Sosyal nga Kalingawan—Kalipayi ang mga Kaayohan, Likayi ang mga Lit-ag

“Wala nay lain pa nga maayo [sa tawo] kay sa mokaon siya ug moinom ug hatagag kaayohan ang iyang kalag tungod sa iyang kugi nga trabaho.”​—ECCLESIASTES 2:24.

 1. Sa unsang mga paagi ang pagtultol sa Diyos makatabang sa iyang katawhan bahin sa kalingawan?

ANG pagtultol ni Jehova mohatag sa iyang mga alagad ug daghang mga kaayohan. Atong makita kini diha sa natad sa kalingawan. Ang iyang pagtultol motabang sa mga Kristohanon sa paglikay sa mga paghingapin sa mga panghunahuna. Ang ubang mga relihiyonista, nga mapig-oton bahin sa pamesti ug paggawi, nagalantaw halos sa tanang kalingawan nga daotan. Sa laing bahin, gipangagpas sa kadaghanang mga tawo ang mga kalingawan bisag supak kini sa mga kasugoan ug sa mga prinsipyo ni Jehova.​—Roma 1:24-27; 13:13, 14; Efeso 4:17-19.

 2. Unsay naghatag ug sayo nga timaan sa hunahuna sa Diyos bahin sa paglingawlingaw?

² Apan, komusta ang katawhan sa Diyos? Daghan niadtong nagsugod sa pagtuon sa Bibliya nahibulong sa pagkahibalo nga aktuwal nga gilalang sa Diyos ang mga tawo nga may katakos sa pagtagamtam sa kinabuhi. Iyang gihatagan ang atong unang mga ginikanan ug trabaho​—apan dili ang makapalugdang kalaay nga nagtimaan diha sa mga kinabuhi sa kadaghanang mga tawong dili-hingpit. (Genesis 1:28-30) Palandonga ang daghan maayong mga paagi diin ang tanan nga mopuyo sa usa ka paraiso sa yuta makakaplag ug kalipay. Handurawa ang ilang kalipay nga magtan-aw sa idlas nga mga hayop nga dili mohatag kapeligrohan ug sa nagkalainlaing anad nga mga hayop nga mahimong bahin sa adlaw-adlaw nga kinabuhi! Ug pagkalamiang pagkaon ang ilang tagamtamon gikan sa “tanang kahoy nga nindot tan-awon ug maayong kan-on”!​—Genesis 2:9; Ecclesiastes 2:24.

 3-5. (a) Unsa nga katuyoan ang maalagad sa kalingawan? (b) Nganong makatino kita nga wala hikawi sa Diyos ang mga Israelinhon gikan sa pagpangitag kalingawan?

³ Kadtong mga buluhatona sa pagkamatuod, malantaw ingon nga kalingawan, diin ang katuyoan niini diha sa Paraiso sama gihapon karon: aron pagaanon ang pagbati ug palagsikon ang kusog alang sa dugang mabungahong trabaho. Kon makab-ot kini sa kalingawan, kini makaayo. Nagkahulogan ba kana nga ang matuod nga mga magsisimba makahimo sa paghatag ug luna sa kalingawan diha sa ilang kinabuhi bisag wala pa magpuyo sa Paraiso? Oo. Ang Insight on the Scriptures nag-ingon bahin sa kalingawan sa karaang katawhan ni Jehova:

⁴ “Ang mga kalingawan ug mga lulinghayaw sa mga Israelinhon dili maoy gipasiugda sa rekord sa Bibliya. Bisan pa, kini nagpakita kanila nga kini lantawon ingong angay ug maayo kon nahiuyon sa relihiyosong mga prinsipyo sa nasod. Ang pangunang mga porma sa kalingawan mao ang pagpatokar ug musikal nga mga instrumento, kanta, sayaw, estoryahanay, ug pipila ka dula. Ang mga tigmo-tigmo ug pagbangon ug malisod nga mga pangutana gikahinangpan.​—Mag 14:12.”​—Tomo 1, panid 102.

⁵ Sa dihang mipauli si David nga nagmadaogon, gigamit sa mga babayeng Hebreohanon ang mga subing ug mga tambor samtang nagsaulog (Hebereohanon, sa·chaqʹ). (1 Samuel 18:6, 7) Ang Hebreohanong pulong sa lintunganay nagkahulogang “katawa,” ug ang ubang mga bersiyon naghisgot bahin sa “mga babayeng naglipaylipay.” (Byington, Rotherham, The New English Bible) Samtang gibalhin ang Arka, “si David ug ang tibuok balay sa Israel nagsaulog atubangan ni Jehova uban sa tanang matang sa mga tulunggon.” Si Michal, nga asawa ni David, may dili-timbang nga hunahuna, kay siya mitutol sa pag-apil ni David sa mga kalihokan sa paglingawlingaw. (2 Samuel 6:5, 14-20) Ang Diyos mitagna nga ang namalik nga mga bihag gikan sa Babilonya moapil usab sa samang malipayong mga kalihokan.​—Jeremias 30:18, 19; 31:4; itandi ang Salmo 126:2.

 6. Sa unsang paagi ang Kristohanon Gregong Kasulatan nagatabang kanato sa atong hunahuna bahin sa kalingawan?

⁶ Kita usab kinahanglang maningkamot nga magmatimbang kon bahin sa kalingawan. Dili ba kita mapasalamaton, pananglitan, nga si Jesus dili mahigpit? Siya mihatag ug panahon alang sa makapatagbaw nga mga pagkaon, sama sa “dakong kombira” nga gihikay ni Levi. Ug sa dihang gisaway siya sa mga nagpakamatarong-sa-kaugalingon tungod sa pagkaon ug pag-inom, wala panumbalinga ni Jesus ang ilang mga hunahuna ug mga paagi. (Lucas 5:29-31; 7:33-36) Hinumdomi, usab, nga siya mitambong sa kasal ug misalmot sa mga paglipaylipay. (Juan 2:1-10) Ang igsoon ni Jesus sa inahan nga si Judas naghisgot nga ang mga Kristohanon adunay “mga kombira sa gugma,” dayag mga salosalo diin ang mga kabos matagbaw sa pagkaon ug sa maayo, relaks nga pag-ubanay.​—Judas 12.

Sosyal nga Kalingawan Diha sa Iyang Panahon ug Dapit

 7. Sa unsang paagi gidasig sa Pulong sa Diyos ang pagkatimbang bahin sa kalingawan?

⁷ Ang Ecclesiastes 10:19 mauyonong naghisgot bahin sa ‘tinapay alang sa kasadya sa mga mamumuo ug ang bino nga makahatag kalipay sa kinabuhi.’ Kana wala magpadayag nga sa kinaiyanhon sayop o daotan ang kalingawan, dili ba? Bisan pa, ang mao gihapong basahon nag-ingon: “Adunay panahon alang sa tanang butang, . . . panahon sa paghilak ug panahon sa pagkatawa; panahon sa pagbalata ug panahon sa pagsayaw.” (Ecclesiastes 3:1, 4) Oo, samtang wala magsaway sa nahiangay nga kalingawan, ang Bibliya naghatag kanato ug mga pasidaan. Apil niini ang tambag sa pagbutang sa sosyal nga kalingawan diha sa iyang dapit kon bahin sa panahon ug gidaghanon. Kini nagpasidaan usab kanato bahin sa mga lit-ag nga kanunayng mahitabo diha sa dagkong mga tapoktapok.​—2 Timoteo 3:4.

 8, 9. Nganong ang panahon nga atong gikinabuhian ug ang atong hinatag-sa-Diyos nga buluhaton nalangkit sa kalingawan?

⁸ Atong namatikdan nga ang mga Hudiyo nga namalik gikan sa Babilonya​—nga daghan kaayog mabug-at nga trabaho—​nakigbahin sa malipayong paglingawlingaw. Bisan pa, si Jeremias miingon sayo pa nga siya dili ‘molingkod uban sa pundok nga nagapanistis o sa nagakalipay.’ (Jeremias 15:17) Siya gihatagan ug buluhaton sa Diyos sa paghatod sa mensahe sa umaabot nga silot, busa dili kadto panahon nga siya maglipaylipay.

⁹ Ang mga Kristohanon karong adlawa gitudlo sa pagmantala sa mensahe sa Diyos sa paglaom ug sa pagpahayag sa iyang mga paghukom batok sa daotang sistema ni Satanas. (Isaias 61:1-3; Buhat 17:30, 31) Nan dayag nga dili nato angay tugotan nga ang kalingawan mahimong panguna sa atong mga kinabuhi. Atong ikailustrar kining puntoha pinaagi sa usa ka pudyot sa asin o espesyal nga panimpla nga modugang sa kalami sa pagkaon. Ibubo ba nimo ang daghan kaayong panimpla nga mawala na hinoon ang lami sa pagkaon? Dili gayod. Nahiuyon sa mga pulong ni Jesus diha sa Juan 4:34 ug Mateo 6:33, ang atong pangunang pagtagad​—ang ato mismong pagkaon—​mao ang pagtuman sa kabubut-on sa Diyos. Busa ang kalingawan nahisama sa panimpla. Kini angay makapagaan ug makapalagsik sa pagbati, dili makapakapoy o makapabug-at.

10. Nganong angay susihon natong tanan pag-usab ang atong kalingawan kon bahin sa panahong ginagugol diha sa kalingawan?

¹⁰ Hunong ug palandonga, hinunoa: Dili ba ang kadaghanang mga tawo moingon nga ang panahon ug pagtagad nga ilang gihatag sa kalingawan igoigo ra? Kon sa ilang hunahuna kini sobra ra, sila maghimo ug kausaban. Dili ba nagkahulogan kini nga ang matag usa kanato kinahanglang mohunong ug sa seryoso, sa pagkaprangka, magaanalisar kon unsa sa aktuwal ang dapit sa kalingawan diha sa atong kinabuhi? Kini ba kaha sa tago nahimong dakong bahin sa atong kinabuhi? Pananglitan, awtomatiko ba dayon natong lisoon ang TV inig-abot nato sa balay? Naugmad na ba nato ang paggahin ug dakong bahin sa panahon alang sa kalingawan matag semana, sama sa matag Biyernes sa gabii o sa Sabado sa gabii? Mawad-an ba kita ug gana kon moabot kanang panahona ug kita anaa sa balay nga walay naplano nga kalingawan? Duha ka dugang nga pangutana: Sa adlaw tapos sa usa ka tipontipon, nakita ba nato nga nagpagabii ra kita kaayo o mibiyahe ug layo kaayo nga kita gikapoy na, tingali nawad-an nag kusog sa pagpakigbahin sa Kristohanong ministeryo o sa paghatag sa atong amo ug maayong pagtrabaho sa adlaw? Kon ang atong kalingawan usahay, o kasagaran, may sama niana nga epekto, maayo ug timbang ba gayod kini nga paglingawlingaw?​—Itandi ang Proverbio 26:17-19.

11. Nganong tukmang susihon-pag-usab ang matang sa atong kalingawan?

¹¹ Maayo usab nga atong repasohon, usab, ang matang sa atong kalingawan. Ang atong pagkahimong mga alagad sa Diyos dili garantiya nga maayo ang atong kalingawan. Palandonga kon unsay gisulat ni Pedro ngadto sa dinihogang mga Kristohanon: “Ang panahon nga miagi igo na unta sa pagbuhat sa buot ipabuhat kaninyo sa mga nasod nga mao ang luag nga paggawi, kaulag, paghuboghubog, hudyaka-bahakhak, pag-inom-inom, ug pagsimbag mga diyosdiyos.” (1 Pedro 4:3) Siya wala magtulisok sa iyang tudlo, ingnon ta, nga nangakusar sa iyang mga igsoon nga nagsundog sa gibuhat niadtong anaa sa kalibotan. Bisan pa, hinungdanon nga ang mga Kristohanon (kaniadto ug karon) magbantay tungod kay sayon kaayo nga mahulog ang usa sa makadaot nga kalingawan.​—1 Pedro 1:2; 2:1; 4:7; 2 Pedro 2:13.

Magmabinantayon sa mga Lit-ag

12. Ang 1 Pedro 4:3 nagpasiugda ug unsang matang sa lit-ag?

¹² Unsang matanga sa lit-ag ang angay natong bantayan? Buweno, si Pedro naghisgot sa “paghuboghubog, hudyaka-bahakhak, pag-inom-inom.” Usa ka komentaristang Aleman mibatbat nga ang Gregong mga pulong nga gigamit “aplikado ilabina sa pag-inom-inom diha sa kombite.” Usa ka Sweko nga propesor misulat nga kadtong batasana komun niadtong panahona: “Ang kabatbatan dayag nga nalangkit sa organisadong mga pagtipontipon o regular nga mga pundok sa mga tawo nga diha niini ang makauulawng mga buhat nga gibatbat gihimo.”

13. Sa unsang paagi ang paggamit ug maisog nga ilimnon diha sa mga tapoktapok nahimong usa ka lit-ag? (Isaias 5:11, 12)

¹³ Ang pagkaadunay maisog nga mga ilimnon diha sa dagkong mga tapoktapok nakalit-ag ug daghan. Ang Bibliya wala magdili sa makasaranganong paggamit sa maong mga ilimnon. Pamatuod niini, si Jesus mihimog bino diha sa usa ka kombira sa kasal sa Cana. Dayag nga walay naghingapin sa pag-inom, kay ituboy gayod ni Jesus ang tambag sa Diyos sa paglikay sa pagpakig-uban sa mga palainom. (Proverbio 23:20, 21) Apan palandonga kini nga detalye: Ang tigdumala sa maong kombira miingon nga diha sa ubang mga kombira idalit ug una ang maayong bino ‘ug kon ang mga tawo makainom na, ang baratohon nga bino’ idalit. (Juan 2:10) Busa komun alang sa mga Hudiyo nga mahubog sa panahon sa mga kasal diin adunay daghang bino alang sa tanan.

14. Sa unsang mga paagi atubangon sa Kristohanong mga tig-abiabi ang lit-ag nga ikahatag sa maisog nga mga ilimnon?

¹⁴ Busa, ang ubang mga tig-abiabing Kristohanon mihukom sa pagdalit ug bino, serbisa, ug ubang maisog nga mga ilimnon kon sila mismo makadumala kon unsay idalit o pilay mainom sa ilang mga dinapit. Kon ang pundok mas dako kay sa madumala mismo sa tig-abiabi, sama sa Hudiyohanong mga kasal nga gihisgotan, ang pagkadaghan sa maisog nga ilimnon mahimong usa ka peligrosong lit-ag. Tingalig may usa ka tawo nga nakigbisog sa pagsumpo sa problema sa pag-inom. Imong mapabilhan, nga ang pagkadaghan, ang pagkawalay-limite sa maisog nga ilimnon makatintal kaniya sa pag-inom ug sobra ug mohatag kadaot sa okasyon alang sa tanan. Usa ka magtatan-aw ug amahan usab didto sa Alemanya mikomento nga ang iyang pamilya nakabaton ug kaayohan gikan sa maayong pag-ubanay diha sa mga tapoktapok uban sa mga isigkamagtutuo. Apan, siya midugang hinunoa, nga dako ang posibilidad nga may motunghang problema kon idalit ang serbisa.

15. Sa unsang paagi ang hustong pagdumala sa mga sosyal nga kalingawan makab-ot?

¹⁵ Ang kasal sa Cana adunay “tigdumala sa kombira.” (Juan 2:8) Kini wala magkahulogan nga ang pamilya nga may mga dinapit diha sa ilang balay alang sa usa ka pangaon o pag-ubanay kinahanglang magtudlo ug usa ka tigdumala. Ang bana mao ang responsabli sa pagdumala sa okasyon. Apan kon kaha ang pundok maoy duha ka pamilya lamang o dakodako, kinahanglang tinoon nga adunay usa nga maoy responsabli sa mga panghitabo. Ginasusi kini sa daghang mga ginikanan sa dihang ang ilang anak nga lalaki o babaye dapiton sa usa ka tapoktapok. Ilang kontakon ang tig-abiabi sa pagpangutana kon kinsay modumala sa tibuok okasyon, lakip na ang pag-atinder hangtod kini matapos. Giusab sa Kristohanong mga ginikanan ang ilang kaugalingong iskedyol aron makaatinder nga sa ingon ang mga gulang-gulang ug mga batan-on makapahimulos sa pag-ubanay sa usag usa.

16. Unsa ang angay tagdon kon bahin sa gidak-on sa mga tapoktapok?

¹⁶ Ang sangang buhatan sa Watch Tower Society sa Canada misulat: “Ang tambag bahin sa paglimite sa gidak-on sa mga tapoktapok gisabot sa pipila ka ansiano nga ang dagkong mga tipontipon diha sa mga salosalo sa kasal maoy paglapas sa tambag. Sila mihinapos nga kon kita gitambagan sa paghimo sa atong mga tapoktapok nga gamay, maatiman nga gidaghanon, sayop ang pagbaton ug 200 o 300 ka tawo diha sa salosalo sa kasal.”a Inay pasobrahan sa pagpasiugda ang binuutbuut nga gidaghanon, ang dakong pagtagad kinahanglang itumong diha sa hustong pagdumala, bisag pila pay motambong didto. Ang gidaghanon sa bino nga gitagana ni Jesus nagpaila nga ubay-ubay ang mitambong sa kasal sa Cana, apan dayag nga kadto maayong pagkadumala. Ang ubang mga kombira niadtong panahona dili sama niadto; ang ilang gidak-on tingali maoy hinungdan nga kini dili maayong pagkadumala. Kon mas dako ang tipontipon, mas dako ang hagit, tungod kay masayon sa mga mahuyang, nga hilig sa paghingapin, nga magpatuman sa ilang gusto. Diha sa mga tapoktapok nga walay modumala tingalig idasig pa nila ang kuwestiyonableng mga kalihokan.​—1 Corinto 10:6-8.

17. Sa unsang paagi ikapakita ang Kristohanong pagkatimbang kon magplano ug pagtipontipon?

¹⁷ Ang maayong pagdumala sa usa ka tapoktapok naglakip sa plano ug preparasyon niini. Dili kinahanglang maglaraw ug usa ka makapaikag nga tema aron himoon kining talagsaon ug halandomong okasyon nga masundog hinoon niini ang kalibotanong mga parti, sama sa mga sayaw nga magsul-ob ug custom o mga parti nga magsul-ob ug mga maskara. Mahanduraw ba nimo ang matinumanong mga Israelinhon sa Yutang Saad nga nagplano ug usa ka parti diin ang tanan kinahanglang magsul-ob ug sapot nga sama sa mga pagano sa Ehipto o sa ubang nasod? Magplano kaha sila ug makapukaw sa sekso nga sayaw o saba nga musika nga tingalig popular sa mga pagano? Balik sa Bukid sa Sinai, sila nabitik sa musika ug sayaw nga tingali maoy uso sa maong panahon ug popular sa Ehipto. Kita nahibalo kon unsay hunahuna sa Diyos ug sa iyang hamtong nga alagad nga si Moises sa ingon nianang matanga sa kalingawan. (Exodo 32:5, 6, 17-19) Busa, ang tig-abiabi o tigdumala sa sosyal nga okasyon angay magpalandong kon kaha adunay kanta o sayaw; kon aduna, kinahanglang tinoon niya nga kini nahisubay sa Kristohanong mga prinsipyo.​—2 Corinto 6:3.

18, 19. Unsang pagpatin-aw ang atong makuha gikan sa pagkahimong dinapit ni Jesus diha sa usa ka kasal, ug sa unsang paagi atong ikapadapat kini?

¹⁸ Sa kataposan, atong hinumdoman nga si ‘Jesus ug ang iyang mga tinun-an gidapit sa kasal.’ (Juan 2:2) Tugotan ta, ang usa ka Kristohanon o pamilya tingali buot lang moduaw sa uban alang sa usa ka maayo, makapadasig nga panahon. Apan bahin sa linaraw nga sosyal nga mga okasyon, ang eksperyensiya nagpakita nga ang pagplanong daan kon kinsa ang dapiton makatabang aron malikayan ang mga problema. Ang pagkahinungdanon niini gipasiugda sa usa ka ansiano sa Tennessee, T.B.A., nga nakapadako ug mga anak nga lalaki ug anak nga mga babaye nga anaa sa bug-os panahong ministeryo. Sa dili pa siya ug ang iyang asawa modawat ug imbitasyon, o motugot sa iyang mga anak sa pag-atinder, iyang kontakon ang tig-abiabi sa pagseguro nga ang mga moatinder gitino nang daan. Ang iyang pamilya napanalipdan gikan sa mga lit-ag nga nahulogan sa uban diha sa mga tapoktapok nga libre sa tanan, kon kaha alang sa usa ka pangaon, piknik, o ehersisyo, sama sa pagdulag bola.

¹⁹ Wala idasig ni Jesus ang pagdapit diha sa usa ka tapoktapok sa mga paryente lamang, daang mga higala, o sa sama ug edad o pagkabutang. (Lucas 14:12-14; itandi ang Job 31:16-19; Buhat 20:7-9.) Busa kon ayohon nimo pagpili kon kinsay dapiton, mas masayon nga iapil ang mga Kristohanon sa nagkalainlaing edad ug mga kahimtang. (Roma 12:13; Hebreohanon 13:2) Ang pipila kanila tingali mahuyang sa espirituwal o mga bag-ohan kinsa makakuhag kaayohan gikan sa pag-ubanay uban sa hamtong nga mga Kristohanon.​—Proverbio 27:17.

Kalingawan sa Angay nga Dapit Niini

20, 21. Nganong ang kalingawan angay nga may dapit sa atong mga kinabuhi?

²⁰ Angay alang kanato ingong mga tawo nga mahadlokon-sa-Diyos nga magmaikagon sa atong kalingawan ug mabalak-on nga kana nahiangay ug nga kita timbang sa gidaghanon sa panahon nga atong igugol niana. (Efeso 2:1-4; 5:15-20) Mao kanay gibati sa dinasig nga magsusulat sa Ecclesiastes: “Giawhag ko ang paglipay, tungod kay ang tawo wala may labing maayo nga butang ilalom sa adlaw kay sa pagkaon ug pag-inom ug sa paglipay, kay ang kalipay magauban kanila sa ilang buhat sa tanang mga adlaw sa ilang kinabuhi nga gihatag sa Diyos kanila ilalom sa adlaw.” (Ecclesiastes 8:15) Ang timbang nga mga kalingawan makapagaan sa pagbati sa lawas ug makatabang sa paghupay sa mga problema ug pagkawala sa paglaom nga komun sa sistema karon.

²¹ Sa pag-ilustrar, usa ka Austriana nga payunir misulat sa usa ka daang higala: “Nalingaw kaayo kami sa among pagpiknik sa miaging adlaw. Mga 50 kami nga miadto sa gamayng linaw duol sa Ferlach. Si Igsoong B—— ang nag-una sa panon sa mga sakyanan sakay sa iyang van, nga nagdalag parilya, mga silya nga mapikopiko, mga lamesa, ug lamesa alang sa table-tennis. Nalingaw kaayo kami niadto. Ang usa ka igsoong babaye nagdalag akordiyon, busa nanganta kami ug mga alawiton sa Gingharian. Ang mga igsoon, batan-on ug tigulang, nalipay kaayo sa pag-ubanay.” Nagbilin kini kaniya ug makawiwili nga mga panumdoman sa maayong-pagkadumalang lingawlingaw nga gipahigawas gikan sa mga lit-ag sama sa sobrang pag-inom o luag nga paggawi.​—Santiago 3:17, 18.

22. Samtang ginakalipayan ang sosyal nga kalingawan, unsa nga pasidaan ang unang ibutang sa matag usa kanato diha sa hunahuna?

²² Giagda kita ni Pablo nga magbantay nga dili magpadaog sa mga kailibgon sa dili-hingpit nga unod, dili bisan sa paghimog mga plano nga magladlad kanato sa mga tintasyon. (Roma 13:11-14) Apil na niana ang mga plano alang sa sosyal nga kalingawan. Kon atong ipadapat ang iyang tambag sa ingon, atong malikayan ang mga kahimtang nga miagak sa uban ngadto sa espirituwal nga pagkalunod. (Lucas 21:34-36; 1 Timoteo 1:19) Hinunoa, maalamon natong pilion ang maayo nga kalingawan nga motabang kanato nga maampingan ang atong relasyon sa Diyos. Sa ingon kita makabaton ug kaayohan gikan sa sosyal nga kalingawan nga maisip ingon nga usa sa maayong mga gasa sa Diyos.​—Ecclesiastes 5:18.

[Footnote]

Unsay Atong Nakat-onan?

◻ Unsang timbang nga hunahuna ang atong makita diha sa Bibliya bahin sa pagkalipay sa sosyal nga kalingawan?

◻ Nganong kinahanglang hatagan ug pagtagad ang bahin sa panahon ug matang sa kalingawan?

◻ Unsa ang pipila ka butang nga mahimo sa usa ka Kristohanong tig-abiabi sa pagbantay batok sa mga lit-ag?

◻ Kon maayo ug timbang, unsay mahimo sa kalingawan alang sa mga Kristohanon?

[Hulagway sa panid 18]

Ang tig-abiabi o tigdumala sa usa ka tapoktapok mao ang may kaakohan sa pagseguro nga ang mga dinapit dili malit-agan