Abraam—En Legzanp Lafwa
“[Abraam ti] papa tou sa ki kwar.”—ROMEN 4:11.
1, 2. (a) Konman ki Abraam i ganny rekonnet parmi bann vre Kretyen ozordi? (b) Akoz Abraam i ganny apele “papa tou sa ki kwar”?
I TI zanset en nasyon pwisan, i ti en profet, en biznesmenn, en sef. Pourtan, i pli renonmen parmi bann Kretyen ozordi pour sa kalite ki ti pous Zeova pour konsider li konman en zanmi—son lafwa ferm. (Izai 41:8; Zak 2:23) Son non i Abraam, e Labib i apel li “papa tou sa ki kwar.”—Romen 4:11.
2 Eski pa bann zonm ki ti viv avan Abraam, tel konman Abel, Enok, ek Noe ti demontre lafwa? Wi, me lalyans pour beni tou nasyon lo later ti ganny fer avek Abraam. (Zenez 22:18) Alor i ti vin en papa senbolik pour tou sa ki met lafwa dan sa Semans promiz. (Galat 3:8, 9) Dan en serten degre, nou kapab konsider Abraam konman nou papa, akoz son lafwa i servi konman en legzanp pour nou imite. Atraver son lavi antye, nou kapab vwar konman lafwa i kapab ganny demontre parski son lavi ti ranpli avek bokou leprev. Anfet, bokou letan avan ki Abraam ti fer fas avek sa ki nou kapab apel son pli gran leprev lafwa—sa konmann pour ofer son garson Izaak—Abraam ti prouv son lafwa dan plizyer leprev ki pa ti osi dir. (Zenez 22:1, 2) Aprezan, annou egzamin serten sa bann leprev ki ti teste son lafwa pli boner e nou a vwar ki leson nou kapab tire pour nou ozordi.
Konmann pour kit Our
3. Ki Labib i dir nou lo lorizin Abram?
3 Labib i entrodwir nou avek Abram (ki ti plitar apel Abraam) dan Zenez 11:26, kot i dir: “Tera ti’n viv pour swasanndis an, apre kwa i ti vin papa Abram, Naor ek Arann.” Sem ti ador Zeova e i ti zanset Abram. (Zenez 11:10-24) Dapre Zenez 11:31, Abram ti reste avek son fanmiy an “Our bann Kaldeen,” en pei ris ki en letan ti sitye les avek Larivyer Efrat.a Alor i pa ti grandi konman en nomad ki ti reste dan latant me i ti grandi dan en lavil ki ti annan bokou larises ek konfor pour ofer. Dan bann bazar Our, ou ti kapab aste bann keksoz enporte. Bann gran lakaz byen blan ki ti annan tou zot sistenm plonbri anndan ti anlinyen partou obor semen Our.
4. (a) Ki bann defi ki bann vre adorater Bondye ti fer fas avek an Our? (b) Konman ki Abram ti kapab demontre lafwa dan Zeova?
4 Apard ki son bann benefis materyel, tou sa ki ti anvi servi vre Bondye ti bezwen fer fas avek en defi serye an Our. I ti en lavil ki ti enplik bokou dan ladorasyon zidol ek siperstisyon. Anfet, striktir dominan dan sa lavil ti latour zigourat ki ti onor bondye lalin, Nana. San dout Abram ti anba bokou presyon pour partisip dan sa ladorasyon degradan, petet serten son fanmiy menm ti met presyon lo li. Dapre serten tradisyon Zwif, papa Abram, Tera, ti li menm en dimoun ki ti fer zidol. (Zozye 24:2, 14, 15) Antouleka, Abram pa ti en pratikan sa fo ladorasyon degradan. Son zanset, Sem, ki ti byen aze ti ankor vivan e san dout i ti partaz son konnesans lo vre Bondye. An rezilta, Abram ti demontre lafwa dan Zeova, pa dan Nana!—Galat 3:6.
En Leprev ki ti teste son Lafwa
5. Ki konmann ek promes ki Bondye ti donn Abram kan i ti ankor an Our?
5 Lafwa Abram ti pe al ganny teste. Bondye ti aparet avek li e ordonn li: “Kit ou pei, ou bann fanmiy, e lakaz ou papa e al dan sa pei ki mon pou montre ou; e mon pou fer ou vin en gran nasyon e mon pou beni ou e mon pou fer ou non vin gran; e montre ki ou en benediksyon. E mon pou beni bann ki beni ou, e sa ki apel lemal lo ou mon pou modi li, e par ou tou fanmiy lo sirfas later pou ganny beni.”—Zenez 12:1-3; Akt 7:2, 3.
6. Akoz Abram ti bezwen annan lafwa pour kit Our?
6 Abram ti aze e i ti napa okenn zanfan. Ki mannyer i ti a kapab “vin en gran nasyon”? E kote egzakteman sa pei ki i ti’n ganny lord pour ale ti ete? Bondye pa ti ankor dir li. Alor, Abram ti bezwen annan en lafwa solid pour kit Our, en pei tre ris avek tou son konfor. Liv Family, Love and the Bible i fer sa remark swivan lo letan ansyen: “Pinisyon pli grav ki en manm lafanmiy ki ti’n komet en krim serye ti kapab gannyen se pour ekskli li, priv li ‘lasosyasyon’ son fanmiy. . . . Se pour sa ki kan Abraam ti kit pa selman son pei me osi son fanmiy apre ki Bondye ti’n demann li, sa ti vreman en manifestasyon ekstraordiner lobeisans ek konfyans total dan Bondye.”
7. Ki mannyer bann Kretyen ozordi i kapab fer fas avek bann leprev parey Abram?
7 Bann Kretyen denozour i kapab fer fas avek bann menm leprev. Parey Abram, nou kapab santi nou anba presyon pour met bann lentere materyel avan bann lentere ki relye avek vre ladorasyon. (1 Zan 2:16) Nou kapab ganny opoze par manm nou fanmiy ki pa krwayan, enkli serten manm ki’n ganny ekskli, ki kapab esey antrenn nou pour fer bann move frekantasyon. (Matye 10:34-36; 1 Korentyen 5:11-13; 15:33) Abram in alor donn nou en bon legzanp. I ti met son lanmitye avek Bondye avan tou keksoz—menm avan santiman ki i ti annan pour son fanmiy. I pa ti konnen egzakteman konman, kan oubyen kote promes Bondye ti pou akonpli. Kantmenm sa, i ti pare pour santre son lavi lo konfyans ki i ti annan dan sa bann promes. Pa sa i en bon lankourazman pour nou ozordi met Rwayonm premye dan nou lavi!—Matye 6:33.
8. Ki lefe lafwa Abram ti annan lo son fanmiy pros e ki bann Kretyen i kapab aprann atraver sa?
8 Me konsernan fanmiy pros Abram? Probableman lafwa ek konviksyon Abram ti annan en lefe remarkab lo zot, parski tou le de, son madanm Sarai ek son neve Lot ti santi zot motive pour obeir konmann Bondye e kit Our. Plitar, frer Abram, Naor, ek serten son zanfan ti kit Our e al reste an Arann, kot zot ti ador Zeova. (Zenez 24:1-4, 10, 31; 27:43; 29:4, 5) Menm papa Abram, Tera, ti dakor pour al avek son garson! Se pour sa ki Labib i dir ki se Tera, konman sef lafanmiy, ki ti deplase pour al Kanaan. (Zenez 11:31) Eski nou osi nou pa ti a reisi si nou esey donn temwannyaz avek nou fanmiy?
9. Ki preparasyon Abram ti bezwen fer pour son vwayaz e akoz sa ti bezwen enplik sakrifis lo son par?
9 Avan ki i ti konmans son vwayaz, Abram ti annan bokou pour fer. I ti bezwen vann son propriyete ek bann keksoz ki i ti annan e aste bann latant, samo, manze ek lekipman ki i ti pou bezwen. Petet Abram ti perdi finansyerman vi ki i ti bezwen prepar li vit pour son vwayaz, me i ti vreman kontan pour obeir Zeova. Kan preparasyon ti’n fini ganny fer e karavann Abram ti’n pare an deor miray Our pour ale, sa ti bezwen en zour tre enportan! An swivan bann kontour Larivyer Efrat, karavann ti diriz dan nor was. Apre plizyer semenn vwayaz, kot i ti kouver apepre 1,000 kilomet, i ti ariv dan en lavil ki ti sitye dan nor Mezopotami ki ti apel Arann, en landrwa kot bann karavann ti abityelman arete.
10, 11. (a) Pour ki rezon petet Abram ti reste an Arann pour en pe letan? (b) Ki lankourazman ki kapab ganny donnen avek bann Kretyen ki pran swen avek zot paran aze?
10 Abram ti enstal li an Arann, petet akoz i ti pran konsiderasyon pour son papa, Tera, ki ti byen aze. (Levitik 19:32) Pareyman, ozordi bokou Kretyen i annan responsabilite pour pran swen avek zot paran aze oubyen malad, serten i menm bezwen fer bann azisteman pour arive fer sa. Kan sa i neseser, sa bann endividi i kapab annan konfyans ki sakrifis ki zot in fer avek lanmour i “fer plezir Bondye.”—1 Timote 5:4.
11 Letan ti pase. “Bann zour Tera ti de san senk an. Apre Tera ti mor an Arann.” Byensir Abram ti sagren pour sa pert, me kan peryod dey ti fini, deswit i ti ale. “Abram ti annan swasannkenz an kan i ti sorti an Arann. Alor Abram ti pran Sarai son madanm ek Lot garson son frer ek tou bann byen ki zot ti’n akimile e bann nanm ki zot ti’n gannyen an Arann, e zot ti sorti pour al pei Kanaan.”—Zenez 11:32; 12:4, 5.
12. Ki Abram ti fer letan i ti pe reste an Arann?
12 I enteresan pour note ki kan i ti an Arann, Abram ti ‘akimil bann byen.’ Menm si i ti’n fer bann sakrifis materyel pour kit Our, ler Abram ti sorti an Arann i ti en zonm ris. I kler ki sa ti akoz Bondye ti beni li. (Eklezyast 5:19) Menm si Bondye pa promet larises pour tou son pep ozordi, i fidel avek son promes pour fourni bezwen bann ki ‘kit zot lakaz, zot bann frer, zot bann ser’ pour Rwayonm. (Mark 10:29, 30) Abram ti osi ‘ganny bann nanm,’ setadir, bokou serviter. De ansyen dokiman—Targim Zerizalenm ek Parafraz Kalde—i dir ki Abram ti ‘konverti’ lezot. (Zenez 18:19) Eski ou lafwa i pous ou pour koz avek ou bann vwazen, kanmarad travay, oubyen kanmarad lekol? Olye enstal li e oubliy konmann Bondye, Abram ti servi son letan an Arann dan en fason prodiktif. Me aprezan son letan laba ti’n fini. “Alor Abram ti ale zis parey Zeova ti dir li.”—Zenez 12:4.
Travers Larivyer Efrat
13. Kan ki Abram ti travers Larivyer Efrat, e ki sinifikasyon son aksyon ti annan?
13 Ankor enn fwa Abram ti bezwen vwayaze. I ti kit Arann, son karavann ti diriz dan was, e i ti vwayaz pour apepre 90 kilomet. I kapab ki Abram ti aret en kou kot larivyer Efrat, kot en landrwa ki ti anfas avek ansyen sant komers Karkemis. Sa ti en landrwa prensipal kot bann karavann ti traverse.b Ki dat karavann Abram ti travers sa larivyer? Labib i endike ki sa ti ariv 430 an avan ki bann Zwif ti sorti Lezip le 14 Nizan, 1513 A.N.L. Egzod 12:41 i dir: “Ti arive alafen sa kat san trant lannen, wi ti arive sa zour menm, ki tou bann larme Zeova ti sorti dan pei Lezip.” Alor, i probab ki lalyans Abraam ti pran lefe le 14 Nizan 1943 A.N.L., kan Abram ti travers Larivyer Efrat avek lobeisans.
14. (a) Ki Abram ti kapab vwar avek son lizye lafwa? (b) Dan ki sans pep Bondye ozordi in pli ganny beni ki Abram?
14 Abram ti’n kit deryer en lavil ris. Toudmenm, i ti kapab aprezan vwar “sa lavil avek fondasyon solid,” en gouvernman drwat ki pou domin lo imen. (Ebre 11:10) Wi, avek sitan pti gin lenformasyon, Abram ti konmans konpran serten laspe debaz plan Bondye pour reaste limanite ki ti’n ganny kondannen amor. Ozordi, nou’n ganny beni pour annan en konprenezon bokou pli gran ki Abram lo plan Bondye. (Proverb 4:18) Sa “lavil” oubyen gouvernman Rwayonm ki Abram ti pe espere i aprezan en realite—in ganny etabli dan lesyel depi 1914. Alor, eski nou pa devret santi nou pouse pour azir dan en fason ki demontre ki nou annan lafwa ek konfyans dan Zeova?
Sezour dan Later promiz i konmanse
15, 16. (a) Akoz ki Abram ti bezwen annan kouraz pou konstri en lotel pour Zeova? (b) Ki mannyer bann Kretyen denozour i kapab montre zot kouraze parey Abram?
15 Zenez 12:5, 6 i dir nou: “Finalman zot ti ariv pei Kanaan. Alor Abram ti travers pei ziska teritwar Sekenm, pre avek bann gran pye dibwa More.” Sekenm ti 50 kilomet nor avek Zerizalenm e i ti sitye dan en vale fertil ki’n ganny dekrir konman “paradi pei sen.” Malgre sa, “sa lepok Kananeen ti dan pei.” Vi ki bann Kananeen ti imoral, Abram ti pou bezwen fer bokou zefor pour protez son fanmiy kont zot lenfliyans koronpi.—Egzod 34:11-16.
16 Pour dezyenm fwa, “Zeova ti aprezan aparet avek Abram e dir: ‘Mon pou donn ou semans sa pei.’ ” Pa i ti en lazwa pour Abram antann sa nouvel! Byensir, Abram ti bezwen annan lafwa pour li rezwir dan en keksoz ki zis son desandans ki ti pou benefisye. Kantmenm sa, an repons, Abram ti “konstri en lotel laba pour Zeova, ki ti’n aparet avek li.” (Zenez 12:7) En spesyalis Labib i sizere: “Konstri en lotel dan en pei ti anfet en fason formel pour pran sa pei lo baz en drwa solid pour pratik son lafwa.” Batir en tel lotel ti osi en keksoz kouraze pour fer. San dout, sa lotel ti ganny fer dapre sa kalite ki ti’n ganny spesifye plitar dan lalyans Lalwa, konpoze avek bann ros natirel (ki pa’n ganny kase.) (Egzod 20:24, 25) I ti pou annan en diferans remarkab avek bann lotel ki bann Kananeen ti servi. Dan sa fason, Abram ti pran en pozisyon kouraze konman en adorater vre Bondye, Zeova, e sa ti ekspoz li avek malis bann zabitan pei e menm avek danze pour son prop lavi. Me nou ozordi? Eski i annan serten antre nou—sirtou bann zenn—ki pa oule les nou vwazen oubyen kanmarad lekol konnen ki nou ador Zeova? Fotespere ki legzanp kouraze Abram i ankouraz nou tou pour fyer ki nou bann serviter Zeova!
17. Konman ki Abram ti prouve ki i en proklanmater non Bondye, e ki sa i rapel bann Kretyen denozour?
17 Partou kot Abram ti ale, ladorasyon Zeova ti vin en priyorite dan son lavi. “Plitar i ti sorti laba pour al dan rezyon montanny, les avek Betel, e i ti dres son latant, avek Betel dan was e Ai dan les. Apre i ti konstri en lotel pour Zeova e konmans envok non Zeova.” (Zenez 12:8) Sa lekspresyon Ebre ki’n ganny tradwir “envok non” i osi vedir “proklanm (pres) sa non.” San dout, Abram ti proklanm avek bokou lardyes non Zeova avek son bann vwazen Kananeen. (Zenez 14:22-24) Sa i fer nou rapel nou devwar ki nou annan ozordi pour fer otan ki nou kapab pour “loue son non par nou labous.”—Ebre 13:15; Romen 10:10.
18. Ki kalite relasyon Abram ti annan avek bann zabitan Kanaan?
18 Abram pa ti reste pour lontan dan okenn sa bann landrwa. “Apre Abram ti lev kan, en kan apre lot, i ti deplase pour al ver Negeb”—sa rezyon demi sek ki trouve sid avek bann montanny Zida. (Zenez 12:9) Par kontinyen deplase e fer konnen ki i en adorater Zeova dan sak nouvo landrwa, Abram ek son fanmiy ti ‘deklare ki zot ti bann etranze e bann rezidan tanporer’ dan sa pei. (Ebre 11:13) Zot ti touzour evite vin tro entim avek zot vwazen payen. Pareyman bann Kretyen denozour pa devret “fer parti lemonn.” (Zan 17:16) Anmenmtan ki nou montre nou zantiy e poli avek nou vwazen ensi ki nou bann konpanyon travay, nou veye ki nou pa ganny antrennen dan en kondwit ki reflekte lespri sa monn ki’n elwannyen avek Bondye.—Efezyen 2:2, 3.
19. (a) Akoz lavi en nomad ti prezant bann defi pour Abram ek Sarai? (b) Ki lezot defi ki ti pe esper Abram?
19 Annou pa oubliye ki i pa ti fasil ni pour Abram ni pour Sarai aziste zot pour adapte avek bann difikilte ki lavi en nomad ti annan. Zot ti manz sa ki zot zannimo ti prodwir olye bann manze ki ou ti kapab aste lo enn bann bazar pli sarze an Our; zot ti reste dan latant olye dan en lakaz byen konstri. (Ebre 11:9) Lavi Abram ti ranpli avek aktivite; i ti annan bokou pour fer pour organiz son troupo ek son bann serviter. San dout Sarai ti okip latas ki tradisyonnelman bann madanm ti fer dan son kiltir: fer lapat, fer dipen, fer difil avek lalenn, e koud lenz. (Zenez 18:6, 7; 2 Lerwa 23:7; Proverb 31:19; Ezekyel 13:18) Toudmenm, ti annan bann nouvo leprev ki ti pe esper zot. Byento Abram ek son fanmiy ti pou fer fas avek en sitiasyon ki ti pou met zot prop lavi an danze! Eski Abram ti pou annan ase lafwa pour arive fer fas avek sa defi?
[Not anba lo paz]
a Menm si konmela Larivyer Efrat i desann apepre sez kilomet les avek kot Our ti ete oparavan, levidans i endike ki dan lepok ansyen sa larivyer ti desann was avek sa lavil. Alor plitar Labib ti kapab mansyonnen ki Abram ti sorti “lot kote Larivyer [Efrat].”—Zozye 24:3.
b Plizyer syek plitar, Lerwa Asiryen Asournasirpal 2 ti servi kartyemaron pour travers Larivyer Efrat obor Karkemis. Labib pa dir si Abram ti bezwen fer parey li osi oubyen si i ti senpleman mars dan delo avek son karavann.
Eski ou’n fer atansyon?
• Akoz Abram i ganny apele “papa tou sa ki kwar”?
• Akoz Abram ti bezwen annan lafwa pour kit Our bann Kaldeen?
• Ki mannyer Abram ti montre ki i ti donn priyorite ladorasyon Zeova?
[Portre lo paz 7]
Abram ti bezwen annan lafwa pour kit Our avek tou son konfor ki ti ofer
[Map lo paz 8]
(Pour prezantasyon, vwar piblikasyon)
VWAYAZ ABRAM
Our
Arann
Karkemis
KANAAN
Gran Lanmer
[Portre lo paz 8]
Dapre en map Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel
[Portre lo paz 10]
Par reste dan latant, Abram ek son fanmiy ti ‘deklare ki zot ti bann etranze e bann rezidan tanporer.’