Απόδοσις Τιμής στους Γονείς—Πότε και Πώς;
Απ’ τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στο Χονγκ-Κονγκ
Η ΣΤΑΣΙΣ των ανθρώπων απέναντι των γονέων των ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό. Αλλά σχεδόν παντού η τάσις είναι προς λιγώτερο σεβασμό και ενδιαφέρον για τους γονείς. Για παράδειγμα, στην Αμερική υπολογίζεται ότι μισό εκατομμύριο εφήβων το έτος εγκαταλείπουν το σπίτι των.
Μεταξύ πολλών Κινέζων, εν τούτοις, οι γονείς κατέχουν μια μοναδική θέσι. Τιμώνται από απογόνους των ακόμη και μετά τον θάνατόν των. Πολλές οικογένειες έχουν ένα μικρό προγονικό βωμό όπου απονέμουν τιμή στους θανόντας συγγενείς των. Έτσι εννοείται γιατί η τιμή προς τον Τσινγκ Μινγκ αποτελεί μια σπουδαία εορτή για τους Κινέζους. Σχετικώς με αυτή την εορτή η εφημερίς Χονγκ Κονγκ Στάνταρντ της 5ης Απριλίου 1970 ανέφερε:
«Η εορτή του Τσινγκ Μινγκ συμπίπτει με τη σημερινή ημερομηνία, αλλά χθες χιλιάδες λαού άρχισαν να κάνουν τις παραδοσιακές τελετές του καθαρισμού των μνημείων. Στα νεκροταφεία σε όλο το Χονγκ-Κονγκ οι άνθρωποι έκαιαν προσφορές για τους νεκρούς, καθάριζαν τους τάφους, έβαζαν ορεκτικά φαγητά στους τάφους των προγόνων των και προσκυνούσαν. . . . Πολλά νεκροταφεία αναμένεται να γεμίσουν σήμερα από δεκάδες χιλιάδων ανθρώπους, οι οποίοι θα καθαρίσουν τους τάφους των συγγενών των.»
Στη διάρκεια της εορτής του Τσινγκ Μινγκ ο κόσμος σχηματίζει μεγάλες ουρές στους σιδηροδρομικούς σταθμούς του Χονγκ Κονγκ για να πάνε στους τάφους των προγόνων των στην επαρχία. Παίρνουν μαζί των ολόκληρη την οικογένειά των, φορτωμένη με θυμιάματα, τρόφιμα κλπ. Η εορτή αυτή δίνει μια άλλη ευκαιρία για τους Κινέζους να τιμούν τους γονείς των.
Τι έθιμα ή ιεροτελεστίες περιλαμβάνονται σ’ αυτή τη λαϊκή εορτή; Έχουν μήπως κανένα όφελος απ’ αυτήν οι αποθανόντες πρόγονοι;
Πώς Εορτάζεται ο Τσινγκ Μινγκ;
Μολονότι τα ήθη και έθιμα ποικίλλουν στις διάφορες περιοχές, το κυριώτερο χαρακτηριστικό της εορτής αυτής παραμένει το καθάρισμα των τάφων. Οι τάφοι έχουν εκτεθή στα στοιχεία της φύσεως· ίσως να έχουν γεμίσει από αγριόχορτα. Συνεπώς καταλαβαίνει κανείς ότι οι ζώντες θέλουν να καθαρίσουν τους τάφους των προσφιλών των που έχουν πεθάνει. Υπάρχει όμως πολύ μεγαλύτερη σημασία σε όλα αυτά.
Οι θυσίες επίσης συνηθίζονται. Μερικά άτομα θυσιάζουν πρώτα στον θεό της γης. Οι προσφορές αυτές γίνονται σαν εκτίμησις για τις υποτιθέμενες υπηρεσίες που προσφέρει ο θεός αυτός στη φροντίδα των τάφων. Αφού ευχαριστήσουν έτσι αυτή τη θεότητα, αρχίζει τότε η θυσία για τους προγόνους.
Δεν υπάρχει αυστηρός κανών όσον αφορά τον τύπο των θυσιών· ότι προσφέρεται εξαρτάται πολύ από την οικονομική κατάστασι του ατόμου. Οι θυσίες μπορούν να περιλαμβάνουν κοτόπουλα, πάπιες, ψάρια, λαχανικά, φρούτα, και κέικς. Κατόπιν οι θυσίες δεν αφήνονται να σαπίσουν στο χώμα, αλλά παραλαμβάνονται στο σπίτι και τρώγονται από την οικογένεια.
Άτομα που είναι πιο συντηρητικά ακολουθούν τη διαδικασία να τοποθετούν πρώτα τη θυσία μπροστά στον τάφο. Κατόπιν ο αρχηγός της οικογενείας διαβάζει μια ευλογία. Ακολουθούν τα άλλα μέλη της οικογενείας, ο ένας κατόπιν του άλλου, που γονατίζουν και προσκυνούν μπροστά στον τάφο, πρώτα οι άνδρες και κατόπιν οι γυναίκες. Έπειτα καίονται χρυσόχαρτα και ασημόχαρτα τελειώνοντας έτσι την εορτή αυτή.
Στα παλιά χρόνια όσοι ήσαν ευκατάστατοι είχαν και μουσική που συνώδευε όλες αυτές τις διατυπώσεις. Σήμερα, όμως, η ιεροτελεστία αυτή έγινε γενικά πολύ ποιο απλή. Οι άνθρωποι συνήθως προσκυνούν λίγες φορές μπροστά στους τάφους και τελειώνει η υπόθεσις.
Σε μερικά μέρη, όπως η Φορμόζα, οι επισκέπται των τάφων πρέπει να έχουν μαζί τους μερικά κέικς για να δίνουν στους ομίλους των παιδιών που πηγαίνουν από τάφο σε τάφο και ζητούν δώρα. Αν το αίτημά τους δεν ικανοποιηθή, μπορούν να επιστρέψουν μετά την αναχώρησι των επισκεπτών και να βεβηλώσουν τον τάφο. Τέτοιες τρέλλες μας υπενθυμίζουν το έθιμο των Χάλλουγουην των Δυτικών χωρών.
Ωφελούν τους Γονείς;
Ο λαός πιστεύει ότι οι ιεροτελεστίες αυτές ωφελούν τους νεκρούς προσφιλείς των. Παραδείγματος χάριν, φαγητά προσφέρονται στους τάφους με την πεποίθησι ότι θα τα απολαύσουν οι νεκροί. Τα χρυσά και αργυρά χαρτιά καίονται με την ελπίδα ότι θα γίνουν χρυσός και άργυρος για να χρησιμοποιηθή σ’ έναν άλλο κόσμο. Το προσκύνημα γίνεται στον τάφο με τη σκέψι ότι οι πρόγονοι θα προσέξουν ότι τους ενθυμούνται και τους τιμούν οι απόγονοί των. Στη Φορμόζα, αν κάποιος από την οικογένεια έχη παντρευτή, αν απέκτησε παιδί ή ακόμη και αν ενεγράφη στο Πανεπιστήμιο, η οικογένεια επισκέπτεται τους προγονικούς τάφους τρία κατά σειράν έτη για να ευχαριστήση τα πνεύματα των προγόνων για την ευλογία αυτή.
Είναι βεβαίως ωραίο πράγμα να θέλη κανείς να δείξη σεβασμό στους γονείς του. Η ευγνωμοσύνη είναι αρετή. Μπορούν όμως οι ιεροτελεστίες όπως αυτές να ωφελήσουν τους νεκρούς γονείς; Μπορούν οι νεκροί πρόγονοι να φάνε πραγματικά τα φαγητά που τους προσφέρονται ή να προσέξουν το γεμάτο σεβασμό προσκύνημα που τους γίνεται μπροστά στους τάφους των; Μπορούν με οποιονδήποτε τρόπο να ευεργετήσουν τους ζώντας;
Η Αλήθεια για τους Νεκρούς
Αυτό εγείρει το ερώτημα αν οι νεκροί ζουν πραγματικά κάπου αλλού. Ένα άτομο μπορεί να ιδή το πτώμα ενός αγαπητού γονέως του να τίθεται στο τάφο. Αλλ’ υπάρχει μήπως κάποιο πνευματικό μέρος του γονέως εκείνου που επιζή και μεταβαίνει να ζήση σ’ «έναν άλλο κόσμο»; Πώς μπορεί να το βεβαιώση κανείς;
Κανένας άνθρωπος δεν έχει μεταβή σ’ έναν καλούμενο «άλλο κόσμο» και δεν έχει επιστρέψει για να μας μιλήση γι’ αυτόν. Ούτε μπόρεσαν οι επιστήμονες και οι χειρούργοι ν’ ανακαλύψουν στον άνθρωπο καμμιά απόδειξι που να δείχνη ότι ένα συνειδητό και ζωντανό μέρος εξακολουθεί να ζη μετά τον θάνατο του σώματος. Είναι αλήθεια ότι από χιλιάδες χρόνια διδάσκεται ότι ο άνθρωπος έχει μια αθάνατη ψυχή. Είναι όμως η πίστις αυτή, στην οποία στηρίζεται η λατρεία των νεκρών προγόνων, αληθινή; Μήπως υπάρχει καμμιά απόδειξις που να υποστηρίζη αυτή τη διδασκαλία;
Χρόνια πριν από τις ημέρες του Κομφουκίου, του Βούδα και άλλων τέτοιων περίφημων διδασκάλων, υπάρχουν τα Εβραϊκά ιερά συγγράμματα της Αγίας Γραφής. Και τα συγγράμματα αυτά δείχνουν καθαρά ότι ο άνθρωπος είναι τελείως αναίσθητος μετά τον θάνατο. Στη Γραφή αναφέρεται: «Οι ζώντες γνωρίζουσιν ότι θέλουσιν αποθάνει· αλλ’ οι νεκροί δεν γνωρίζωσιν ουδέν.» (Εκκλησ. 9:5) Και δείχνοντας ότι δεν υπάρχει πνευματικό μέρος, όπως μια ψυχή που επιζή από τον θάνατον του σώματος, ο Παντοδύναμος Θεός ο ίδιος είπε, όπως αναφέρεται στη Βίβλο: «Πάσαι αι ψυχαί είναι εμού. . . . η ψυχή η αμαρτήσασα, αυτή θέλει αποθάνει.»—Ιεζ. 18:4.
Εφόσον οι νεκροί είναι αναίσθητοι και δεν ζουν πουθενά, δεν μπορούν να λάβουν μέρος στην τροφή που τους προσφέρεται, ούτε μπορούν με οποιονδήποτε τρόπο να βοηθήσουν τους απογόνους των. Η Γραφή είναι ακριβής όταν τονίζη: «Πάντα όσα εύρη η χειρ σου να κάμη, κάμε κατά την δύναμίν σου· διότι δεν είναι πράξις, ούτε λογισμός, ούτε γνώσις, ούτε σοφία, εν τω άδη όπου υπάγεις.» Τουλάχιστον προσωρινώς οι προσφιλείς νεκροί δεν είναι ζώντες πουθενά.—Εκκλησ. 9:10.
Πότε και Πώς να Τιμώνται οι Γονείς
Εφόσον οι γονείς δεν έχουν συνείδησι όταν πεθαίνουν, δεν είναι πολύ καλύτερο να δείχνωμε σ’ αυτούς αγάπη όταν είναι στη ζωή, αντί να τους προσφέρωμε τρόφιμα που δεν μπορούν να φάνε, και να δείχνωμε σεβασμό που δεν μπορούν να τον αναγνωρίσουν μετά τον θάνατό τους; Αληθινά, ο καιρός για να τιμήσωμε τους γονείς είναι όταν ζουν και μπορούν να το εκτιμήσουν! Αλλά πώς;
Κανένας δεν μπορεί ν’ αρνηθή ότι τα παιδιά οφείλουν πάρα πολλά στους γονείς των, εφόσον οι γονείς κάνουν τόσα πολλά για να τα αναθρέψουν και να τα φροντίσουν. Η Γραφή δείχνει πώς πρέπει τα παιδιά να τιμούν κατάλληλα τους γονείς των. «Τα τέκνα, υπακούετε εις τους γονείς σας εν Κυρίω· διότι τούτο είναι δίκαιον.»—Εφεσ. 6:1.
Δεν αποτελεί ευλογία για τους γονείς να έχουν παιδιά ευσεβή τα οποία τους αγαπούν πραγματικά; Δεν είναι αυτό ο ορθός τρόπος για τους απογόνους των να τιμούν τους γονείς των; Ακόμη και όταν τα παιδιά μεγαλώσουν και δημιουργήσουν δική των οικογένεια, είναι κατάλληλο να δείχνουν σεβασμό και αγάπη για τους γονείς των τηρώντας επαφή μαζί τους και φροντίζοντας γι’ αυτούς, αν είναι ανάγκη, στη γεροντική των ηλικία.—1 Τιμ. 5:4.
Τιμώντας τον Ουράνιον Πατέρα Μας
Αν οι νέοι πρέπει να φέρωνται με σεβασμό στους γονείς των, τι θα πούμε για τον Ουράνιο Πατέρα μας; Αυτός δεν μετεβίβασεν απλώς ζωή σε μας, όπως έκαμαν οι επίγειοι γονείς μας, αλλ’ αυτός είναι η πραγματική πηγή της ζωής! Και εξακολουθεί να συντηρή τη ζωή μας, παρέχοντας όλα όσα χρειαζόμεθα, στα οποία περιλαμβάνεται ο ήλιος και η βροχή, ο αέρας για ν’ αναπνέωμε και η τροφή για να τρώμε. Δεν πρέπει να δείχνωμε σ’ αυτόν ακόμη μεγαλύτερη αγάπη και σεβασμό;
Αν ένα άτομο δεν τιμά τους γονείς του, θεωρείται αγνώμον. Αναγνωρίζομε όμως ότι υπάρχει ένας ουράνιος Ζωοδότης και επιθυμούμε να τον γνωρίσωμε και να τον λατρεύσωμε; Αν ένα άτομο δεν γνωρίζη ούτε τα ονόματα των γονέων του, θεωρείται παράξενο, έτσι δεν είναι; Κι εντούτοις πόσοι άνθρωποι σήμερα γνωρίζουν το όνομα του ουρανίου Πατρός μας που εδημιούργησε τον άνθρωπο; Σεις γνωρίζετε το όνομά του; Ο Θεός μάς λέγει στη Γραφή ότι το όνομά του είναι Ιεχωβά.—Ψαλμ. 83:18.
Ο ουράνιος Πατήρ μας Ιεχωβά μπορεί να κάμη πολύ περισσότερα από όσα μπορεί να κάμη ένας επίγειος γονεύς, και το έκαμε. Πριν από 1900 χρόνια ο Ιεχωβά έστειλε τον αγαπητό του Υιό Ιησού Χριστό στη γη για να προσφέρη την τελεία ανθρώπινη ζωή του ως αντίλυτρο για την απελευθέρωσι του ανθρωπίνου γένους από την αμαρτία και τον θάνατο. Στο προσεχές μέλλον ο Ιεχωβά πρόκειται να εισαγάγη ένα δίκαιο νέο σύστημα πραγμάτων. Οι άνθρωποι δεν θα υποφέρουν πια από ασθένειες ώστε να πεθαίνουν λόγω της κληρονομικής αμαρτίας· ακόμη και οι προσφιλείς μας νεκροί θα εγερθούν από τους τάφους των για να ξαναζήσουν! (2 Πέτρ. 3:13· Ιωάν. 5:28, 29) Δεν μας κάνει λοιπόν αυτή η προμήθεια του Ιεχωβά να θέλωμε να τον τιμούμε; Για να το κάμωμε αυτό πρέπει να μάθωμε πρώτα τι λέγει για τον εαυτό του και για τους σκοπούς του στο λόγο του, τη Γραφή.