Akkachocho Ngeni Ewe Manau Mi Wor Aücheaan
“Mettoch meinisin mi ngasangas epwe mwareiti ewe SAMOL!”—KÖLFEL 150:6.
1. Apworausa än emön alüwöl kükkütta ewe manau mi wor aücheaan.
SEUNG JIN, emön ätin Korea, a chechchemeni, “Ua fiti sukulen tokter pun üa mochen äeä manauei le älisi aramas. Titipei pwe itöchün me watteen peiofun emön tokter epwe atoto rei pwapwa. Nge üa lichippüngülo lupwen üa mirititi pwe a chök kisikis älillisin emön tokter le awora minne aramas ra enletin osupwang ren. Mwirin, üa käeö pekin chünga me för lios, nge föriei kewe rese älisi aramas, iwe, üa meefi pwe üa chök föri minne üa pwisin pwapwa ren. Iwe, üa wiliti emön sense, nge mwirin, üa weweiti pwe üa chök äiti ngeni aramas ekkoch pworaus, nge sap kapasen fön mi emmwen ngeniir pwapwa mi enlet.”a Seung Jin a ussun chök chommong aramas ra kükkütta ewe esin manau mi wor aücheaan.
2. (a) Met weween an a wor popun manauach mi aüchea lap seni ach sipwe chök ataweei ach kewe osupwang lon pekin aion? (b) Pwata sia silei pwe mei wor popun än ewe Chon Förikich aleenia kich woon fönüfan?
2 Ren an epwe wor aücheaan manauach, a lamot an epwe wor och mettoch sipwe achocho ngeni me afota woon pwe ach kewe föfför le tikeri repwe lamot. Manauach epwe pöön ika sipwe chök osukosuk ren aürekin manauach rän me rän, iwe mwirin, mälo chök. Kot a ngenikich tipatchem, miritin letipach, me tufichin weweiti mettoch, weween, a wor popun än ewe Chon Förikich aleenia kich woon fönüfan. A ffat pwe sipwe tongeni küna ewe manau mi enletin aüchea ika manauach epwe tipeeü ngeni ewe popun Kot a förikich.
3. Met a kapachelong lon än Kot we kokkot fän iten aramas?
3 Ewe Paipel a pwär ngenikich pwe a kapachelong chommong mettoch lon än Kot kokkot fän itach. Awewe chök, amwararen än Kot förikich a pwäratä an tong. (Kölfel 40:5; 139:14) Ina minne, ach manau me ren än Kot kokkot a wewe ngeni ach pönnüküolo pwisin mochenich me tongei aramas ussun chök Kot a tonger. (1 Jon 4:7-11) A pwal wewe ngeni ach älleäsochisi än Kot kewe allük, pun epwe älisikich ach sipwe atipeeüfengenni manauach ngeni an we kokkot mi tong.—Än Salomon Afalafal 12:13; 1 Jon 5:3.
4. (a) Met a lamot fän iten manauen emön epwe wesewesen wor aücheaan? (b) Ifa ewe popun manau mi lapalap seni meinisin?
4 Kot a pwal akkota pwe aramas repwe manau fän kinamwe me pwapwa lefiler me pwal ren meinisin förian kewe. (Keneses 1:26; 2:15) Iwe nge, met sipwe föri pwe sipwe meefi pwapwa, lükülüköch, me kinamwe? Ika emön semirit epwe meefi pwapwa me lükülüköch, a lamot epwe silei pwe seman kewe me inan ra nonnom ren. Iwe, a pwal ina chök ussuch, a lamot ach sipwe ririöch ngeni Semach we lon läng ika sipwe küna weween me popun manauach. (Ipru 12:9) Kot a atufichi ach sipwe ririöch ngeni I ussun chök emön sam ngeni nöün we ren än mutatä ach arap ngeni I me pwal ren an aüselinga ach kewe iotek. (Jemes 4:8; 1 Jon 5:14, 15) Ika sia ‘älleäsochisi Kot’ fän lükü me wiliti chiechian kewe, sipwe tongeni apwapwai me mwareiti Semach lon läng. (Keneses 6:9; Än Salomon Fos 23:15, 16; Jemes 2:23) Ina ewe popun manau mi lapalap seni meinisin ekkewe mettoch sipwe tongeni achocho ngeni. Ewe sou mak kölfel a makkei: “Mettoch meinisin mi ngasangas epwe mwareiti ewe SAMOL!”—Kölfel 150:6.
Ifa Popun Manauom?
5. Pwata ese tipatchem än aramas akkomwa pisek lon manauer?
5 Ach tümünüöchü pwisin kich me ach famili a kapachelong lon än Kot we kokkot fän itach. A kapachelong ach sipwe ataweei osupwangach lon pekin aion me lon ach riri ngeni Kot. Iwe nge, a lamot sipwe itepök me ruuepek pwe aürekin manauach esap pwölüelo ekkewe mettochun ngün mi kon lamot. (Mattu 4:4; 6:33) Solapan pwe chommong aramas ra äeä unusen manauer pwe repwe achommonga pisekiir kewe. Iwe nge, sisap tipatchem ika sipwe sotun ataweei ach kewe osupwang meinisin ren ach sipwe chök chechchei pisek. Eü kütten ekiekin aramas mi fokkun wöümmong lon Eisia a repotei pwe lape ngeniir ra “meefi lükülüküngaü me osukosuk, inaamwo ika ra pwapwaiti än aramas ingeitiir pokiten wöüöchür.”—Än Salomon Afalafal 5:11.
6. Ifa än Jises kapasen fön ussun än aramas chök chechchei pisek?
6 Jises a fos ussun “otupuen pisek.” (Mark 4:19) Ifa ussun wöü mi otuputup? Pun aramas ra ekieki pwe wöüür epwe atoto rer pwapwa, nge ren enletin, rese tongeni. King Solomon a apasa, “Eman mi efich moni esap menemenöch ren an moni tolong.” (Än Salomon Afalafal 5:10) Nge epwe tufich än emön epwe chechchei pisek me pwal angang ngeni Kot ren unusen manauan? Aapw, esap tufich. Jises a aweweei: “Esor emon mi tongeni angang ngeni ruemon samol. Pun epwe oput emon o tongei ewe emon, are epwe acheni emon o turunufasei ewe emon. Ouse tongeni angang ngeni Kot me mammon.” Jises a pesei nöün kewe chon käeö ar repwe iseni ‘pisekiir lon läng,’ nge esap pisekiir woon fönüfan, weween, sipwe achocho pwe sipwe itöch me ren Kot, ewe a “sinei [ach] osupwang mwen [ach] tingor ren.”—Mattu 6:8, 19-25.
7. Ifa ussun sipwe tongeni “amwochu o manaueni ewe manau mi enlet”?
7 A pöchökkül än ewe aposel Paul kapasen fön ngeni chienan we chon angang Timoti ussun ei mettoch. A ereni Timoti: “Iwe kopwe fonou ekkewe aramas mi pisekisek pwe . . . rete apilukuluku pisek chok mi epwe morelo; nge repwe apilukuluku ewe Kot mi chok fafang ngenikich mettoch meinisin pwe sipwe pwapwa ren . . . , repwe fangelo o repwe fangafangoch. Iwe, iei usun repwe iseni, fan asengesin pwisin ir, eu longolong mi murinno ngeni ewe fansoun epwe feito, pwe repwe amwochu o manaueni ewe manau mi enlet.”—1 Timoti 6:17-19.
Ifa “Ewe Manau Mi Enlet”?
8. (a) Pwata chommong ra achocho le chechchei pisek me kütta iter? (b) Ifa ewe mettoch ekkeei aramas rese mirititi?
8 Lupwen lape ngeni aramas ra ekieki ussun “ewe manau mi enlet,” ra anchangei pwapwaan inisiir me chommong pisekiir. Eü chassi lon Eisia a erä: “Chon kakkatol kachito are TV ra poputä le mocheniaiti ekkewe mettoch ra küna, iwe, ra äneänei pwe repwe pisekini.” Chommong aramas ra achocho ar repwe achommonga pisekiir me kütta iter. Chommong ra fangolo fansoun säräföör, pöchökkülen inisiir, fansoun nonnom ren ar famili, me ar ririöch ngeni Kot fän iten ar repwe chechchei ekkeei mettoch. Rese mirititi pwe ekkewe mettoch ra katol lon kachito are TV ra chök pwäralo “ngunun fonufan.” Ina ewe a kan etipetipa ekiekin lap ngeni aramasen fönüfan me amwökütüür pwe repwe föri ekkewe mettoch mi u ngeni än Kot kokkot fän itach. (1 Korint 2:12; Efisus 2:2) Ina popun, a kon chommong aramas rese pwapwa ikenäi!—Än Salomon Fos 18:11; 23:4, 5.
9. Ifa ewe mettoch aramas resap tongeni föri, iwe, pwata?
9 Nge ifa ussun iir kewe ra pennükü pwisin letiper me angang weires fän iten aramas ren ar achocho le amoielo echik, samau me pwüngüngaü? A mürinnö ar achocho, me fän chommong, ra älisi chommong aramas. Iwe nge, ikaamwo ra fokkun angang weires, nge resap tongeni siwili ototen ei fönüfan pwe epwe pwüngöch me mürinnö. Pwata? Pun ren enletin, “fonufan meinisin a nonnom fan nemenien ewe mi ingau,” Setan, iwe, i ese mochen ei fönüfan epwe siwil.—1 Jon 5:19.
10. Ineet chokkewe mi tuppwöl repwe küna “ewe manau mi enlet”?
10 Mi fen attong ika ese wor än emön äpilükülük me lükün ei manau lon ei otot! Paul a makkei: “Are mi wor ach apilukuluk allim lon Kraist ren chök ei manau, iwe, kich mi wöüngaü lap seni aramas meinisin.” Chokkewe mi lükü pwe ese wor ar äpilükülük mwirin mälo ra ekieki, “Sipwele chok momongo o ukkun, pun leesor sipwe malo.” (1 Korint 15:19, 32) Nge mei wor ach äpilükülük allim fän iten mwach kan, pun “ussun än [Kot] we pwon, sia witiwiti lang sefo o pwal fonufan sefo, ikewe pung epwe nonnom ie.” (2 Piter 3:13) Lon ena atun, Chon Kraist repwe tongeni pwapwaiti “ewe manau mi enlet,” weween, “manau esemuch” mi unusöch lon läng are woon fönüfan fän nemenien än Kot we Mwu!—1 Timoti 6:12.
11. Pwata än emön angang ngeni äfeffeitään än Kot we Mwu a mmen lamot?
11 Än Kot we Mwu chök epwe unusen ataweei osukosuken ei fönüfan. Ina popun, ach föfföri letipen Kot fän iten äfeffeitään angangen än we Mwu a fokkun lamot lap seni angang meinisin. (Jon 4:34) Lupwen sia föfföri ena angang, sia kan chiechiöchfengen me Semach we lon läng. Sia pwal pwapwaiti ach angangfengen me fite million pwich kewe lon pekin ngün, iir kewe ra pwal achocho ngeni ewe chök sokkun manau mi wor aücheaan.
Filiöchü Ekkewe Mettoch Kopwe Pönnüküolo
12. Asokkofesenni manau lon ei otot me “ewe manau mi enlet.”
12 Ewe Paipel a apasa pwe ei “fonufan epwe morelo, o pwal an kewe mochenia-ingau.” Meinisin kinikinin än Setan we fönüfan, kapachelong wöün me iteföüloon, epwe morolo, “nge i mi fori letipen Kot epwe nonnom feilfeilo chok.” (1 Jon 2:15-17) “Ewe manau mi enlet” a fokkun sokko seni ekkewe mettochun ei otot, pachelong wöün mi tongeni pöütülo, iteföüloon mi mwittir morolo, me ekkewe minen apwapwa rese enletin apwapwa. Sipwe tongeni küna “ewe manau mi enlet,” manau esemuch fän än Kot we Mwu, ika mei pwüng minne sipwe pönnüküolo fän itan.
13. Ifa ussun eü pean pwüpwülü ra filiöchü met repwe pönnüküolo?
13 Ekieki pworausen Henry me Suzanne. Ra unusen lükü än Kot pwon pwe meinisin mi akkomwa Mwuun Kot lon manauer repwe küna än Kot älillis. (Mattu 6:33) Ina popun, ra filatä ar repwe imweni eü imw ese mömmong pwe emön chök leir epwe angang fän iten möön ewe imw, iwe, ra tongeni alapalo ar fansoun le angangfengen me nöür kewe rüüemön nengngin lon ewe angangen afalafal. (Ipru 13:15, 16) Emön chiechier ese kon weweiti filier a ereni Suzanne: “Ika oua mochen imweni eü imw mi öch, mi lamot oupwe chök pönnükü och mettoch.” Iwe nge, Henry me Suzanne ra silei pwe ar akkomwa Jiowa a ‘öchitiir ren manauer lon ei fansoun, o pwal ren ewe manau epwe feito.’ (1 Timoti 4:8; Taitos 2:12) Nöür kewe nengngin ra määritä me wiliti pioneer mi tinikken. Unusen ewe famili rese meefi ar osupwang ren och mettoch mi aüchea, iwe nge, ra fen küna feiöch wachemwuk ren ar achocho ngeni “ewe manau mi enlet.”—Filipai 3:8; 1 Timoti 6:6-8.
Kosap Unusen “Äeä Mettochun Fanüfan”
14. Ach mönükalo enletin popun manauach a tongeni emmwen ngeni met sokkun feiengaü?
14 Iwe nge, mei wor eü minen efeiengaü ika sia mönükalo enletin popun manauach, me sise chüen kamwöchünnük woon “ewe manau mi enlet.” “Öürek me wöün fanüfan, pwal pwapwan ei manau” ra tongeni atowauakichelo seni ach lükü. (Luk 8:14) Tipemmong me “aurekin ei manau” a tongeni efisi ach kon äkkäeä ach fansoun fän iten mettochun ei otot. (Luk 21:34) A fokkun solap pwe ekkoch ra fen ttup lon ssären mochenian moni me pisek, me “ra feilseni ewe luku, o ra tu ngeni letiper chommong sokkun lolilen,” a pwal mwo nge pöüt seniir ar riri ngeni Jiowa mi fokkun aüchea. A ifa me watteen sopwongaüer pun rese “amwochu ewe manau esemuch”!—1 Timoti 6:9, 10, 12; Än Salomon Fos 28:20.
15. Ifa ussun eü famili a küna feiöch seni ar ‘rese unusen äeä mettochun fönüfan’?
15 Paul a fönöü “chokewe mi aea mettochun fanüfan [pwe] repwe usun itä nge resap aea.” (1 Korint 7:31) Keith me Bonnie ra lefareni ei kapasen fön. Keith a erä: “Üa wiliti emön Chon Pwäratä Jiowa lupwen üpwe le wes seni ai sukulen tokterin ngi. A nom rei eü kefil. Üa tongeni nöüni chommong chon för ngiir pwe epwe watte peiofui, nge epwe eppeti äm angang ngeni Kot. Iwe, üa filatä upwe aükükü fansoun ai angang pwe epwe watte ai fansoun le tümünü ai famili lon pekin ngün me memmeef, pachelong nei kewe nimön nengngin. Inaamwo ika ese watte nöüm moni, nge aua käeö le nöünöüöchü, me esap fän eü aua osupwang ren och mettoch. Lon äm famili, äm mi chiechiöch me pwapwafengen. Mwirin, äm meinisin aua pioneer. Iei, nöüm kewe nengngin ra fen pwüpwülü, me ülümön leir a fen wor pwisin nöür. Ar kewe famili ra pwal pwapwa pun ra sopwelo le akkomwa än Kot angang lon manauer.”
Akkomwa Än Kot Kokkot lon Manauom
16, 17. Ikkefa ekkoch pworausen aramas mi lipwäköch a mak lon Paipel, me met popun aramas ra chechchemeniir?
16 Lon ewe Paipel, a wor pworausen iir kewe ra achocho ngeni än Kot kokkot me iir kewe rese. Ekkewe lesen seni ekkena pworaus ra weneiti aramas mi sokkopat ierir, eörenier, me nonnomur. (Rom 15:4; 1 Korint 10:6, 11) Nimrot a aüetä ekkoch telinimw watte, nge a föri lon an ü ngeni Jiowa. (Keneses 10:8, 9) Nge ekkoch ra isetiu leenien äppirü mi mürinnö. Awewe chök ren Moses, ese akkomwa an epwe amwöchü wisan we, wisen sou nemenemen Isip. Nge a fen alamota wisan kewe seni Kot pwe ra “aüchea seni wöün Isip.” (Ipru 11:26) Ese mwääl Luk, emön tokter, a älisi Paul me ekkewe ekkoch ren ar kewe semmwen. Nge a watte än Luk älisi aramas pun i emön chon afalafala ewe kapas allim me pwal emön sou makkei ekkoch puken Paipel. Paul a iteföülo, esap pokiten i emön sou sile ewe Allük, nge pokiten i emön misineri, ‘emön chon künö ngeni ekkewe Jentail.’—Rom 11:13.
17 Sia äkkäeüin chechchemeni Tafit pokiten i “emön mwän [Kot] a sani,” nge sap pokiten i emön meilapen sounfiu are chon ettik arp are sou makkei köl. (1 Samuel 13:14, NW) Sia silei Taniel, esap pokiten i emön nouwisen mwuun Papilon, nge pokiten i emön nöün Jiowa soufos mi tuppwöl. Ester a äkkäeüin sillelo ren an pwora me lükü, nge esap pokiten i emön kiwinen Persia. Piter, Antru, Jemes, me Jon ra sillelo, esap pokiten angangöchür le attau, nge pokiten iir nöün Jises kewe aposel. Iwe, Jises a äkkäeüin sillelo me rech, esap pokiten i “ewe kapenta,” nge pokiten i “ewe Kraist.” (Mark 6:3; Mattu 16:16) Iir meinisin ra weweiti pwe ese lifilifil met sokkun tufich, pisek, are iteüöch a nom rer, nge ra äkkäeüin akkomwa ar angang ngeni Jiowa, nge esap ar angangen atufichiin manauer. Ra silei pwe ewe kokkotun manauer mi efeiöchüür lap seni meinisin, ina ar repwe emön mwän are fefin mi süföliti Kot.
18. Ifa ussun emön alüwöl Chon Kraist a filatä met epwe föri lon manauan me met a fen mirititi ussun?
18 Seung Jin, ewe a mak pworausan le poputään ei lesen, a pwal mirititi ena mettoch. A aweweei: “Use chüen äkkäeä unusen ai pöchökkül le föri angangen emön tokter, emön sou chünga, are emön sense, nge üa fen filatä ai upwe manaueni ewe manau mi tipeeü ngeni ai pwon pwe upwe föfföri letipen Kot. Iei, üa angang ikewe ie a wor osupwangen chon afalafala ewe Paipel ie, me üa älisi aramas ar repwe küna ewe manau esemuch. Me loom, üa ekkekieki pwe ewe angangen pioneer epwe mecheres, me esap wor popun ai upwe unusen äkkäeä ai kewe tufich, sile, me pöchökkül. Nge iei, manauei a ur ren chommong sokkopaten angang upwe achocho ngeni, pun ese mecheres ai üpwe amürinnölo napanapei kewe me ai tufichin asukula aramas seni sokkopaten fönü. A ffat pwe ach alamota än Jiowa kokkot lon manauach, ina chök ewe alen manau mi aüchea.”
19. Ifa ussun sipwe küna enletin popun manauach?
19 Kich Chon Kraist sia feiöch pwe mi nom rech ewe sile mi tongeni seläni aramas me ewe äpilükülükün amanau. (Jon 17:3) Ina minne, sisap “angeimwalli ewe chenin Kot.” (2 Korint 6:1) Nge sipwe fen äeäfichi ränin me ierin manauach mi aüchea le mwareiti Jiowa. Sipwe arongafeili ewe sile mi emmwen ngeni pwapwa mi enlet me manau esemuch. Ren ach föri ena, sipwe küna pwüngün alon Jises kewe: “Feiochun liffang mi lap seni feiochun angei.” (Fofor 20:35) Iwe, sipwe küna enletin popun manauach.
[Footnote]
a Ekkoch it ra fen siwil.
En Mi Tongeni Aweweei?
• Ifa ewe nampa eü mettoch sipwe tongeni achocho ngeni lon manauach?
• Pwata esap ewe alen tipatchem ach sipwe manau fän iten pisek chök?
• Ifa “ewe manau mi enlet” Kot a pwon ngenikich?
• Ifa ussun sipwe tongeni äeä manauach pwe epwe tipeeü ngeni än Kot kokkot?