Tabang sa Paghimo sa Pamilyahanong Kinabuhi nga Makapahimuot sa Diyos

 1. Nganong ang mga Saksi ni Jehova sa katibuk-an nagtagamtam ug malipayon nga pamilyahanong kinabuhi?

ILADO ang mga Saksi ni Jehova sa pagtagamtam ug malipayon nga pamilyahanong kinabuhi. Si Propesor Bryan Wilson sa Oxford University misulat: “Mohatag ang mga Saksi ug nagkadaiyang tambag . . . bahin sa kaminyoon, sa mga isyu bahin sa moralidad, sa pagmatutog mga anak, ug sa ubang praktikal nga mga butang. [Sila] adunay daghang kasaligang tambag nga gisuportahan sa Balaang Kasulatan ug kana nahimong bahin sa kahugpongan sa mga prinsipyo sa kinabuhi.” Sa walay duhaduha daghan kag nakat-onan sa personal gikan sa Pulong sa Diyos bahin sa kon unsaon pagtagamtam ug malipayon nga pamilyahanong kinabuhi.

 2. (a) Unsay imong napanid-an bahin sa mga pamilya sa kalibotan karon? (b) Unsang mga basahona sa Bibliya ang atong susihon alang sa giya bahin sa pamilyahanong kinabuhi?

² Samtang nagsingabot ang adlaw ni Jehova, ang mga pamilya ilabinang giatake ni Satanas. Busa, nawad-ag pagsalig ang daghang tawo sa mga sakop sa ilang pamilya mismo, sama gayod sa panahon ni Miqueas. Siya misulat: “Ayaw ibutang ang inyong pagtuo sa inyong isigkatawo. . . . Bantayi ang pultahan sa imong baba gikan kaniya nga nagpauraray sa imong sabakan. Kay ang anak nga lalaki magatamay sa amahan; ang anak nga babaye mosukol sa iyang inahan; ang umagad nga babaye batok sa iyang ugangang babaye; ang mga kaaway sa usa ka tawo mao ang mga tawo sa iyang panimalay.” (Miqueas 7:5, 6) Nagkinabuhi ka sa usa ka kalibotan diin nadaot ang kahikayan sa pamilya, apan ikaw nanlimbasog pag-ayo nga dili maimpluwensiyahan sa pagkadaot sa pamilya. Busa, ang inyong pamilyahanong kinabuhi nahimong mas maayo, mas kahimut-anan sa Diyos. Lagmit gipadapat nimo ang mga teksto sama sa Deuteronomio 6:5-9; Efeso 5:22–6:4; ug Colosas 3:18-21. Apan, nakahunahuna ka ba nga ang mga basahon sa 12 ka manalagna maoy tuboran sa tambag bahin sa malipayon nga pamilyahanong kinabuhi? Niining kapituloha, atong hisgotan ang pipila ka pananglitang tambag sa maong mga basahon. Apan dili lang kanang espesipiko nga mga punto sa tambag ang hisgotan. Sa maong mga pananglitan, tinguhaa nga masabtan ang pangunang paagi nga imong magamit aron makat-onan ang ubang mga pagtulon-an gikan nianang mga basahona. Gihisgotan sa kataposan niining kapituloha ang pipila ka teksto nga magbansay kanimo sa pagkakat-on ug mga pagtulon-an gikan nianang 12 ka basahon.

3, 4. (a) Sa unsang paagi gipaningkamotan sa daghang tawo karon ang pagsulbad sa ilang mga suliran sa kaminyoon? (b) Unsang salawayong tinamdan bahin sa kaminyoon ang naglungtad sa panahon ni Malaquias?

³ Ang usa ka butang nga angay kitang unang maikag mao ang bugkos sa bana ug asawa. Karong bag-o pa lamang nga giisip sa kadaghanang tawo nga ang pagdiborsiyo maoy sayon nga kasulbaran sa mga suliran sa kaminyoon. Dili sayon ang pagkuhag diborsiyo; niadtong ika-19ng siglo sa Inglaterra, ang pagkuhag diborsiyo nagkinahanglan ug desisyon sa Parliamento. Lagmit gipanalipdan sa maong kontrang panghunahuna ang mga pamilya aron kana dili mabungkag. Hinuon, lahi na ang kahimtang karon. Ang Encyclopædia Britannica nag-ingon: “Nagkadaghan ang mga diborsiyo diha sa daghang kanasoran sukad sa Gubat sa Kalibotan II . . . Nausab pag-ayo ang mga tinamdan bahin sa diborsiyo . . . ang kadaghanan nakiling na sa pagdawat sa diborsiyo.” Ordinaryo na ang diborsiyo bisan sa mga nasod sama sa Korea, diin napulo ka tuig kanhi, ang diborsiyo wala uyoni. Karong adlawa, mibati ang katawhan sa daghang kanasoran nga ang pagdiborsiyo maoy angayng kapilian sa bana ug asawa diha sa may-problemang kaminyoon.

⁴ Ang pagdiborsiyo kaylap taliwala sa mga Hudiyo sa panahon ni Malaquias sa ikalimang siglo W.K.P. Sila giingnan ni Malaquias: “Si Jehova nagpamatuod tali kanimo ug sa asawa sa imong pagkabatan-on, nga imong giluiban.” Tungod sa mga pagluib sa mga bana, ang halaran ni Jehova natabonan sa mga luha sa giluiban nga mga asawa, “uban ang paghilak ug pagpanghupaw.” Ug gikonsentir sa hiwi nga mga saserdote ang maong kapintasan!—Malaquias 2:13, 14.

 5. (a) Unsay pag-isip ni Jehova sa pagdiborsiyo? (b) Nganong seryoso kaayo ang pagluib sa kapikas sa kaminyoon sa usa?

⁵ Unsay pag-isip ni Jehova sa salawayong tinamdan sa kaminyoon sa panahon ni Malaquias? “‘Iyang gidumtan ang pagdiborsiyo,’ miingon si Jehova nga Diyos sa Israel,” misulat si Malaquias. Siya nagpamatuod usab nga si Jehova “dili mausab.” (Malaquias 2:16; 3:6) Nakuha mo ba ang punto? Sa unang panahon, ang Diyos misupak sa pagdiborsiyo. (Genesis 2:18, 24) Iyang gisupak usab kana sa panahon ni Malaquias. Ug siya supak gihapon niana karon. Ang pipila ka tawo mahimong modesisyon sa pagbiya sa kapikas sa kaminyoon tungod lang kay sila wala magmatagbawon sa ilang kapikas. Bisag nagmaluibon ang ilang kasingkasing, si Jehova nagasusi niana. (Jeremias 17:9, 10) Nahibalo siya sa panglimbong o sa daotang laraw nga nagpahiping hinungdan sa pagdiborsiyo, bisag unsay ipangatarongan sa usa bahin niana. Oo, “ang tanang butang hubo ug binuksan sa mga mata niya nga kaniya manubag kita.”—Hebreohanon 4:13.

 6. (a) Sa unsang paagi makatabang kanimo ang panghunahuna ni Jehova bahin sa pagdiborsiyo? (b) Unsa ang pangunang punto sa tambag ni Jesus bahin sa diborsiyo?

⁶ Ang imong kaminyoon wala pa tingali mag-atubang ug kaso sa diborsiyo, apan maayo nga hinumdoman ang panghunahuna ni Jehova. Walay tawo nga hingpit, mao nga atong madahom ang mga suliran ug panagbangi sa kaminyoon. Bisan pa niana, isipon mo ba nga ang pagdiborsiyo maoy kapilian, nga sayon nga kasulbaran? Sa mainit nga panaglalis, mohisgot ka ba sa posibilidad nga kamo magdiborsiyo? Ang daghan mohisgot niana, apan ang panghunahuna sa Diyos bahin sa bugkos sa kaminyoon nagpadayag nga ang katawhan kinahanglang maningkamot gayod sa pagpalampos sa ilang kaminyoon. Tinuod nga si Jesu-Kristo miingon nga adunay usa ka angayng hinungdan sa pagdiborsiyo—ang pagpakighilawas, nga mao ang tanang matang sa seksuwal nga relasyon sa gawas sa kaminyoon. Apan unsa ang pangunang punto sa tambag ni Jesus? Iyang giingnan ang mga mamiminaw: “Kon unsay gihiusa pagyugo sa Diyos ayaw ipabulag ni bisan kinsang tawo.” Oo, gituboy ni Jesus ang dili-mausab nga sukdanan ni Jehova, nga gihisgotan ni Malaquias mga 450 ka tuig nga mas sayo.—Mateo 19:3-9.

 7. Nahiuyon sa tambag nga anaa sa basahon ni Malaquias, sa unsang paagi padayong magmalig-on ang bugkos sa kaminyoon?

⁷ Nan, sa unsang paagi padayong magmalig-on ang bugkos sa Kristohanong mga magtiayon? Mihatag si Malaquias niini nga solusyon: “Magbantay kamo labot sa inyong espiritu, ug dili kamo magmaluibon.” (Malaquias 2:16) Kana nagkahulogan nga bantayan ang kusog nga kiling sa atong kahiladman. Kon kita ‘nagabantay sa atong espiritu,’ likayan nato ang mga tentasyon sa paghatag ug sobrang pagtagad kang bisan kinsa nga dili nato kapikas. (Mateo 5:28) Pananglitan, komosta man kon kita sa kahiladman moangay nga pakitaag interes o dayegon sa usa sa kaatbang nga sekso? Kana nagpasabot nga atong giluagan ang pagkamabinantayon bahin sa atong espiritu. Busa, ang usa ka hinungdanong pagtulon-an gikan sa 12 ka manalagna nga makatabang sa pagpalig-on sa bugkos sa atong kaminyoon mao ang pagtagad sa ‘atong espiritu.’

8, 9. Nganong ang kasaysayan ni Oseas ug Gomer gilakip sa Bibliya?

⁸ Sa walay duhaduha determinado ka nga mahuptang lig-on kanunay ang bugkos sa inyong kaminyoon. Apan dili ka bug-os makalikay sa mga suliran sa panagtiayon. Sa unsang paagi molampos ka sa pagsagubang sa motunghang suliran, ilabina kon mibati ka nga ang imong kapikas mao ang labaw nga sad-an? Hinumdomi ang gihisgotan ug mas sayo niining libroha, sa Kapitulo 2 ug 4, bahin kang Oseas. Ang iyang asawa, si Gomer, nahimong “asawa nga makihilawason” ug ‘misunod sa mga nahigugma pag-ayo kaniya.’ Sa ulahi siya gibiyaan, nga nahimong timawa ug naulipon. Si Gomer gitubos ni Oseas gikan sa lalaki nga iyang gipuyopuyo, ug si Oseas giagda sa paghigugma kaniya. Ngano? Aron sa paghulagway sa tin-aw kon unsay nahitabo tali kang Jehova ug sa Israel. Si Jehova mao ang “bana nga tag-iya,” ug ang iyang katawhan nahiusa kaniya ingong usa ka asawa.—Oseas 1:2-9; 2:5-7; 3:1-5; Jeremias 3:14; Isaias 62:4, 5.

⁹ Sa karaang mga panahon, gipasakitan sa mga Israelinhon ang pagbati ni Jehova tungod sa pagsunod sa ubang mga diyos. (Exodo 32:7-10; Maghuhukom 8:33; 10:6; Salmo 78:40, 41; Isaias 63:10) Ang amihanang napulo-ka-tribo nga gingharian nahimong grabe ka salawayon tungod sa pagsimbag baka. (1 Hari 12:28-30) Dugang pa, ang mga Israelinhon wala mosalig sa ilang Bana nga Tag-iya, si Jehova, kondili sila misalig hinuon sa politikanhong mga hinigugma. Sa usa ka panahon, samag di-mapugngan nga nangulag nga sebra, sila misunod sa Asirya. (Oseas 8:9) Unsay imong bation kon ingon niana ang imong kapikas?

10, 11. Sa unsang paagi masundog nimo si Jehova kon ikaw nagsagubang ug kahimtang sa kaminyoon diin ang imong kapikas daw mao ang sad-an?

¹⁰ Sa panahon ni Oseas, milabay na ang kapig 700 ka tuig sukad sa pagpakigsaad sa mga Israelinhon kang Jehova. Bisan pa niadto, ang Diyos andam mopasaylo kanila, basta sila mobalik kaniya. Gihunahuna nga si Oseas misugod sa pagpanagna sa wala pay 803 W.K.P., busa ang pag-antos ni Jehova nagpadayon sulod ug mga 60 pa ka tuig alang sa Israel ug duolag 200 ka tuig alang sa Juda! Nga gigamit ang kahimtang sa pamilya ni Oseas ingong usa ka ilustrasyon, giawhag gihapon ni Jehova ang iyang katawhang may pakigsaad kaniya nga maghinulsol. Siya may angayang mga hinungdan aron taposon ang iyang kaminyoon uban sa Israel, apan siya nagpadayon sa pagpadalag mga manalagna aron tabangan ang iyang masambingayong asawa sa pagbalik kaniya, bisan pag siya may gisakripisyo.—Oseas 14:1, 2; Amos 2:11.

¹¹ Kon nagsagubang ka ug kahimtang sa kaminyoon diin ang imong kapikas daw mao ang sad-an, ang imong reaksiyon ba sama sa kang Jehova? Ikaw ba ang manguna sa pagpasig-uli sa inyong kaminyoon ngadto sa kanhing kahimtang niini? (Colosas 3:12, 13) Ang pagpaubos gikinahanglan aron mahimo kana. Pagkatalagsaong panig-ingnan ang gipakita ni Jehova diha sa iyang mga pagpakiglabot sa mga Israelinhon! (Salmo 18:35; 113:5-8) Ang Diyos ‘nakigsulti sa kasingkasing sa mga Israelinhon,’ nga mihangyo pa kanila. Ingong dili-hingpit nga mga tawo, dili ba kita adunay mas dakong hinungdan nga makigsulti sa kasingkasing sa atong kapikas, nga maningkamot sa pagsulbad sa mga suliran ug pagkalimot sa mga kasaypanan? Makahuloganon nga ang pagpaningkamot ni Jehova may pipila ka resulta. Ang usa ka nahibilin sa nasod misanong samtang sila didto sa kamingawan sa Babilonya ingong mga destiyero, ug sa ulahi sila namalik ngadto sa ilang yutang-natawhan, nga nagngalan kang Jehova nga “Akong bana.”—Oseas 2:14-16.a

12. Sa unsang paagi ang imong pagpalandong sa paagi sa pagdumala ni Jehova sa iyang masambingayong asawa makatabang sa imong kaminyoon?

¹² Kon motungha ang seryosong suliran, ang imong tim-os nga paningkamot sa pagpasig-uli sa imong relasyon uban sa imong kapikas lagmit magmalamposon. Ang Diyos andam ganing magpasaylo sa seryosong sala sa espirituwal nga pagpakighilawas sa iyang masambingayong kapikas. Ang kadaghanang suliran sa kaminyoon taliwala sa matuod nga mga Kristohanon dili ingon ka grabe. Ang daghang suliran magsugod sa mapasipad-anon o hait nga mga pulong. Busa kon nasilo ka sa hait nga mga pulong sa imong kapikas, tagda kon unsay nasinati ni Oseas ug ni Jehova mismo. (Proverbio 12:18) Dili ba kana makatabang kanimo sa pagpasaylo?

13. Unsang pagtulon-an ang atong makat-onan gikan sa kamatuoran nga giobligar ni Jehova nga maghinulsol ang iyang masukihong katawhan?

¹³ Adunay laing bahin ang maong kasaysayan. Dili ba ang Diyos andam magpasig-uli sa relasyon uban sa iyang katawhan samtang nagpakighilawas pa sila? Giingnan sa Diyos si Oseas bahin sa mananapawong nasod: “Kinahanglan nga kuhaon niya ang iyang pakighilawas gikan sa iyang atubangan ug ang iyang mga pagpanapaw gikan sa taliwala sa iyang mga dughan.” (Oseas 2:2) Kinahanglang maghinulsol ang katawhan ug ‘magpatunghag mga bunga nga nahiangay sa paghinulsol.’ (Mateo 3:8) Bahin niini, ipunting ang imong pagtagad nganha sa imong kaugalingong mga kahuyangan inay sa iya sa imong kapikas. Kon nakasala ka sa imong kapikas, nganong dili magtinguha sa pagpasig-uli sa relasyon pinaagi sa sinserong pagpangayog pasaylo ug pag-usob sa imong panggawi? Ikaw mahimong gantihan ug kapasayloan.

14, 15. (a) Nganong angay nimong hunahunaon nga ugdang ang responsabilidad sa pagtudlo sa imong mga anak tungod sa Malaquias 4:1? (b) Sa unsang paagi makatabang ka sa imong mga anak sa pagkaila kang Jehova?

¹⁴ Mahitungod sa pamilyahanong kinabuhi, mas daghan ang atong makat-onan gikan sa mga pagpakiglabot ni Jehova sa mga Israelinhon ingon nga gihisgotan sa 12 ka manalagna. Ang maong mga basahon adunay mga sugyot kon unsaon pagtabang sa imong mga anak. Sa walay duhaduha ang pagmatutog mga anak sa pagkakaron dili sayon. Ang mga ginikanan kinahanglang maghunahuna nga ugdang sa ilang responsabilidad. Atong mabasa: “‘Ang adlaw nga moabot molamoy gayod [sa katawhan],’ miingon si Jehova sa mga panon, ‘mao nga walay mahibilin kanila nga gamot o sanga.’” (Malaquias 4:1) Nianang adlawa sa paghusay, ang mga bata (mga sanga) makataronganong pagadumalahon sumala sa pagtulotimbang ni Jehova sa ilang mga ginikanan (mga gamot), nga mao ang adunay tulubagon sa gagmay pa nilang mga anak. (Isaias 37:31) Ang paagi sa pagkinabuhi sa mga ginikanan maoy magtino sa kaugmaon sa ilang mga anak, sa kaayohan o sa kadaotan. (Oseas 13:16) Kon ikaw (ang gamot) walay maayong relasyon uban kang Jehova, unsay mahitabo sa imong mga anak (mga sanga) sa adlaw sa iyang mabangis nga kasuko? (Sofonias 1:14-18; Efeso 6:4; Filipos 2:12) Sa laing bahin, ang matinumanon nimong mga paningkamot nga makadawat sa pag-uyon sa Diyos makahatag ug kaayohan sa imong mga anak.—1 Corinto 7:14.

¹⁵ Human sa pagkutlo sa tagna ni Joel bahin sa panginahanglan sa pagtawag sa ngalan ni Jehova, si apostol Pablo misulat: “Unsaon nila pagtawag kaniya kinsa wala sila magbutang ug pagtuo? Unsaon, sa baylo, pagbutang nila ug pagtuo kaniya kinsa wala nila madunggi?” (Roma 10:14-17; Joel 2:32) Si Pablo naghisgot bahin sa publikong ministeryo, apan ikapadapat nimo ang prinsipyo nganha sa pagtudlo sa imong mga anak. Unsaon nila pagbutang ug pagtuo kang Jehova kon wala sila makadungog bahin kaniya? Gigugol mo ba ang igong panahon sa adlaw-adlaw sa pagtudlo sa imong mga anak kon unsa ka maayo ni Jehova, sa pagtabang kanila nga maugmad ang lalom nga gugma alang kaniya ug sa iyang giya? Lagmit gayod nga ang mga bata magmauswagon sa espirituwal kon sila kanunayng makadungog bahin kang Jehova sulod sa panimalay.—Deuteronomio 6:7-9.

16. Nahiuyon sa Miqueas 6:3-5, sa unsang paagi makasundog ka kang Jehova sa dihang magdisiplina sa imong mga anak?

¹⁶ Sa dihang ang mga anak bata pa, sayon silang dad-on sa Kristohanong mga tigom. Apan samtang magkadagko na sila, makaugmad silag kaugalingong panghunahuna. Unsaon nimo pagdumala ang imong mga anak kon sila magpadayag usahay ug rebelyosong mga kinaiya? Makakat-on ka gikan sa 12 ka manalagna, nga matikdan kon giunsa pagdumala ni Jehova ang Israel ug Juda. (Zacarias 7:11, 12) Pananglitan, samtang magbasa ka sa Miqueas 6:3-5, tagda ang pagbati nga gipadayag niini. Ang mga Israelinhon sad-an; apan ang Diyos nagtawag kanilang “akong katawhan.” Siya mihangyo: “Oh akong katawhan, hinumdomi, palihog.” Imbes mapintasong mag-akusar kanila, gisulayan niya ang pagtandog sa ilang mga kasingkasing. Makasundog ka ba kang Jehova bisan sa dihang ikaw magdisiplina sa imong mga anak? Bisan pag sila sad-an tingali, tagda sila ingong bahin sa imong pamilya, nga dili sila pakaulawan. Imbes hukman sila, himoa ang mga pangaliyupo. Suknaa sila aron sila mopahayag. Paningkamoti ang pagtandog sa ilang kasingkasing aron ilang ipahayag ang tinuod nilang gibati.—Proverbio 20:5.

17, 18. (a) Unsay angayng magtukmod kanimo sa pagdisiplina sa imong mga anak? (b) Sa unsang paagi padayon nimong makuptan ang “mga pisi sa gugma” uban sa imong mga anak?

¹⁷ Nganong disiplinahon mo man ang imong mga anak? Ang pipila ka ginikanan magdisiplina kanila tungod kay dili nila gustong madaot ang dungog sa pamilya. Gipadayag ni Jehova ang motibo sa iyang pagdisiplina, nga nagpahayag: “Ako nagtudlo kang Epraim sa paglakaw, nagsapnay kanila sa akong mga bukton . . . Pinaagi sa mga pisi sa yutan-ong tawo ako nagbutad kanila, pinaagi sa mga pisi sa gugma.” (Oseas 11:3, 4) Niining higayona, gipanig-ingon ni Oseas ang relasyon tali ni Jehova ug Israel ngadto sa amahan ug anak. Mahanduraw mo ba ang usa ka mahigugmaong ginikanan, nga nag-agak sa anak pinaagig mga pisi diha sa kamot, nga naningkamot sa pagtabang sa bata nga morag matumba sa paglakaw? Ang mga pisi mao ang magsuportar kon matumba ang bata, usa ka giya sa dihang siya motipas.—Jeremias 31:1-3.

¹⁸ Sundogon mo ba ang gugma sa Diyos alang sa mga Israelinhon? Sila nagbalikbalik sa pagtalikod kaniya, apan wala dayon niya buhii ang mga pisi sa gugma. Ang mga batan-on makiling usahay sa pagtipas ug mapandol tungod sa ginagmayng mga butang, apan sulayi ang padayong pagkupot sa mga bugkos sa gugma tali kanimo ug kanila. Hinumdomi nga si Jehova dili mapihigon nga midapig sa iyang katawhan ug dili kay wala na niya tagda ang daotan nilang buhat. Giatubang niyang deretso ang suliran, nga mahigugmaong nagdisiplina kanila, ug mihatag ug panahon aron tabangan sila. Kon makamatikod ka nga ang imong anak lalaki o babaye daw mibulag na sa dalan sa kamatuoran, hatagi kanag pagtagad. Sulayi ang pag-agak kaniyag balik sa kamatuoran, nga samag pinaagi sa nagagiyang mga pisi, nga maghatag ug mahigugmaong tabang niining lisod nga yugto. Gahinig panahon ang imong mga anak nga may problema. Hinungdanon gayod kaayo nga mogugol kag panahon uban sa imong mga anak!

19. Nganong dili ka angayng mawad-ag paglaom kon bahin sa imong mga anak?

¹⁹ Napanan-aw ni Oseas nga ang usa ka nahibilin sa mga Israelinhon modawat sa disiplina: “Ang mga anak sa Israel mobalik ug mangita gayod kang Jehova nga ilang Diyos, ug kang David nga ilang hari; ug sila mangadto nga magakurog kang Jehova ug sa iyang pagkamaayo sa kaulahiang bahin sa mga adlaw.” (Oseas 3:5) Oo, ang pagdisiplina sa usa ka nahibilin sa iyang katawhan nahimong epektibo. Magmalaomon nga kana magmaepektibo usab sa imong mga anak. Sulayi pagpangita ang maayo nilang mga hiyas. Magmaluloton sa dihang ikaw makigsulti kanila ug magmalig-on usab sa pagsunod sa mga prinsipyo sa Bibliya. Bisan pag ang usa ka masukihong anak dili dayon mosanong karon, posible gihapon nga siya mahibalik sa maayong panimuot sa umaabot nga panahon.

20. Unsang pangutana bahin sa mga pakig-uban ang makita sa mga batan-on nga gitubag sa mga basahon sa 12 ka manalagna?

²⁰ Unsay makat-onan ninyong mga batan-on gikan sa 12 ka manalagna? Usa sa labing kinutlong mga teksto diha sa imong pagpakighisgot uban sa imong mga ginikanan mao tingali ang 1 Corinto 15:33 bahin sa paglikay sa daotang mga panagkauban. ‘Apan daotan ba gayod ang pagpakighigala niadtong wala magsimba kang Jehova?’ ang pipila kaninyo basin mahibulong. Buweno, makaplagan nimo ang tubag niana niining 12 ka basahon.

21-23. (a) Unsay makat-onan sa mga batan-on gikan sa gibuhat sa mga Edomhanon? (b) Kinsa ba gayod ang imong mga higala?

²¹ Samtang ang mga basahon sa 12 ka manalagna gipunting ilabina sa katawhan sa Diyos, ang basahon ni Abdias gipunting sa mga Edomhanon, kinsa gitawag sa mga Israelinhon ug mga igsoon.b (Deuteronomio 2:4) Lahi sa kadaghanan sa ubang mga basahon sa 12 ka manalagna, migamit si Abdias sa pronombreng ikaw sa pagtumong sa mga Edomhanon. Palandonga karon ang mga Edomhanon. Mga 607 W.K.P. kadto sa dihang ang Jerusalem giatake. Bisag ang mga Edomhanon kadugo ni Jacob, sila nakig-anib sa mga Babilonyanhon! “Himoang dayag! Himoang dayag!” mao ang pagbiaybiay sa mga Edomhanon. (Salmo 137:7; Abdias 10, 12) Nagplano sila sa pag-ilog sa yuta sa Juda. Nakigsalo pa gani sila sa mga Babilonyanhon, nga sa karaang Tungang Sidlakan mahimong magpasabot nga ang duha ka partido adunay pagpakigsaad.

²² Matikdi kon unsay gitagna ni Abdias bahin sa mga Edomhanon: “Ang tanang tawo [ang mga Babilonyanhon] nga nakigsaad kanimo naglimbong kanimo. Ang mga tawo nga diha sa pakigdait uban kanimo nakadaog batok kanimo. Kadtong mga nagkaon uban kanimo magbutang ug lit-ag ilalom kanimo ingong usa ka tawo nga walay katakos sa pag-ila.” (Abdias 7) Unsay tinuod nga nahitabo sa mga Edomhanon, kinsa nagbiya sa ilang igsoon, si Jacob, ug mipalabi sa mga Babilonyanhon ingong mga kauban? Sa kadugayan, ang mga Babilonyanhon ubos ni Nabonido naglaglag sa mga Edomhanon. Sa panahon ni Malaquias, gihimo sa Diyos ang kabukiran sa Edom nga kamingawan ug ang panulondon sa Edom alang sa mga iro nga ihalas.—Malaquias 1:3.

²³ Karon hunahunaa ang giingon nimong mga higala nga dili magsisimba ni Jehova. Wala ba nimo mapanid-i nga ‘ang mga batang lalaki [o mga batang babaye] nga nakigsaad,’ o may bugkos sa panaghigala, kasagarang maglimbong sa usag usa ug “magbutang ug lit-ag ilalom” sa ilang giingong mga higala? Kon mabutyag ang panglimbong, unsay ilang isulti? Tingali isipon nila ang mga higalang ilang gilimbongan ingong daling matonto, kulang ug panabot mao nga sila dili makasabot sa mga panglingla sa lain. Sama gayod kana sa pagtagad sa mga Babilonyanhon sa ilang mga higala, ang mga Edomhanon! Gibati mo ba nga ang maong “mga higala” tinuod nga may pagtagad kanimo sa dihang ikaw may mga suliran? (Abdias 13-16) Sa laing bahin, hunahunaa si Jehova nga Diyos ug ang iyang katawhan karon. Si Jehova anaa kanunay aron motabang kanimo. Suportahan ka niya latas sa lisod nga mga yugto. Ang iyang katawhan usab maoy ‘tinuod nga mga higala nga mahigugma sa tanang panahon,’ samag mga tawong matinumanon nga “natawo alang sa panahon sa kasakit.”—Proverbio 17:17.

24, 25. Unsa ba gayod ang labing hinungdanon sa atong kinabuhi?

²⁴ Oo, ang pamilyahanong mga relasyon hinungdanon ug angayng lig-onon. Makakat-on kitag daghang pagtulon-an bahin niana gikan sa 12 ka manalagna. Mahimo nimong susihon ang maong mga basahon ug ipadapat ang paagi nga atong gigamit niining basahona. Sa imong pagsusi niana ikaw makakat-on ug mas daghang pagtulon-an bahin sa pagpauswag sa inyong pamilyahanong kinabuhi. Bisan pa niana, ang pagtagamtam ug malipayon nga pamilyahanong kinabuhi mao ba ang labing hinungdanon alang sa mga magsisimba sa Diyos karon?

²⁵ Makapaikag kanato nga kon bahin sa pag-abot sa adlaw ni Jehova, si Joel mitagna: “Tigoma ang katawhan. Balaana ang usa ka kongregasyon. . . . Pagulaa ang pamanhonon gikan sa iyang sulod nga lawak, ug ang pangasaw-onon gikan sa iyang lawak sa kasal.” (Joel 2:15, 16) Ang tanan sa sulod sa panimalay kinahanglang magtigom alang sa pagsimba kang Jehova. Bisan ang mga bag-ong kinasal, nga natural nga malinga sa usag usa, ilakip usab! Walay butang nga mas hinungdanon kay sa atong pagpakigtigom alang sa Diyos. Tungod kay ang adlaw ni Jehova tuling nagsingabot, ang maayong relasyon uban kaniya mao gayod ang labing hinungdanon sa atong kinabuhi. Sa kataposang seksiyon niining libroha, atong hisgotan kon unsay angay natong malipayong buhaton karon.