Labib in sirviv malgre zefor pour sanz son mesaz

BANN MENAS: Labib pa’n ganny detrir malgre letan ek lopozisyon. Kantmenm sa, serten tradikter ek bann dimoun ki kopye Labib in esey sanz son mesaz. Parfwa, zot in esey fer Labib adapte avek zot lansennyman olye adapte zot lansennyman avek Labib. Annou vwar serten legzanp:

• Landrwa ladorasyon: Ant katriyenm ek dezyenm syek avan Kris, bann ekriven Samaritan Pentateucha ti met sa bann mo swivan dan Egzod 20:17: “lo Montanny Gerizim. La ou pou konstri en lotel.” Bann Samariten ti pe zistifye konstriksyon en tanp lo Montanny Gerizim.

• Lansennyman lo Trinite: Mwens ki 300 an apre ki Labib ti’n ganny konplete, en ekriven ki ti krwar dan Trinite ti azout sa bann mo avek 1 Zan 5:7, “dan lesyel, Papa, Laparol ek Lespri Sen e tou le trwa i enn.” Sa pa ti dan teks orizinal. Spesyalis Labib Bruce Metzger i fer resorti ki “depi sizyenm syek an montan, sa bann parol ti ganny trouve pli souvan dan bann kopi Old Latin ek dan Latin Vulgate.”

• Non Bondye: Akoz en siperstisyon Zwif, plizyer tradikter Labib ti deside retir non Bondye dan Labib. Zot ti ranplas sa non avek bann tit parey “Bondye” oubyen “Senyer.” Dan Labib, sa bann lekspresyon pa aplik zis pour Kreater me osi pour zonm, bann lobze fo ladorasyon ek Dyab.​—Zan 10:34, 35; 1 Korentyen 8:5, 6; 2 Korentyen 4:4.b

KI MANNYER LABIB IN SIRVIV: Premyerman, menm si serten dimoun ki ti kopye Labib ti neglizan e dezonnet, plizyer lezot ki ti annan abilite pour kopye Labib ti fer li avek bokou latansyon. Ant sizyenm ek dizyenm syek avan Kris, bann Masoret (Masoretes an Angle) ti kopye Lekritir Ebre dan sa ki nou konnen konman teks Masoretic. Zot ti kont bann mo ek let pour fer sir ki i ti napa okenn fot. Kot zot ti krwar i ti annan fot dan teks orizinal, zot ti met bann not lo bor. Bann Masoret ti refize sanz bann verse Labib. Profeser Moshe Goshen-Gosttstein, en eksper lo bann vye kopi Lekritir Ebre ti ekri: “Pour bann Masoret, sanz bann verse Labib par ekspre ti pou sa pli gro krim ki zot ti pou’n kapab komet.”

Dezyenmman, sa kantite vye kopi Labib ki egziste ozordi in ed bann spesyalis Labib pour idantifye bann fot. Par egzanp, pour plizyer syek, bann sef relizye in ansennyen ki zot versyon Labib an Laten i pli egzakt. Alor, dan 1 Zan 5:7, zot in met sa bann mo ki’n ganny mansyonnen dan trwazyenm paragraf sa lartik. Menm dan Labib King James Version ki byen renonmen i annan sa fot. Me ler lezot vye kopi Labib ti ganny dekouver, ki zot ti vwar? Bruce Metzger ti ekri: “Sa bann mo ki’n ganny azoute [dan 1 Zan 5:7] pa ti dan bann vye kopi Labib (Syriac, Coptic, Armenian, Ethiopic, Arabic, Slavonic), eksepte dan sa kopi Laten.” An rezilta sa, Labib King James Version edisyon revize ek lezot Labib in retir sa fot.

Eski bann vye kopi Labib i prouve ki mesaz Labib in ganny prezerve? Kan bann Roulo Lanmer Mor ti ganny trouve an 1947, bann spesyalis Labib ti finalman kapab konpar sa teks Masoretic an Ebre avek sa ki ti dan bann roulo Labib ki ti’n ganny ekrir plis ki mil an avan. Enn parmi bann manm ki ti pibliy bann Roulo Lanmer Mor ti dir ki zis enn sa bann roulo i prouve ki sa bann Zwif ki ti kopye Labib ti’n fer en tre bon travay.

Dan Chester Beatty Library, Dublin, Irlann, i annan en koleksyon bann fey papiris ki reprezant preski tou bann liv Lekritir Grek Kretyen (Nouvo Testaman). I osi annan bann vye kopi Labib ki date depi dezyenm syek apre Kris, apepre 100 an apre ki Labib ti’n konplete. The Anchor Bible Dictionary i dir, “Menm si sa bann fey papiris i donn bokou nouvo detay lo sa bann teks i osi montre ki depi ki Labib i egziste in ganny tradwir dan en fason konsistan.”

REZILTA: Olye sanz bann verse Labib, sa bann vye kopi Labib in plito amelyor zot. Konsernan Lekritir Grek Kretyen, Sir Frederik Kenyon ti ekri, “Napa okenn lezot vye liv ki annan sitan levidans ki montre ki son teks i egzakt e napa okenn spesyalis Labib ki onnet ki kapab dir ki sa teks ki egziste ozordi pa diny konfyans.” Konsernan Lekritir Ebre, spesyalis William Green ti dir: “Nou kapab dir ki Labib i sa liv ki’n pli byen ganny prezerve konpare avek lezot liv ki’n ganny fer dan lepase.”