Ang Pagtuon Adunay Balos
NAKABANTAY ka ba sukad sa mga tawo nga namilig prutas? Tan-awon sa kadaghanan ang kolor ug gidak-on niini sa pagtino sa kahinog niini. Simhoton sa pipila ang prutas. Hikapon sa uban kini, nga pisliton pa. Timbangon pa kini sa uban, nga ibutang ang usa ka buok sa matag kamot aron mamatikdan kon hain ang mas bug-at tungod sa pagkadugaon. Unsay gihunahuna niining mga tawhana? Gianalisar nila ang mga detalye, nga gitulotimbang ang mga diperensiya, nga gihinumdoman ang mga napili sa nangagi, ug gitandi ang ilang nakita karon sa ila nang nahibaloan. Ang lami nga balos naghulat kanila kay naghatag silag maampingon nga pagtagad sa maong butang.
Dayag na lang, ang mga balos sa pagtuon sa Pulong sa Diyos dako pa kaayo. Sa dihang ang maong pagtuon makaangkon ug dakong dapit sa atong kinabuhi, ang atong pagtuo mahimong mas lig-on, ang atong gugma molalom, ang atong ministeryo mahimong mas mabungahon, ug ang mga desisyong atong pagahimoon motaganag mas dakong ebidensiya sa katakos sa pag-ila ug sa diyosnong kaalam. Mahitungod sa maong mga balos, ang Proverbio 3:15 nag-ingon: “Ang tanang ubang butang nga makapahimuot kanimo dili makatumbas niini.” Nakasinati ka ba sa maong mga balos? Ang paagi sa imong pagtuon basin maoy usa ka hinungdan.—Col. 1:9, 10.
Unsay pagtuon? Kini dili lang hapawhapawng pagbasa. Kini naglangkit sa paggamit sa imong mga katakos sa paghunahuna sa maampingon o tagdugay nga pagtagad sa usa ka ulohan. Kini naglakip sa pag-analisar sa imong gibasa, pagtandi niana sa imo nang nahibaloan, ug pagmatikod sa mga katarongan nga gihatag alang sa gipahayag nga mga pulong. Sa dihang magtuon, hinuktoki ang bisan unsang mga ideyang gipahayag nga tingali bag-o kanimo. Hunahunaa, usab, kon sa unsang paagi sa personal ikapadapat nimong mas bug-os ang Kasulatanhong tambag. Ingong Saksi ni Jehova, buot usab nimo nga hunahunaon ang mga higayon sa paggamit sa materyal aron tabangan ang uban. Dayag, ang pagtuon naglakip sa pagpalandong.
Paghupot ug Hustong Pangisip
Sa dihang mangandam sa pagtuon, ipagawas nimo ang mga butang sama sa imong Bibliya, mga publikasyon nga giplanohan nimong gamiton, lapis o bolpen, ug tingali notbok. Apan giandam ba usab nimo ang imong kasingkasing? Ang Bibliya nagsugid kanato nga si Esdras “nakaandam sa iyang kasingkasing sa pagkonsulta sa balaod ni Jehova ug sa pagbuhat niini ug sa pagtudlo sa Israel sa regulasyon ug sa hustisya.” (Esd. 7:10) Unsay nalangkit sa pag-andam sa kasingkasing?
Ang pag-ampo makapaarang kanato sa pagtuon sa Pulong sa Diyos uban ang hustong tinamdan. Buot nato nga ang atong kasingkasing, ang atong kinasulorang pagkatawo, magmadawaton sa instruksiyon nga ihatag ni Jehova kanato. Sa sinugdanan sa matag sesyon sa pagtuon, pangayo kang Jehova sa tabang sa iyang espiritu. (Luc. 11:13) Hangyoa siya nga tabangan ka sa pagsabot sa kahulogan sa imong pagatun-an, kon unsay kalangkitan niini sa iyang katuyoan, kon sa unsang paagi makatabang kini kanimo aron pag-ila tali sa maayo ug daotan, kon sa unsang paagi angayng ipadapat nimo ang iyang mga prinsipyo nganha sa imong kinabuhi, ug kon sa unsang paagi ang impormasyon makaapektar sa imong relasyon uban niya. (Prov. 9:10) Samtang magtuon ka, “magpadayon sa pagpangayo sa Diyos” alang sa kaalam. (Sant. 1:5) Sa kamatinud-anon tulotimbanga ang imong kaugalingon sa kahayag sa imong natun-an samtang mangayo ka sa tabang ni Jehova aron paghiklin sa sayop nga mga hunahuna o sa daotang mga tinguha. Sa kanunay ‘balosi si Jehova uban ang pagpasalamat’ alang sa mga butang nga iyang gipadayag. (Sal. 147:7) Kining mainampoong paagi sa pagtuon motultol sa pagkasuod kang Jehova, sanglit kini makapaarang kanato sa pagsanong kaniya samtang mosulti siya kanato pinaagi sa iyang Pulong.—Sal. 145:18.
Ang maong pagkamadawaton nagpalahi sa katawhan ni Jehova gikan sa ubang mga estudyante. Taliwala niadtong walay diyosnong pagkamahinalaron, ang pagduhaduha ug paglalis sa kon unsay nasulat maoy popular nga uso. Apan kana dili maoy atong tinamdan. Kita may pagsalig kang Jehova. (Prov. 3:5-7) Kon adunay wala nato hisabti, kita dili mapangahason nga mohinapos nga kini sayop gayod. Samtang magtuki ug magsusi sa mga tubag, kita maghulat kang Jehova. (Miq. 7:7) Sama kang Esdras, ang atong tumong mao ang pagpadapat ug pagtudlo kon unsay atong nakat-onan. Tungod niining kiling sa kasingkasing, kita makaanig tugob nga mga balos gikan sa atong pagtuon.
Kon Unsaon Pagtuon
Inay mosugod lamang sa parapo 1 ug magpadayon hangtod sa kataposan, sa sinugdan hatagig panahon ang pag-aninaw sa katibuk-ang artikulo o kapitulo sa materyal. Pagsugod pinaagi sa pag-analisar sa han-ay sa mga pulong sa titulo. Kini mao ang tema sa imong pagatun-an. Unya matikdi pag-ayo kon giunsa pagkalangkit sa mga sub-ulohan ngadto sa tema. Susiha ang mga ilustrasyon, mga tsart, o nagatudlo nga mga kahon nga nag-uban sa sinulat. Suknaa ang imong kaugalingon: ‘Pinasukad niining pag-aninawa, unsay gidahom ko nga hikat-onan? Sa unsang paagi magpulos kini kanako?’ Mohatag kinig direksiyon sa imong pagtuon.
Karon sayra ang mga impormasyon. Ang mga tun-anang artikulo sa Bantayanang Torre ug ang pipila ka libro adunay pinatik nga mga pangutana. Samtang basahon nimo ang matag parapo, mapuslanon ang pagbadlis sa mga tubag. Bisan pag walay mga pangutana sa tun-anan, basin imo gihapong badlisan ang hinungdanong mga punto nga buot nimong mahinumdoman. Kon ang usa ka ideya maoy bag-o kanimo, gugoli kanag diyutayng ekstrang panahon aron pagtino nga ikaw nakasabot gayod niana. Bantayi ang mga pananglitan o mga pangatarongan nga imong magamit sa ministeryo sa kanataran o nga ikaapil sa umaabot nga asaynment nga pakigpulong. Hunahunaa ang espesipikong mga tawo kansang pagtuo basin mapalig-on kon imong ipakig-ambit kanila ang imong ginatun-an. Badlisi ang mga punto nga buot nimong gamiton, ug repasoha kana inigkahuman nimo sa imong pagtuon.
Samtang imong ginabasa ang materyal, tan-awa ang mga kasulatang gisitar. Analisaha kon sa unsang paagi ang matag kasulatan nalangkit sa katibuk-ang tumong sa parapo.
Basin ikaw makakitag mga punto nga dili mo daling hisabtan o buot nimong susihong mas bug-os. Inay magpabalda niana, pagnota nga tagdon nimo kini sa ulahi. Ang mga punto sagad mahimong tin-aw samtang mopadayon ka sa pagtuon sa materyal. Kon dili man ugaling, ikaw makahimog dugang pagdukiduki. Unsang mga butanga ang tingali pagatiman-an alang sa maong panukiduki? Tingali adunay usa ka kasulatang gikutlo nga wala kaayo nimo hisabti. O tingali wala ka dayon makasabot kon sa unsang paagi kana mapadapat sa ulohang gihisgotan. Tingali imong gibati nga nakasabot ka sa usa ka ideya sa ginatun-an apan dili gayod igo aron ikapatin-aw kana sa lain. Inay nga dili tagdon kini, tingali maalamon ang pagdukiduki bahin niana sa pagkahuman nimo sa imong gisugdan sa pagtuon.
Sa dihang gihimo ni apostol Pablo ang iyang detalyadong sulat sa Hebreohanong mga Kristohanon, sa tungatunga siya mihunong sa pag-ingon: “Kini mao ang pangunang punto.” (Heb. 8:1) Gipahinumdoman ba nimo ang imong kaugalingon sa ingon niana matag karon ug unya? Tagda kon nganong gibuhat kana ni Pablo. Sa nag-unang mga kapitulo sa iyang inspiradong sulat, iya nang napadayag nga si Kristo ingong dakong Hataas nga Saserdote sa Diyos nakasulod na sa langit mismo. (Heb. 4:14–5:10; 6:20) Bisan pa, pinaagi sa pagpalutaw ug sa pagpasiugda sa pangunang punto sa sinugdanan sa kapitulo 8 bersikulo 1, giandam ni Pablo ang mga hunahuna sa iyang mga magbabasa aron mamalandong nga lalom kon sa unsang paagi kini nalangkit sa ilang mga kinabuhi. Gipunting niya nga si Kristo nakaatubang na sa persona sa Diyos alang kanila ug nakaabli sa dalan aron sila mosulod nianang langitnong “balaang dapit.” (Heb. 9:24; 10:19-22) Ang pagkasegurado sa ilang paglaom makatabang sa pagdasig kanila aron ipadapat ang dugang tambag nga anaa niining sulata mahitungod sa pagtuo, pag-agwanta, ug Kristohanong panggawi. Sa susama, sa dihang kita magtuon, ang pagsentro sa pangunang mga punto motabang kanato sa pagkaila sa kahan-ayan sa tema ug pagsilsil diha sa atong mga hunahuna sa maayong mga katarongan sa paglihok nga nahiuyon niana.
Ang imong personal nga pagtuon nagdasig ba kanimo sa paglihok? Usa kini ka bililhong pangutana. Sa dihang may makat-onan ka, suknaa ang imong kaugalingon: ‘Sa unsang paagi kini angayng makaapektar sa akong tinamdan ug sa akong mga tumong sa kinabuhi? Sa unsang paagi ikapadapat ko kining impormasyona aron pagsulbad sa usa ka suliran, sa paghimog usa ka desisyon, o sa pagkab-ot sa usa ka tumong? Sa unsang paagi magamit ko kini maylabot sa akong pamilya, sa ministeryo sa kanataran, sa kongregasyon?’ Hisgoti sa pag-ampo kining mga pangutanaha, nga palandongon ang tinuod nga mga kahimtang diin ikapadapat nimo ang imong kahibalo.
Pagkahuman sa usa ka kapitulo o usa ka artikulo, gahinig panahon ang mubong repaso. Tan-awa kon makahinumdom ka ba sa pangunang mga punto ug sa nagsuportar nga mga argumento. Kining tikanga motabang kanimo sa pagsilsil sa impormasyon aron magamit sa umaabot.
Kon Unsay Pagatun-an
Ingong katawhan ni Jehova, kita adunay daghang pagatun-an. Apan asa kita magsugod? Kada adlaw, maayo nga atong tun-an ang teksto ug mga komento gikan sa Pagsusi sa Kasulatan sa Adlaw-Adlaw. Kada semana, motambong kitag mga tigom sa kongregasyon, ug ang pagtuon nga pagahimoon sa pagpangandam alang niini makatabang kanato sa pagbatog mas dakong kaayohan. Dugang pa niini, maalamong gigamit sa pipila ang panahon sa pagtuon sa pipila sa atong Kristohanong mga publikasyon nga napatik sa wala pa sila makakat-on sa kamatuoran. Ang uban nagpilig usa ka bahin sa ilang senemanang pagbasa sa Bibliya ug naghimog mas lalom nga pagtuon sa maong mga bersikulo.
Unsa na man kon ang imong kahimtang dili motugot sa pagtuon ug maayo sa tanang impormasyon nga pagahisgotan sa senemanang mga tigom sa kongregasyon? Likayi ang mga lit-ag sa pagdalidali ug basa sa materyal aron lang matapos kana o, daotan pa, sa dili na lang pagtuon kay dili ka man makatuon sa tanan. Hinunoa, tinoa kon pilay imong matun-an, ug tun-i kanag maayo. Himoa kana sa kada semana. Ngadtongadto, paningkamoti ang pagpauswag aron maapil ang ubang mga tigom.
‘Lig-ona ang Imong Panimalay’
Giila ni Jehova nga ang mga ulo sa pamilya kinahanglang manlimbasog aron buhion ang ilang mga minahal. “Hikaya ang imong buhat sa gawas,” nag-ingon ang Proverbio 24:27, “ug andama kini alang kanimo diha sa uma.” Bisan pa niana, ang espirituwal nga mga panginahanglan sa imong pamilya dili mahimong pasagdan. Busa, ang bersikulo nagpadayon: “Human niana lig-onon mo usab ang imong panimalay.” Sa unsang paagi mahimo kini sa mga ulo sa pamilya? Ang Proverbio 24:3 nag-ingon: “Pinaagi sa katakos sa pag-ila [ang usa ka panimalay] lig-ong matukod.”
Sa unsang paagi ang katakos sa pag-ila makaayo sa imong panimalay? Ang katakos sa pag-ila mao ang abilidad sa kaisipan nga motan-aw sa luyo sa butang nga dayag. Ikaingon nga ang epektibong pagtuon sa pamilya magsugod pinaagi sa pagtuon sa imong pamilya mismo. Komosta ang pag-uswag sa espirituwal sa mga membro sa imong pamilya? Patalinghog pag-ayo panahon sa imong mga kolokabildo uban nila. Aduna bay espiritu sa pagreklamo o kayugot? Ang materyalistikong mga pangagpas ba maoy mahinungdanong butang? Sa dihang ikaw kauban sa imong mga anak sa ministeryo sa kanataran, dili ba sila maulaw nga magpaila sa ilang kaugalingon ingong mga Saksi ni Jehova atubangan sa ilang mga isigkaingon? Nagkalipay ba sila sa inyong programa sa pamilyahanong pagbasa ug pagtuon sa Bibliya? Ginahimo ba gayod nila ang dalan ni Jehova nga ilang dalan sa kinabuhi? Ang maampingong pagpaniid mobutyag kon unsay angay nimo, ingong ulo sa pamilya, nga buhaton aron matukod ug malig-on ang espirituwal nga mga hiyas sa matag membro sa pamilya.
Susiha Ang Bantayanang Torre ug Pagmata! alang sa mga artikulong naghisgot sa tinong mga panginahanglan. Unya sultihi nga abante ang pamilya kon unsay pagatun-an aron sila makapamalandong sa impormasyon. Mentinaha ang mahigugmaong atmospera samtang nagtuon. Nga dili mangasaba o pakaulawan si bisan kinsang membro sa pamilya, ipasiugda ang kabililhon sa ginatun-an, nga maghimog espesipikong pagpadapat nganha sa mga panginahanglan sa inyong pamilya. Ilangkit sa kanunay ang matag membro. Tabangi ang matag usa sa pagsabot kon sa unsang paagi ang Pulong ni Jehova “hingpit” nga magtagana sa butang nga tinuod nga gikinahanglan sa kinabuhi.—Sal. 19:7.
Pag-ani sa mga Balos
Ang mapaniirong mga tawo nga walay espirituwal nga pagsabot makatuon sa uniberso, sa mga panghitabo sa kalibotan, ug bisan sa ilang kaugalingon apan mapakyas sa pagsabot sa tinuod nga kahulogan sa ilang ginatan-aw. Sa laing bahin, sa tabang sa espiritu sa Diyos, ang mga tawong regular nga nagtuon sa Pulong sa Diyos makaila sa binuhatan sa Diyos diha niining mga butanga, sa pagkatuman sa tagna sa Bibliya, ug sa pagkadayag sa katuyoan sa Diyos sa pagpanalangin sa masinugtanong mga tawo.—Mar. 13:4-29; Roma 1:20; Pin. 12:12.
Bisan pag kini makapahingangha, kini dili angayng maghimo kanatong magarbohon. Hinunoa, ang matag-adlaw nga pagsusi sa Pulong sa Diyos motabang kanato nga magpabiling mapaubsanon. (Deut. 17:18-20) Manalipod usab kini kanato gikan sa “malimbongong gahom sa sala” tungod kay kon ang Pulong sa Diyos buhi diha sa atong mga kasingkasing, ang kamadanihon sa sala lagmit dili makapukgo sa atong determinasyon nga suklan kini. (Heb. 2:1; 3:13; Col. 3:5-10) Busa, kita “magalakaw nga takos kang Jehova aron bug-os nga makapahimuot kaniya samtang padayon [kitang] magapamunga sa tanang maayong buhat.” (Col. 1:10) Ang pagbuhat niana mao ang atong tumong sa pagtuon sa Pulong sa Diyos, ug ang pagpalampos niini mao ang labing dakong balos.