Sundoga ang Kaluoy sa Diyos Karon
“Tugoti kami, palihog, nga mahulog kami sa kamot ni Jehova, tungod kay daghan ang iyang mga kaluoy.”—2 SAMUEL 24:14.
1. Unsay pagbati ni David mahitungod sa kaluoy sa Diyos, ug ngano?
NAHIBALO si Haring David gikan sa kasinatian nga mas maluloy-on si Jehova kay sa mga tawo. Kay masaligon nga pinakamaayo ang mga dalan, o mga agianan sa Diyos, maoy tinguha ni David nga makakat-on sa Iyang mga dalan ug molakaw diha sa Iyang kamatuoran. (1 Cronicas 21:13; Salmo 25:4, 5) Mibati ba ikaw sama kang David?
2. Unsang tambag ang gihatag ni Jesus sa Mateo 18:15-17 mahitungod sa pagdumala sa seryosong sala?
2 Nagtagana ang Bibliya kanato ug pagsabot sa hunahuna sa Diyos, bisan sa mga butang sama sa kon unsay atong buhaton kon may makasala batok kanato. Giingnan ni Jesus ang iyang mga apostol, si kinsa sa ulahi nahimong mga Kristohanong magtatan-aw: “Kon ang imong igsoon makasala batok kanimo, adtoa siya, ug tali kanimo ug kaniya lamang padaygi siya sa iyang sayop. Kon maminaw siya kanimo, nan, nakabig mo ang imong igsoon.” Ang sala nga nalangkit dinhi dili kay yanong pagkasilo lamang kondili usa kini ka seryosong sala, sama sa panikas o pagdaot sa dungog. Miingon si Jesus nga kon kining tikanga dili makasulbad sa problema ug kon adunay mga saksi, sila kinahanglang dalhon sa usa nga gibuhatan sa sala aron mapamatud-an nga diha gayoy daotang nahimo. Mao ba kini ang pangataposang tikang? Dili. “Kon [ang makasasala] dili maminaw kanila, isumbong siya sa kongregasyon. Ug kon dili gihapon siya maminaw bisan sa kongregasyon, nan isipa siya nga usa ka tawo sa kanasoran ug maniningil sa buhis.”—Mateo 18:15-17.
3. Unsay gipasabot sa pag-ingon nga ang dili-mahinulsolong makasasala tagdon “ingon sa usa ka tawo sa kanasoran ug sa maniningil sa buhis”?
3 Ingong mga Hudiyo, nasabtan sa mga apostol ang kahulogan sa pagtagad sa makasasala “ingon sa usa ka tawo sa kanasoran ug maniningil sa buhis.” Gilikayan sa mga Hudiyo ang pagpakig-uban sa mga tawo sa kanasoran, ug ilang gitamay ang mga Hudiyo nga nagtrabaho ingong maniningil ug buhis sa Roma.a (Juan 4:9; Buhat 10:28) Busa, gitambagan ni Jesus ang mga tinun-an nga kon isalikway sa kongregasyon ang usa ka makasasala, sila kinahanglang mohunong na sa pagpakig-uban kaniya. Apan, sa unsang paagi nahiuyon kini sa pagpakig-uban ni Jesus sa mga maniningil sa buhis usahay?
4. Mahitungod sa iyang gipahayag diha sa Mateo 18:17, nganong nakiglabot si Jesus sa mga maniningil sa buhis ug sa mga makasasala?
4 Ang Lucas 15:1 nagkanayon: “Ang tanang mga maniningil sa buhis ug ang mga makasasala nanagpanuol kaniya sa pagpatalinghog kaniya.” Dili ang tanang maniningil sa buhis ug makasasala miadto, apan “tanan” sa diwa nga daghan. (Itandi ang Lucas 4:40.) Kinsa kanila? Kadtong interesado nga mapasaylo ang ilang mga sala. Ang uban kanila unang nakabig sa mensahe ni Juan Bawtista bahin sa paghinulsol. (Lucas 3:12; 7:29) Busa sa dihang ang uban kanila miadto kang Jesus, ang iyang pagsangyaw kanila wala mahasupak sa iyang tambag diha sa Mateo 18:17. Matikdi nga “daghang mga maniningil sa buhis ug mga makasasala [ang nakadungog kang Jesus] ug misunod kaniya.” (Marcos 2:15) Sila dili mao ang klase sa mga tawo nga buot magpadayon sa daotang paagi sa pagkinabuhi, nga nagadumili sa bisan unsang tabang. Hinunoa, nadungog nila ang mensahe ni Jesus ug natandog ang ilang kasingkasing. Bisan kon padayon silang nagpakasala, nga tingali naninguhang magbag-o, “ang maayong magbalantay” pinaagi sa iyang pagsangyaw kanila nagasundog sa iyang maluloy-ong Amahan.—Juan 10:14.
Pagpasaylo, Usa ka Kristohanong Obligasyon
5. Unsa ang sukaranang baroganan sa Diyos bahin sa pagpasaylo?
5 Kita nakabaton niining mainitong pasalig bahin sa pagkaandam mopasaylo sa atong Amahan: “Kon isugid ta ang atong mga sala, siya matinumanon ug matarong nga tungod niana mopasaylo siya sa atong mga sala ug magahinlo kanato gikan sa tanang pagkadili-matarong.” “Nagasulat ako kaninyo niining mga butanga aron kamo dili managpakasala. Apan kon may makasala man gayod, kita adunay manlalaban nga mangatubang sa Amahan, si Jesu-Kristo, ang matarong.” (1 Juan 1:9; 2:1) Posible ba nga mapasaylo ang tawong napalagpot?
6. Sa unsang paagi mapasaylo ug mapasig-uli ang usa ka tawo nga gipalagpot?
6 Oo. Sa panahong palagpoton ang usa ka tawo tungod sa wala-hinulsoling sala, ang mga ansiano nga naghawas sa kongregasyon mopatin-aw kaniya nga mahimo siyang maghinulsol ug mapasaylo sa Diyos. Mahimo siyang motambong sa mga tigom sa Kingdom Hall, diin makadungog siyag mga instruksiyon sa Bibliya nga makatabang kaniya sa paghinulsol. (Itandi ang 1 Corinto 14:23-25.) Sa pag-abot sa panahon siya makahangyo nga ipasig-uli diha sa mahinlo nga kongregasyon. Sa dihang makigkita kaniya ang mga ansiano, ilang tinoon kon naghinulsol ba gayod siya ug mibiya na sa dalan sa pagpakasala. (Mateo 18:18) Kon ingon niana ang kahimtang, mahimo siya nga ipasig-uli, subay sa sumbanan diha sa 2 Corinto 2:5-8. Kon siya napalagpot sa daghan nang katuigan, kinahanglan siyang maningkamot nga mouswag. Tingali magkinahanglan siya ug igoigo nga tabang sa pagtukod sa iyang kahibalo sa Bibliya ug sa iyang apresasyon aron mahimong lig-on sa espirituwal nga Kristohanon.
Pagbalik Kang Jehova
7, 8. Unsang sulondan ang gihatag sa Diyos may kalabotan sa iyang nabihag nga katawhan?
7 Apan mahimo ba nga ang ansiano maoy unang moduol sa tawo nga napalagpot? Oo, ang Bibliya nagpakita nga ang kaluoy mapadayag dili lamang sa negatibong pagpugong sa silot kondili pinaagi sa positibong mga buhat. Anaa si Jehova nga atong panig-ingnan. Sa wala pa niya ipabihag ang iyang dili-matinumanong katawhan, iyang matagnaong gihatag ang palaaboton sa ilang pagbalik: “Hinumdomi kining mga butanga, O Jacob, ug ikaw, O Israel, kay ikaw mao ang akong alagad. . . . Papason ko ang imong mga kalapasan ingon sa usa ka mabagang panganod, ug ingon sa usa ka panganod, ang imong mga sala. Bumalik ka kanako, kay lukaton ko ikaw.”—Isaias 44:21, 22.
8 Unya, samtang nabihag, mihimo si Jehova ug dugang tikang, nga milihok sa positibong paagi. Iyang gipadala ang mga manalagna, nga iyang hawas, sa pagdapit sa Israel nga ‘mangita kaniya ug makakaplag kaniya.’ (Jeremias 29:1, 10-14) Diha sa Ezekiel 34:16, gipakasama niya ang iyang kaugalingon sa usa ka magbalantay ug ang katawhan sa Israel ingong nangawalang mga karnero: “Ang nawala akong pangitaon, ug pabalikon ko ang nagkatibulaag.” Diha sa Jeremias 31:10, gihulagway usab ni Jehova ang iyang kaugalingon ingong magbalantay sa mga Israelinhon. Wala, wala niya ihulagway ang iyang kaugalingon ingong magbalantay diha sa toril nga naghulat sa pagbalik sa mga nangawala; hinunoa, iyang gipakita ang iyang kaugalingon nga usa ka magbalantay nga nagapangita sa mga nangawala. Matikdi nga bisag dili mahinulsolon ang kadaghanan ug gibihag, ang Diyos mao ang unang mihimog mga lakang aron makabalik sila. Ug subay sa Malaquias 3:6, dili bag-ohon sa Diyos ang iyang paagi sa pagpakiglabot sa Kristohanong kahikayan.
9. Sa unsang paagi gisundog ang panig-ingnan sa Diyos diha sa Kristohanong kongregasyon?
9 Wala ba kini magsugyot nga may katarongan ang pagpanguna sa paghimog tikang ngadto sa pipila sa gipalagpot nga tingali karon naghinulsol na? Hinumdomi nga mihatag si apostol Pablo ug giya sa pagkuha sa tawong daotan gikan sa kongregasyon sa Corinto. Sa ulahi, iyang gitambagan ang kongregasyon nga ilang pamatud-an ang ilang gugma alang sa maong tawo tungod sa iyang paghinulsol, nga mitultol sa iyang pagkapasig-uli sa kongregasyon.—1 Corinto 5:9-13; 2 Corinto 2:5-11.
10. (a) Unsang motibo ang motukmod sa mga paningkamot sa pakigkita sa pipila sa mga napalagpot? (b) Nganong ang Kristohanong mga paryente dili ang manguna sa paghimog tikang sa pakigkita sa mga napalagpot?
10 Ang ensiklopedia nga gikutlo sa sinugdan miingon: ‘Ang sukaranang katarongan sa pagpalagpot mao ang pagpanalipod sa mga sukdanan sa grupo: “ang diyutayng pudyot sa igpatubo mopatubo sa tibuok nga minasa.” (1 Cor. 5:6). Kini nga katarongan tin-aw diha sa kadaghanang biblikanhon ug dili-kanonikanhong mga teksto, apan ang kahangawa alang sa indibiduwal, bisan human mapalagpot, mao ang sukaranan sa hangyo ni Pablo diha sa 2 Cor. 2:7-10.’ (Italiko amoa.) Busa, makataronganon nga ang mga magbalantay sa panon karon magapakita sa samang matang sa kahangawa. (Buhat 20:28; 1 Pedro 5:2) Ang mga paryente ug mga higala kanhi tingalig naglaom nga mobalik ang napalagpot; apan agig pagtahod sa sugo sa 1 Corinto 5:11, dili sila mopakig-uban sa usa ka tawong napalagpot.b Ilang isalig kini sa tinudlong mga magbalantay nga maoy manguna sa paghimog tikang sa pagtino kon ang maong tawo interesado bang mobalik.
11, 12. Unsang matanga sa mga tawong gipalagpot ang dili pakigkitaan bisan sa mga ansiano, apan unsang matanga ang ilang duawon?
11 Dili angay bisan sa mga ansiano nga manguna sa paghimog tikang alang sa pipila sa mga gipalagpot, sama sa mga apostata, kinsa ‘nagapanultig mga binalit-ad aron sa pagpamira sa mga tinun-an ngadto kanila.’ Kini sila maoy ‘mini nga mga magtutudlo nga nagapaninguha sa pagpasulod ug makadaot nga mga sekta ug sa pagpahimulos sa kongregasyon pinaagig mga tinumotumo nga mga pulong.’ (Buhat 20:30; 2 Pedro 2:1, 3) Wala usab magtagana ang Bibliya ug pasikaranan aron pangitaon ang mga napalagpot si kinsa palaaway o nagasulsol sa uban sa pagpakasala.—2 Tesalonica 2:3; 1 Timoteo 4:1; 2 Juan 9-11; Judas 4, 11.
12 Apan, daghan sa mga gipalagpot dili ingon niana. Ang usa tingali mihunong na sa pagbuhat ug seryosong kalapasan nga maoy nakapalagpot kaniya. Ang lain tingali nanabako kaniadto, o siya tingali sa miagi hinginom, apan karon wala na siya manulsol sa uban sa pagbuhat ug daotan. Hinumdomi nga bisan sa wala pa mobalik sa Diyos ang gibihag nga Israel, mipadala siyag mga hawas nga nag-awhag kanila nga mobalik. Kon si Pablo o ang mga ansiano sa kongregasyon sa Corinto nanguna ba sa paghimog mga tikang aron susihon ang tawong gipalaot, ang Bibliya walay gisulti. Sa dihang naghinulsol ug miundang ang maong tawo sa iyang imoralidad, giingnan ni Pablo ang kongregasyon nga ipasig-uli siya.
13, 14. (a) Unsay nagpakita nga ang pipila sa mga napalagpot tingali mosanong sa maluloy-on pangunang mga tikang? (b) Sa unsang paagi hikayon sa lawas sa mga ansiano ang pakigkita sa mga gipalagpot?
13 Sa panahong dili pa dugay dihay mga kaso diin sulagmang nahibalag sa ansiano ang napalagpot.c Kon angay, ilatid sa magbalantay sa mubo ang mga tikang himoon aron mapasig-uli. Ang pipila sa mga tawong sama niini naghinulsol ug napasig-uli. Ang maong malipayong sangpotanan nagapakita nga tingalig adunay mga gipalagpot o mga na-disassociate nga mosanong sa maluloy-ong pagduol sa mga magbalantay. Apan unsaon sa mga ansiano pag-atiman kining butanga? Labing daghan kausa sa usa ka tuig, susihon sa lawas sa mga ansiano kon may mga tawo bang sama niini nga nagpuyo sa ilang teritoryo.d Hatagan sa mga ansiano ug pagtagad kadtong kapin na sa tuig nga napalagpot. Depende sa kahimtang, kon angay, magtudlo silag duha ka ansiano (maayo kon sinati sila sa kahimtang) aron maduaw ang maong tawo. Dili himoon ang pagduaw ni bisan kinsa kon may makitang kritikal, makuyaw nga tinamdan, o nagpahibalo nga dili sila gusto ug tabang.—Roma 16:17, 18; 1 Timoteo 1:20; 2 Timoteo 2:16-18.
14 Mahimong motelepono ang duha ka magbalantay aron mahikay ang mubong pagduaw, o kaha mohapit sila sa angay nga panahon. Samtang nagaduaw, dili kinahanglan nga sila mag-inistrikto o walay-kadasig apan mainitong ipakita ang ilang maluloy-ong kaikag. Inay nga soblion ang miaging kaso, ilang hisgotan ang mga teksto sa Bibliya sama sa Isaias 1:18 ug 55:6, 7 ug Santiago 5:20. Kon interesado ang tawo nga mobalik sa panon sa Diyos, ilang malulotong ipatin-aw kaniya ang mga lakang nga kinahanglan himoon, sama sa pagbasa sa Bibliya ug sa mga publikasyon sa Watch Tower Society ug sa pagtambong sa mga tigom sa Kingdom Hall.
15. Unsay ibutang sa hunahuna sa mga ansiano nga makigkita sa napalagpot?
15 Nagkinahanglag kaalam ug pagsabot kining maong mga ansiano sa pagtino kon dunay timailhan sa paghinulsol ug kon angay ang lain pang duaw. Siyempre, kinahanglang ilang ibutang sa hunahuna nga dili ang tanang napalagpot ‘mobalik sa paghinulsol.’ (Hebreohanon 6:4-6; 2 Pedro 2:20-22) Human sa duaw, ang duha mohatag ug mubo binabang report sa Komitiba sa Pag-alagad sa Kongregasyon. Sila, sa baylo, mopahibalo sa lawas sa mga ansiano sa sunod nilang tigom. Ang maong maluloy-ong pag-una sa mga ansiano nagpabanaag sa panglantaw sa Diyos: “Bumalik kamo kanako, ug ako mobalik nganha kaninyo, nagaingon si Jehova sa mga panon.”—Malaquias 3:7.
Uban Pang Maluloy-ong Tabang
16, 17. Unsaon nato paglantaw ang Kristohanong mga paryente sa napalagpot?
16 Unsa may ikasulti bahin kanato nga dili mga ansiano ug busa dili maoy manguna sa paghimog tikang alang sa mga napalagpot? Unsay atong mahimo uyon niini nga kahikayan ug ingong nagasundog kang Jehova?
17 Samtang pinalagpot o disassociated pa ang usa ka tawo, kinahanglan atong sundon ang sugo: “Dili kamo magpakig-uban kang bisan kinsa nga nagpakaigsoon kon kana siya makihilawason o dalo o tigsimbag mga diyosdiyos o tigpasipala o palahubog o tikasan, bisan na lang sa pagpakigsalo kaniya sa pagpangaon.” (1 Corinto 5:11) Apan kining Biblikanhong sugo dili makaapekto sa atong paglantaw sa mga Kristohanong mga membro sa pamilya nga nagpuyo uban sa tawong napalagpot. Sobra ka kusganon ang pagsupak sa karaang mga Hudiyo batok sa mga maniningil sa buhis nga giapil gani nila ang pamilya sa maniningil sa buhis. Si Jesus wala mag-awhag niana. Siya miingon nga ang makasasala nga modumili sa tabang isipon “sama sa usa ka tawo sa mga nasod ug maniningil sa buhis”; siya wala mag-ingon nga ang membro sa panimalay tagdon usab sa ingon.—Mateo 18:17.
18, 19. Unsa ang pipila ka paagi nga atong ikapakita ang atong pagka-Kristohanon ngadto sa matinumanong mga paryente sa napalagpot?
18 Angay natong suportahan ang mga membro sa pamilya nga nagmatinumanon ingong mga Kristohanon. Lagmit nga nagaatubang sa silag mga kasakitan ug mga babag tungod sa pagpuyo uban sa napalagpot nga tingali nagapaluya sa ilang espirituwal nga mga kalihokan. Basig dili niya gustong adunay mga Kristohanong mobisita sa balay; o kon adunay moanha aron makigkita sa matinumanong membro sa panimalay, tingali sa pagkadili-matinahuron siya dili mopalayo gikan sa mga bisita. Basin mopugong usab siya sa paningkamot sa iyang pamilya sa pagtambong sa tanang mga tigom ug mga asembliya. (Itandi ang Mateo 23:13.) Ang mga Kristohanon nga nagaagom niini takos gayod sa atong kaluoy.—2 Corinto 1:3, 4.
19 Ang usa ka paagi nga atong ikapakita ang atong malulot nga kaluoy mao ang ‘mapahalipayong pagdasig’ ug sa masibotong pagpakigsulti sa mga matinumanon diha sa panimalay. (1 Tesalonica 5:14) Adunay daghang maayong mga higayon usab sa paghatag ug paglig-on sa dili pa magsugod o pagkahuman sa tigom, sa pag-alagad sa kanataran, o samtang magkauban sa ubang higayon. Dili kinahanglang hisgotan ang pagpalagpot apan ang makapalig-on nga mga butang. (Proverbio 25:11; Colosas 1:2-4) Samtang padayong atimanon sa mga ansiano ang mga Kristohanon sulod sa panimalay, hayan kita usab makahimo sa pagduaw nga dili makiglabot sa napalagpot. Kon ang napalagpot ang atong maabtan sa dihang mamisita o makatubag sa tawag sa telepono, yanong pangutan-on lang nato ang Kristohanong paryente nga atong gipangita. Usahay ang mga Kristohanong membro sa pamilya makahimo sa pagdawat sa atong imbitasyon alang sa pag-ubanay diha sa atong balay. Ang punto mao: Sila—batan-on ug tigulang—maoy atong kaubang mga alagad, minahal nga mga membro sa kongregasyon sa Diyos, nga dili angay ihiklin.—Salmo 10:14.
20, 21. Unsay atong angay bation ug ilihok kon adunay mapasig-uli?
20 Ang laing natad nga mapakita ang kaluoy maoy sa panahong mapasig-uli ang usang napalagpot. Gipasiugda sa mga ilustrasyon ni Jesus ang kasadya sa langit sa dihang ang ‘usa ka makasasala maghinulsol.’ (Lucas 15:7, 10) Misulat si Pablo ngadto sa mga taga Corinto labot sa tawong gipalagpot: “Inyo na siyang pasayloon ug pagalipayon, kay tingali unya dag-on siya sa hilabihang kaguol. Busa nag-awhag ako kaninyo nga pamatud-an ninyo ang inyong gugma alang kaniya.” (2 Corinto 2:7, 8) Maugdang ug mahigugmaon natong ipadapat kanang tambaga sa mga adlaw ug mga semana human mapasig-uli ang maong tawo.
21 Ang ilustrasyon ni Jesus sa usikang anak nagpatunghag kapeligrohan nga angay likayan. Ang magulang nga igsoon wala malipay nga mipauli ang usikang anak apan nasuko hinoon. Hinaot nga dili kita mahisama niana, nga maghambin ug kaligutgot tungod sa nangaging sayop o kaha masuko nga napasig-uli ang maong tawo. Hinunoa, tinguhaon nato nga mahisama sa amahan, kinsa nagahulagway sa pagsanong ni Jehova. Nalipay ang amahan nga ang iyang anak, nga nawala ug nahisamag patay, nakaplagan, o nabuhi. (Lucas 15:25-32) Nan, may kagawasang makigsulti kita sa napasig-uling igsoon ug dasigon siya. Oo, atong ipadayag nga nagpakita kitag kaluoy, sama sa gibuhat sa atong mahigugmaon ug maluloy-ong Amahan.—Mateo 5:7.
22. Unsay nalangkit sa atong pagsundog kang Jehova?
22 Tin-aw nga kon buot kitang mosundog sa atong Diyos, mopakita kitag kaluoy uyon sa iyang mga kasugoan ug hustisya. Gihubit siya sa salmista niining paagiha: “Si Jehova mapuanguron ug maluloy-on, mahinay sa kasuko ug dako sa mahigugmaong-kalulot. Si Jehova maayo ngadto sa tanan, ug ang iyang kaluoy anaa sa ibabaw sa tanan niyang mga buhat.” (Salmo 145:8, 9) Pagkamahigugmaong sulondan nga sundogon sa mga Kristohanon!
[Mga footnote]
a “Ang mga maniningil sa buhis ilabinang gitamay sa Hudiyonhong molupyo sa Palestina tungod sa daghang katarongan: (1) naningil sila ug salapi alang sa langyawng gahom nga maoy miokupar sa yuta sa Israel, busa naghatag ug dili-direktang pagsuportar sa maong daotang buhat; (2) ilado sila sa pagkawalay-ulaw, nga nangadato sa kapildihan sa uban kinsa ila mismong kadugo; ug (3) ang ilang trabaho nagpalangkit kanunay kanila sa mga Hentil, nagpahugaw kanila sa rituwal nga paagi. Ang pagdumot batok sa mga maniningil ug buhis makaplagan diha sa B[ag-ong] T[estamento] ug sa rabinikong mga sinulat . . . Sumala sa naulahi, apilon pagdumot bisan ang pamilya sa mga maniningil sa buhis.—The International Standard Bible Encyclopedia.
b Kon adunay gipalagpot nga paryente diha sa Kristohanong panimalay, kana siya bahin gihapon sa normal, adlaw-adlaw nga pakiglabot ug mga kalihokan sa pamilya. Apil na niini ang pagkapresente sa panahong hisgotan ang espirituwal nga mga butang ingong pamilya.—Tan-awa ang The Watchtower sa Nobyembre 15, 1988, mga panid 19-20.
c Tan-awa ang 1991 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, mga panid 53-4.
d Kon masayran sa usa ka Saksi, samtang nagasangyaw sa balay-ug-balay o sa laing paagi, nga adunay napalagpot nga nagpuyo sa maong teritoryo, angay nga iyang ipahibalo kini sa mga ansiano.
Imo Bang Namatikdan Kining mga Puntoha?
◻ Giunsa pagtagad ni Jesus ang mga maniningil sa buhis ug mga makasasala, apan nganong nakiglabot siya sa pipila kanila?
◻ Unsay Kasulatanhong sukaranan labot sa pag-una sa pagpakitag kaluoy ngadto sa daghang nangawala?
◻ Sa unsang paagi himoon sa lawas sa mga ansiano ang pangunang tikang ug ngadto kang kinsa?
◻ Sa unsang paagi kita magpakitag kaluoy ngadto sa mga napasig-uli ug ngadto sa pamilya sa napalagpot?
[Kahon sa panid 23]
Ang tanan nga kaniadto sakop sa mahinlo ug malipayong kongregasyon sa Diyos apan karon napalagpot o disassociated dili kinahanglan nga magpabilin nianang kahimtanga. Hinunoa, siya makahinulsol ug maoy mouna sa pagpakigsulti sa mga ansiano sa kongregasyon. Bukas ang dalan sa pagbalik.
[Picture Credit Line sa panid 24]
Garo Nalbandian