PINUGOS NGA TRABAHO
Ang “pinugos nga trabaho” (Heb., mas) dayag nga komon kaayo sa kapanahonan sa Bibliya, nga ang nabihag nga mga tawo sagad gihimong mga ulipon. (Deu 20:11; Jos 16:10; 17:13; Est 10:1; Isa 31:8; Lam 1:1) Ingong mga ulipon nga nailalom sa pinugos nga trabaho, ang mga Israelinhon, ubos sa direktang pagdumala sa Ehiptohanong mga pangulo nga nagdaogdaog kanila, nagtukod sa tipiganang mga dapit sa Pitom ug Raamses. (Ex 1:11-14) Dayon, sa dihang nakasulod sa Yutang Saad, inay nga mosunod sa sugo ni Jehova nga abogon ang tanang Canaanhong mga pumoluyo sa yuta ug itugyan sila sa kalaglagan, ang mga Israelinhon nagpugos kanila sa pagbuhat sa malisod nga trabaho ingong mga ulipon. Kini nakahatag ug daotang epekto nga nagdaldal sa Israel ngadto sa pagsimba sa bakak nga mga diyos. (Jos 16:10; Huk 1:28; 2:3, 11, 12) Si Haring Solomon nagpadayon sa pagkuha sa mga kaliwat niini nga mga Canaanhon, nga mao, gikan sa mga Amorihanon, Hitihanon, Perizihanon, Hivihanon, ug Jebusihanon, alang sa pinugos nga trabaho ingong mga ulipon.—1Ha 9:20, 21.
Usahay, ang Israelinhong mga mamumuo girekluta aron mahuman ang usa ka dinaliang buluhaton o aron matapos ang usa ka espesyal nga proyekto nga dili gayod mahimong langanon. Sumala sa mga pulong sa iyang amahan nga si Jacob sa dihang hapit na kining mamatay, si Isacar mailalom niining matanga sa pinugos nga trabaho ingong usa ka tribo. (Gen 49:15) Si Solomon nagrekluta ug 30,000 ka lalaki sa Israel alang sa iyang mga buluhaton sa pagtukod sa templo. Bisan pa niana, kini sila wala himoa nga mga ulipon, kay sila nagrelibohay, nga 10,000 ka lalaki sulod sa usa ka bulan didto sa Lebanon ug sa ingon makagugol ug duha ka bulan diha sa ilang balay ug usa ka bulan sa buluhaton. Apan mopatim-aw nga gikayugtan pag-ayo kining pagrekluta sa mga Israelinhon alang sa pinugos nga trabaho. Sa dihang si Rehoboam wala mouyon sa pagpagaan sa mabug-at nga yugo nga gipas-an sa Israel ubos sa pagmando ni Solomon ug human niadto nagpadala kang Adoram (Hadoram, Adoniram) ngadto kanila, ang mga Israelinhon nagbato kang Adoram, nga lagmit niadtong panahona tigulang na, sanglit sa panahon ni David siya nag-alagad na ingong magtatan-aw niadtong girekluta alang sa pinugos nga trabaho.—2Sa 20:24; 1Ha 4:6; 5:13, 14; 12:14, 18; 2Cr 10:18.
Ang pagkatapolan dali rang magpailalom sa usa ka Israelinhon sa pagkautangan ug sa ngadtongadto magpugos kaniya sa pagbaligya sa iyang panulondon ug sa iyang kaugalingon usab ingong ulipon. Busa nagaingon ang proverbio: “Ang taspokan nga kamot mahiagom sa pinugos nga trabaho.”—Pr 12:24.
Tan-awa ang PINUGOS NGA PAG-ALAGAD.