Mga Babaye
Kahubitan: Edaran tawhanong kababayen-an. Sa Hebreo, ang pulong para sa babaye maoy ’ish·shahʹ, nga sa literal nagakahulogang “tawong babaye.”
Ang Bibliya ba nagapaubos sa mga babaye o nagatratar kanila nga ubos-ubos nga mga tawo?
Gen. 2:18: “Si Jehova nga Diyos mipadayon sa pag-ingon: ‘Dili maayo alang sa tawo nga padayong mag-inusara. Pagabuhatan ko siya ug katabang, ingong kapikas niya.’” (Wala ihulagway sa Diyos dinhi ang lalaki ingong mas maayong tawo kay sa babaye. Hinunoa, gibutyag sa Diyos nga ang babaye magbaton ug mga hiyas nga moabag nianang iya sa lalaki sulod sa kahikayan sa Diyos. Ang usa ka ighihingpit (komplemento) maoy usa sa duha ka bahin nga duyog nga magpakompleto sa usa ka butang. Busa ang mga babaye maoy usa ka grupo nga talagsaon sa pipila ka hiyas ug mga katakos; ang mga lalaki, sa ubang puntos. Itandi ang 1 Corinto 11:11, 12.)
Gen. 3:16: “Ngadto sa babaye ang [Diyos] miingon: ‘ . . . ang imong tinguha mao ang pagpangandoy sa imong bana, ug siya magabuot kanimo.’” (Kining maong pahayag human si Adan ug Eva nakasala dili pagpahayag kon unsay kinahanglang buhaton sa mga lalaki kondili sa unang pagkasayod ni Jehova sa ilang mahimong buhaton sa maong panahon nga ang kahakog nahimong bahin sa tawhanong kinabuhi. Ang ubay-ubay sa kasaysayan sa Bibliya nagbutyag human niadto sa magul-anon kaayong mga kahimtang nga naugmad tungod sa maong mahakogong pagmando sa mga lalaki. Pero wala mag-ingon ang Bibliya nga giuyonan sa Diyos ang maong kagawian o panig-ingnan kana nga pagasundon sa uban.)
Ang paghimo sa lalaki nga ulo nagapaubos o nagapakaulaw ba sa mga babaye?
Ang pagpasakop sa pagkaulo dili man nagapakaulaw. Ang pagkaulo makadugang sa pagdumala sa mga butang sa mahapsay nga kahikayan, ug si Jehova maoy “Diyos, dili sa kasamok, kondili sa pakigdait.” (1 Cor. 14:33) Si Jesu-Kristo ubos man sa pagkaulo ni Jehova nga Diyos, ug siya adunay dakong katagbawan sa maong relasyon.—Juan 5:19, 20; 8:29; 1 Cor. 15:27, 28.
Ang dili bug-os nga pagkaulo gihatag usab sa lalaki, ilabina diha sa pamilya ug sa Kristohanong kongregasyon. Ang Diyos wala maghatag sa lalaki ug bug-os nga pagbulot-an ibabaw sa babaye; ang lalaki kinahanglang manubag ngadto sa iyang ulo, si Jesu-Kristo, ug ngadto sa Diyos sa paggamit sa maong pagkaulo. (1 Cor. 11:3) Dugang pa, ang mga bana gisugo nga “magmahigugmaon sa ilang mga asawa ingon sa ilang kaugalingong mga lawas” ug sa ‘pagpasidungog’ sa ilang mga asawa. (Efe. 5:28; 1 Ped. 3:7) Ang seksuwal nga mga panginahanglan sa usa ka bana dili palabihon kay sa panginahanglan sa iyang asawa diha sa kahikayan sa Diyos alang sa mga magtiayon. (1 Cor. 7:3, 4) Ang papel sa takos nga asawa, ingon sa gilaraw diha sa Bibliya, nagapasiugda sa iyang kabililhon sa panimalay ug sa katilingban. Nagatugot kanag masangkarong nataran nga siya makahimog paningkamot samtang nagapasundayag sa iyang pagpabili sa pagkaulo sa iyang bana. (Prov. 31:10-31) Ang Bibliya nagasugo sa mga anak sa pagpasidungog dili lamang sa ilang amahan kondili usab sa ilang inahan. (Efe. 6:1-3) Kini usab nagahatag ug espesyal nga pagtagad sa pag-atiman sa mga panginahanglan sa mga balong babaye. (Sant. 1:27) Busa taliwala sa matuod nga mga Kristohanon, ang mga babaye makakaplag ug dakong kasegurohan, tinuod nga pagpabili sa ilang kaugalingon ingong mga indibiduwal, ug personal nga katagbawan sa ilang kalihokan.
Ang kahalangdon sa luna sa babaye sa kahikayan sa Diyos dugang gipakita sa punto nga si Jehova nagtumong sa iyang kaugalingong organisasyon sa maunongong espiritung mga linalang ingong usa ka babaye, iyang asawa, ang inahan sa iyang mga anak. (Pin. 12:1; Gal. 4:26) Usab, ang dinihogan-espiritu nga kongregasyon ni Jesu-Kristo gihisgotan ingong iyang pangasaw-onon. (Pin. 19:7; 21:2, 9) Ug pinasukad sa espirituwal nga panghunahuna wala may kalainan tali sa lalaki ug babaye taliwala kanilang gitawag aron makig-ambit sa langitnong Gingharian uban kang Kristo.—Gal. 3:26-28.
Ang mga babaye mahimo ba gayong mga ministro?
Silang gisangonan sa pagdumala sa usa ka kongregasyon gihubit sa Bibliya nga mga lalaki. Ang 12 ka apostol ni Jesu-Kristo pulos mga lalaki, ug kadtong sa ulahi natudlo nga nahimong mga magtatan-aw ug ministeryal nga mga alagad sa Kristohanong mga kongregasyon mga lalaki man. (Mat. 10:1-4; 1 Tim. 3:2, 12) Ang mga babaye gitambagan nga “magatuon sa hilom uban sa bug-os nga pagkamasinakopon” diha sa mga tigom sa kongregasyon, nga sila dili magpatunghag mga pangutana nga nagapakigbisog sa mga lalaki diha sa kongregasyon. Ang mga babaye ‘dili mosulti’ sa maong mga miting kon ang ila tingaling igasulti magpakitag kakulang sa pagpasakop. (1 Tim. 2:11, 12; 1 Cor. 14:33, 34) Busa, bisan tuod ang mga babaye makahimog bililhong mga amot sa kalihokan sa kongregasyon, wala ing tagana alang kanila sa pagdumala, o sa pagpanguna sa pagtudlo sa kongregasyon, sa dihang presente ang mga lalaki.
Apan mahimo bang mga magsasangyaw, mga magmamantala, mga ministro sa maayong balita ang mga babaye, nga gawas na sa mga miting sa kongregasyon? Sa Pentekostes sa 33 K.P. ang balaang espiritu gibubo sa mga lalaki ug mga babaye. Sa pagpatin-aw, ang apostol nga si Pedro mikutlo sa Joel 2:28, 29, nga nag-ingon: “‘Sa ulahing mga adlaw,’ nagaingon ang Diyos, ‘akong igabubo ang pipila sa akong espiritu ibabaw sa tanang matang sa unod, ug ang inyong mga anak nga lalaki ug inyong mga anak nga babaye magapanagna ug ang inyong mga batan-ong lalaki makakitag mga panan-awon ug ang inyong mga tigulang lalaki magadamgog mga damgo; ug niadtong mga adlawa bisan ang akong mga ulipong lalaki ug akong mga ulipong babaye pagabuboan ko sa pipila sa akong espiritu, ug sila magapanagna.’” (Buh. 2:17, 18) Mao man usab karong mga adlawa, ang mga babaye hustong magapakig-ambit sa Kristohanong ministeryo, nga nagasangyaw sa pamalaybalay ug nagadumalag mga pagtuon sa Bibliya sa balay.—Tan-awa usab ang Salmo 68:11; Filipos 4:2, 3.
Nganong may mga okasyon nga ang Kristohanong mga babaye magapandong gayod?
1 Cor. 11:3-10: “Ang ulo sa matag lalaki mao si Kristo; sa baylo ang ulo sa babaye mao ang lalaki; sa baylo ang ulo ni Kristo mao ang Diyos. . . . Ang matag babaye nga nagaampo o nagapanagna nga wala magpandong sa iyang ulo nagapakaulaw sa iyang ulo . . . Dili kinahanglan sa lalaki nga magpandong sa iyang ulo, sanglit siya dagway ug himaya sa Diyos; apan ang babaye mao ang himaya sa lalaki. Kay ang lalaki wala buhata gikan sa babaye, kondili ang babaye gikan sa lalaki; ug, labaw pa, ang lalaki wala buhata tungod sa babaye, kondili ang babaye tungod sa lalaki. Mao kanay katarongan nga ang babaye kinahanglang magbutang ug ilhanan sa pagbulot-an ibabaw sa iyang ulo tungod sa mga manulonda.” (Sa dihang ang Kristohanong babaye magapandong sa iyang ulo sa tukmang mga higayon, kini maoy pamatuod sa iyang pagtahod sa kahikayan sa pagkaulo nga gimugna sa Diyos. Si Kristo nagatahod sa teokratikanhong pagkaulo; ang lalaki ug babaye obligado usab sa pagtuman niini. Ang unang tawo, si Adan, wala himoa pinaagig pagkahimugso gikan sa usa ka babaye apan gilalang sa Diyos. Sa gilalang si Eva, gigamit sa Diyos ang usa ka gusok gikan kang Adan ingong pundasyon, ug ang Diyos nagsulti nga siya mahimong katabang kang Adan. Busa ngadto sa lalaki, nga unang gibuhat, ang gitudlo sa katungdanan sa pagkaulo. Ang lalaki dili magpandong sa dihang ‘nagaampo o nagapanagna’ tungod kay, mahitungod sa pagkaulo, ang lalaki mao ang “dagway sa Diyos,” nga walay yutan-ong ulo maylabot sa mga butang sa iyang banay. Apan, alang sa babaye nga ‘nagaampo o nagapanagna’ nga walay pandong sa ulo maoy pagpakitag dili pagtahod sa gitudlo-Diyos nga katungdanan sa lalaki ug magpakaulaw kaniya. Bisan ang mga anghel, kinsa mga membro sa samag asawa nga langitnong organisasyon ni Jehova, nagapaniid sa “ilhanan sa pagbulot-an” nga isuot sa matinumanong Kristohanong mga babaye ug sila gipahinumdoman sa ila mismong pagpasakop kang Jehova.)
Kanus-a man nga gikinahanglan alang sa babaye sa pagpandong sa ulo?
Sa dihang siya “nagaampo o nagapanagna,” sumala sa giingon sa 1 Corinto 11:5. Wala kini magpasabot nga magpandong ang babaye sa dihang mag-ampo siya sa pribado o sa magapakigsulti sa uban bahin sa tagna sa Bibliya. Apan, kinahanglan siyang magpandong ingong panggawas nga ilhanan sa iyang pagtahod sa pagkaulo sa lalaki sa dihang mag-atiman siya sa mga butang maylabot sa pagsimba nga sa kasagaran ginaatiman sa iyang bana o sa laing lalaki. Kon siya mag-ampo nga madunggan alang sa iyang kaugalingon ug sa uban o nagadumalag pormal nga pagtuon sa Bibliya, ug busa nagapanudlo, sa atubangan sa iyang bana, siya kinahanglang magpandong, bisan pa kon siya dili moambit sa iyang pagtuo. Apan kay siya nga asawa sa kabalaan gimbut-an man sa pagtudlo sa iyang mga anak, dili gikinahanglan ang pagpandong sa dihang nagaampo o nagatuon sa iyang dili pa dedikadong mga bata sa mga panahon nga ang iyang bana dili nagatambong. Kon, sa talagsaong kahimtang, nagatambong ang usa ka dedikadong lalaking membro sa kongregasyon o kon siya ginaubanan sa nagaduawng magtatan-aw nga nagabiyahe, nan, sa dihang magdumala siyag gihikay nang daang pagtuon sa Bibliya, siya gayod magpandong, apan ang lalaki kinahanglang mao ang mag-ampo.
Husto ba alang sa mga babaye sa paggamit ug paanyag sa panit (cosmetics) o alahas?
1 Ped. 3:3, 4: “Ayawg himoa ang pagpaanyag ninyo diha sa panggawas nga pagsalapid sa buhok ug sa pagdayandayan sa mga alahas nga bulawan o sa pagsul-ob sa panggawas nga besti, kondili anha sa natago nga pagkatawo sa kasingkasing sa dili madunot nga sapot sa malinawon ug maaghop nga espiritu, nga bililhon uyamot sa mga mata sa Diyos.” (Kini ba nagakahulogan nga ang mga babaye dili gayod magsul-ob ug mga dayandayan? Dili man; maingon nga wala gayod kana magkahulogan nga sila dili makasuot ug panggawas nga mga besti. Pero dinhi sila gipalig-on nga magmatimbang sa ilang tinamdan maylabot sa pagpangarte ug panapot, nga ginauna gayod ang espirituwal nga dayandayan.)
1 Tim. 2:9, 10: “Ginatinguha ko nga ang mga babaye magpatahom sa ilang kaugalingon diha sa pagpamesti nga maugdang, uban sa pagkakasarangan ug pagkaligdong sa hunahuna, dili sa mga urog sa pagsalapid sa buhok ug bulawan o sa mga mutya o sa mahal kaayong sapot, kondili diha sa paagi nga angay sa mga babaye nga nagapasidungog sa Diyos, nga mao, pinaagig maayong mga buhat.” (Unsa ang bililhon gayod uban sa Diyos—ang panggawas nga panagway sa usa o iyang kahimtang sa kasingkasing? Ang Diyos ba mahimuot kon ang usa ka babaye wala magsul-ob ug mga paanyag sa panit o alahas apan daotan ang pagkinabuhi? O siya ba mahimuot sa mga babaye kinsa kasarangan ug maligdong sa hunahuna sa ilang paggamit sa mga paanyag sa panit ug alahas ug kinsa unang nagadayandayan sa ilang kaugalingon pinaagig diyosnong mga hiyas ug Kristohanong kagawian? Si Jehova nagaingon: “Dili ingon sa makita sa tawo nga ang Diyos nagatan-aw, kay ang tawo lamang nagatan-aw sa makita sa mga mata; apan alang kang Jehova, siya nagatan-aw kon unsa ang kasingkasing.”—1 Sam. 16:7.)
Prov. 31:30: “Ang katahom mahimong malimbongon, ug ang kaanyag hayan kakawangan; apan ang babaye nga mahadlok kang Jehova mao ang makahupot ug pagdayeg alang sa iyang kaugalingon.”