Ang Panalangin ni Jehova sa Atong “Yuta”
“Ang tanan mabuhi diin modangat ang bul-og sa tubig.”—EZEQUIEL 47:9.
1, 2. (a) Unsa ka hinungdanon ang tubig? (b) Unsay gilarawanan sa tubig diha sa suba sa panan-awon ni Ezequiel?
ANG tubig maoy usa ka talagsaong pluwido. Ang tanang pisikal nga kinabuhi nag-agad niini. Walay usa kanato ang mabuhig dugay kon wala kini. Nagdepende usab kita niini alang sa panghinlo, sanglit ang tubig makahugas ug makabanlas sa mga hugaw. Busa mahimo natong limpiyohan ang atong mga lawas, atong mga sinina, bisan ang atong pagkaon pinaagi niini. Ang pagbuhat niana mahimong magluwas sa atong mga kinabuhi.
2 Ang Bibliya nagagamit sa tubig sa paglarawan sa espirituwal nga mga tagana ni Jehova alang sa kinabuhi. (Jeremias 2:13; Juan 4:7-15) Kini nga mga tagana naglakip sa paghinlo sa iyang katawhan pinaagi sa halad lukat ni Kristo ug sa kahibalo bahin sa Diyos nga makaplagan diha sa iyang Pulong. (Efeso 5:25-27) Sa panan-awon ni Ezequiel sa templo, ang milagrosong suba nga nagaagos gikan sa templo naghulagway sa maong nagahatag-kinabuhing mga panalangin. Apan kanus-a moagos ang maong suba, ug unsay kahulogan niini alang kanato karong adlawa?
Suba nga Nagaagos Diha sa Usa ka Napasig-uling Yuta
3. Unsay nasinati ni Ezequiel, ingon sa girekord sa Ezequiel 47:2-12?
3 Ingong mga binihag sa Babilonya, ang katawhan ni Ezequiel nagkinahanglan gayod sa mga tagana ni Jehova. Nan, pagkamakapadasig alang kang Ezequiel sa pagkakita sa dagayday sa tubig nga nagagula gikan sa sangtuwaryo ug nagaagos pagawas diha sa panan-awon sa templo! Usa ka manulonda ang nagsukod sa sapa sa 1,000-ka-maniko nga sal-ang-sal-ang. Nagkalalom kini gikan sa buolbuol hangtod sa tuhod hangtod sa hawak hangtod nga nahimong bul-og sa tubig nga kinahanglan na ang paglangoy. Ang suba nagdalag kinabuhi ug katambok. (Ezequiel 47:2-11) Si Ezequiel gisultihan: “Sa daplin sa bul-og sa tubig adunay motungha, sa tampi niining kilira ug nianang kilira, ang tanang matang sa mga kahoy nga makaon.” (Ezequiel 47:12a) Samtang ang bul-og sa tubig mosulod sa Patayng Dagat—usa ka lapad nga katubigan nga walay kinabuhi—ang kinabuhi motungha! Magduot ang mga isda. Molambo ang industriya sa pangisda.
4, 5. Sa unsang paagi ang tagna ni Joel bahin sa suba susama nianang kang Ezequiel, ug nganong kini hinungdanon?
4 Kining maanindot nga tagna mahimong nagpahinumdom sa Hudiyong mga binihag sa laing tagna nga narekord kapin sa duha ka siglo nga mas una pa: “Gikan sa balay ni Jehova mogula ang usa ka tubod, ug patubigan niini ang bul-oganang walog sa mga Kahoy nga Akasya.”a (Joel 3:18) Ang tagna ni Joel, sama sa tagna ni Ezequiel, nagtagna nga ang usa ka suba moagos gikan sa balay sa Diyos, ang templo, ug magdalag kinabuhi ngadto sa umaw nga rehiyon.
5 Ang Bantayanang Torre dugay nang nagpatin-aw nga ang tagna ni Joel nagakatuman sa atong panahon.b Nan, tinong ingon usab niana ang susamang panan-awon ni Ezequiel. Sa napasig-uling yuta sa katawhan sa Diyos karong adlawa, sama sa karaang Israel, ang mga panalangin ni Jehova sa pagkatinuod miagos gayod.
Kusganong Pag-agos sa mga Panalangin
6. Ang pagwisik ug dugo sa halaran diha sa panan-awon angayng magpahinumdom sa mga Hudiyo sa unsa?
6 Unsa ang tuboran sa mga panalangin sa napasig-uling katawhan sa Diyos? Aw, matikdi nga ang tubig nagaagos gikan sa templo sa Diyos. Ingon man usab karong adlawa, ang mga panalangin nagagikan kang Jehova pinaagi sa iyang dakong espirituwal nga templo—ang kahikayan alang sa putling pagsimba. Ang panan-awon ni Ezequiel nagdugang ug usa ka hinungdanong detalye. Sa sulod nga sawang, ang sapa nagaagos agi sa halaran, sa habagatan lamang niana. (Ezequiel 47:1) Ang halaran mao mismo ang sentro sa templo diha sa panan-awon. Makutihong gihubit kini ni Jehova kang Ezequiel ug nagmando nga ang dugo sa halad iwisik diha niini. (Ezequiel 43:13-18, 20) Kana nga halaran may dakong kahulogan alang sa tanang Israelinhon. Ang ilang pakigsaad uban kang Jehova dugay nang gilig-on sa dihang si Moises nagwisik ug dugo diha sa halaran sa tiilan sa Bukid sa Sinai. (Exodo 24:4-8) Ang pagwisik ug dugo ibabaw sa halaran diha sa panan-awon nagpahinumdom gayod kanila nga inigbalik nila ngadto sa ilang napasig-uling yuta, ang mga panalangin ni Jehova moagos samtang tumanon nila ang ilang pakigsaad uban kaniya.—Deuteronomio 28:1-14.
7. Unsang kahulogan ang makita sa mga Kristohanon karong adlawa bahin sa simbolikong halaran?
7 Sa susama, ang katawhan sa Diyos karong adlawa gipanalanginan pinaagi sa usa ka pakigsaad—usa ka mas maayo, ang bag-ong pakigsaad. (Jeremias 31:31-34) Kini usab dugay nang gilig-on pinaagi sa dugo, nianang iya ni Jesu-Kristo. (Hebreohanon 9:15-20) Karong adlawa, kon kita lakip man sa mga dinihogan, nga maoy mga sumasalmot niana nga pakigsaad, o lakip man sa “ubang mga karnero,” nga maoy mga dumadawat sa mga kaayohan niana, atong makita ang dakong kahulogan sa simbolikong halaran. Kini nagsimbolo sa kabubut-on sa Diyos maylabot sa halad ni Kristo. (Juan 10:16; Hebreohanon 10:10) Sama nga ang simbolikong halaran maoy sentro mismo sa espirituwal nga templo, ang halad lukat ni Kristo mao ang pangunang bahin sa putling pagsimba. Mao kini ang pasikaranan sa kapasayloan sa atong mga sala ug busa alang sa tanan natong paglaom sa umaabot. (1 Juan 2:2) Busa kita maningkamot sa pagkinabuhi sumala sa balaod nga nalangkit sa bag-ong pakigsaad, “ang balaod sa Kristo.” (Galacia 6:2) Samtang ginabuhat nato kana, kita makabaton ug kaayohan gikan sa mga tagana ni Jehova alang sa kinabuhi.
8. (a) Unsay nawala sa sulod nga sawang diha sa panan-awon sa templo? (b) Pinaagi sa unsa nga makapanghinlo ang mga saserdote sa ilang kaugalingon diha sa panan-awon sa templo?
8 Usa sa maong kaayohan mao ang mahinlong pagbarog sa atubangan ni Jehova. Sa panan-awon sa templo, wala ang sulod nga sawang nga maoy prominente sa sawang sa tabernakulo ug sa templo ni Solomon—ang dakong palanggana, nga sa ulahi gitawag ug usa ka dagatdagat, aron ang mga saserdote makapanghugas diha niana. (Exodo 30:18-21; 2 Cronicas 4:2-6) Unsay gigamit sa pagpanghinlo sa mga saserdote diha sa panan-awon ni Ezequiel sa templo? Aw, kanang milagrosong sapa nga nagaagos agi sa sulod nga sawang! Oo, si Jehova nagpanalangin kanila uban ang paagi sa pagtagamtam sa usa ka mahinlo, o balaan, nga pagbarog.
9. Sa unsang paagi kadtong sakop sa mga dinihogan ug kadtong sakop sa dakong panon makabaton ug mahinlong pagbarog karong adlawa?
9 Susama karong adlawa, ang mga dinihogan gipanalanginan uban sa usa ka mahinlong pagbarog sa atubangan ni Jehova. Gilantaw sila ni Jehova ingong balaan, nga nagpahayag kanila nga matarong. (Roma 5:1, 2) Komosta ang “dakong panon,” nga naglarawan sa dili-saserdotehanong mga tribo? Sila nagsimba sa gawas nga sawang, ug ang samang sapa nagaagos latas nianang bahina diha sa panan-awon sa templo. Nan, pagkatukma gayod nga nakita ni apostol Juan ang dakong panon nga nagsul-ob ug mahinlo nga puting tag-as nga mga besti samtang sila nagasimba diha sa sawang sa espirituwal nga templo! (Pinadayag 7:9-14) Walay sapayan kon giunsa sila pagtratar niining dunot nga kalibotan, sila mahimong makasalig nga samtang sila magpakitag pagtuo sa halad lukat ni Kristo, si Jehova maglantaw kanila ingong mahinlo ug maputli. Sa unsang paagi sila nagpakitag pagtuo? Pinaagi sa pagsunod sa mga lakang ni Jesus, nga may bug-os nga pagsalig sa halad lukat.—1 Pedro 2:21.
10, 11. Unsa ang usa ka hinungdanong bahin sa simbolikong tubig, ug sa unsang paagi kini nalangkit sa kusog nga pagpalapad sa suba?
10 Ingon sa nahisgotan na, adunay laing hinungdanong bahin niining simbolikong tubig—ang kahibalo. Sa napasig-uling Israel, gipanalanginan ni Jehova ang iyang katawhan uban sa Kasulatanhong instruksiyon pinaagi sa pagkasaserdote. (Ezequiel 44:23) Sa ikatandi nga paagi, gipanalanginan ni Jehova ang iyang katawhan karong adlawa uban sa igong instruksiyon bahin sa iyang Pulong sa kamatuoran, pinaagi sa “harianong pagkasaserdote.” (1 Pedro 2:9) Ang kahibalo bahin kang Jehova nga Diyos, bahin sa iyang mga katuyoan alang sa katawhan, ug ilabina bahin kang Jesu-Kristo ug sa Mesiyanikong Gingharian miagos diha sa padayong nag-uswag nga bul-og sa panahon niining kataposang mga adlaw. Pagkatalagsaon gayod ang pagkadawat nato niining nagkalalom nga baha sa espirituwal nga pangpalagsik!—Daniel 12:4.
11 Ingon nga padayong nagkalalom ang suba nga gisukod sa manulonda, ingon man usab ang agos sa nagahatag-kinabuhing mga panalangin gikan kang Jehova nag-uswag pag-ayo aron matagan-an ang pagsulod sa mga tawo nganha sa atong gipanalanginang espirituwal nga yuta. Ang laing tagna sa pagpasig-uli gitagna: “Ang usa nga diyutay mismo mahimong usa ka libo, ug ang usa nga gamay mahimong usa ka kusganong nasod. Ako mismo, si Jehova, magapadali niini sa iyang panahon.” (Isaias 60:22) Kining mga pulonga natuman—milyonmilyon ang nagpanon sa pagduyog kanato sa putling pagsimba! Si Jehova nagpadagaya sa “tubig” nga mabatonan sa tanang moliso ngadto kaniya. (Pinadayag 22:17) Giseguro niya nga ang iyang yutan-ong organisasyon nag-apod-apod ug mga Bibliya ug literatura sa Bibliya sa tibuok kalibotan, sa ginatos ka pinulongan. Sa susama, ang Kristohanong mga tigom ug mga kombensiyon gihikay sa tibuok kalibotan aron ang tanan matagan-an uban sa tin-aw-kristal nga mga tubig sa kamatuoran. Sa unsang paagi ang maong mga tagana nakaapektar sa mga tawo?
Ang Tubig Nagdalag Kinabuhi!
12. (a) Nganong nakapamunga sa ingon niana ang mga kahoy sa panan-awon ni Ezequiel? (b) Unsay gihawasan niining mabungahong mga kahoy panahon sa kataposang mga adlaw?
12 Ang suba sa panan-awon ni Ezequiel nagdalag kinabuhi ug maayong panglawas. Sa dihang nasayran ni Ezequiel ang mga kahoy nga motubo sa tampi sa suba, siya gisultihan: “Ang ilang mga dahon dili malaya, ni mahurot ang ilang bunga. . . . Ug ang ilang bunga mahimong pagkaon ug ang ilang mga dahon makaayo.” Nganong kini nga mga kahoy namunga niining kahibulongang paagi? “Tungod kay ang tubig alang kanila—kini nagagikan sa mismong sangtuwaryo.” (Ezequiel 47:12b) Kining simbolikong mga kahoy naglandong sa tanang tagana sa Diyos sa pagpasig-uli sa katawhan ngadto sa kahingpitan pinasikad sa halad lukat ni Jesus. Dinhi sa yuta niining panahona, ang dinihogang nahibilin nagapanguna sa pagtaganag espirituwal nga pagpahimsog ug pag-ayo. Human madawat sa 144,000 ang ilang langitnong ganti, ang mga kaayohan nga motungha tungod sa ilang saserdotehanong pag-alagad ingong kaubang mga magmamando ni Kristo ikapalugway ngadto sa umaabot, nga sa kataposan motultol ngadto sa bug-os nga pagpukgo sa Adamikong kamatayon.—Pinadayag 5:9, 10; 21:2-4.
13. Unsang pagpang-ayo ang nahimo niining atong panahon?
13 Ang suba diha sa panan-awon nagaagos ngadto sa walay-kinabuhi nga Patayng Dagat ug nag-ayo sa tanang giabtan niini. Kini nga dagat naghulagway sa patay-sa-espirituwal nga palibot. Apan nagduot ang kinabuhi “sa tanang dapit nga modangat ang dobleg-gidak-ong bul-og sa tubig.” (Ezequiel 47:9) Sa susama, sa kataposang mga adlaw, sa bisan diin nga nakahunob ang tubig sa kinabuhi ang mga tawo nabuhi sa espirituwal nga paagi. Ang unang mga nabaskog pag-usab mao ang dinihogang nahibilin niadtong 1919. Sila nabuhi pag-usab sa espirituwal nga paagi gikan sa samag-kamatayon, walay kalihokang kahimtang. (Ezequiel 37:1-14; Pinadayag 11:3, 7-12) Kadtong bililhong mga tubig sukad niadto nakadangat sa ubang mga patay sa espirituwal, ug kini sila nangabuhi ug napormang usa ka nagauswag nga dakong panon sa ubang mga karnero, nga nahigugma ug nag-alagad kang Jehova. Sa dili madugay, kini nga tagana ipaabot ngadto sa daghan nga binanhaw.
14. Nag-ilustrar ug maayo sa unsa karong adlawa ang nagalambo nga industriya sa pangisda sa halapad nga baybayon sa Patayng Dagat?
14 Ang kabaskog sa espirituwal mosangpot sa pagkamabungahon. Giilustrar kini sa industriya sa pangisda nga nagalambo sa mga baybayon sa dagat nga patay niadto. Gisultihan ni Jesus ang iyang mga sumusunod: “Himoon ko kamo nga mga mangingisda ug mga tawo.” (Mateo 4:19) Sa kataposang mga adlaw, ang buluhatong pagpangisda nagsugod sa pagtigom sa dinihogang mga nahibilin, apan wala kini matapos diha. Ang nagahatag-kinabuhing tubig gikan sa espirituwal nga templo ni Jehova, lakip ang panalangin sa tukmang kahibalo, nakaapektar sa mga tawo sa tanang kanasoran. Bisan diin nga nakaabot ang maong bul-og sa tubig, ang espirituwal nga kinabuhi miresulta.
15. Unsay nagpakita nga dili tanan ang modawat sa mga tagana sa Diyos alang sa kinabuhi, ug unsay kataposang resulta sa maong mga tawo?
15 Siyempre, dili tanan karon ang mouyon sa mensahe sa kinabuhi; ni mouyon ang tanan nga banhawon sulod sa Milenyong Pagmando ni Kristo. (Isaias 65:20; Pinadayag 21:8) Ang manulonda nagpahayag nga may mga bahin sa dagat nga wala maayo. Kining lamakan, walay kinabuhing mga dapit ‘itugyan sa asin.’ (Ezequiel 47:11) Bahin sa mga tawo sa atong adlaw, dili tanan nga gitanyagan sa nagahatag-kinabuhing tubig ni Jehova ang modawat niini. (Isaias 6:10) Sa Armagedon, ang tanan niadtong kinsa mopili sa pagpabilin diha sa patay ug masakiton sa espirituwal nga kahimtang itugyan sa asin, sa ato pa, laglagon sa walay kataposan. (Pinadayag 19:11-21) Bisan pa niana, kadtong matinumanong nagainom niining mga tubiga makalaom nga makalabang-buhi ug makakita sa kataposang katumanan niining tagnaa.
Ang Suba Magaagos sa Paraiso
16. Kanus-a ug sa unsang paagi makabaton ug kataposang katumanan ang panan-awon ni Ezequiel sa templo?
16 Sama sa ubang mga tagna sa pagpasig-uli, ang templo sa panan-awon ni Ezequiel makakita sa kataposang katumanan niini panahon sa Milenyo. Dayon ang saserdotehanong matang wala na unya dinhi sa yuta. “Sila mahimong mga saserdote sa Diyos ug sa Kristo, ug magamando ingong mga hari uban kaniya [sa langit] sulod sa usa ka libo ka tuig.” (Pinadayag 20:6) Kining langitnong mga saserdote mahiuban kang Kristo sa pagpaabot sa bug-os nga mga kaayohan sa halad lukat ni Kristo. Busa ang matarong nga katawhan maluwas, mapasig-uli ngadto sa kahingpitan!—Juan 3:17.
17, 18. (a) Sa unsang paagi gihubit sa Pinadayag 22:1, 2 ang nagahatag-kinabuhi nga suba, ug kanus-a ang pangunang panahon sa kapadapatan sa maong panan-awon? (b) Sa Paraiso, nganong ang suba sa tubig sa kinabuhi makakita ug panahon sa dakong pagpalapad niini?
17 Sa pagkamatuod, ang suba nga nakita ni Ezequiel magaagos unya sa labing epektibong tubig sa kinabuhi. Mao kini ang pangunang panahon nga kapadapatan sa tagna nga narekord sa Pinadayag 22:1, 2: “Iyang gipakita kanako ang usa ka suba sa tubig sa kinabuhi, ingon katin-aw sa kristal, nga nagadagayday gikan sa trono sa Diyos ug sa Kordero latas sa taliwala sa lapad nga dalan niini. Ug dinhing daplina sa suba ug dinhang daplina dihay mga kahoy sa kinabuhi nga nagapatungha ug napulog-duha ka abot nga bunga, nga nagahatag sa ilang mga bunga matag bulan. Ug ang mga dahon sa mga kahoy maoy alang sa pag-ayo sa kanasoran.”
18 Sa panahon sa Milenyo, ang tanang balatian—pisikal, mental, ug emosyonal—mamaayo. Gilarawan kinig maayo pinaagi “sa pag-ayo sa kanasoran” pinaagi sa simbolikong mga kahoy. Tungod sa mga tagana nga gipadangat ni Kristo ug sa 144,000, “walay molupyo nga moingon: ‘Ako masakiton.’” (Isaias 33:24) Ug ang suba mosulod ngadto sa labing dakong pagpalapad niini. Kini palapdon ug paladmon aron matagan-an ang milyonmilyon, tingali bilyonbilyon, sa binanhaw nga mga tawo nga moinom niining putling mga tubig sa kinabuhi. Ang suba diha sa panan-awon nag-ayo sa Patayng Dagat, nga nagdalag kinabuhi bisan diin miagos ang tubig niini. Sa Paraiso, ang mga lalaki ug mga babaye mabuhi sa bug-os nga diwa, nga naayo sa napanunod nga Adamikong kamatayon kon sila magpakitag pagtuo sa mga kaayohan sa lukat nga gipaabot kanila. Ang Pinadayag 20:12 nagtagna nga ang “mga basahong-linukot” pagabuksan niadtong mga adlawa, nga magtaganag dugang kahayag sa pagsabot nga niana ang mga binanhaw makabatog kaayohan. Ikasubo, ang uban modumili nga maayo, bisan sa Paraiso. Kini nga mga magsusupak ‘itugyan sa asin’ sa walay kataposang kalaglagan.—Pinadayag 20:15.
19. (a) Sa unsang paagi ang pagbahinbahin sa yuta matuman sa Paraiso? (b) Unsang bahin sa Paraiso ang gihulagwayan sa siyudad? (c) Unsay kahulogan sa lokasyon sa siyudad nga halayo gikan sa templo?
19 Nianang panahona usab, ang pagbahinbahin sa yuta diha sa panan-awon ni Ezequiel makabaton ug kataposang katumanan niini. Nakita ni Ezequiel nga ang yuta gibahinbahin ug maayo; sa ingon usab, ang matag matinumanong Kristohanon makaseguro nga siya makabaton ug usa ka dapit, usa ka panulondon, sa Paraiso. Lagmit, ang tinguha nga makabaton ug kaugalingong balay nga pagapuy-an ug pagaatimanon matuman sa hapsay nga paagi. (Isaias 65:21; 1 Corinto 14:33) Ang siyudad nga nakita ni Ezequiel haom nga naghulagway sa administratibong kahikayan nga gituyo ni Jehova alang sa bag-ong yuta. Ang dinihogan saserdotehanong matang dili na presente sa pisikal taliwala sa katawhan. Ang panan-awon nagpaila gayod niana pinaagi sa paglarawan sa siyudad nga diha sa “gipasipalahan” nga yuta nga halayo gikan sa templo. (Ezequiel 48:15) Samtang ang 144,000 magmando uban kang Kristo sa langit, ang Hari dili kay walay mga hawas dinhi sa yuta. Ang iyang tawhanong mga sakop makabaton ug dakong kaayohan gikan sa mahigugmaong paggiya ug pagtultol sa pangulo nga matang. Bisan pa niana, ang tinuod nga nahimutangan sa pagmando maoy dili sa yuta, kondili sa langit. Ang tanan sa yuta, lakip ang pangulo nga matang, magpasakop sa Mesiyanikong Gingharian.—Daniel 2:44; 7:14, 18, 22.
20, 21. (a) Nganong haom ang ngalan sa siyudad? (b) Ang atong pagsabot sa panan-awon ni Ezequiel angayng magpahinabo kanato sa pagpangutana sa atong kaugalingon sa unsa?
20 Matikdi ang kataposang mga pulong sa tagna ni Ezequiel: “Ang ngalan sa siyudad gikan nianang adlawa mahimong Si Jehova Mismo Anaa Diha.” (Ezequiel 48:35) Kini nga siyudad dili molungtad aron hatagan ang mga lalaki ug gahom o impluwensiya; ni kini anaa didto aron sa pagpatuman sa kabubut-on ni bisan kinsang tawo. Kini maoy siyudad ni Jehova, nga kanunayng magbanaag sa iyang hunahuna ug sa iyang mahigugmaon, makataronganong mga paagi. (Santiago 3:17) Kini maghatag kanato ug makapadasig sa kasingkasing nga pasalig nga si Jehova magpanalangin sa iyang gitukod nga “bag-ong yuta” nga katilingban sa katawhan ngadto sa walay kinutoban dumalayong umaabot.—2 Pedro 3:13.
21 Dili ba kita malipay sa palaaboton nga anaa sa unahan kanato? Nan, angay gayod nga mangutana ang matag usa kanato: ‘Unsay akong pagsanong sa kahibulongang mga panalangin nga gibutyag sa panan-awon ni Ezequiel? Matinumanon ko bang gisuportahan ang buluhatong gibuhat pinaagi sa mahigugmaong mga magtatan-aw, lakip niadtong sa dinihogang nahibilin ug sa umaabot nga mga membro sa pangulo nga matang? Gihimo ko bang sentro sa akong kinabuhi ang putling pagsimba? Gipahimuslan ko ba pag-ayo ang mga tubig sa kinabuhi nga madagayaon kaayong nagaagos karong adlawa?’ Hinaot ang matag usa kanato magpadayon sa pagbuhat niana ug malipay sa mga tagana ni Jehova hangtod sa kahangtoran!
[Mga footnote]
a Kining bul-oganang walog mahimong nagtumong sa Walog sa Kidron, nga naggikan sa habagatan-sidlakan sa Jerusalem ug matapos sa Patayng Dagat. Ang ubos nga bahin niini sa partikular maoy mamala ug uga sa tibuok tuig.
b Tan-awa ang mga isyu sa Watchtower sa Mayo 1, 1881, ug sa Hunyo 1, 1981.
Unsaon Nimo Pagtubag?
◻ Unsay gilarawanan sa mga tubig nga nagaagos gikan sa templo?
◻ Unsang pagpang-ayo ang nahimo ni Jehova pinaagi sa simbolikong suba, ug nganong ang suba nag-uswag sa gilapdon niini?
◻ Unsay gilarawanan sa mga kahoy nga anaa sa mga tampi sa suba?
◻ Unsay gilarawanan sa siyudad sa panahon sa Milenyong Pagmando, ug nganong haom ang ngalan sa siyudad?
[Mga hulagway sa panid 23]
Ang suba sa kinabuhi naghawas sa tagana sa Diyos alang sa kaluwasan