kang Job, ug tungod sa dagkong mga isyung nalangkit, gikuhaag diyutay ni Jehova ang iyang panalipod gikan sa iyang magsisimba niining usa ka kahimtang.

Apan, ang Diyos naghatag ug mga utlanan. Sa dihang iyang gitugotan si Satanas sa pagsakit kang Job, si Satanas makahatag ug sakit kang Job sa limitadong panahon, apan dili niya siya mahimong patyon. (Job 2:5, 6) Sa ulahi, ang pag-antos ni Job natapos, ug dagayang gigantihan siya ni Jehova tungod sa iyang pagpabiling maunongon. (Job 42:10-17) Ang mga prinsipyo nga gipamatud-an sa pagkamaunongon ni Job dugay nang narekord sa Bibliya ug makita sa tanan. Wala nay panginahanglag laing pagsulay nga sama niana.

Sa Unsang Paagi si Satanas Nagalihok?

Halos sa tanang higayon, ang koneksiyon lamang ni Satanas ug sa sakit sa mga tawo mao ang kamatuoran nga gitental ni Satanas ang unang tawhanong magtiayon, ug sila nahulog sa sala. Siya ug ang iyang mga demonyo dili mao ang direktang hinungdan sa matag sakit. Apan, si Satanas mosulay gayod sa pag-impluwensiya kanato aron makahimog dili-maalamong mga desisyon ug makompromiso ang atong pagtuo, nga mahimong mosangpot sa pagkadaot sa atong panglawas. Wala niya daota, patya, o patakboyi si Adan ug Eva ug sakit. Iyang gidani si Eva sa pagsupak sa Diyos, ug si Adan misunod sa dalan ni Eva sa pagkamasinupakon. Ang sakit ug kamatayon maoy bahin sa sangpotanan.​—Roma 5:19.

Usa ka dili-matinumanong manalagnang ginganlag Balaam gibayran sa hari sa Moab sa pagtunglo sa nasod sa Israel, nga sa pagkapeligroso nagkampo sa mga utlanan sa Moab. Si Balaam misulay sa pagtunglo sa Israel, apan siya wala molampos tungod kay ang nasod gipanalipdan ni Jehova. Unya ang mga Moabihanon nagbutang ug lit-ag sa Israel aron makapanapaw ug makahimog seksuwal nga imoralidad. Kining maong taktika milampos, ug ang Israel nawad-an sa panalipod ni Jehova.​—Numeros 22:5, 6, 12, 35; 24:10; 25:1-9; Pinadayag 2:14.

Makakat-on kita ug hinungdanong leksiyon gikan nianang karaang hitabo. Ang diyosnong tabang maghatag sa matinumanong mga magsisimba sa Diyos ug panalipod batok sa direktang pag-atake sa daotang mga espiritu. Apan, si Satanas tingalig mosulay pagtental sa mga indibiduwal aron ikompromiso ang ilang pagtuo. Siya tingalig mosulay sa pagbitik kanila ngadto sa imoralidad. O, sama sa nagangulob nga leyon, siya tingalig mosulay sa pagpalisang kanila aron molihok sa paagi nga mawala kanila ang panalipod sa Diyos. (1 Pedro 5:8) Mao kanay hinungdan nga gitawag ni apostol Pablo si Satanas nga “ang usa nga may kaarang sa pagpahinabog kamatayon.”​—Hebreohanon 2:14.

Ang apohang babaye ni Owmadji misulay sa pagdani kang Hawa sa paggamit ug mga habak o mga tangil agig panalipod batok sa sakit. Unsa kahay mahitabo kon si Hawa nagpadala pa? Madayag unta nga siya walay bug-os nga pagsalig kang Jehova nga Diyos, ug dili na siya makalaom sa panalipod sa Diyos.​—Exodo 20:5; Mateo 4:10; 1 Corinto 10:21.

Si Satanas misulay sa pagdani usab kang Job. Ang pagkuha gikan kaniya sa iyang pamilya, iyang bahandi, ug iyang panglawas kulang pa. Si Job gihatagan usab ug daotan kaayong tambag sa iyang asawa sa dihang siya miingon: “Tungloha ang Diyos ug magpakamatay ka!” (Job 2:9) Dayon siya giduaw sa iyang tulo ka “higala” nga naningkamot pag-ayo sa pagpatuo kaniya nga siya ang mabasol sa iyang sakit. (Job 19:1-3) Niining paagiha gipahimuslan ni Satanas ang luya nang kahimtang ni Job aron siya mawad-ag kadasig ug matay-og ang iyang pagsalig sa pagkamatarong ni Jehova. Bisan pa niana, si Job nagpadayon sa pagsandig kang Jehova ingong iyang bugtong paglaom.​—Itandi ang Salmo 55:22.

Kon kita may sakit, kita usab maguol. Sa kahimtang nga ingon niana, si Satanas abtik kaayo sa pagsulay sa pagpalihok kanato sa usa ka paagi nga makompromiso ang atong pagtuo. Busa, sa dihang motakboy ang sakit, hinungdanong ibutang sa hunahuna nga ang paninugdang hinungdan sa atong pag-antos lagmit mao ang napanunod nga pagkadili-hingpit imbes sa dili-ingon-nato nga impluwensiya. Hinumdomi, ang matinumanong Isaac nabuta sa daghang tuig sa wala pa siya mamatay. (Genesis 27:1) Ang hinungdan dili ang daotang mga espiritu kondili ang pagkatigulang. Si Raquel namatay samtang nanganak, dili tungod kang Satanas, kondili tungod sa tawhanong kaluyahon. (Genesis 35:17-19) Sa kataposan, ang tanang matinumanon sa kakaraanan nangamatay​—dili tungod sa mga barang o mga tunglo kondili tungod sa napanunod nga pagkadili-hingpit.

Ang paghunahuna nga ang dili-makitang mga espiritu adunay direktang impluwensiya sa matag sakit nga motakboy kanato maoy usa ka lit-ag. Kini mahimong modasig ug dili-maayong kahadlok sa mga espiritu. Unya, sa dihang kita magsakit, basin matental kita sa paglukmay sa mga demonyo imbes magpalayo gikan kanila. Kon kita magpadala sa kahadlok kang Satanas nga sa ingon kita modangop sa espiritistikanhong mga buhat, kana maoy pagbudhi sa matuod nga Diyos, si Jehova. (2 Corinto 6:15) Kita angayng magpagiya pinaagi sa matinahurong kahadlok sa Diyos, dili sa matuotuohong kahadlok sa iyang Kaaway.​—Pinadayag 14:7.

Si Inday Owmadji aduna nay labing maayong panalipod batok sa daotang mga espiritu. Sumala kang apostol Pablo, giisip siya sa Diyos nga “balaan” tungod kay siya adunay matinuohong inahan, ug ang iyang inahan makaampo sa Diyos nga magauban sa iyang anak pinaagi sa balaang espiritu. (1 Corinto 7:14) Napanalanginan sa maong tukmang kahibalo, si Hawa nakakitag epektibong tambal alang kang Owmadji imbes magsalig sa mga habak.

Nagkalainlaing mga Hinungdan sa Sakit

Ang kadaghanang tawo dili motuo sa mga espiritu. Kon sila magsakit, sila moadto sa doktor​—kon sila makaabot niini. Siyempre, ang tawong masakiton mahimong moadto sa doktor ug dili gihapon maayo. Ang mga doktor dili makahimog mga milagro. Apan daghang matuotuohong mga tawo nga mamaayo-unta moadtog doktor sa medisina sa dihang ulahi na kaayo. Mosulay una sila sa espiritistikanhong paagi sa pagpatambal, ug kon kini dili moepekto sila moadtog doktor ingong kataposang remedyo. Daghan ang nangamatay nga walay kapuslanan.

Ang uban makaatubang ug wala-sa-panahong kamatayon tungod sa pagkaignorante. Dili sila makailag mga simtoma ug walay hibangkaagan kon unsang praktikal nga mga lakang ang himoon aron mapugngan ang sakit. Ang kahibalo makapugong sa wala-kinahanglanang pag-antos. Makaiikag nga ang mga inahang may edukasyon panagsa rang mamatyan ug mga anak tungod sa sakit kay sa mga walay edukasyon. Oo, ang pagkaignorante makamatay.

Ang pagpasagad maoy laing hinungdan sa balatian. Pananglitan, daghan ang magsakit tungod kay ilang gipasagdan ang mga insekto nga mokamang sa pagkaon una pa kini kan-on o tungod kay ang mga nagpreparar sa pagkaon wala una manghunaw. Ang pagkatulog nga walay moskitero diha sa daghag-malarya nga mga lugar peligroso usab.a Kon bahin sa panglawas, tinuod gayod nga ang pagpanagana mas maayo kay sa tambal.

Ang usa ka dili-maalamong paagi sa kinabuhi nagpahinabo sa minilyon nga magsakit ug mamatay nga wala sa panahon. Ang paghuboghubog, seksuwal nga imoralidad, pag-abuso sa mga droga, ug pagtabako nakadaot sa panglawas sa daghan. Kon ang usa adunay ingon niini nga mga bisyo ug dayon magsakit, tungod ba kini kay gidaot siya o giatake siya sa espiritu? Dili. Siya ang mapasanginlan sa iyang pagkasakit. Ang pagpasangil sa mga espiritu maoy pagdumili sa pagdawat sa responsibilidad sa usa ka dili-maalamong paagi sa kinabuhi.

Sa pagkatinuod, adunay mga butang nga dili nato mapugngan. Pananglitan, kita maladlad sa mga mikrobyo nga mopahinabog sakit o sa polusyon. Mao kini ang nahitabo kang Owmadji. Ang iyang inahan wala mahibalo kon unsay nakaingon sa kalibang. Ang iyang mga anak dili magsakit kanunay kay sa ubang kabataan tungod kay ginahinloan niya ang iyang balay ug lagwerta ug kanunayng manghunaw sa dili pa magpreparar ug pagkaon. Apan ang tanang bata magsakit usahay. Duolan sa 25 ka nagkalainlaing organikong mga impeksiyon mopahinabog pagkalibang. Tingali, wala gayoy mahibalo kon unsay nakaingon sa pagkalibang ni Owmadji.

Ang Layog-Abot nga Kasulbaran

Ang sakit dili sayop sa Diyos. “Ang Diyos dili masulayan ug daotang mga butang ni siya mismo nagasulay kang bisan kinsa.” (Santiago 1:13) Kon ang usa sa iyang mga magsisimba magsakit, si Jehova magpalig-on kaniya sa espirituwal. “Si Jehova magpalig-on kaniya diha sa higdaanan panahon nga magdaot; ang tanan niyang higdaanan imong ilisan gayod panahon nga siya magsakit.” (Salmo 41:3) Oo, ang Diyos mahangawaon. Siya buot motabang kanato, dili mosakit kanato.

Sa pagkatinuod, si Jehova adunay layog-abot nga kasulbaran sa sakit​—ang kamatayon ug pagkabanhaw ni Jesus. Pinaagi sa halad lukat ni Jesus, ang mga matarong ug kasingkasing malukat gikan sa ilang makasasalang kahimtang ug sa ulahi makabatog hingpit nga panglawas ug kinabuhing walay kataposan diha sa paraisong yuta. (Mateo 5:5; Juan 3:16) Ang mga milagro ni Jesus maoy pagtan-aw-daan sa tinuod nga pagpang-ayo nga ipatungha sa Gingharian sa Diyos. Paphaon usab sa Diyos si Satanas ug ang iyang mga demonyo. (Roma 16:20) Sa pagkatinuod, si Jehova adunay katingalahang mga butang nga gitagana alang niadtong magpasundayag ug pagtuo kaniya. Kinahanglan lamang nga kita mopailob ug molahutay.

Kasamtangan, ang Diyos naghatag ug praktikal nga kaalam ug espirituwal nga pagtultol pinaagi sa Bibliya ug sa tibuok-kalibotang panag-igsoonay sa matinumanong mga magsisimba. Siya nagpakita kanato kon unsaon paglikay sa mga bisyo nga makahatag ug mga suliran sa panglawas. Ug kita gitagan-an niya ug tinuod nga mga higala nga motabang kon may mga problemang motungha.

Hunahunaa pag-usab si Job. Dakong kadaot gayod unta ang maangkon ni Job kon siya miadto pa sa usa ka tambalan! Mawala unta diha kaniya ang panalipod sa Diyos, ug mawad-an unta siya sa tanang panalangin nga naghulat kaniya human sa iyang mapait nga pagsulay. Ang Diyos wala makalimot kang Job, ug kita dili gayod niya kalimtan. “Kamo nakadungog sa pag-agwanta ni Job ug nakakita sa sangpotanan nga gihatag ni Jehova,” nag-ingon ang tinun-ang Santiago. (Santiago 5:11) Kon dili gayod kita mosurender, kita usab makadawat ug katingalahang mga panalangin sa hustong panahon sa Diyos.

Unsay nahitabo kang Inday Owmadji? Ang iyang inahan nakahinumdom sa usa ka artikulo sa kaubang magasin sa Ang Bantayanang Torre, ang Pagmata!, bahin sa oral rehydration therapy.b Iyang gisunod ang mga instruksiyon niini ug nagtimpla ug solusyon alang kang Owmadji nga pagaimnon. Karon ang gamayng bata maayo ug mahimsog.

[Mga footnote]

[Mga hulagway sa panid 7]

Si Jehova nakahikay ug permanenteng kasulbaran sa suliran sa sakit