APENDISE
Ang Hunahuna sa Bibliya Bahin sa Diborsiyo ug Panagbulag
Gidahom ni Jehova nga ang mga minyo motuman sa ilang panaad sa kaminyoon. Sa dihang gihiusa ni Jehova ang unang lalaki ug babaye sa kaminyoon, siya miingon: “Ang lalaki . . . kinahanglang moipon sa iyang asawa ug sila mahimong usa ka unod.” Sa ulahi, gisubli ni Jesu-Kristo kanang mga pulonga ug midugang: “Busa, kon unsay gihiusa pagyugo sa Diyos ayaw ipabulag ni bisan kinsang tawo.” (Genesis 2:24; Mateo 19:3-6) Mao nga ang kaminyoon giisip ni Jehova ug ni Jesus ingong tibuok-kinabuhi nga bugkos nga mabugto lamang kon mamatay ang kapikas. (1 Corinto 7:39) Kay ang kaminyoon usa man ka sagradong kahikayan, angay kining isipong seryoso. Gidumtan pa gani ni Jehova ang diborsiyo nga walay Kasulatanhong pasikaranan.—Malaquias 2:15, 16.
Unsay Kasulatanhong pasikaranan alang sa diborsiyo? Buweno, gidumtan ni Jehova ang panapaw ug pakighilawas. (Genesis 39:9; 2 Samuel 11:26, 27; Salmo 51:4) Giisip gayod niya nga dulumtanan ang pakighilawas mao nga gitugotan niya nga kini mahimong pasikaranan alang sa diborsiyo. (Alang sa paghisgot kon unsa ang nalangkit sa pakighilawas, tan-awa ang Kapitulo 9, parapo 7, diin kini gipatin-aw.) Gihatagag katungod ni Jehova ang inosenteng kapikas sa pagdesisyon kon magpabilin ba siya sa kapikas nga nakasala o makigdiborsiyo. (Mateo 19:9) Busa kon ang inosenteng kapikas modesisyon nga makigdiborsiyo, wala dumti ni Jehova ang maong pakigdiborsiyo. Apan sa samang higayon, ang Kristohanong kongregasyon wala magdasig kang bisan kinsa nga makigdiborsiyo. Sa pagkatinuod, may mga kahimtang nga makadasig sa inosenteng kapikas nga makig-ipon ra sa sad-ang kapikas, ilabina kon siya tinuod nga mahinulsolon. Hinuon, kadtong may Kasulatanhong pasikaranan sa pagpakigdiborsiyo ang angayng modesisyon ug modawat sa bisan unsang sangpotanan niana.—Galacia 6:5.
Sa talagsaon kaayong mga kahimtang, ang pipila ka Kristohanon midesisyon sa pagbulag o pagdiborsiyo sa iyang kapikas bisag wala makahimog pakighilawas. Sa maong kaso, ang Bibliya nagbaod nga ang mibulag ‘magpabiling dili-minyo o makig-uli ba hinuon.’ (1 Corinto 7:11) Ang maong Kristohanon dili libreng makapangitag pangasaw-onon o pamanhonon. (Mateo 5:32) Matikdi dinhi ang pipila ka talagsaon kaayong mga kahimtang nga giisip sa uban nga pasikaranan sa panagbulag.
Tinuyo nga dili pagsustento sa pamilya. Ang usa ka pamilya tingali nag-ilaid sa kakabos kay wala sila sustentohi sa bana, bisan pag makahimo siya. Ang Bibliya nag-ingon: “Kon adunay si bisan kinsa nga wala magtagana alang sa . . . mga sakop sa iyang panimalay, siya naglimod sa pagtuo ug mas daotan pa kay sa tawong walay pagtuo.” (1 Timoteo 5:8) Kon ang bana dili magbag-o, makahukom ang asawa nga legal nga makigbulag aron mapanalipdan ang iyang kaayohan ug sa iyang mga anak. Hinuon, angay gayong susihon pag-ayo sa mga ansiyano ang akusasyon nga ang usa ka Kristohanon midumili sa pagsustento sa iyang pamilya. Ang bana ikapalagpot kon dili siya mosustento sa iyang pamilya.
Grabeng pisikal nga pagdagmal. Magmapintason tingali kaayo ang usa ka abusadong kapikas nga mahimong mameligro na ang panglawas ug bisan ang kinabuhi sa iyang kapikas. Kon Kristohanon ang abusadong kapikas, angayng susihon sa mga ansiyano sa kongregasyon ang mga akusasyon. Ang mga pagsinta sa kasuko ug mapintas nga panggawi maoy pasikaranan sa pagpalagpot.—Galacia 5:19-21.
Grabeng kapeligrohan sa matuod nga pagsimba. Tingali maningkamot gayod ang usa ka kapikas nga mapugngan ang matuod nga pagsimba sa iyang kapikas o pugson siya aron makalapas sa mga sugo sa Diyos. Sa maong kaso, ang nameligrong kapikas makadesisyon kon ang bugtong paagi ba sa ‘pagsugot sa Diyos ingong magmamando inay ang mga tawo’ mao ang legal nga pagpakigbulag.—Buhat 5:29.
Sa atong nahisgotan nga talagsaon kaayong mga kahimtang, walay bisan kinsa nga angayng mokombinsir sa inosenteng kapikas sa pagpakigbulag o pagpabilin sa iyang kapikas. Bisan tuod ang mga higala nga hamtong sa espirituwal ug ang mga ansiyano mahimong motabang ug motambag pinasukad sa Bibliya, sila wala mahibalo sa tanang detalye kon unsay tinuod nga nahitabo sa magtiayon. Si Jehova ray nahibalo. Hinuon, ang Kristohanong kapikas dili makapasidungog sa Diyos o sa kahikayan sa kaminyoon kon iyang padak-on pag-ayo ang mga problema sa panimalay aron makabulag lang siya sa iyang kapikas. Si Jehova nahibalo sa bisan unsang daotang laraw luyo sa panagbulag, bisag unsaon pa kana pagtago. Sa pagkatinuod “ang tanang butang hubo ug binuksan sa mga mata niya nga kaniya manubag kita.” (Hebreohanon 4:13) Apan kon magpadayon ang peligroso kaayong kahimtang, walay usa nga angayng manaway sa usa ka Kristohanon nga modesisyon sa pagpakigbulag ingong kataposang solusyon. Sa kaulahian, “kitang tanan mobarog atubangan sa lingkoranan-sa-paghukom sa Diyos.”—Roma 14:10-12.