PEDRO, MGA SULAT NI
Duha ka inspiradong mga sulat sa Kristohanon Gregong Kasulatan nga gitagik ni apostol Pedro, kinsa nagpaila sa iyang kaugalingon ingong ang magsusulat diha sa pangbukas nga mga pulong sa matag sulat. (1Pe 1:1; 2Pe 1:1; itandi ang 2Pe 3:1.) Ang dugang ebidensiya sulod sa basahon mismo nagpunting gayod kang Pedro ingong ang magsusulat. Iyang gihisgotan ang iyang kaugalingon ingong usa ka saksing-nakakita sa pagkausab sa dagway ni Jesu-Kristo, usa ka pribilehiyo nga nasinatian lamang ni Pedro, Santiago, ug Juan. (2Pe 1:16-18; Mat 17:1-9) Ug, ingon sa dayag nga makita sa Juan 21:18, 19, si Pedro lamang ang makaingon: “Ang paghiklin sa akong tabernakulo hapit na, sumala sa gipaila usab kanako sa atong Ginoong Jesu-Kristo.” (2Pe 1:14) Ang kalainan sa estilo tali sa duha ka sulat lagmit maoy tungod kay si Pedro migamit kang Silvano (Silas) sa pagsulat sa unang sulat apan dayag nga wala na mogamit kaniya sa dihang gisulat ang iyang ikaduhang sulat. (1Pe 5:12) Ang duha maoy mga sulat alang sa tanan, dayag nga gitumong sa Hudiyo ug dili-Hudiyo nga mga Kristohanon. Ang unang sulat espesipikong gipadala ngadto kanilang didto sa Ponto, Galacia, Capadocia, Asia, ug Bitinia—mga rehiyon sa Asia Minor.—1Pe 1:1; 2:10; 2Pe 1:1; 3:1; itandi ang Buh 2:5, 9, 10.
Ang mga sulat ni Pedro bug-os nga nahiuyon sa ubang mga basahon sa Bibliya sa pagpasiugda sa hustong panggawi ug sa mga ganti niini ug usab sa pagkutlo gikan niini ingong ang may awtoridad nga Pulong sa Diyos. Ang mga pagkutlo gihimo gikan sa Genesis (18:12; 1Pe 3:6), Exodo (19:5, 6; 1Pe 2:9), Levitico (11:44; 1Pe 1:16), Salmo (34:12-16; 118:22; 1Pe 3:10-12; 2:7), Proverbio (11:31 [LXX]; 26:11; 1Pe 4:18; 2Pe 2:22), ug Isaias (8:14; 28:16; 40:6-8; 53:5; 1Pe 2:8; 2:6; 1:24, 25; 2:24). Ang Kasulatanhong mga tagna gipakita nga maoy produkto sa espiritu sa Diyos. (2Pe 1:20, 21; itandi ang 2Ti 3:16.) Ang saad sa Diyos mahitungod sa bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta gisubli. (2Pe 3:13; Isa 65:17; 66:22; Pin 21:1) Ang mga pagkaamgid tali sa 2 Pedro (2:4-18; 3:3) ug Judas (5-13, 17, 18) dayag nga nagpailang ang tinun-an nga si Judas midawat sa ikaduhang sulat ni Pedro ingong inspirado. Takos usab tagdon nga giisip ni Pedro ang mga sulat ni apostol Pablo ingong lakip “sa uban pang mga Kasulatan.”—2Pe 3:15, 16.
Panahon sa Pagsulat. Pinasukad sa diwa sa mga sulat, mopatim-aw nga kini gisulat sa wala pa magsugod ang paglutos nga gipahinabo ni Nero niadtong 64 K.P. Ang kamatuoran nga si Marcos kauban ni Pedro daw magpaila sa panahon sa pagtagik sa unang sulat tali sa 62 ug 64 K.P. (1Pe 5:13) Una pa niini, sa dihang unang nabilanggo si apostol Pablo didto sa Roma (mga 59-61 K.P.), si Marcos atua didto, ug sa dihang si Pablo nabilanggo sa ikaduhang higayon didto sa Roma (mga 65 K.P.), siya mihangyo nga si Timoteo ug Marcos moduyog kaniya. (Col 4:10; 2Ti 4:11) Lagmit nga si Pedro misulat sa iyang ikaduhang sulat wala madugay human sa iyang unang sulat, o sa mga 64 K.P.
Gisulat Gikan sa Babilonya. Sumala sa kaugalingong testimonya ni Pedro, iyang gitagik ang iyang unang sulat samtang didto sa Babilonya. (1Pe 5:13) Lagmit usab nga gikan didto iyang gisulat ang iyang ikaduhang sulat. Ang mabatonang ebidensiya tin-awng nagpakita nga ang “Babilonya” nagtumong sa siyudad diha sa Euprates ug dili sa Roma, ingon sa gipangangkon sa pipila. Kay gitugyanan sa ‘maayong balita ngadto sa mga tinuli,’ madahom nga si Pedro moalagad diha sa sentro sa Judaismo, sama sa Babilonya. (Gal 2:7-9) Dihay dakong gidaghanon sa populasyong Hudiyo sa sulod ug sa palibot sa karaang siyudad sa Babilonya. Ang Encyclopaedia Judaica (Jerusalem, 1971, Tomo 15, lin. 755), sa dihang naghisgot sa pagpatungha sa Babilonyanhong Talmud, naghisgot sa “dagkong mga tunghaan sa Babilonya” bahin sa Judaismo sa Komong Panahon. Sanglit si Pedro misulat nganha “sa temporaryong mga pumoluyo nga nagkatibulaag sa [literal nga] Ponto, Galacia, Capadocia, Asia, ug Bitinia” (1Pe 1:1), makataronganong isipon nga ang tinubdan sa sulat, ang “Babilonya,” mao ang literal nga dapit nga ginganlan sa maong ngalan. Ang Bibliya wala gayod magpaila nga ang Babilonya espesipikong nagtumong sa Roma, ni kini nag-ingon nga si Pedro sukad masukad nakaadto sa Roma.
Ang unang naghisgot nga si Pedro gimartir didto sa Roma mao si Dionysius, ang obispo sa Corinto sa ulahing katunga nga bahin sa ikaduhang siglo. Una pa niini, si Clemente sa Roma, bisan tuod duyog nga naghisgot kang Pablo ug Pedro, nag-ingong ang pagsangyaw ni Pablo sa S ug sa K mapadapat lamang sa maong apostol, nga nagpasabot nga si Pedro wala gayod makaadto sa K. Sanglit daw wala pa magsugod ang mapintas nga paglutos sa kagamhanan sa Roma (ubos ni Nero) batok sa mga Kristohanon, wala gayoy katarongan nga itago ni Pedro ang kailhanan sa Roma pinaagi sa paggamit ug laing ngalan. Sa dihang si Pablo misulat ngadto sa mga taga-Roma, nga espesipikong nagngalan sa iyang mga gipangomosta didto sa Roma, wala niya ilakip si Pedro. Kon si Pedro usa pa ka pangunang magtatan-aw didto, dili gayod unta makataronganon nga siya dili ilakip. Dugang pa, ang ngalan ni Pedro dili makita taliwala niadtong nagpadalag mga pangomosta diha sa mga sulat ni Pablo nga gisulat gikan sa Roma—Efeso, Filipos, Colosas, 2 Timoteo, Filemon, Hebreohanon.
Unang Pedro. Ang mga Kristohanon nga gipadad-an ni apostol Pedro sa iyang unang sulat nakasinatig grabeng mga pagsulay. (1Pe 1:6) Dugang pa, “ang kataposan sa tanang butang” haduol na—dayag nga ang kataposan sa Hudiyohanong sistema sa mga butang nga gitagna ni Jesus. (Itandi ang Mar 13:1-4; 1Te 2:14-16; Heb 9:26.) Busa, kadto maoy usa ka panahon alang kanila nga “magmabinantayon labot sa mga pag-ampo.” (1Pe 4:7; itandi ang Mat 26:40-45.) Gikinahanglan usab nila ang pagdasig aron molahutay nga matinumanon, ang pagdasig nga gitagana mismo sa apostol.
Sublisubling gipahinumdoman ni Pedro ang mga isigka-Kristohanon sa mga panalangin nga ilang napahimuslan. Tungod sa kaluoy sa Diyos, sila gipahimugso pag-usab ngadto sa usa ka buhi nga paglaom, nga naghatag kanilag katarongan sa pagmaya. (1Pe 1:3-9) Sila gipalit na pinaagi sa bililhong dugo ni Kristo. (1Pe 1:18, 19) Pinaagi sa kahikayan sa bawtismo, sila nakadawat ug usa ka maayong tanlag ug padayong makabaton niini pinaagi sa pagkinabuhi nga kaharmonya sa kon unsa ang gisimbolohan sa ilang bawtismo sa tubig. (1Pe 3:21–4:6) Ingong buhing mga bato, sila gitukod diha kang Kristo Jesus aron mahimong usa ka espirituwal nga balay o templo. Sila maoy “usa ka piniling rasa, usa ka harianong pagkasaserdote, usa ka balaang nasod, usa ka katawhan alang sa linaing pagpanag-iya.”—1Pe 2:4-10.
Pinasukad sa nabuhat sa Diyos ug sa iyang Anak alang kanila, ang mga Kristohanon, ingon sa gipakita ni Pedro, adunay katarongan sa paglahutay sa mga kasakitan ug sa paghupot ug maayong panggawi. Sila angayng magdahom ug mga kasakitan, kay “bisan si Kristo namatay sa makausa alang sa tanang panahon maylabot sa mga sala, usa ka matarong nga tawo alang sa mga dili-matarong.” (1Pe 3:17, 18) Ang pagpakig-ambit sa mga kasakitan ni Kristo maoy katarongan na mismo sa pagmaya, kay kini moresulta sa hilabihan nga kalipay inigpadayag sa himaya ni Kristo. Ang pakaulawan tungod sa ngalan ni Kristo maoy pamatuod nga ang usa ka tawo nakabaton sa espiritu sa Diyos. (1Pe 4:12-14) Ang mga pagsulay mismo mosangpot sa pagtuo nga sinulayan, nga gikinahanglan alang sa kaluwasan. (1Pe 1:6-9) Dugang pa, pinaagi sa matinumanong paglahutay, sila padayong makatagamtam sa pag-atiman sa Diyos. Siya magpalig-on ug magpakusgan kanila.—1Pe 5:6-10.
Apan, ingon sa gipasiugda ni Pedro, ang mga Kristohanon kinahanglang dili gayod mag-antos tungod sa pagkahimong mga maglalapas sa balaod. (1Pe 4:15-19) Sila kinahanglang magpakitag sulondang panggawi, nga magpahilom sa walay alamag nga mga sulti batok kanila. (1Pe 2:12, 15, 16) Kini naglangkit sa matag bahin sa kinabuhi sa usa ka Kristohanon—sa iyang relasyon sa awtoridad sa kagamhanan, sa mga agalon, sa mga membro sa pamilya, ug sa Kristohanong mga igsoon. (1Pe 2:13–3:9) Kini nagkinahanglan sa hustong paggamit sa mga sangkap sa pagsulti, nga naghupot ug maayong tanlag (1Pe 3:10-22), ug nagpabiling bulag gikan sa makapahugaw nga mga buhat sa kanasoran. (1Pe 4:1-3) Sa sulod sa kongregasyon, ang mga ansiyano nga nag-alagad ingong mga magbalantay dili magharihari sa mga karnero, apan kinahanglang mobuhat sa ilang buluhaton nga kinabubut-on ug maikagon. Ang batan-ong mga lalaki kinahanglang magpasakop sa tigulang nga mga lalaki. (1Pe 5:1-5) Ang tanang Kristohanon kinahanglang magmaabiabihon, magpalig-onay sa usag usa, magbaton ug mainit nga gugma alang sa usag usa, ug magsul-ob sa ilang kaugalingon sa pagkamapainubsanon sa hunahuna.—1Pe 4:7-11; 5:5.
Ikaduhang Pedro. Ang katuyoan sa ikaduhang sulat ni Pedro mao ang pagtabang sa mga Kristohanon nga matino ang ilang pagkatinawag ug pagkapinili ug malikayan nga mapahisalaag sa mini nga mga magtutudlo ug sa dili-diyosnong mga tawo sa sulod mismo sa kongregasyon. (2Pe 1:10, 11; 3:14-18) Ang mga Kristohanon giagda nga magbaton ug pagtuo, kaligdong, kahibalo, pagpugong-sa-kaugalingon, pagkamainantoson, diyosnong pagkamahinalaron, inigsoong pagbati, ug gugma (2Pe 1:5-11), ug sila gitambagan sa paghatag ug pagtagad sa inspirado nga “matagnaong pulong.” (2Pe 1:16-21) Ang mga pananglitan sa miaging mga pagpahamtang sa mga paghukom ni Jehova batok sa dili-diyosnong mga tawo gihisgotan aron ipakita nga kadtong mibiya sa dalan sa pagkamatarong dili makaikyas sa kapungot sa Diyos. (2Pe 2:1-22) Bisan pa sa lagmit isulti sa mga mabiaybiayon sa “kataposang mga adlaw,” ang pag-abot sa adlaw ni Jehova, usa ka adlaw sa kalaglagan sa dili-diyosnong mga tawo, maoy sama gayod ka tino sa nahitabo sa kalibotan sa adlaw ni Noe. Dugang pa, ang saad sa Diyos nga bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta maoy segurado ug angayng magdasig ug makugihong mga paningkamot aron makaplagang walay lama sa panglantaw sa Diyos.—2Pe 3:1-18.
[Kahon sa panid 874]
MGA PANGUNANG PUNTO SA UNANG PEDRO
Usa ka sulat nga nagdasig sa mga Kristohanon nga magmabinantayon ug molahutay nga matinumanon bisan pa sa mga pagsulay
Gisulat didto sa Babilonya ni apostol Pedro nga naggamit kang Silvano ingong sekretaryo, niadtong mga 62-64 K.P.
Ang mga Kristohanon kinahanglang molihok sa paagi nga takos sa ilang kahibulongang paglaom
Ang “mga pinili” gihatagan ug usa ka buhing paglaom, usa ka dili-madunot nga panulondon sa langit (1:1-5)
Sila adunay pagtuo kang Jesu-Kristo alang sa kaluwasan sa ilang mga kalag—usa ka butang nga ang mga manalagna kanhi ug bisan ang mga manulonda interesado kaayo (1:8-12)
Busa, kinahanglang andamon nila ang ilang mga kaisipan alang sa buluhaton; kinahanglan nilang isalikway ang ilang kanhing mga tinguha, magpakabalaan, ug managgawi nga may diyosnong kahadlok ug inigsoong gugma (1:13-25)
Kinahanglan nilang ugmaron ang pagpangandoy sa ‘gatas sa pulong’ aron motubo ngadto sa kaluwasan (2:1-3)
Sila maoy usa ka espirituwal nga balay, usa ka balaang pagkasaserdote, gitukod diha sa patukoranan ni Kristo; busa sila kinahanglang magtanyag ug espirituwal nga mga halad nga dalawaton sa Diyos (2:4-8)
Ingong usa ka katawhan alang sa linaing pagpanag-iya, sila kaylap nga nagamantala sa mga kahamili sa ilang Diyos ug nagagawi sa paagi nga nagpasidungog kaniya (2:9-12)
Ang mga pagpakiglabot sa mga isigkatawo kinahanglang ipasukad sa diyosnong mga prinsipyo
Magpasakop sa tawhanong mga magmamando; higugmaa ang mga igsoon; kahadloki ang Diyos (2:13-17)
Ang mga ulipon sa balay kinahanglang magpasakop sa ilang mga agalon bisan pa kon sila dili makataronganon; si Jesus nagpakita ug usa ka maayong panig-ingnan sa mapailobong paglahutay sa kadaotan (2:18-25)
Ang mga asawa kinahanglang magpasakop sa ilang mga bana; kon ang bana dili magtutuo, ang maayong panggawi sa asawa mahimong makakabig kaniya (3:1-6)
Ang mga bana kinahanglang mohatag ug kadungganan sa ilang mga asawa “samag ngadto sa usa ka sudlanan nga mas mahuyang” (3:7)
Ang tanang Kristohanon kinahanglang magpakitag pagbati alang sa isigkaingon, nga dili magbalos ug kadaot sa kadaot, apan sundon ang pakigdait (3:8-12)
Ang kataposan sa tanang butang haduol na, busa ang mga Kristohanon kinahanglang magbaton ug maayong panghunahuna ug magmabinantayon labot sa mga pag-ampo, magbaton ug mainit nga gugma alang sa usag usa ug gamiton ang ilang mga gasa sa pagpasidungog sa Diyos (4:7-11)
Ang mga ansiyano kinahanglang maikagon sa pagbantay sa panon sa Diyos; ang batan-ong mga lalaki kinahanglang pabiling magpasakop sa tigulang nga mga lalaki; ang tanan kinahanglang magpakita sa pagkamapainubsanon sa hunahuna (5:1-5)
Ang matinumanong paglahutay sa pag-antos mosangpot sa mga panalangin
Ang mga Kristohanon mahimong magmaya bisan ilalom sa makapaguol nga mga pagsulay, sanglit ang kalidad sa ilang pagtuo madayag (1:6, 7)
Kinahanglang dili sila mag-antos tungod sa sayop nga buhat; kon sila mag-antos tungod sa pagkamatarong, angayng himayaon nila ang Diyos ug dili maulaw; kini mao ang panahon sa paghukom (3:13-17; 4:15-19)
Si Kristo nag-antos ug namatay diha sa unod aron tultolan kita ngadto sa Diyos; busa, wala na kita magkinabuhi sumala sa unodnong mga tinguha—bisan pag ang unodnong mga tawo nagpasipala kanato tungod kay kita lahi (3:18–4:6)
Kon ang usa ka Kristohanon matinumanong molahutay sa mga pagsulay, siya makaambit sa dakong kalipay sa pagpadayag ni Jesus ug ingon man makatino nga siya karon may espiritu sa Diyos (4:12-14)
Ang matag usa kinahanglang magpaubos sa iyang kaugalingon ilalom sa kamot sa Diyos ug itugyan ang iyang kabalaka ngadto Kaniya; pabaroga siya batok kang Satanas, uban ang pagsalig nga ang Diyos mismo magpalig-on sa Iyang mga alagad (5:6-10)
[Kahon sa panid 875]
MGA PANGUNANG PUNTO SA IKADUHANG PEDRO
Usa ka sulat nga nagdasig sa mga Kristohanon nga manglimbasog sa ilang kaugalingon ug nga motapot sa matagnaong pulong; kini naundan ug kusganong mga pasidaan batok sa apostasya
Lagmit gisulat didto sa Babilonya niadtong mga 64 K.P.
Ang mga Kristohanon kinahanglang manglimbasog sa ilang kaugalingon ug mosalig sa matagnaong pulong
Ang Diyos madagayaong naghatag sa tanang butang maylabot sa kinabuhi ug diyosnong pagkamahinalaron; sa baylo ang mga Kristohanon kinahanglang manglimbasog sa ilang kaugalingon nga ugmaron ang pagtuo, kaligdong, kahibalo, pagpugong-sa-kaugalingon, pagkamainantoson, diyosnong pagkamahinalaron, inigsoong pagbati, ug gugma—mga hiyas nga magpahimo kanilang aktibo ug mabungahon (1:1-15)
Ang mga Kristohanon kinahanglang maghatag ug pagtagad sa matagnaong pulong nga inspirado sa Diyos; sa dihang nakita ni Pedro ang pagkausab sa dagway ni Jesus ug nadungog nga misulti ang Diyos didto sa bukid, ang matagnaong pulong nahimong labi pang tino (1:16-21)
Pagbantay batok sa mini nga mga magtutudlo ug sa ubang mga tawo nga daotan; ang adlaw ni Jehova nagasingabot
Ang mini nga mga magtutudlo moyuhot sa kongregasyon, nga magpasulod ug malaglagong mga sekta (2:1-3)
Si Jehova tino nga maghukom niining mga apostata, sa samang paagi nga iyang gihukman ang masinupakong mga manulonda, ang kalibotan nga dili-diyosnon sa adlaw ni Noe, ug ang mga siyudad sa Sodoma ug Gomora (2:4-10)
Kining maong mini nga mga magtutudlo nagtamay sa awtoridad, naghugaw sa maayong ngalan sa mga Kristohanon pinaagi sa mga pagpatuyang ug sa imoralidad, naghaylo sa mahuyang, ug nagsaad ug kagawasan samtang sila mismo maoy mga ulipon sa pagkadunot (2:10-19)
Kini sila mas daotan pa karon kay sa niadtong wala pa nila mahibaloi ang mahitungod kang Jesu-Kristo (2:20-22)
Magbantay batok sa mga mabiaybiayon sa kataposang mga adlaw nga magbiaybiay sa mensahe mahitungod sa gisaad nga presensiya ni Jesus; nakalimot sila nga ang Diyos nga nagtinguha sa paglaglag niining sistemaha sa mga butang naglaglag na sa kalibotan sa wala pa ang Lunop (3:1-7)
Ayaw pakasaypa ang pailob sa Diyos ingong paglangaylangay—siya mapailobon tungod kay buot niyang maghinulsol ang mga tawo; bisan pa niana, kining sistemaha sa mga butang pagalaglagon sa adlaw ni Jehova, ug usa ka matarong nga bag-ong mga langit ug yuta ang mopuli niini (3:8-13)
Ang mga Kristohanon kinahanglang maningkamot kutob sa ilang maarangan nga makaplagang “walay buling ug walay lama ug anaa sa pakigdait”; nan sila dili mapahisalaag sa mini nga mga magtutudlo apan motubo sa dili-takos nga kalulot ug sa kahibalo bahin kang Kristo (3:14-18)